Noten: Welke zijn het meest gezond?

Noten zijn erg gezond, dat is algemeen bekend. Maar de ene noot is de andere niet. Er zijn wel degelijk verschillen in de hoeveelheid voedingsstoffen die iedere soort noten bevat. De één heeft wat meer omega-3 vetten, de ander weer wat meer eiwitten en weer een andere noot heeft veel antioxidanten te bieden.

Er zijn ook noten die rauw niet te eten zijn, maar na verhitting wél weer lekker zijn. Nadeel hiervan is dat alle goede voedingsstoffen voor een groot deel verloren gaan tijdens het verhitten.

Verwarrend?Lees snel verder voor een compleet overzicht!

Noten in het algemeen

Een noot is de basis van een plant of een boom. Uit de betreffende noot moet een hele boom gaan groeien, dus alles wat nodig is voor het hele proces zit in deze noot. In een zaad of een noot zit dus een gigantische hoeveelheid voedingsstoffen van een hele hoge kwaliteit.

Het is natuurlijk geen wonder dat kleinere dieren, zoals hamsters en eekhoorns, in de herfst allerlei soorten noten verzamelen om de winter goed door te komen: Veel voedingsstoffen in een relatief klein volume. Ideaal om op te slaan voor later gebruik! Deze voorbeelden geven duidelijk aan dat noten een extreem hoge voedingswaarde hebben, waar ook wij van kunnen profiteren.

Overigens is er een groot verschil in het begrip ‘noten’. In de keuken worden veel noten gebruikt en worden eigenlijk alle vruchten en noten die maar enigszins op een noot lijken, als noot bestempeld. In de plantkunde wordt deze term heel anders gebruikt.

Officieel is een noot een enkelvoudige dopvrucht, dus botanisch bekeken is niet iedere noot in de keuken, een echt noot. De walnoot is hier een mooi voorbeeld van: De walnoot is een steenvrucht Maar dat neemt niet weg dat in de botanische categorie niet-noten ook heel veel voedzame producten zitten.

De noot is één van de weinige producten die nog onbewerkt gegeten wordt, en gegeten kan worden. De meeste producten die een bewerking ondergaan, ofwel door jezelf ofwel door de fabrikant, verliezen een groot deel van de voedingswaarde.

Het rauwe eten, zoals onze voorouders dat ook deden, heeft gewoon ontzetten veel voordelen, maar dat is een heel ander verhaal.

Als we ons beperken tot de noten en de zaden, kunnen we daarin heel veel onverzadigde vetten en eiwitten vinden. En niet een klein beetje, maar gigantisch veel in een extreem geconcentreerde vorm! Deze vetten en eiwitten vormen de basis voor ons lichaam. Dit zijn de bouwstoffen voor ons lichaam, en tevens de stoffen die onderdeel uitmaken van veel processen die in je lichaam plaatsvinden.

Als we hier wat specifieker naar kijken, zijn deze stoffen onmisbaar in onze hormoonhuishouding, het vermogen om te herstellen, het immuunsysteem en het zenuwstelsel. Als je niet voldoende (gezonde) vetten eet, zal je hormoonhuishouding onmiddellijk uit balans raken, waardoor je een slechter humeur krijgt, je libido veel lager is, slechter slaapt en minder spieropbouw hebt. Ook de natuurlijke remming van ontstekingen in je lichaam zal afnemen.

Een ander voordeel van het eten van gezonde vetten, is de bijdrage die dit levert voor de vetverbranding.

Ja, je leest het goed: Je hebt vetten nodig voor de vetverbranding!

Vooral het gezonde vet Omega-3 is hiervoor erg belangrijk. De meeste noten en zaden zijn zeer rijk aan deze onverzadigde vetten. Omega-3 is niet alleen belangrijk  vanwege de vet verbrandende– en anabole eigenschappen, maar heeft onder ander ook grote voordelen in de strijd tegen hart- en vaatziekten en werkt dit vet ontstekingsremmend, waardoor je beter herstelt na een inspanning.

Het is nog belangrijk om te melden dat je de noten zo veel mogelijk rauw moet eten. Natuurlijk kun je variëren door de noten te poffen, te branden, te frituren en/of te roosteren. Misschien wel ontzettend lekker, maar bedenk wel dat na verhitting bij meer dan 40 graden, een groot deel van de goede voedingsstoffen verloren gaan. Lekker rauw eten is dus gewoon het allerbeste advies dat ik je kan geven!

Al met al kunnen we dus stellen dat je, door de juiste noten te eten, veel waar voor je geld krijgt. En ze zijn nog lekker ook!

