Antidepressiva: De voor- en nadelen

Het is in de huidige drukke maatschappij zo gemakkelijk: Je bent ziek, dus je neemt een pilletje en alles is weer opgelost. Dit geld ook voor mensen die zo vreselijk in de problemen zitten dat ze al snel naar antidepressiva grijpen als oplossing voor het probleem. Maar daar zit een groot misverstand:

Antidepressiva is niet de oplossing van het probleem, maar een onderdrukker van de symptomen, symptomen die duidelijk aangeven dat er een groter probleem is.

Dit onderliggende probleem zal opgelost moeten worden met behulp van professionele hulp.

Ten eerste: de vooroordelen

Op het moment dat je antidepressiva slikt, heb je al een groot probleem. Naar de buitenwereld toe probeer je dat probleem te verbloemen, dus ook het feit dat je antidepressiva slikt. Je bent bang om voor ‘gek’ te worden verklaard en dus niet meer voor vol aangezien te worden door je familie, vrienden en kennissen. Ook voor jezelf moet je vaak wennen aan het idee en ben je bang om jezelf niet meer te zijn.

Dit zijn hele algemene en veel voorkomende gedachtes en heel erg logisch. Maar bekijk het eens van de andere kant: Op het moment dat je inderdaad een psychisch probleem hebt, dan kun je alle steun van familie en vrienden gebruiken. Het idee dat je dan voor ‘gek’ wordt versleten is gelukkig al achterhaald. Tegenwoordig kijkt iedereen er heel anders tegenaan. Zet je trots even opzij en kom er gewoon voor uit.

Vraag de hulp en steun van je naasten. Dat heeft meer effect dan alleen in het bekende cirkeltje rond te blijven draaien.

Ook voor de gedachte van ‘het niet jezelf meer zijn’ is niet meer van deze tijd. Antidepressiva zijn er in verschillende soorten en sterktes. In 80% van de gevallen kan een eventuele behandeling plaatsvinden met een heel licht middel. Hiervan zullen dus de ongewenste bijwerkingen zeer minimaal zijn.

De voordelen van antidepressiva

Ten eerste moet gezegd worden dat het innemen van antidepressiva géén oplossing is, maar een hulpmiddel om eventueel onderliggende problemen beter het hoofd te kunnen bieden en op te lossen.

Op het moment dat je een afspraak maakt met je huisarts naar aanleiding van psychische problemen, is er al een hele lange weg afgelegd. Psychische problemen hebben zich al fors opgestapeld en meestal staat het water al tot aan je lippen.

De arts zal dan waarschijnlijk twee dingen doen: Je doorverwijzen naar een specialist voor psychische hulp, én antidepressiva voorschrijven. Zoals gezegd, is het medicijn in dat geval een hulpmiddel voor jou om het langer vol te kunnen houden en te voorkomen dat je kopje onder gaat in de psychische maalstroom van gedachten en problemen.

De nadelen van antidepressiva

Antidepressiva is beslist geen tovermiddel. Het hangt van de aard van de problemen en van de persoon zelf af welk middel ingezet kan worden. In veel gevallen moeten eerst meerdere medicijnen getest worden, voordat een definitieve medicatie vastgesteld kan worden. Een medicatie die voor jou persoonlijk ook werkt!

Nadeel van dit testen is het feit dat het 2 tot 6 weken duurt voordat de gevolgen merkbaar zijn. Hier gaat dus veel tijd mee verloren, tijd die je niet meer hebt, tijd waarin je dus nog steeds kopje onder kunt gaan. Zeker in acute en bedreigende situaties is antidepressiva dus geen snelle oplossing.

En dan de bijwerkingen. Deze zijn, met name bij de zwaardere middelen, beslist geen pretje. De meest voorkomende zijn slapeloosheid en een verminderde eetlust. Als je er even bij stilstaat, is dit een beetje dubbel. Een patiënt die psychische problemen heeft, slaapt van zichzelf al slecht en het eten wil er dan ook wel eens bij inschieten.

Door de medicijnen wordt dit dus erger, terwijl je juist je rust en slaap zo nodig hebt. Een ander bekend bijverschijnsel is een verlaagd libido. Je hebt minder zin in seks. Dit hangt een beetje samen met de werking van de medicijnen: Je brein wordt een beetje (veel) afgevlakt. Dat wil zeggen dat een vervelend of een ‘down’ gevoel minder diep is, maar daarentegen ook een gelukkig gevoel minder gelukkig is.De pieken en de dalen worden afgevlakt.

Dit geldt dus ook voor de seks. Opgewonden raken, een heel prettig gevoel, wordt steeds moeilijker.

Je kunt de eerder genoemde bijwerkingen minder erg maken door héél langzaam de medicatie op te bouwen, maar dan duurt het ook weer langer voordat je er de positieve effecten van zult merken. Zeker in een testperiode kan dat een lang proces zijn.

