Alles over hormonen deel 2: Hormonen uit balans

Klik hieronder om deel 1 te lezen:
Alles over hormonen deel 1: Wat zijn hormonen

We weten dat hormonen chemische stoffen zijn die signalen sturen tussen de cellen in het lichaam. We weten nu ook dat deze hormonen bij alles een rol spelen, van de bloeddruk tot hoe goed iemand ’s nachts kan slapen. Ze spelen rollen bij uiteenlopende processen als groei, cel reparatie, eetlust, stofwisseling, vruchtbaarheid, voortplanting, en bij de regulering van pijn.

Deze fysiologische boodschappers worden door het hele lichaam geproduceerd en door hun communicatie met onze organen helpen ze een evenwicht op te bouwen om een persoon gelukkig en gezond te houden. De afgifte van hormonen wordt geregeld door middel van feedback van het lichaam, een goede strategie die het mogelijk maakt voor het lichaam om zichzelf in balans te houden.

Een verstoorde balans

Soms wordt de balans van hormonen echter verstoord. Hormonale onevenwichtigheden kunnen optreden bij zowel mannen als vrouwen van alle leeftijden, maar we zien dit het vaakst bij volwassenen boven middelbare leeftijd. Er zijn natuurlijk voorkomende veranderingen in de chemie van het lichaam als mensen ouder worden, denk bijvoorbeeld aan de menopauze. Deze kunnen de hormoonafgifte van onze klieren beïnvloeden waardoor ze de balans kunnen verstoren.

Diabetes is een ander, vrij normaal, hormonaal onbalans die optreedt wanneer er niet genoeg insuline aanwezig is. Insuline is een hormoon geproduceerd in de alvleesklier die de stofwisseling beïnvloedt. Over- en onder-activiteit van de schildklier komt ook vrij vaak voor en wordt soms zelfs waargenomen bij kinderen. Al deze verstoorde balansen kunnen zich manifesteren in een grote verscheidenheid van fysieke en emotionele symptomen. Een aanhoudende verstoorde hormonale balans kan ernstige en potentieel fatale complicaties hebben, dus zijn diagnose en behandeling van cruciaal belang voor de algemene gezondheid en welzijn.

Symptomen van hormonale disbalans

Omdat hormonen zo veel verschillende aspecten van de fysiologie beïnvloeden zijn de zichtbare symptomen vaak gevarieerd en niet specifiek. Het kan voor de persoon die er last van heeft aanvoelen alsof ze gewoon moe of overstuur zijn na een stressvolle of drukke week. Met een hormonale disbalans kan een persoon last hebben van angst, slapeloosheid, de eetlust verliezen, en last hebben van een slechte concentratie. Prikkelbaarheid en stemmingswisselingen zijn ook heel gebruikelijk. Hormonaal evenwicht is van cruciaal belang voor ons emotioneel welzijn, dus radicale veranderingen in de manier waarop we over onszelf denken en met anderen omgaan kunnen mogelijk aanduiden dat er een daadwerkelijk probleem is.

Fysieke symptomen

Sommige fysieke symptomen van een mogelijk verstoord hormonaal evenwicht zijn een plotselinge gewichtstoename, acne, haaruitval, nachtelijk zweten, en een verminderd libido. Vrouwen kunnen intense premenstruele symptomen ervaren, last hebben van vaginale droogheid, schimmelinfecties, en opvliegers. Sommige vrouwen hebben ook last van ongewoon zware, onregelmatige of pijnlijke menstruatie. Onvruchtbaarheid kan ook een gevolg zijn van een hormonale onbalans.

Bij een hormonale disbalans

Wanneer iemand denkt dat ze last hebben van een hormonale disbalans dan kan een arts bloed, speeksel, of urine monsters nemen voor laboratoriumonderzoek. Dit onderzoek is ontworpen om hormoonspiegels te meten en kijken of deze op een normaal niveau zitten. Normaliter worden hiervoor eenvoudige immunotesten gebruikt. Hierin worden antilichamen voor specifieke hormonen toegepast op het monster en vervolgens opgespoord met secundaire antilichamen die de arts vertellen hoeveel van het hormoon werd gevonden door het primaire antilichaam.

Immunotesten zijn gestroomlijnd zodat vele van hen zeer snel en in een enkele stap (zwangerschapstesten zijn bijvoorbeeld immunotesten) kunnen worden gedaan. Omdat de antilichamen specifieke hormonen herkennen zijn deze tests ook zeer nauwkeurig. Artsen kunnen dankzij deze antilichamen via een klein monster een hormoon profiel bepalen.

