De symptomen van fibromyalgie

Fibromyalgie veroorzaakt wijdverspreide pijn, slaapstoornissen en uitputting van het hele lichaam. Fibromyalgie betekent pijn in de spieren, ligamenten en pezen, de zachte vezelige weefsels van het lichaam. Hoewel de spieren overal pijn zullen doen, is dit niet de enige oorzaak van de pijn. In plaats daarvan worden de symptomen versterkt door storingen in de manier waarop het zenuwstelsel de pijn verwerkt.
Fibromyalgie verschilt van patiënt tot patiënt maar de verschillende symptomen die deze aandoening veroorzaken zijn vaak hetzelfde. Zo zullen patiënten die niet goed slapen overdag meestal last hebben van vermoeidheid, moeite met concentreren, een depressieve stemming en meer pijn. Maar de diagnose is uitsluitend gebaseerd op de pijnlijke aspecten van de aandoening.

Patiënten moeten wijdverspreide pijn en gevoeligheid in de vier kwadranten van het lichaam (met een tenderpoint) hebben en, hoewel er geen bloedonderzoek of een biomarker voor fibromyalgie is, zijn de diagnostische criteria duidelijk; ernstige wijdverspreide pijn is niet normaal en als dit het geval is, moet een arts gevraagd worden om een tenderpointonderzoek uit te voeren. De huidige behandelingen zijn gericht op het verlichten van de symptomen, in het bijzonder de pijn en de slaapstoornis.

De oorzaken van fibromyalgie

Er zijn verscheidene theorieën over de oorzaken van fibromyalgie: van hormonale verstoringen tot problemen in de genetica. Hoewel er geen duidelijke consensus bestaat over het ontstaan van fibromyalgie, geloven de meeste onderzoekers dat fibromyalgie niet het resultaat is van een enkele gebeurtenis, maar van een combinatie van vele fysieke en emotionele stressoren.

Sommigen onderzoekers hebben gespeculeerd dat lagere niveaus van de neurotransmitter serotonine leidt tot een verlaagde pijndrempel of tot een verhoogde gevoeligheid voor pijn. Serotonine wordt geassocieerd met een kalmerende, angstreductie reactie. De verlaagde pijndrempels bij patiënten met fibromyalgie kunnen worden veroorzaakt door de verminderde doeltreffendheid van de natuurlijke pijnstiller van het lichaam endorfine en de verhoogde aanwezigheid van een chemische stof dat de pijnsignalen versterkt.

Er zijn enkele studies die een link leggen tussen fibromyalgie en een plotseling trauma aan de hersenen en het ruggenmerg. Houd er echter wel rekening mee dat de theorieën over het ontstaan van fibromyalgie slechts speculatief zijn.

Wie kan er fibromyalgie krijgen?

Fibromyalgie komt veel vaker bij vrouwen voor dan bij mannen. Enkele interessante studies tonen aan dat mannen in een veel sneller tempo serotonine aanmaken dan vrouwen - ongeveer 50% sneller. Dat kan helpen verklaren waarom het fibromyalgiesyndroom, ook wel FMS genoemd, vaker voorkomt bij vrouwen.

Een andere theorie stelt dat fibromyalgie wordt veroorzaakt door biochemische veranderingen in het lichaam en kan worden gerelateerd aan hormonale veranderingen of de menopauze. Bovendien hebben sommige (maar niet alle) mensen met fibromyalgie lage niveaus van het menselijk groeihormoon, wat kan bijdragen tot de pijn in de spieren.

Veroorzaakt stress fibromyalgie?

Sommige onderzoekers speculeren dat stress of een slechte fysieke conditie factoren voor de oorzaak van fibromyalgie zijn. Een andere theorie suggereert dat een "microtrauma" (zeer lichte schade) aan de spieren leidt tot een voortdurende cyclus van pijn en vermoeidheid. Deze mechanismen voor fibromyalgie zijn, net als alle anderen, nog steeds niet bewezen.

Kan slapeloosheid of een slaapstoornis fibromyalgie veroorzaken?

