ADHD is een aandoening wat tegenwoordig heel vaak bij kinderen voorkomt. De afkorting ADHD staat voor Attention Deficit & Hyperactivity Disorder. Allemaal woorden die lastig te plaatsen zijn, maar in het boerenklompen Nederlands hebben we hier over kinderen die het lastig vinden om zich voor langere tijd op één taak te concentreren en die ook nog ontzettend druk zijn, de hyperactiviteit.
Natuurlijk zijn veel kinderen soms wat drukker dan normaal, en is het ook lastig voor die kleintjes om zich voor langere tijd op één taak te concentreren, maar de kinderen met ADHD hebben dit in extreme vorm. Laten we even een overzichtelijk lijstje maken van punten die bij ADHD in extremere vorm voorkomt dan bij de meeste andere kinderen van dezelfde leeftijd:
Niet lerend van hun eigen gedrag
De kinderen hebben heel veel last van het meewegen van eerdere ervaringen bij het maken van beslissingen. Het bekende spreekwoord “Over het algemeen stoot een ezel zich niet twee keer aan dezelfde steen” gaat hier beslist niet op. Eerder opgedane negatieve ervaringen naar aanleiding van een beslissing worden niet meegenomen als er later weer een soortgelijke beslissing moet worden genomen. Ook hebben deze kinderen vaak veel moeite met het plannen. Ook het regelen van hun alertheid, hun motivatie en de emoties geven vaak problemen.
Erg impulsief
Een heel herkenbaar symptoom van ADHD is het feit dat er heel erg impulsief gehandeld wordt. Kort gezegd: Eerst iets doen, en dan pas nadenken over de eventuele gevolgen. Bewust of onbewust zijn deze kinderen daar ook helemaal niet mee bezig, ook niet achteraf. De zogenaamde ‘remfunctie’ die er voor moet zorgen dat je eerst even na moet denken voordat je iets doet, ontbreekt hier.
Hyperactief
Hyperactiviteit is wel het meest bekende symptoom van ADHD. Met name op hele jonge leeftijd zijn deze kinderen continue in beweging. Je krijgt wel eens het gevoel dat ze als stuiterballen door het leven gaan. Daarnaast zijn ze heel erg snel opgewonden en gefrustreerd. Van binnen voelen ze een grote onrust wat op deze manier geuit wordt. Voor kinderen met ADHD is rustig zijn en stil zitten nagenoeg onmogelijk.
Concentreren
Zoals de afkorting van ADHD al zegt, hebben deze kinderen ook heel veel moeite om zich op één bepaalde taak te concentreren. Door allerlei externe prikkels, die onvermijdelijk op hen afkomen, zijn ze heel erg snel afgeleid.
Er zijn verschillende varianten van ADHD, maar hier gaan we in dit artikel verder niet op in. Wellicht een idee voor een ander artikel.
Tussen de 2% en de 5% van alle kids onder de 14 jaar hebben in meer of mindere mate last van ADHD. De helft hiervan heeft last van hele ernstige symptomen. ADHD komt ruim tweemaal zo veel voor bij jongens, dan bij meisjes. Dit ligt in het feit dat meisjes zich in veel gevallen op een andere manier uiten dan jongens.
Medicatie tegen ADHD
Nog niet zo heel lang geleden werd er bijna automatisch medicijnen voorgeschreven als de diagnose ADHD was vastgesteld. Maar door de verbeterde informatievoorziening (lang leve internet) krabben ouders zich steeds vaker achter de oren. Want laten we eerlijk zijn: Je kinderen aan relatief zware medicatie blootstellen op zo’n jonge leeftijd is niet iets waar je licht over moet denken. Veel mensen waren/zijn bang voor de beschadiging van de zenuwcellen van de kleine patiënten.
Volgens de medische wereld is het gebruik van deze medicatie veilig tot een periode van twee jaar. Dat wil natuurlijk niet direct zeggen dat een langere periode per definitie onveilig zou zijn, want in de 50 jaar dat deze medicijnen voorgeschreven worden, is er nog geen schade vastgesteld. En als we het hier over schade hebben, dan hebben we het over de eerder genoemde zenuwcellen. Dit schijnt dus mee te vallen, tenminste volgens deze gegevens.
Maar zoals ieder medicijn, hebben de medicijnen voor ADHD ook bijwerkingen, met name in de eerste periode. In feite zijn de bijwerkingen bij 1 op de 10 jongeren dusdanig, dat de behandeling gestopt moet worden. We spreken hier over de medicatie ‘Psychostimulantia’ en ‘Strattera’
Voor wat betreft Psychostimulantia liggen de bijwerkingen in het gebied van een veel lagere eetlust en problemen bij het inslapen. Daarnaast, in mindere mate, kunnen de bijwerkingen huilerigheid, hoofdpijn, buikpijn, lusteloosheid en matheid voorkomen. Het probleem met de verminderde eetlust kan vermeden worden door de medicijnen na het eten in te nemen.
Voor wat betreft Strattera liggen de bijwerkingen op een heel ander vlak. Dit medicijn veroorzaakt juist slaperigheid. Daarnaast kan dit medicijn gevolgen hebben voor de bloeddruk, de hartslag en eventueel een verhoogde kans op hart- en vaatziektes.