Ook het afbouwen kan bijwerkingen veroorzaken. Het is belangrijk om ook dit afbouwen in een zeer laag tempo te doen.

Alléén antidepressiva is niet genoeg!

Zoals eerder gezegd, zal de huisarts bij een consult twee dingen voorschrijven: medicijnen en een specialist. Je kunt deze twee dingen niet los van elkaar zien. In feite zijn de medicijnen een tijdelijke oplossing om je de kracht te geven om door te gaan en de problemen het hoofd te kunnen bieden zodat je niet ‘kopje onder’ gaat.

De specialist, in de vorm van een psycholoog of een psychiater, is de oplossing voor de langere termijn. Samen met deze specialist moet je proberen de problemen op te lossen of leren om met de problemen om te kunnen gaan.

De medicijnen zijn daarbij alléén maar een hulpmiddel.

Alléén medicijnen slikken is dus nooit een oplossing, want daarmee onderdruk je je gevoelens, terwijl je niks aan de onderliggende oorzaak doet. De depressie op zich is een symptoom die onderdrukt wordt door de medicijnen, maar in werkelijkheid zijn het hele serieuze waarschuwingssignalen van het lichaam die aangeven dat er een onderliggend probleem is.

Er is iets wat wringt in het leven van de patiënt, en om dat op een duurzame manier te veranderen is een specialist nodig. Samen met deze specialist kun je bouwen aan een nieuw leven zonder antidepressiva!

Alternatieven voor antidepressiva

Er kunnen verschillende redenen zijn om een alternatief voor antidepressiva te gebruiken. Het kan zijn dat je niet naar een huisarts wilt omdat je je kapot schaamt, het kan zijn dat je financiële middelen niet toereikend genoeg zijn voor een behandeling of dat er problemen zijn met je verzekering. Alles kan gebeuren in deze tijd van crisis. Gelukkig komt dit niet veel voor. De meest gebruikte reden om te zoeken naar een alternatief is omwille van de bijwerkingen die antidepressiva hebben.

Een veelgebruikt alternatief uit de Fytotherapie is St. Janskruid. Dit kruid heeft drie werkzame stoffen: Hyperforine, Pseudohypericine en Hypericine. De mix van deze stoffen kan een oplossing zijn tegen milde depressieve klachten. Let bij het kopen van het St. Janskruid goed op de samenstelling, want niet ieder potje of capsule bevat alle drie de werkzame stoffen. Het komt voor dat er alléén maar Hypericine in zit. St. Janskruid bevordert, net als reguliere antidepressiva, de heropname van dopamine, noradrenaline en serotonine. Aan de andere kant wordt de heropname van GABA en L-Glutamaat afgeremd.

Update: blijkbaar zijn er onderzoeken dat St. Janskruid en serotonine de hormoonhuishouding op de hobbel kunnen brengen. 

Of het een écht alternatief is voor antidepressiva, heeft de wetenschap nooit onomstotelijk bewezen. Je huisarts zal je er dan ook nooit een recept voor uitschrijven. Maar feit is wel dat er inmiddels heel veel mensen baat gehad hebben bij dit kruid. Uit de ervaringen en de resultaten van onderzoeken is wel bewezen dat het St. Janskruid alléén effectief is als er sprake is van een milde vorm van depressie. Voor zwaardere depressies is het kruid niet sterk genoeg. Een overdosis heeft hierin ook helemaal geen zin.

St. Janskruid kun je niet combineren met de reguliere antidepressiva. Het zou de werking hiervan tegengaan waardoor de depressie, natuurlijk tegen alle verwachtingen in, alleen maar erger zal worden.

Hoewel je het misschien niet zal verwachten, ook St. Janskruid kan bijwerkingen hebben, hoewel dit zeer zeldzaam is. De meest waargenomen bijwerkingen zijn een overgevoeligheid voor licht, droge mond, oververmoeidheid, hoofdpijn, duizeligheid en een verkleuring van de huid. Deze bijwerkingen zijn wel zeldzaam, maar wil het toch even vermelden. De kans op deze bijwerkingen is vele malen kleiner dan bij het gebruik van de ‘normale’ antidepressiva.

Let er wel op dat een overdosis van dit genezende kruid slecht is voor de lever. In extreme gevallen kan het blijvende schade aanrichten. Aan de andere kant kan een overdosis van dit middel nooit de oorzaak zijn van een zelfmoord, tenminste voor zover nu bekend.

Conclusie en aanbevelingen

Afhankelijk van de ernst van de depressie ben je aangewezen op reguliere antidepressiva, of heb je een keus voor alternatieve middelen zoals het St. Janskruid. Dit laatste is alleen toepasbaar in milde gevallen van depressiviteit.

Ongeacht welke medicatie je ook kiest, het is en blijft een onderdrukker van symptomen en dus een tijdelijke oplossing voor verlichting. De symptomen geven aan dat er een onderliggend probleem is.

Zonder professionele hulp zullen deze onderliggende problemen nooit opgelost worden.