Misschien heb je er nog nooit van gehoord, of je hebt het weleens in het schap zien liggen: Hummus. Een soort puree op basis van kikkererwten die haar oorsprong vindt in de Arabische keuken. Deze lekkernij als superfood wordt steeds populairder in Nederland.
En dat is geen wonder, want als je alle voordelen hiervan op een rijtje zet, hebben we hier te maken met een hyper-superfood!
Hummus, Humus, Hoummous, Humos, Hoemoes, Humous
4 namen voor hetzelfde superfood. Overal in de literatuur en op internet worden deze namen doorelkaar gebruikt, maar overal wordt hetzelfde bedoelt. Na een zoektocht ben ik tot de conclusie gekomen dat de officiële naam voor dit superfood hummus is.
Ik gebruik dus in dit artikel deze term, maar je weet nu wel dat, als je verder gaat zoeken op internet, er verschillende namen in omloop zijn.
De oorsprong van Hummus
Hummus is een soort puree wat gemaakt wordt op basis van kikkererwten. En de sesamzaadsaus Tahin. Van oorsprong werd deze lekkernij gegeten in de Levant, een geografische term voor het gedeelte van West-Azië, direct ten oosten van de Middellandse Zee. Niet helemaal duidelijk, maar dit superfood is ooit verspreid vanuit Israël.
In Israël is hummus inmiddels een niet te missen voedsel op feesten en partijen, waarbij ze de voorkeur geven aan de lokaal gemaakte, ambachtelijke hummus. Hoewel ze eigenlijk niets moeten hebben van de industrieel gemaakte hummus, was het wel deze zelfde industrie die de hummus op de kaart zette, en het product omdoopte tot het nationale gerecht van Israël.
Door de marketing-inspanningen van de industrie, begon hummus vanaf de jaren ’50 fors aan populariteit te winnen. Daarna verschoof de aandacht en de smaak van de Israëliërs van de industrieel gemaakte hummus naar de ambachtelijk gemaakte hummus.
Tegenwoordig wordt hummus heel veel gegeten in de Arabische keuken, met name het Midden-Oosten, West-Afrika en Turkije. In deze landen wordt de hummus gegeten met het lokale brood, dus met Turks brood, Marokkaans brood of Pitabrood. Met een stukje brood wordt de Hummus vanaf het bord, of uit een kommetje, ‘opgelepeld’ en lekker opgegeten.
Waarom is Hummus zo gezond?
Het belangrijkste ingrediënt in de Hummus is een peulvrucht: Kikkererwten. Nee, dit heeft helemaal niks met het groene diertje te maken. Het zijn gewoon peulvruchten, net zoals doperwten. Daarnaast zit er natuurlijk knoflook in en Tahin, een pasta van sesamzaad, en natuurlijk olijfolie.
Laten we stuk voor stuk eens bekijken wat deze ingrediënten allemaal kunnen betekenen voor je gezondheid:
Kikkererwten
Zoals gezegd, de kikkererwt is een peulvrucht. Niet alleen heeft deze peulvrucht de voordelen die je van iedere groente zou verwachten, maar zijn er een aantal grote pluspunten.
Laten we ze allemaal maar eens op een rijtje zetten:
- Naast de bijzonder hoge hoeveelheid mangaan, koper, fosfor, ijzer en tryptofaan, bevat deze vrucht ook molybdeen. 100 gram kikkererwten per dag staat garant voor de dagelijks aanbevolen hoeveelheid van deze laatste.
- Zoals je van groente verwacht, zitten er veel proteïnen en vezels in kikkererwten.
- Polyfenolen zijn antioxidanten die de oxidatieprocessen in het lichaam tegen gaat. Té veel oxidatie leidt onherroepelijk tot versnelde veroudering en de vorming van kanker. In kikkererwten zit een enorme hoeveelheid polyfenolen, zoals ferulazuur, chlorogeenzuur, koffiezuur en vanilinezuur.
- Deze antioxidanten zijn ook heel goed in de strijd tegen hart- en vaatproblemen. Regelmatig eten van dit soort antioxidanten voorkomt dat de bloedvaten aan de binnenzijde bekleed worden met een laagje oxidatie. Als dit laagje steeds dikker en dikker wordt, raken bloedvaten verstopt, met alle gevolgen van dien. Ook kan dit laagje weer loslaten als kleine klontjes. Eenmaal aangekomen in het hart, kan dit een hartinfarct veroorzaken.
- Door de grote hoeveelheid vezels in de kikkererwten, wordt het niveau van het bloedsuiker stabieler. Er zijn minder ups en downs te meten, waardoor je als diabetespatiënt je suikerziekte beter kunt beheersen. Ook de aanwezige polyfenolen hebben hierin een belangrijke functie: Ze verhogen de effectiviteit van de insuline, waardoor suikers sneller en beter afgebroken worden.
