De Helicobacter Pylori bacterie en je maag

De H. Pylori bacterie is een vervelende en redelijk onvoorspelbare bacterie die in je maag leeft. Sommigen kunnen deze bacterie hebben zonder er ooit last van te krijgen en bij anderen kan de bacterie zich ontwikkelen wat een maagslijmvliesontsteking, een maagzweer of zelfs maagkanker tot gevolg kan hebben.

Laten we eens goed op een rijtje zetten wat de bacterie precies is, hoe een diagnose gesteld wordt en het allerbelangrijkste: Hoe je er weer af komt!

De oorzaken van een besmetting met de H. Pylori bacterie

Voorheen werd aangenomen dat er geen bacteriën kunnen overleven in het extreem zure milieu van de maag, maar dat bleek niet helemaal waar te zijn. In het begin van de tachtiger jaren ontdekte men alsnog een bacterie die prima kan leven in een zuur milieu: De H. Pylori bacterie.

De H. Pylori is een bacterie die zich in je maag nestelt, eigenlijk in het slijmvlies van je maag. Deze bacterie is een belangrijke speler als het om een maagzweer gaat.

Hoe de besmetting precies plaatsvindt, is niet helemaal duidelijk, maar het is wel bekend dat alléén kinderen tot een leeftijd van ongeveer 5 jaar de besmetting oplopen, wel of niet in combinatie met slechte hygiëne. De bacterie nestelt zich in de maag, waar deze een leven lang kan blijven zitten zonder noemenswaardige klachten.

Als er verder geen onderzoek plaatsvindt, wel of niet preventief, is de kans heel groot dat de bacterie aanwezig blijft, maar zonder consequenties. De bacterie kan zich, onder bepaalde omstandigheden, manifesteren in een maagzweer, maagslijmvliesontsteking of mogelijk zelfs maagkanker.

Symptomen

Zoals eerder gezegd, de bacterie kan in je maag zitten zonder dat je daar noemenswaardige klachten over hebt. Over het algemeen wordt de bacterie pas ontdekt, en behandeld, als er klachten zijn. In feite is het dan al te laat, want de meeste klachten die zich manifesteren zijn vrij ernstig van aard:

Maagkanker

De bacterie wordt door de wetenschap veelvuldig in verband gebracht met maagkanker. Als er sprake is van een langdurige maagslijmvliesontsteking, kan dit definitieve veranderingen in het weefsel tot gevolg hebben. Deze blijvende verandering kan op termijn maagkanker veroorzaken. Op het moment dat je chronisch last hebt van slijmvliesontsteking in de maag, is het verstandig om een jaarlijkse controle te laten uitvoeren om een eventuele maagkanker zo snel mogelijk te onderkennen en te laten behandelen.

Maagslijmvliesontsteking

Een besmetting met de H. Pylori bacterie leidt in de meeste gevallen tot een maagslijmvliesontsteking. Het is niet noodzakelijk dat dit bij iedereen grote klachten geeft, dus wordt een besmetting vaak bij toeval ontdekt. Maar op het moment dat de maagslijmvliesontsteking wel klachten geeft, is het meestal vrij duidelijk: braken, gebrek aan eetlust, opgeblazen gevoel, misselijkheid en een ,soms vage, pijn in de maagstreek.

Deze maagslijmvliesontsteking kan bij sommige mensen, als het niet behandeld wordt, ontaarden in een maagzweer. Helaas is het nog niet duidelijk waarom sommige mensen nooit last hebben van de bacterie, en anderen een maagslijmvliesontsteking of een maagzweer krijgen. Het is, volgens de wetenschappers, ook heel goed mogelijk dat erfelijke factoren hier ook een rol in spelen.

Ook als we spreken van een maagslijmvliesontsteking, kan deze ook gemakkelijk overgaan in een chronische, langdurige, ontsteking. Dit kan uiteindelijk weer ontaarden in een atrofische maagslijmvliesontsteking. In gewoon Nederlands: Een ontsteking van het maagslijmvlies waarbij de slijmvlieslaag aan de binnenzijde van de maag veel dunner wordt dan normaal.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Op het moment dat je flink last van je maag hebt, ga je natuurlijk direct een afspraak met je huisarts maken. Deze heeft naar aanleiding van je klachten, verschillende mogelijkheden om te onderzoeken of er sprake is van de H. Pylori bacterie. De huisarts zal via je bloed en/of via je ontlasting bepalen of er antistoffen aanwezig zijn. Antistoffen tegen de H. Pylori bacterie betekent direct dat de bacterie zelf ook aanwezig is.

Er is ook een mogelijkheid dat de arts je doorstuurt naar een specialist, die een ademtest uit kan voeren. Hierbij krijg je een drankje toegediend waarin een hele kleine hoeveelheid Ureum zit. Ureum is een lichaamseigen stof, dus weinig om bang voor te zijn. Maar dit ureum is gemerkt met koolstof C13. Aangezien de H. Pylori bacterie urease produceert, en deze wordt gesplitst in ammoniak en koolzuurgas, kan de arts door middel van een test het koolzuurgas, inclusief de C13, in je adem meten. Op het moment dat er geen sprake is van een besmetting met H. Pylori bacterie, wordt het ureum niet gesplitst en adem je dus ook geen gas met C13 uit.