Oorzaken van hormonale disbalans

Sommige mensen zijn genetisch voorbestemd om last te krijgen van hormonale onevenwichtigheden, maar leefwijze speelt ook een belangrijke rol bij het bepalen van het lichaam fysiologie. Veel van de activiteiten die normaal in verband worden gebracht met gezond leven, zoals regelmatige lichaamsbeweging, een evenwichtige voeding, en een consequent slaappatroon, kunnen problemen met hormonale onevenwichtigheden voor blijven.

Een sedentaire levensstijl en het eten van te grote of ongezonde maaltijden kan zorgen voor een hormonale onbalans. Ook te hard werken, niet goed eten (bijvoorbeeld te veel transvet), en niet genoeg rust krijgen kunnen leiden tot ongezonde, onevenwichtige lichaam chemie.

Vrouwen die de pil (anticonceptie) nemen kunnen onbedoeld last krijgen van ongewenste hormonale onevenwichtigheden. Dit komt omdat ze hun lichaam dwingen een extern voorgeschreven hormoon cyclus te volgen in plaats van het lichaam de natuurlijke cyclus te laten volgen. Zwangerschap kan ook leiden tot verschillende soorten hormonale onevenwichtigheden, met inbegrip van hyperthyreoïdie en zwangerschapsdiabetes.

Wanneer mensen ouder worden is dit ook een veel voorkomende oorzaak van hormonale onevenwichtigheden in zowel mannen als vrouwen. Veel van de onaangename symptomen die gepaard gaan met de menopauze worden veroorzaakt door hormonale onevenwichtigheden, de eierstok-functie bij vrouwen komt tot een natuurlijk einde. Duidelijk mag zijn dat wanneer een klier in het lichaam niet meer optimaal of zelfs helemaal niet meer functioneert, dit gevolgen zal hebben voor het hormonale evenwicht aangezien er geen bron meer is voor die hormonen.

Risicofactoren van hormonale disbalans

Een aantal van de risicofactoren in verband met hormonale onbalans zijn emotioneel. Onbehandelde hormonale disbalans kan leiden tot intense angst, depressie, en lethargie. Prikkelbaarheid, een onvermogen zich te concentreren, en stemmingswisselingen kunnen ook een belangrijke emotionele tol eisen op zowel de patiënten en hun omgeving.

Er zijn ook tal van fysieke risico's verbonden aan hormonale onbalans, de ernst hiervan is afhankelijk van welke hormonen niet op ideaal niveau zitten en hoe lang de hormonale onbalans zal duren. De gevaren van onvoldoende insuline bijvoorbeeld, zijn goed gedocumenteerd in studies van diabetespatiënten. Als insuline niveaus niet gecontroleerd worden, kan de bloedsuikerspiegel onbalans leiden tot ernstige complicaties, met inbegrip van schade aan de zenuwen, hart- en vaatziekten, beroerte, nierfalen, en blindheid.

De bijnieren boven de nieren zijn verdeeld in twee verschillende structuren die elk verschillende hormonen produceren die betrokken zijn bij het reguleren van essentiële lichaamsfuncties. De bijnierschors synthetiseert corticosteroïde hormonen, wat helpt bij de controle van ons metabolisme, bloed elektrolyten niveaus, ontsteking, stress respons, en immuunrespons. De andere structuur, de adrenale medulla, is de bron van diverse hormonen die communiceren met het zenuwstelsel, waaronder adrenaline en dopamine. Een bijnier hormoon onbalans kan leiden tot depressie, vermoeidheid, uitdroging, en vatbaarheid voor infecties.

Bij hypothyreoïdie, waarbij de schildklier onvoldoende hormonen produceert kunnen onbehandelde patiënten hartziekten of hoge cholesterol ontwikkelen. Zwangere vrouwen met hypothyreoïdie kunnen aanzienlijke complicaties krijgen met de zwangerschap, met inbegrip van vroeggeboorte, bloedarmoede, preeclampsie, en andere problemen die het leven van de ongeboren baby kunnen bedreigen.

Zodra vrouwen ouder worden lopen ze meer risico op hormonale onevenwichtigheden die normaal geassocieerd worden met de menopauze. Gedurende deze tijd functioneren de eierstokken niet meer, wat een onbalans veroorzaakt in oestrogeen en progesteron. Wanneer deze problemen onbehandeld blijven dan krijgen vrouwen een verhoogd risico op osteoporose, borst- en baarmoederkanker, en hart- en vaatziekten.

Klik hieronder om deel 3 te lezen:
Alles over hormonen deel 3: Wat is oestrogeen?