- Kikkererwten bevatten ook fyto-oestrogenen. Dit natuurlijke hormoon helpt vrouwen tegen overgangsklachten, en is een grote hulp in de strijd tegen osteoporose na de menopauze.
Knoflook
- Verlaagt het cholesterolgehalte en verlaagt daarmee het risico op een hartaanval en hersenbloeding.
- Door de sterke antibacteriële werking, helpt knoflook bij het bestrijden van infecties.
- Er zijn inmiddels een aantal wetenschappelijke bronnen waarin naar voren komt dat het regelmatig eten van knoflook (en ook uien) de kans op bepaalde vormen van kanker kan doen afnemen. We spreken hier over borstkanker, eierstokkanker, darmkanker, prostaatkanker en slokdarmkanker.
Sesamzaad
Sesamzaad wordt heel veel gebruikt als decoratie en als smaakmaker in allerlei soorten voedingsmiddelen. Maar het is ook nog eens supergezond. De zaadjes bestaan voor het grootste deel uit olie en eiwitten. Daarnaast zijn meervoudig onverzadigde vetzuren ook in ruime mate aanwezig, erg belangrijk voor het cholesterolverlagende effect, waardoor de kans op hart- en vaatziekten lager wordt.
Daarnaast kun je heel veel vitaminen en mineralen in de zaadjes vinden. Een handjevol sesamzaadjes is op zich bijna een superfood!
Het grootste deel bestaat uit meervoudig onverzadigde vetzuren, wat belangrijk is in de strijd tegen tegen hart- en vaatziekten. Deze goede vetzuren zorgen namelijk voor een lager cholesterol.
Naast deze vetzuren, bevat olijfolie ook verschillende soorten vitamine E, antioxidanten die je beschermen tegen schade door oxidatie van je bloedvaten.
Tsja, als je dit allemaal optelt, hebben we het écht over een superfood. Lees snel verder voor een snel en gemakkelijk recept!
Basisrecept voor Hummus
Er zijn natuurlijk heel veel recepten voor het zelf maken van hummus. Iedereen beweert dat ze de perfecte hummus maken. Wellicht is dat ook zo, maar ik wil me hier even beperken tot het basisrecept van hummus.
Als je dat onder de knie hebt, kun je zelf naar hartenlust variëren en wellicht je eigen variant maken die helemaal aangepast is aan jouw smaak en voorkeur.
Benodigdheden:
- 300 gram kikkererwten, bij voorkeur biologisch
- 2 teentjes knoflook
- 60 ml. Tahini (natuurwinkel)
- 2 eetlepels olijfolie
- 1 eetlepel citroensap
- 1 eetlepel water
Werkwijze:
- Als je kikkererwten in blik hebt gekocht, spoel je deze goed af en laat je ze heel goed uitlekken.
- Snij de 2 teentjes knoflook in kleine stukjes
- Doe alle ingrediënten bij elkaar in de blender en ga net zo lang door totdat het geheel een glad mengsel is.
- Gekoeld serveren in een leuk schaaltje.
- Lekker smullen!
Ik noem in de werkwijze het gebruik van een blender. Hiervoor bedoel ik eigenlijk alle machines die kunnen hakken. Dat kan een stationaire blender zijn, maar ook een staafmixer kan prima dit klusje klaren.
[pullquote]Als je de Hummus wat smeuïger wilt maken, kun je wat meer olijfolie toevoegen[/pullquote], of één of twee theelepels vocht van de kikkererwten.
In een afgesloten plastic bakje, kun je de Hummus ongeveer een week goed houden, mits je het in de koelkast bewaart.
Ook met Hummus kun je variëren!
Als je dit basisrecept een keer gemaakt hebt, krijg je al snel de neiging om te variëren. In feite is alles mogelijk, zolang je maar redelijk dicht bij het basisrecept blijft. Je kunt bepaalde groenten toevoegen of variëren met kruiden.
Probeer eens het volgende:
- Voeg naar smaak extra citroensap of limoensap toe
- Eventueel zout (niet te veel) en peper
- Een theelepel cayennepeper in combinatie met een theelepel paprikapoeder.
- Je kunt een extra teentje knoflook toevoegen, als je dit aandurft!
- Varieer met verschillende smaken olie.
- Je kunt ook nog een groente toevoegen, voor het pureren. Bijvoorbeeld een rode, zoetige paprika.
- Voor een scherpere variant kun je bijvoorbeeld Harissa (een hete, rode saus uit Tunesië) toevoegen.
- En wat dacht je van een beetje Sambal?
- Je kunt ook tuinkruiden toevoegen. Bijvoorbeeld bieslook, peterselie en/of basilicum.