Een ander algemeen nadeel van medicatie is het feit dat de ADHD weer terugkomt op het moment dat de medicatie wordt gestopt.
De connectie tussen ADHD en voeding
Ik wil beslist niet stellen dat deze medicatie beslist niet gebruikt kan worden omwille van de bijwerkingen. Maar ik wil je wel wijzen op de effecten van voeding op ADHD. Met andere woorden: Is het mogelijk om ADHD het hoofd te bieden met behulp van een aangepast, persoonlijk dieet? Laten we daar even wat ver op in gaan.
Als we het hebben over voedingsstoffen in relatie met ADHD, dan zijn de toegevoegde suikers vaak het eerste wat genoemd wordt. Je kent misschien zelf wel de gevallen dat je kind na een overmatig zoete consumptie helemaal hyper wordt. Maar dat is beslist niet het enige voedingsstof die aan ADHD gerelateerd wordt.
Ook kunstmatige smaak- en kleurstoffen kunnen hierin een grote rol spelen. Maar dat is nog niet het enige. Iedereen met ADHD heeft een eigen ‘trigger’, en deze trigger kan ook komen uit melkproducten, aardbeien, chocolade, kip of varkensvlees. En omdat deze triggers zo divers kunnen zijn, is het zoeken hiernaar een hele klus. Overigens moet ik hier wel bij zeggen dat in de meeste gevallen de suikers en kleur- en smaakstoffen de schuldigen zijn.
Een voorbeeld: Het Pelsser RED Dieet
Zoals eerder gezegd, is het een hele lastige taak om de schuldige trigger voor dat ene geval te vinden. Je zou eigenlijk alle mogelijke triggers uit je voedingspatroon moeten halen, en daarna deze één voor één weer toevoegen. Ogenschijnlijk een eenvoudige methode, maar dit heeft veel impact op het kind en op het gezin. Van een normale, leefbare situatie is dan geen sprake meer. Als we ons hierbij alleen nog maar zouden concentreren op suikers, kleurstoffen en smaakstoffen, dan blijft er al niet zo vreselijk veel meer over. Onnodig te zeggen dat zoiets een bijna onmogelijke taak is voor een kind, ook al wordt het nog zo goed begeleid.
Het Pelsser centrum, een onderzoeksinstituut wat zich alléén maar bezighoud met ADHD, heeft daar een oplossing voor bedacht. Deze heeft het zogenaamde RED-dieet ontwikkeld. RED staat voor Restricted Elimination Diet, met andere woorden: Er worden wel bepaalde stoffen uit het dieet gehaald, maar in beperkte mate en niet gedurende de gehele periode.
Het Pelsser centrum zegt er zelf het volgende over:
Tijdens het RED-dieet zijn meerdere voedingsmiddelen toegestaan volgens een ingenieus wisselschema. Het RED-dieet is aangepast aan het Nederlandse voedingspatroon: het bestaat dus uit een beperkt aantal normale voedingsmiddelen – met elke dag iets extra’s – terwijl het toch een zeer effectief dieet blijft.
Het eerder beschreven eliminatie-dieet is ontzettend moeilijk te volgen. Volgens de website van Pelsser hebben al meer dan 1000 kinderen, samen met het gezin, het dieet gevolgd. Slechts 5% van deze gezinnen bleken niet in staat te zijn om dit dieet vol te houden. Daartegenover staat het feit dat 95% van de gezinnen het dieet wel volledig gevolgd hebben. Hieruit wordt de conclusie getrokken dat dit aangepaste dieet prima te doen is, ondanks het feit dat je er natuurlijk wel veel moeite voor moet doen.
Het betreffende dieet moet 5 weken lang strikt gevolgd worden. Als er tijdens het dieet verbeteringen waarneembaar zijn, wordt er een vervolgonderzoek gestart om meer exact te weten te komen welke specifieke voedingsstoffen aan de basis staan van de ADHD.
Wil je meer weten over dit RED-Dieet? Kijk dan even op de website van het Pelsser Centrum.
Tot slot…
ADHD is een hele gemene aandoening waar vrij snel een diagnose voor kan worden gesteld. Maar dan komen de problemen: Kiezen voor medicatie of een voedingsgerichte benadering zoals het RED-dieet. Ik ben altijd voorstander van een natuurlijke benadering wanneer hier redelijke resultaten mee behaald kunnen worden.
Het is inmiddels wel duidelijk dat de relatie tussen voeding en ADHD groter is dan we denken. Denk hierbij alleen al aan de suikers die de kinderen dagelijks binnen krijgen. Vaak al meer dan we denken, want weet jij precies wat jouw kind buiten de deur eet? En dan heb ik het nog niet eens over de geur- en kleurstoffen. Deze voedingsstoffen zijn al voor een groot deel van ADHD-gevallen verantwoordelijk hiervoor.
Ik besef me heel goed dat een dieet om de schuldige voedingsstoffen te vinden, een hele grote belasting is voor het hele gezin, maar de resultaten zullen, bij een succes, zeer bevredigend zijn. Al was het alleen maar om medicijngebruik te vermijden.
