Wat is diabetes?
Inhoud:
1. Wat is diabetes?
2. Diabetes type 1
3. Diabetes type 2
4. Andere soorten diabetes
5. Hoge en Lage bloedsuikerspiegels
Veel Nederlanders hebben te kampen met diabetes. Vroeger heette de aandoening suikerziekte, maar de officiële naam voor diabetes is eigenlijk diabetes mellitus. Er zijn verschillende vormen van diabetes, waaronder de bekende type 1 en type 2 diabetes.
Bloedsuikergehalte
De overeenkomst tussen alle verschillende soorten diabetes is dat het lichaam problemen heeft om het bloedsuikergehalte te reguleren. Normaal wordt de bloedsuikerspiegel op peil gehouden doordat het lichaam meer of minder insuline aanmaakt. Dit is bij diabetespatiënten verstoord geraakt. Wat er precies misgaat verschilt per type diabetes.
Bloedsuiker
De hoeveelheid bloedsuiker, of bloedglucose, in het lichaam fluctueert door de dag heen. Als je net wat gegeten hebt worden koolhydraten uit de voeding omgezet in glucose, wat in de bloedbaan terecht komt. Dit betekent dat de bloedsuikerspiegel omhoog gaat. Bij mensen zonder diabetes wordt nu het hormoon insuline aangemaakt.
Dit hormoon zorgt ervoor dat de glucose uit het bloed wordt opgenomen door de lichaamscellen die het als brandstof gebruiken. Hierdoor daalt het glucosegehalte in het bloed. Bij diabetespatiënten werkt dit systeem dat de bloedsuiker reguleert niet meer goed, met als gevolg dat er te lang teveel suiker in het bloed blijft zitten. En dat kan vervelende gevolgen voor de gezondheid hebben.
Diabetes type 1
Diabetes type 1 komt bij ongeveer 1 op de 10 diabetespatiënten in Nederland voor. Het is een auto-immuunziekte, wat betekent dat het lichaam per ongeluk een afweerreactie heeft op iets dat eigenlijk niet gevaarlijk is.
In dit geval denkt het afweersysteem dat het hormoon insuline een gevaar voor de gezondheid oplevert, en dus wordt het aangevallen en onschadelijk gemaakt. Hierdoor kan de bloedsuikerspiegel niet meer op peil gehouden worden en blijft hij maar stijgen. En dat veroorzaakt complicaties.
Diabetes type 2
De meeste mensen met diabetes hebben diabetes type 2, ongeveer 9 van de 10. Bij dit soort diabetes wordt er niet genoeg insuline aangemaakt om de bloedsuiker uit het bloed te halen en naar de lichaamscellen te transporteren.
Behalve dat er niet genoeg insuline wordt aangemaakt, reageert het lichaam ook nog eens onvoldoende op de insuline. Het heeft dus eigenlijk meer insuline nodig, en niet minder. Omdat er minder insuline aangemaakt wordt, maar nog wel wat, en het lichaam minder goed reageert, maar nog wel een beetje, kan je lang met diabetes type 2 rondlopen zonder dat er een diagnose gesteld is.
Omdat het vaak geleidelijk gaat kunnen er soms wel jaren overheen gaan voordat iemand weet wat er aan de hand is. En in die jaren worden de gezondheidsklachten steeds ernstiger.
Andere soorten diabetes
Naast de twee bekende soorten diabetes, type 1 en type 2, zijn er nog een aantal andere aandoeningen bekend die ook een vorm van diabetes zijn. Een speciaal soort diabetes is zwangerschapsdiabetes.
Zwangerschapsdiabetes
Dit ontstaat bij ongeveer één op de twintig zwangere vrouwen. Bij deze vorm van diabetes is het lichaam tijdelijk niet in staat voldoende insuline aan te maken. Meestal is de diabetes na de bevalling meteen weer over, al heb je als je zwangerschapsdiabetes gehad hebt wel een grotere kans om diabetes type 2 te krijgen.Ook je baby kan al heel vroeg diabetes krijgen, al is deze vorm van diabetes heel zeldzaam.
Neonatale diabetes
Bij neonatale diabetes, zoals het genoemd wordt, wordt er door een genetische afwijking niet genoeg insuline aangemaakt. Deze vorm van diabetes wordt meestal in de eerste zes levensmaanden ontdekt.
MODY
Het hormoon insuline wordt in de alvleesklier aangemaakt. Sommige mensen hebben een aangeboren afwijking van dealvleesklier, waardoor er niet genoeg insuline aangemaakt kan worden. Deze vorm van diabetes wordt MODY genoemd.
MIDD
Een andere erfelijke vorm van diabetes waarbij de alvleesklier niet genoeg insuline aanmaakt is MIDD. Patiënten met deze vorm van diabetes hebben vaak ook last van slechthorendheid of zelfs doofheid.
LADA
Een vorm van diabetes type 1 die vaak voor diabetes type 2 wordt aangezien is LADA. LADA begint heel langzaam en geleidelijk, net als diabetes type 1, maar de cellen die de insuline moeten aanmaken worden wel degelijk door het eigen lichaam vernietigd. Het gaat hier dus toch om diabetes type 1.
Omdat de diagnose van LADA vaak verkeerd is, gaat ook de behandeling vaak fout. En dat kan negatieve gevolgen hebben voor het verloop van de ziekte.
Hoge en Lage bloedsuikerspiegels
Alle diabetespatiënten kunnen last krijgen van een te hoge bloedsuikerspiegel, de bloedglucose wordt immers niet voldoende naar de lichaamscellen afgevoerd. Een te hoge bloedsuikerspiegel wordt ook wel een 'hyper' genoemd.
Hyper
Het is zaak om zo snel mogelijk suiker af te voeren als dit gebeurt. Veel water drinken en plassen helpt daarbij, maar ook het verbranden van suiker door bijvoorbeeld een eindje te gaan wandelen. Patiënten die insuline spuiten kunnen natuurlijk ook insuline bijspuiten.
Hypo
Het tegenovergestelde van een 'hyper' is een 'hypo', het hebben van een te lage bloedsuikerspiegel. Dit komt ook wel eens voor bij mensen die geen diabetes hebben. Zij lossen dit dan vaak op door even wat te eten of iets zoets te drinken. Voor diabetespatiënten geldt eigenlijk hetzelfde advies. Maar omdat hun 'hypo' erger is dan een beetje een flauw gevoel moeten ze ook wat meer eten, bijvoorbeeld een aantal tabletten druivensuiker.
"Steeds meer mensen diabetes"
Er wordt de laatste twintig jaar wereldwijd een snelle stijging gezien van het aantal patiënten met zowel diabetes type 1 als diabetes type 2. Vooral het aantal gevallen van diabetes type 2 gaat hard omhoog. Ook komt dit type diabetes bij steeds meer mensen op steeds jongere leeftijd voor.
In Nederland zijn er op dit moment 1 miljoen mensen met diabetes, al weet een kwart daarvan het zelf nog niet. Uit een onderzoek uit 2007 bleek dat het aantal mensen met diabetes in de daaraan voorafgaande dertig jaar verdriedubbeld was.
Ook als er in de cijfers rekening gehouden wordt met stijgende bevolkingsaantallen is de percentuele stijging nog steeds onrustbarend. Vooral omdat diabetespatiënten een slechtere levensverwachting hebben, omdat ze naast de diabetes zelf vaak ook last krijgen van allerlei andere complicaties.