De meeste mensen met fibromyalgie ervaren slapeloosheid of niet-herstellende slaap - slaap die licht en niet verfrissend is. Slaapstoornissen kunnen leiden tot lagere niveaus van serotonine waardoor de pijngevoeligheid wordt verhoogd. Onderzoekers hebben een lagere pijngrens bij vrouwen gecreëerd door hen niet te laten slapen en wat misschien fibromyalgie simuleert.

Is depressie gekoppeld aan fibromyalgie?

Sommige wetenschappers geloofden, omdat fibromyalgie wordt vergezeld door lichte depressie, dat er een verband tussen de twee ziekten bestaat. Vandaag de dag wordt er niet meer gedacht dat fibromyalgie psychische problemen kan veroorzaken. Chronische pijn en gevoelens van angst en depressie kunnen de fibromyalgie symptomen echter wel verergeren.

Er is dus geen direct verband tussen deze twee, maar het is erg aannemelijk dat je depressief wordt door de fysieke pijn en ongemakken, en door de mentale belasting, vaak in de vorm van frustratie en onbegrip van je omgeving.

Is fibromyalgie erfelijk?

Net als andere reumatische aandoeningen kan fibromyalgie het gevolg zijn van een genetische aanleg die van moeder op dochter kan worden doorgegeven. Sommige onderzoekers geloven dat de genen van een persoon de manier waarop zijn of haar lichaam pijnprikkels verwerkt, kan regelen. Deze wetenschappers theoretiseren dat mensen met fibromyalgie een gen of genen hebben die ervoor zorgen dat ze intens reageren op prikkels die de meeste mensen niet als pijnlijk zouden waarnemen.

Meerdere genen die zijn gevonden komen vaker voor bij fibromyalgie. Men denkt dat wanneer een persoon met deze genetische aanleg wordt blootgesteld aan bepaalde emotionele en fysieke stressoren - zoals een traumatische crisis of een ernstige ziekte - de reactie van het lichaam op stress verandert. Deze verandering kan resulteren in een hogere gevoeligheid van pijn in het hele lichaam.

Wat zijn de risicofactoren voor fibromyalgie?

Risicofactoren zijn duidelijke kenmerken die onderzoekers hebben vastgesteld en die de kans op het krijgen van een bepaalde ziekte laten toenemen. Terwijl onderzoekers een aantal gemeenschappelijke risicofactoren voor fibromyalgie hebben geïdentificeerd, zijn er nog veel mensen met deze ziekte die geen van deze kenmerken hebben. Ook hebben sommige vrouwen fibromyalgie samen met andere bepaalde ziekten zoals reumatoïde artritis, systemische lupus erythematosus (SLE) of andere auto-immuunziekten. Maar anderen hebben weer fibromyalgie zonder een onderliggende ziekte.

Mogelijke risicofactoren voor fibromyalgie zijn onder meer:

• geslacht (meestal vrouwelijk);
• genetische aanleg (kan worden doorgegeven);
• menopauze (verlies van oestrogeen);
• een slechte fysieke conditie;
• chirurgie;
• trauma aan de hersenen of het ruggenmerg (na een blessure, ongeval, ziekte of emotionele stress).

Hoe leg ik aan mijn familie en vrienden uit wat fibromyalgie is?

Er bestaat gewoon geen theorie die de oorzaak van fibromyalgie kan uitleggen. Evenmin weten we wat de oorzaak is, waardoor fibromyalgie oplaait. Wat de oorzaak ook is, de oneindige pijn, de tenderpoints (gevoelige punten) en de slapeloosheid of slaapproblemen hebben de neiging om elke vermoeidheid en depressie die je voelt te verergeren. Dit op zijn beurt kan weer leiden tot verhoogde angst, verminderde activiteit en nog meer pijn.

Slaapstoornissen of zelfs het ontbreken van de REM-slaap, kan je energie verminderen. Als dit aanhoudt, kan dat leiden tot een afname van het vermogen van het lichaam om beschadigd weefsel te herstellen. Zodra je arts de diagnose fibromyalgie stelt, kan er met een effectieve behandeling voor fibromyalgie worden begonnen. Op die manier kun je de symptomen beter beheren en de kwaliteit van je leven verbeteren.