In feite maakt het allemaal niet uit wat je er doorheen doet. Een recept voor Hummus steekt niet zo heel erg nauw, wat je ook kunt merken aan de grote lokale variaties van Hummus in de Arabische landen.
Het serveren van Hummus
Je kunt Hummus op allerlei verschillende manieren eten, en op verschillende momenten van de dag: Bij de maaltijd, op een boterham tijdens het ontbijt of als dipsausje op een verjaardag.
Even wat ideetjes:
- Maak een lekkere frisse salade met sla, uienringen en fijngesneden groenten. Doe dit voor ieder persoon in een kommetje, en maak het met één of twee eetlepels Hummus af. Een klein beetje paprikapoeder of cayennepeper er overheen voor de decoratie.
- Serveer de Hummus als een dipsausje bij een verjaardag, samen met rauwkost zoals bijvoorbeeld strookjes fijngesneden paprika of stukjes bloemkool.
- Eenvoudigweg tijdens het ontbijt voor op de boterham, bijvoorbeeld op een snee speltbrood.
- In de Arabische landen wordt Hummus ook vaak geserveerd bij de Falafel.
En nu?
Als je dit allemaal leest, hebben we hier écht te maken met een hyper-superfood. Als je één keer per week een flinke schaal Hummus maakt, kun je hier iedere dag uit putten en heb je er geen extra werk van.
Maar dan geniet je wel van alle voordelen van dit superfood!
Hummus kun je ook maken met gedroogde kikkererwten die je na het weken (1 nacht of een uur of 4-6 minimaal) zacht kookt. Dan wordt het al een stuk lekkerder in vergelijking met erwten uit blik. Verder wordt hummus in het midden-oosten veel gegeten als een soort saus bij vlees, kebab bv. Even wennen misschien, maar daarna kan het heerlijk zijn. Hummus is erg veelzijdig, ik dip soms stukjes roggebrood in de hummus, heerlijk! Ik woon in het midden oosten en koop mijn hummus vers bij restaurants; hummus maakt inmiddels deel uit van mijn vaste voedselpatroon.
Bedankt voor deze aanvulling, Sanjay.
Stel ik erg op prijs!
Jack
Mutabel is ook een lekkere "dip". De basis is yoguert en aubergine. Ik dip het met brood als ontbijt of lunch. Ik kan wel een recept hier vragen bij een Syrisch restaurant waar ik 't altijd koop (als je dat nog niet hebt). Ze zijn niet 'bang' voor een flinke scheut olijfolie, kan ik wel zeggen, maar dat is naar eigen smaak als je het zelf maakt.
Bedankt voor deze tip, Sanjay. Ik ken het niet, maar ben er eerlijk gezegd wel heel erg benieuwd naar.
Als je het recept voorhanden hebt, dan hoor ik dat graag van je.
Fijn weekend!
Baba ganoush zegt je misschien wel iets? Dat is de Libanese variant, als ik t goed heb.
Yep, dat komt me bekender voor. Als je een origineel recept te pakken kunt krijgen, zou ik dat heel erg op prijs stellen.
Thanks!
Een lekkere variant is bijv. ook met baharat of ras-el-hanout.
En ja, heerlijk op brood net als notenpasta
Klinkt goed, Patricia. Bedankt voor deze aanvulling!
Ik serveer een grote schaal met hummus, in het midden doe ik een hoeveelheid kikkererwten uit blik, daarover heen lepel ik verse fijngehakte kruiden :
Munt, koriander, selderij, peterselie en een rode ui en knoflook. Vervolgens strooi ik er pijnboompitjes over heen en een scheut olijfolie. Iedereen vindt het heerlijk.
Serveertip: met een beetje rodebietensap krijgt de hummus een prachtige roze kleur. In een bolvorm op een bord scheppen en er kringsgewijs witlofbladeren insteken van beneden naar boven, als een bloem. Met de witlof kan de hummus worden gegeten.
Wow! Wat een geweldig idee, René! Bedankt!
Zijn er nog meer mensen met dit soort ideetjes? Altijd welkom!
Lekker is het om in een reep komkommer te draaien, een paar reepjes paprika eruit laten steken en walla, je hebt een "hummus borrelhapje"..
Wow.....ik ga dit in het weekend eens uitproberen.
Goed idee, Anita!
Nog andere lezers die originele ideeën hebben?
Ik heb aderverkalking pas ontdekt zouhummus dan helpen of juist niet. Van AH vandaag een doosje hummus als presentje
Gekregen ik ga het zeker proberen op een broodje. Hartelijk dank voor uw info.
Hummus kan zeker helpen, als onderdeel van een totaalplan. Let er wel op dat Hummus nooit een 'geneesmiddel' kan zijn. Het is een onderdeel van een gezonde levensstijl wat bijdraagt aan een goede gezondheid.