Walnoten

Botanisch gezien is de walnoot helemaal geen noot, maar een steenvrucht. De walnoot, zoals we deze normaal eten, wordt beschermd door een tweeledige schaal. En tijdens de groei van de walnoot, aan de boom, wordt dit geheel nog eens beschermd door een taaie, groene schil die pas openbarst als de walnoot rijp is.

Er is al heel veel onderzoek gedaan naar de voedingswaarde en het effect van walnoten, en steeds weer komen dezelfde feiten boven drijven: Walnoten zijn een serieus onderdeel van een gezond en gevarieerd dieet. Door deze lekkere noot, wordt de kans op hart- en vaatziekten fors lager doordat de bloedvaten flexibeler worden, dankzij de walnoot. Ook de verlaging van het cholesterol is een belangrijk effect. Er is zelfs een recent onderzoek in Amerika uitgevoerd, waaruit onomstotelijk bleek dat walnoten helpen in de strijd tegen dementie. Walnoten bevatten ook heel veel antioxidanten die helpen tegen vrije radicalen. En door de Omega-3 vetzuren (gezonde vetten) worden angst en depressies bestreden.

Walnoten bevatten ook, naast de eerder genoemde voedingsstoffen, ook fosfor, zink, magnesium, kalium, ijzer, vitamine B1, foliumzuur en gamma-tocoferol. Deze laatste is een soort vitamine E.

Amandelen

De amandel is beschikbaar in een zoete variant en een bittere variant, en groeit als zaad aan de amandelboom. Het overgrote deel van de productie van amandelen vindt plaats in Californië. Daarnaast een relatief klein deel in Spanje. Met name dit laatste land is verantwoordelijk voor de bekende Valencia-amandelen en de Jordan-amandelen.

Bittere amandelen bevatten het giftige blauwzuur. Hoe bitterder ze smaken, hoe meer blauwzuur hierin zit. De zoete amandelen worden het meeste gebruikt voor consumptie en voor verwerking in producten zoals marsepein, amandelspijs en noga.

Qua voedingswaarde is de amandel is waarschijnlijk dé topper uit dit hele lijstje. In vergelijking tot de andere noten, bevat de amandel de meeste voedingsstoffen. Het is een hele rijke bron van calcium, vitamine C, fosfor, magnesium en ijzer. De voordelen hiervan zijn misschien voor de hand liggend, maar ik wil ze toch even allemaal opsommen:

• Amandelen helpen bij het verlichten van aandoeningen aan luchtwegen
• Amandelen helpen bij aandoeningen aan het hart
• Amandelen helpen tegen hoesten
• Amandelen helpen tegen bloedarmoede
• Amandelen helpen tegen impotentie
• Amandelen helpen in de strijd tegen diabetes

Ook kunnen amandelen veel betekenen in de huid- en haarverzorging.

Pecannoten

Pecannoten lijken qua uiterlijk wel een beetje op de bekende walnoot. De pecannoot groeit aan een boom die wel 40 tot 50 meter hoog kan worden. De noot is een beetje langwerpig en is gegroefd, net als de walnoot. Uit de pecannoot wordt ook olie gewonnen. Deze olie is geschikt voor consumptie, maar wordt over het algemeen gebruikt in de cosmetica-industrie en voor de fabricage van kleurstoffen en zeep.

De pecannoot komt van nature voor in Zuid-Amerika, maar in principe kunnen de bomen groeien in ieder werelddeel waar een subtropisch klimaat heerst. De Verenigde Staten is de grootste producent van de pecannoot. De jaarlijkse productie ligt tussen de 150.000 en de 200.000 ton.

Pecannoten bestaan voor 75% uit gezonde vetten en voor ruim 10% uit eiwitten. De pecannoot is één van de meest vette noten die er bestaan. Alleen de macadamia-noten bevatten meer vetten!  Daarnaast bevatten de pecannoten maar liefst 19 vitaminen en mineralen, zoals zink, diverse varianten van vitamine B, mangaan, kalium, fosfor, koper, magnesium, calcium, foliumzuur, vitamine E en vitamine A. Onderzoek heeft aangetoond dat het regelmatig eten van pecannoten het cholesterolgehalte in het bloed verlaagt.

Hazelnoten

De hazelnoten zoals we die kennen, zijn afkomstig van commercieel verbouwde hazelaars. Deze bomen zijn dusdanig gemanipuleerd dat ze grote noten produceren, met relatief weinig vliezen. De smaak van deze hazelnoten is een beetje flauw. Over het algemeen worden de wilde hazelnoten, dus van de niet-gemanipuleerde hazelaar, beter gewaardeerd om de smaak.