Veel gestelde vragen over de symptomen van fibromyalgie

Fibromyalgie kan heel veel symptomen hebben. Ik krijg regelmatig vragen hierover, en de meest gestelde vragen over de symptomen wil ik hier graag even met je delen.

Vraag 1: Is pijn het meest voorkomende symptoom van fibromyalgie?

Ja. Wijdverspreide pijn is kenmerkend voor bijna alle mensen met fibromyalgie. In feite dwingt de pijn iemand met fibromyalgie meestal om naar zijn of haar arts te gaan. In tegenstelling tot de pijn in de gewrichten bij artrose, kan de pijn die wordt veroorzaakt door fibromyalgie in het hele lichaam worden gevoeld. De pijn kan diep, scherp, kloppend of zeurend zijn en deze pijn wordt vooral gevoeld in de spieren, pezen en ligamenten rond de gewrichten.

De Arthritis Foundation beschrijft de spier- en weefselpijn als een kloppende, pijnlijke, brandende en knagende pijn. Voor sommige mensen met fibromyalgie komt en gaat de pijn en de pijn lijkt zich ook door het lichaam te verspreiden.

Vraag 2: Horen pijnlijke tenderpoints bij fibromyalgie pijn?

Samen met een diepe spierpijn en pijn in het hele lichaam kunnen mensen met fibromyalgie ook pijnlijke tenderpoints of gelokaliseerde gebieden van tederheid rond hun gewrichten ervaren, die vooral pijn doen wanneer hier met een vinger op wordt gedrukt. Het is het weefsel rondom de spieren en de gewrichten dat pijnlijk is, in plaats van de gewrichten zelf. Deze tenderpoints zijn vaak geen gebieden van diepe pijn. In plaats daarvan is de pijn oppervlakkig, onder de oppervlakte van de huid.

De locatie van de tenderpoints is niet willekeurig. Ze komen voor op voorspelbare plaatsen in het lichaam. Als je op deze punten drukt bij een persoon zonder fibromyalgie zou hij of zij gewoon lichte druk voelen. Voor een persoon met fibromyalgie kan het drukken op deze gevoelige punten zeer pijnlijk zijn.

Vraag 3: Is vermoeidheid een symptoom van fibromyalgie?

Naast pijn en tenderpoints is ook vermoeidheid een belangrijke klacht. Vermoeidheid bij fibromyalgie verwijst naar een aanhoudende vermoeidheid die eigenlijk constant aanwezig is. Sommige patiënten klagen over vermoeidheid, zelfs wanneer ze uitgerust zouden moeten zijn, zoals wanneer ze genoeg slaap hebben gehad. Sommige patiënten melden dat de vermoeidheid van fibromyalgie vergelijkbaar is met symptomen van griep. Sommigen patiënten vergelijken het met hoe je je voelt na lange uren te hebben gewerkt en veel slaap te hebben gemist.

Met fibromyalgie kun je het volgende voelen:

• vermoeidheid bij het wakker worden;
• vermoeidheid na een lichte activiteit, zoals boodschappen doen of koken;
• te vermoeid zijn om een project, zoals bijvoorbeeld de was opvouwen of strijken, te starten;
• te moe zijn om oefeningen te doen;
• zeer vermoeid zijn na het sporten;
• te moe voor seks;
• te vermoeid zijn om adequaat te kunnen functioneren op het werk.

Vraag 4: Zijn slaapstoornissen een veel voorkomend symptoom van fibromyalgie?

Slaapstoornissen zijn gebruikelijk bij de meeste mensen met fibromyalgie. Terwijl mensen met fibromyalgie eigenlijk geen moeite hebben om in slaap te vallen, is hun slaap licht en wordt deze ook gemakkelijk verstoord. Veel mensen die hier last van hebben, voelen zich 's morgens als ze wakker worden, uitgeput en niet alert. Deze slaapstoornissen kunnen bijdragen aan het creëren van een constante staat van vermoeidheid.