Als voorbereiding voor deze onderzoeken, behalve het bloedonderzoek, zal de arts je vragen om eerst 2 weken te stoppen met eventuele maagzuurremmers, omdat deze de resultaten van de tests beïnvloeden.

De behandeling tegen H. Pylori

Op het moment dat er daadwerkelijk een besmetting is geconstateerd, is de behandeling in eerste instantie vrij duidelijk. Je krijgt een recept mee met een kuur van diverse antibiotica, in combinatie met een maagzuurremmer. Deze laatste is erg belangrijk omdat de antibiotica hierdoor beter zijn werk kan doen. De effectiviteit van de antibiotica is dan veel hoger.

In het overgrote deel van de gevallen wordt de H. Pylori bacterie daadwerkelijk helemaal vernietigd, waardoor ook de klachten gaan verdwijnen.

Als de klachten niet minder worden, of helemaal verdwijnen, is de kans groot dat de bacterie nog steeds aanwezig is, of dat er een ander probleem is. Om dit te controleren kan er wederom een test gedaan worden om vast te stellen of de bacterie inderdaad verdwenen is of niet. Voor een betrouwbare uitslag van een ontlastingsonderzoek en een ademtest, moet je 4 weken wachten. Ook geldt hier de regel dat je voor de test eerst twee weken gestopt moet zijn met de maagzuurremmers.

Voor een betrouwbare uitslag van een bloedonderzoek, moet je eerst een half jaar wachten.

Overigens is een bloedonderzoek als controletest alleen maar zinvol als ook voor de behandeling een bloedonderzoek is gedaan. Alleen op deze manier kan de arts de bloedwaarden vergelijken en een betrouwbare diagnose stellen. Als uit de onderzoeken blijkt dat de H. Pylori bacterie nog steeds in de maag aanwezig is, kan er een tweede kuur van antibiotica voorgeschreven worden. In de meeste gevallen is het dan écht gebeurd met de besmetting.

Tips om de klachten te verminderen

Op het moment dat een behandeling, in de vorm van een antibioticakuur, begint, ben je nog niet van de klachten af. Dit zal in de loop van de tijd wel afnemen, maar voor het moment heb je er nog steeds last van. Om deze klachten te verminderen en draaglijk te maken, is het noodzakelijk om een aantal voedingsadviezen en leefregels ter harte te nemen. Hierbij zijn de belangrijkste punten: minder stress, matig alcoholgebruik, meer beweging, stoppen met roken en een gezond voedingspatroon.

Laten we ze even stuk voor stuk doornemen:

Medicijnen

Op het moment dat je maagklachten hebt, kun je beter erg voorzichtig zijn met het regelmatig gebruiken van aspirines en ontstekingsremmende pijnstillers zoals Naproxen, Diclofenac en Ibuprofen. Dit zijn niet de juiste medicijnen om de pijn en de last te verlichten. Informeer even bij je apotheek voor de juiste medicijnen om je maagklachten op te lossen.

Voldoende bewegen

Om stress tegen te gaan, is bewegen een middel. Hierdoor ontspan je je lichaam en je geest. Als je onder andere op deze manier je lichaam in conditie houdt, voorkom je klachten of zorg je er in ieder geval voor dat de klachten niet erger worden.

Vermijd stress

Stress is niet alleen funest voor je lichaam, maar ook speciaal voor je maag. Stress zorgt voor een hogere productie van het maagzuur en heeft een negatieve invloed op de werking en efficiëntie van de maag.

Matig je alcoholgebruik

Alcohol is irriterend voor je slokdarm en je maag. Als jij regelmatig maagklachten hebt, kun je dat ene biertje of wijntje dus beter even laten staan. Normaal merk je deze irritatie niet, maar als je maag en slokdarm al geïrriteerd zijn, wordt het door de alcohol alléén maar erger. Als je het dan toch niet kunt laten, kun je beter een wijntje of een biertje bij het eten nemen. Dit is minder irriterend voor slokdarm en maag.

Stop met roken

Het is met redelijke zekerheid duidelijk geworden dat rokers die al besmet zijn met de H. Pylori bacterie, een veel grotere kans hebben op een maagslijmvliesontsteking dan de mensen die niet roken. Daarnaast is een behandeling met antibiotica bij rokers minder effectief, en het roken zelf irriteert het maagslijmvlies en hindert de doorbloeding hiervan.

Gezond en gevarieerd eten

In principe kun je alles gewoon eten. Het verschilt van persoon tot persoon wat je wel of niet kunt verdragen. Vermijd in ieder geval heel scherp eten. Denk er wel om dat je niet té veel zaken uit je voedingspatroon plotseling niet meer eet.

Op zo’n moment kunnen er tekorten ontstaan van andere broodnodige voedingsstoffen waardoor de behandeling met antibiotica minder effectief kan zijn.