De wereldwijde productie van hazelnoten is ongeveer 2,5 miljoen ton, een opbrengst uit 844.000 hectare land. Grootste producent is China met meer dan 1 miljoen ton per jaar, daarna volgt Amerika met een jaarlijkse productie van ruim 450.000 ton. De nummer drie in de ranglijst is Turkije met bijna 180.000 ton per jaar. Dit laatste land is tevens het land van herkomst.

Hazelnoten bevatten veel vitamines en mineralen, onder andere vitamine E. Vitamine E is een hele sterke antioxidant, wat een belangrijke rol kan spelen bij het tegengaan van hart- en vaatziekten en de negatieve effecten van vrije radicalen. Een handjevol hazelnoten, ongeveer 25 gram, bevat al de helft van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid vitamine E. Daarnaast bevatten hazelnoten heel veel andere stoffen zoals eiwitten, calcium, magnesium, fosfor, ijzer, zink, foliumzuur en vitamine B1.

Paranoten

De paranoot, ook wel de Braziliaanse noot genoemd, groeit aan een boom van 45 tot 55 meter hoog. De stam kan een doorsnede bereiken van maar liefst 2 meter. Deze bomen staan met name in het Amazonegebied van Brazilië. In de periode november tot maart vallen de harde, kegelvormige hulzen uit de bomen. Deze hulzen lijken een beetje op kokosnoten. In deze rijpe hulzen zitten 10 tot 12 zaden, die wij beter kennen als paranoten in de dop. Paranoten kun je ook vinden in Paraguay, Bolivia, Venezuela en Peru.

Dankzij de rijke grond van het amazone-gebied, in combinatie met de vele zonne uren, bevatten de paranoten een grote hoeveelheid selenium. Selenium is, net als vitamine E, een belangrijke en hele sterke antioxidant. Met een handjevol paranoten, heb je al 5 x de dagelijks benodigde hoeveelheid binnen. Paranoten zijn ook zeer rijk aan fosfor, erg belangrijk voor de vorming en het onderhoud van je tanden en je botten.

Macadamianoten

De macadamianoot werd voor het eerst ontdekt door Dr. John Macadam, een avonturier die in het jaar 1857 de boom ontdekte aan de oostkust van Australië. Door de hoge vraag naar macadamianoten werd het een zeer duur en exclusief product. Afrika, Costa Rica en Guatemala gingen ook deze noten produceren, aangetrokken door de hoge prijs. Maar door een kentering in vraag en aanbod, is de prijs inmiddels behoorlijk gedaald. Dit neemt niet weg dat deze noot nog steeds één van de duurdere noten is in dit lijstje.

Zoals eerder opgemerkt, is het de macadamianoot die het hoogste gehalte aan onverzadigde (gezonde!) vetzuren bevat. Deze vetzuren verlagen het cholesterolgehalte in het bloed en helpen hierdoor om hart- en vaatziektes te bestrijden. Verder bevat de macadamianoot veel kalium, fosfor, magnesium, calcium, vitamine B1, koper, zink en ijzer.

Om maximaal te profiteren van de hoge voedingswaarde van de macadamianoot, is het belangrijk om deze zo vers mogelijk te eten. Als de noten te lang blijven liggen, neemt de voedingswaarde heel sterk af. Nog even een waarschuwing: Als je zelf macadamianoten wilt kraken: Dit is heel erg lastig! Koop dus bij voorkeur de kale noot, ook al is dit misschien wat duurder.

Pistachenoten

Pistachenoten groeien in trossen aan een struik, vergelijkbaar met de groeiwijze van druiven. De pistachenoot zit in een harde huls, die openbarst op het moment dat de noot rijp is. De oorsprong van de pistachenoot is niet helemaal duidelijk, maar tegenwoordig komt de grootste productie met name uit de Verenigde Staten, Italië, Griekenland, Turkije, Iran, India, Pakistan en Afghanistan.

Pistachenoten bevatten relatief weinig  calorieën, en zijn dus heel erg geschikt voor diegenen die af willen vallen. Daarentegen bevat de noot heel veel fosfor wat, samen met calcium, zorgt voor sterke botten en tanden.

Ook heeft dit een positieve invloed  op diverse enzymprocessen in je lichaam en op de stofwisseling in het algemeen.Verder bevatten pistachenoten veel vitamine B1, magnesium, ijzer, calcium en zink.

Wat nu?

Deze 7 soorten noten zijn dus erg gezond met voor iedere noot een specifieke toepassing. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat je maar onbeperkt noten kunt gaan eten, want een gevarieerd voedingspatroon blijft natuurlijk noodzakelijk. Maar noten kunnen daar wel een belangrijk onderdeel van uit maken.

Door de extreem geconcentreerde en rijke hoeveelheid aan voedingsstoffen in noten, kunnen noten ook ingezet worden als vleesvervangers.

Wat zijn jouw favoriete noten? Laat het me weten!