De slaap van mensen met fibromyalgie wordt telkens onderbroken door uitbarstingen van hersenactiviteit, vergelijkbaar met de activiteit die in de hersenen plaatsvindt als je wakker wordt. Testen in slaaplaboratoria, die werden uitgevoerd onder mensen met fibromyalgie, hebben aangetoond dat mensen met fibromyalgie onderbrekingen in hun diepe slaap ervaren. Deze onderbrekingen beperken de hoeveelheid tijd die ze in diepe slaap doorbrengen. Hierdoor is het lichaam van iemand met fibromyalgie niet in staat om zichzelf te verjongen.

Vraag 5: Is ochtendstijfheid een veel voorkomende symptoom van fibromyalgie?

Studies tonen aan dat de meeste mensen die gediagnosticeerd zijn met fibromyalgie stijfheid in de ochtend voelen en dan vooral wanneer ze opstaan. De stijfheid is uitgebreid en omvat de spieren en gewrichten van de rug, armen en benen. Het geeft hen het gevoel dat ze, na het opstaan uit bed, ‘los moeten komen’ voordat ze met hun gebruikelijke activiteiten kunnen beginnen.

Sommige mensen met fibromyalgie melden dat de ochtendstijfheid enkele minuten kan duren, maar meestal hebben mensen hier 15 tot 20 minuten per dag last van. In sommige gevallen duurt de stijfheid echter uren en in hele ernstige gevallen kan het de hele dag aanwezig blijven. Terwijl de meeste mensen stijfheid voelen bij het wakker worden, is de stijfheid die in verband wordt gebracht met fibromyalgie meer dan alleen wat lichte pijn. In feite hebben mensen met fibromyalgie hetzelfde gevoel van stijfheid in de ochtend als mensen met vele vormen van artritis, in het bijzonder reumatoïde artritis of ontstekingen.

Vraag 6: Wat zijn de oorzaken van zwelling en tintelingen in de handen bij fibromyalgie?

Neurologische klachten - zoals gevoelloosheid, tintelingen en een branderig gevoel - zijn vaak aanwezig bij mensen met fibromyalgie. Hoewel de oorzaken van deze gevoelens nog onduidelijk zijn, komt gevoelloosheid of tintelingen in de handen, armen of benen vaak voor bij mensen met fibromyalgie. De gevoelens kunnen vooral hinderlijk zijn wanneer ze zich voordoen in de ochtend samen met ochtendstijfheid.
De medische term voor deze sensaties is paresthesie. De sensaties gebeuren meestal op onregelmatige tijden. Wanneer zij voorkomen kan dat enkele minuten duren of het kan constant aanwezig blijven. Terwijl de sensaties hinderlijk kunnen zijn, zijn ze niet beperkend.

Vraag 7: Is chronische hoofdpijn een symptoom van fibromyalgie?

Chronische hoofdpijn, zoals migraine of een terugkerende spanningshoofdpijn, komt bij maximaal 40% van de mensen met fibromyalgie voor. Ze kunnen een groot probleem vormen in het vermogen van een persoon om om te gaan met FMS.
De hoofdpijn kan een gevolg zijn van pijn in de nek en het bovenste deel van de rug. Het wordt vaak veroorzaakt door de dichtheid en contractie van de spieren van de nek, waardoor een soort hoofdpijn, ook wel spanningshoofdpijn of spiercontractie hoofdpijn genoemd, ontstaat. Het kan ook worden veroorzaakt door tenderpoints aan de achterkant van het hoofd en de nek. Het is belangrijk om te onthouden dat ook andere medische problemen hoofdpijn kunnen veroorzaken en daarom moet je bij frequente of ernstige hoofdpijn worden behandeld door je arts.

Vraag 8: Is het prikkelbare darm syndroom een symptoom van fibromyalgie?

Constipatie, diarree, vaak buikpijn, winderigheid en misselijkheid komt bij maximaal 65% van de patiënten met fibromyalgie voor. Zure reflux of de gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) treedt ook vaak op.

Vraag 9: Is vaak plassen een symptoom van fibromyalgie?

Een drang om te plassen, vaak plassen, pijn bij het plassen of incontinentie kan bij mensen met fibromyalgie voorkomen. Omdat deze symptomen kunnen worden veroorzaakt door andere blaas- en nierziekten, zoals een infectie, moet je in dit geval altijd contact opnemen met je arts om er zeker van te zijn dat er geen andere problemen aanwezig zijn.

