Prikkelbare Darm Oorzaken en Behandelingen
De exacte oorzaak van een prikkelbare darm syndroom is niet helemaal duidelijk. Aanwijzingen zijn dat het door een overgevoeligheid komt in onderdelen van de darm. Dit komt omdat de darm vol zit met spieren die kunnen samentrekken en aantrekken en wanneer daar een overgevoeligheid aanwezig is voel je de symptomen van een prikkelbare darm.
Doel en belang van je spijsverteringssysteem
Het menselijke spijsvertering is een complex systeem van organen en klieren om voedsel te verteren. Juist hier hebben mensen met een prikkelbare darm problemen omdat de vertering van voedsel niet optimaal gebeurt.
Werking spijsverteringssysteem
De spijsvertering begint in de mond, en al voordat je begint te eten wordt er speeksel aangemaakt. Vervolgens wordt het voedsel afgebroken wanneer je aan het kauwen bent door speciale enzymen die aanwezig zijn in het speeksel. Eigenlijk een wonderlijk systeem als je er over nadenkt, en dat de speekselproductie al begint voordat je een hap hebt genomen. Dit proces zie je ook bij honden wanneer ze weten dat ze voer krijgen.
Vervolgens gaat de gedeeltelijk afgebroken voeding naar de maag via de slokdarm. De maag is een orgaan die ervoor zorgt dat de voeding wordt afgebroken via maagzuur. Heel opmerkelijk ervaren mensen met een prikkelbare darm vaak ook brandend maagzuur!
Daarna reist de afgebroken voeding van je maag naar de kleine darm waar wederom een fase van vertering plaatsvindt en wat overblijft gaat naar de dikke darm. Dan wordt er water verwijderd zodat de afvalstoffen via de colon en rectum het lichaam kan verlaten.
Proces in een figuur:
Overgevoelige zenuwen of spieren in de darm kunnen de oorzaken zijn van een prikkelbare darm. De oorzaken hiervan zijn volgens experts niet duidelijk. Daarbij kan de aansturing van de hersenen naar de darmen ook niet goed verlopen waardoor er problemen ontstaan.
Tevens kan heel goed komen doordat het lichaam niet voldoende belangrijke vitamines, aminozuren, vezels en mineralen heeft gekregen door de westerse manier van eten op lange termijn waardoor het van een ‘’zwakke maag’’ naar een prikkelbare darm is ontwikkeld.
De symptomen worden tevens erg versterkt door stress en nervositeit. Daarom hebben veel mensen met een prikkelbare darm meer last van klachten in een stressvolle periode.
Nog een oorzaak van PDS is een infectie of bacteriën in de darmen. Dit kan tevens een schimmelinfectie zijn en kan duiden op één van de onderliggende oorzaken van prikkelbare darm syndroom. De symptomen van een infectie zijn vaak problemen met de ontlasting en overgeven. Daarbij kan een virus ook de overgevoeligheid veroorzaken waardoor een prikkelbare darm voor een lange tijd aan blijft houden. Een sterk immuunsysteem is daarom extra belangrijk om deze oorzaken weg te nemen.
Behandelingen van prikkelbare darm
Gelukkig is een prikkelbare darm syndroom goed te behandelen door goed kennis te hebben van de aandoening en adequate maatregelen treffen. Veel mensen ervaren een periode van veel pijn en klachten gevolgd door een periode zonder of weinig klachten. Echter, wanneer je vrij vaak last hebt van een prikkelbare darm ga dan aan de slag met de volgende tips.
Voedingsvezels
Een goede darmflora is afhankelijk van voldoende vezels uit voeding. Vezels zorgt ervoor dat de stoelgang in de darmen goed verloopt en zodat je darm minder belast wordt. Wanneer je voeding niet uit voldoende vezels bestaat kun je last krijgen van verstoppingen en zelfs aambeien.
Gelukkig kun je vrij gemakkelijk voldoende vezels binnenkrijgen door je voeding te voorzien van fruit (zoals appels), groente, volkorenproducten en eventueel aanvullen met lijnzaad als je een erg zware stoelgang hebt. Echter, je moet wel letten op de hoeveelheid vezels omdat TEVEEL vezels bij veel mensen de symptomen van een prikkelbare darm zelfs kunnen verslechteren. Tevens moet je goed letten op de bron van vezels en niet alle vezels werken even goed voor een goede stoelgang.