Vraag 10: Heeft menstruatiepijn effect op vrouwen met fibromyalgie?

Pijnlijke menstruele krampen kunnen optreden bij vrouwen met fibromyalgie. Deze krampen, naast andere symptomen, blijven gewoonlijk jaren aanwezig.

Vraag 11: Heeft het rusteloze benen syndroom te maken met fibromyalgie?

Het rusteloze benen syndroom resulteert in pijn in de benen, in het bijzonder de gebieden van de benen onder de knieën en in de voeten. Het is vooral 's nachts erg hinderlijk. Het gevoel kan pijnlijk zijn maar meestal wordt het beschreven als een slapend gevoel.

Het rusteloze benen syndroom onderbreekt vaak de slaap omdat de persoon die dit ervaart geen comfortabele positie in bed kan vinden. Net als bij andere symptomen kan het rusteloze benen syndroom alleen of samen met andere medische problemen voorkomen.

Vraag 12: Is depressie een symptoom van fibromyalgie?

Depressie is een belangrijk symptoom voor veel mensen met fibromyalgie. Ongeveer de helft van alle mensen met fibromyalgie ervaart ook depressie of een angststoornis wanneer zij zijn gediagnosticeerd met fibromyalgie. Stress door de constante pijn en vermoeidheid kan leiden tot angst. Bovendien kan chronische pijn ertoe leiden dat een persoon minder actief is en steeds teruggetrokkener gaat leven. Dit op zijn beurt kan ook weer leiden tot depressie.

Het is ook mogelijk dat angst en depressie, net als de pijn, eigenlijk een deel van de fibromyalgie worden. Mensen die zijn gediagnosticeerd met fibromyalgie en depressie ervaren, hebben vaak ook moeite met concentreren en hebben een verminderd korte-termijn geheugen.

Omdat veel mensen met Fibromyalgie heel snel in een depressie kunnen vallen, wil ik in dit artikel wat meer aandacht aan besteden. Aan het einde van dit artikel vind je delen uit brieven die ik van lezers heb gehad, met hun oplossingen om een depressie te voorkomen.

Fibromyalgie & Depressie

Er zijn twee vormen van depressie, die worden geassocieerd met fibromyalgie. Een vorm heet situationele depressie en is een depressie die optreedt als reactie op bepaalde omstandigheden. Zelf-strategieën, zoals hieronder beschreven, zijn meestal nuttig voor het geval je last hebt van een dergelijke depressie. Bovendien kan een depressie de symptomen van fibromyalgie verergeren. Langdurige stress kan de biochemie van de hersenen veranderen waardoor er een depressie kan ontstaan. Zelf-strategieën kunnen ook bruikbaar zijn voor dit type depressie maar de behandeling omvat doorgaans ook medicatie.

Als je ernstig depressief bent, zelfmoordgedachten hebt of al langere tijd depressief bent, probeer dan echt hulp te zoeken. Bel een noodnummer, overleg met je arts of bel een psycholoog of een vriend.
Als je situatie niet dringend is maar een depressie er wel voor zorgt dat je niet meer in staat bent om optimaal te functioneren, stel ik voor dat je professionele hulp overweegt: bezoek je arts voor een doorverwijzing, neem medicijnen of overweeg beiden.

Een therapeut kan een objectieve blik op je situatie bieden, je helpen om je ziekte te accepteren en je ondersteunen bij het verbeteren van je inspanningen. Als je hele gezin spanning ervaart wegens jouw ziekte, kan gezinstherapie misschien nuttig zijn.

Maak een planning voor depressie

Iedereen met fibromyalgie heeft momenten waarop men zich ongelukkig of verdrietig voelt. Je kunt deze gevoelens van tijd tot tijd verwachten en dus een planning maken hoe je hierop kunt reageren, zodat je er minder last van hebt. Hier zijn zeven strategieën die succesvol toegepast kunnen worden:

• Actief blijven: het doen van iets constructiefs vermindert stemmingswisselingen en neutraliseert het gevoel van hopeloosheid dat vaak voorkomt bij een depressie. Voor een voorbeeld van hoe een persoon haar reactie op de periodes waarin ze zich depressief voelt plant, kun je verderop de strategie van één van mijn trouwe bezoekers lezen.
• Verbonden blijven: contact met mensen die je ondersteunen is zeer rustgevend. Bel een vriend of spreek af om samen te praten, te eten of naar de film te gaan, wat isolatie voorkomt en waardoor problemen en een depressieve stemming, die vaak wordt geassocieerd met een chronische ziekte, vermindert. Uitleg geven over hoe je je voelt kan perspectief bieden. Omgekeerd kun jij ook anderen helpen, wat meteen een goede manier is om isolatie te voorkomen.
• Overweeg het gebruik van medicijnen: als je depressie een biochemische oorsprong heeft, kun je echt worden geholpen door medicatie. Aan de andere kant kunnen kalmeringsmiddelen en verdovende pijnstillers een depressie ook intensiveren dus als je depressief bent kan dit deels te wijten zijn aan de bijwerkingen van medicijnen. Als je dit vermoedt, neem dan contact op met je arts om een verandering van je medicatie of een lagere dosering te bespreken.
• Gebruik positieve peptalk tegen jezelf: als je de neiging hebt om altijd het negatieve van dingen te denken, kun je jezelf aanleren om, als je je zorgen maakt of depressief bent, sussend en realistisch tegen jezelf te spreken. Je zou bijvoorbeeld iets kunnen zeggen als "de vorige keer is mijn depressie overgegaan dus dat zal deze keer ook gebeuren" of je kunt je mentale toestand veranderen door op te merken wat er wel goed gaat en jezelf te feliciteren met je prestaties. Een verwante strategie is om een brief te schrijven aan jezelf die je dan kunt lezen wanneer je een beetje somber bent.
• Zorg voor een schema: je vasthouden aan een dagelijkse routine, ongeacht hoe je je voelt, kan helpen tegen depressie. Je dagelijkse activiteiten zullen afhangen van de ernst van de ziekte en kunnen dingen zoals aankleden, opruimen, maaltijden koken, een wandeling maken en naar je favoriete TV-programma kijken omvatten. Jezelf dwingen om dingen te doen, zelfs als je dat niet wilt, zal de depressie verminderen. Ook het onderhoud van je gebruikelijke zelf-management strategieën helpt de symptomen te minimaliseren en een mogelijke extra bron van depressie weg te nemen.
• Doe iets leuks: plezierige activiteiten bieden een afleiding van de symptomen en helpen je bij het creëren van een goed humeur. De sleutel is om dingen te vinden die je aandacht vangen. Dergelijke activiteiten kunnen onder meer lezen, luisteren naar muziek, in de zon zitten, een wandeling maken, ambachten doen, het oplossen van puzzels, het kijken van een film en tijd doorbrengen met vrienden zijn.
• Houd een dagboek bij: sommige mensen vinden dat het zeer nuttig is om een dagboek bij te houden waarin ze positieve gebeurtenissen opschreven. Na verloop van tijd vonden ze dat hun mentale houding, ten opzichte van hun ziekte en hun leven, in positieve richting was veranderd.

Strategie van een lezer: Twee speciale anti-depressie strategieën

Een tijdje geleden kreeg ik een heel aangrijpende email van een trouwe lezer, een Fibromyalgie patiënt.

Ze legde mij uit wat zij er persoonlijk aan doet om een mogelijke depressie te bestrijden, om actief te blijven en om vooral positief in het leven te staan, ondanks alle tegenslagen.

Voor haarzelf heeft ze twee strategieën ontwikkeld:

De eerste strategie heeft ze “De schatkist vol beleefdheden” genoemd. Het is een aantekenboekje met complimenten die zij heeft ontvangen, foto's van plaatsen die ze heeft bezocht of nog graag wil zien, plus dierbare notities, foto's en kaarten. Als ze somber is, pakt ze deze schatkist erbij en spit ze die zorgvuldig door.

Dit kun je toepassen in een aantekenboek, een dagboek of gewoon als een schoenendoos waar je al je dierbare herinneringen en wensen in bewaard.