Wanneer je kijkt naar de verschillende voedingsvezels zijn er 2 soorten en deze zijn extreem belangrijk als je een prikkelbare darm hebt. Zo heb je de zogenaamde oplosbare en onoplosbare vezels. De onoplosbare vezels tref je vooral aan in graanproducten zoals volkorenbrood, havermout, crackers en rijst producten. Maar ook in graanproducten, groente, noten, lijnzaad en aardappelen. Vandaar dat lijnzaad niet opgenomen wordt door het lichaam en meegaan in de ontlasting.
Bij een prikkelbare darm is het belangrijk dat je niet teveel onoplosbare vezels in je dieet hebt. Deze vezels kunnen zelfs de symptomen flink verergeren. Maar je hebt vanzelfsprekend wel deze vezels nodig. De regel is om geleidelijk deze inname van onoplosbare vezels te verhogen in je voedingspatroon en eerst de nadruk te leggen op oplosbare vezels! Je kunt ook overwegen om een supplement aan te schaffen op basis van de psyllium oftewel ispaghula vezels het beste tegen verstoppingen.
Hieronder heb ik een schema gemaakt met de onoplosbare en oplosbare vezels:
Medicijnen
De meeste traditionele medicijnen tegen een prikkelbare darm zijn gericht om de spieren in de darmen te ondersteunen en te ontspannen. Vooral als je last hebt van buikkrampen, spasmen en verstoppingen kunnen medicijnen een optie zijn.
Om de pijn te verlichten worden vaak pijnstillers voorgeschreven, echter er zijn altijd wel bijwerkingen aan verbonden. Tevens kun je een paracetamol nemen tegen de pijn of als je last hebt van depressies kun je daar ook medicijnen tegen krijgen. Echter het is bekend dat antidepressiva forse bijwerkingen hebben en daarom altijd goed de bijsluiter lezen.
Om de darm goed te ondersteunen met vezels kun je ook medicijnen krijgen met deze bestandsdelen. Dit worden bulkvormers genoemd en neem je met een glas water waarin het opgelost wordt.
Bij verstoppingen kun je bij de apotheek middelen krijgen om de verstopping te helpen met zogenaamde vochtbinders. Hierdoor kan de darm beter bewegen.
Tenslotte heb je nog middelen tegen diarree en worden diarree remmers genoemd, deze worden voorgeschreven. Al deze medicijnen kunnen een uitkomst bieden tegen PDS, echter er zijn altijd wel bijwerkingen en als je ook nog andere medicaties neemt moet je goed kijken of bepaalde medicijnen elkaar niet tegenwerken.
Een betere optie is om met specifieke levensstijl veranderingen je prikkelbare darm onder controle te krijgen zodat de klachten wegblijven. Hieronder ga ik een aantal belangrijke punten bespreken.
Levensstijl aanpassingen
Een gezonde leefstijl is belangrijk voor veel energie, lekker in je vel en je prikkelbare darm klachten te verminderen. Echter, wel zul je moeten opletten wanneer je last hebt van PDS omdat niet alle ‘’gezonde voedingsmiddelen’’ aanbevolen zijn. Uit eigen ervaring als gezondheidscoach heb ik geleerd dat het erg belangrijk is om je maaltijden goed in te plannen zodat je altijd al van te voren weet wat je gaat eten.
Want wanneer je een maaltijd overslaat is de kans veel groter dat je suikerspiegel dusdanig daalt dat je een erg vette suikerrijke maaltijd gaat eten. Daarbij zul je ook voldoende water moeten drinken, want bij een tekort worden de klachten van PDS tevens erger. Aangeraden wordt 8 glazen water per dag (1.5 liter of meer) en is afhankelijk van je eigen situatie. Ook zul je moeten minderen met koffie en thee omdat deze een laxerende werking kunnen hebben.
Verder is het belangrijk dat je voldoende vezels binnenkrijgt, maar goed let op de bron! Ook hebben veel mensen baat bij het nemen van voldoende probiotica, deze zijn vooral belangrijk voor een gezonde darmflora vanwege de ‘’goede bacteriën’’ en noodzakelijk om schimmelinfecties tegen te gaan. Zelf drink ik ‘’kefir’’ en dat is een soort karnemelk en zit vol met deze goede bacterien, een alternatief is yakult of magere yoghurt.
Met name een gebalanceerde voeding is de beste oplossing tegen prikkelbaar darm syndroom. Op basis van deze tips en natuurlijke supplementen heb ik zelf een eigen methode ontwikkeld om je stap voor stap te helpen om PDS onder controle te krijgen.