Haar tweede strategie is haar "activiteitenprogramma", een manier om actief te blijven en zichzelf een doel te geven als ze somber is en het moeilijk heeft. Met dit programma kan ze méér tijd besteden aan speciale, aangename en zinvolle activiteiten. Ik zal je uitleggen hoe ze dit doet: Afhankelijk van hoe ze zich voelt, kan ze iets leuks en positiefs gaan doen. Dit bedenkt ze niet ter plekke, maar hiervoor kan ze kiezen uit een vooraf geprepareerde lijst met leuke en ontspannende activiteiten. Deze lijst bevat alléén maar dingen die ze zelf kan doen, zonder afhankelijk te zijn van anderen.

Dit omvat het lezen van ongelezen tijdschriften, het kijken naar inspirerende- of interessante films, het doorbladeren van prentenboeken en het voorbereiden van makkelijke maaltijden. Alles wordt verwerkt in een schema, dat ze in een map bewaart. Ze zegt dat dat handig is voor als ze weer normaal is

Het belangrijkste doel is dat "Ik niet na hoef te denken over wat ik nu weer wil doen”. Ze heeft het namelijk allemaal al van tevoren gepland.

Strategie van een lezer: Brief aan mezelf

Een andere lezer van Optimale Gezondheid is zich zeer bewust van het feit dat een depressie altijd op de loer ligt. Ze wil zichzelf met de neus op de feiten drukken door het schrijven van een ‘brief aan mezelf’ die ze kan lezen als ze een depressie of een terugval heeft. Het begint zo:

Ik schrijf je met het vredige gevoel van aanvaarding, maar ik herinner me heel duidelijk hoe het was om te worden gegrepen door angst en verlatenheid. Nu, met die inzichten die me weer op de been hielpen in het achterhoofd, wil ik naar je uitreiken en je helpen voorkomen dat je nog verder wegzakt.

Ik schrijf dit in de hoop dat ik jou kan inspireren om weer terug te keren naar je inzichten en je de hulpmiddelen te geven die je kunnen helpen om te voorkomen dat je een depressie krijgt.

Ze blijft zichzelf uitdagen om niet toe te geven aan zelfmedelijden en ze herinnert zich in detail wat haar in het verleden heeft geholpen om door moeilijke periodes te komen. (De lijst is uitgebreid, de brief is zeven pagina's lang.)

Zij concludeert:

Ik hoop dat je voor het geloof, de hoop en het leven zult kiezen. Ik hoop dat je ervoor kiest om diep in jezelf te kijken om zo toegang te krijgen tot al die decennia van groei en onderwijs. Ik hoop dat je weet dat je geliefd en gewaardeerd wordt en dat je schrijven honderden of misschien wel duizenden mensen heeft beïnvloed die je nog nooit hebt ontmoet.

Je hebt zoveel meer te geven. Kijk diep in je hart en vind een manier om te overleven en weer te gedijen. Je kunt het, wat er ook gebeurt. Ik geloof in je en ik ben altijd bij je, zelfs als je me niet kunt vinden.

Heel veel liefs van de rustige, serene, accepterende, creatieve, mediterende Mary. 

Tot slot…

Fibromyalgie is een slopende aandoening, die niet alleen heel veel fysieke gevolgen heeft, maar ook mentale gevolgen. Met name het onbegrip van de mensen om je heen kan er voor zorgen dat je vreselijk gefrustreerd raakt, en dat je je vreselijk alleen voelt.

Hoe moeilijk het ook is, blijf vooral positief: Leg aan je omgeving duidelijk uit wat er aan de hand is, wat dit met je doet en wat de gevolgen hiervan zijn. Daarnaast is het belangrijk om zo veel mogelijk actief te blijven.

Wat is jouw oplossing om actief en positief te blijven met Fibromyalgie? Deel het met ons in een reactie.

Bronnen

articles.mercola.com/fibromyalgia/symptoms.aspx

www.medicinenet.com/fibromyalgia_facts/article.htm

www.doctissimo.fr/html/dossiers/fibromyalgie/10291-fibromyalgie-symptomes-diagnostic.htm

www.arthritisresearchuk.org/arthritis-information/conditions/fibromyalgia/symptoms.aspx