Bloedarmoede: De verborgen oorzaak van weinig energie

Hoewel het de meest voorkomende bloedafwijking is, is het tegelijk ook een aandoening waar veel mensen mee rondlopen zonder dat ze het zelf beseffen. De symptomen zijn vaak niet zo ernstig of nogal vaag. Hierdoor beseffen mensen met bloedarmoede dikwijls niet dat er iets mis is.

Echter,  de gevolgen kunnen wel ernstig zijn: een tekort aan rode bloedcellen of hemoglobine wil immers zeggen dat ons lichaam het moeilijker krijgt om zuurstof aan onze organen te leveren. In dit artikel kom je alles te weten over bloedarmoede en de oorzaken ervan.

Bloedarmoede al ontdekt door de Oude Grieken

De naam voor deze aandoening verwijst naar de naam die de Oude Grieken er al aan gaven: zij zegden dat mensen met deze ziekte een tekort aan bloed hadden, 'an' (geen) 'aemia' (bloed). Dit leidde tot de wetenschappelijke benaming vandaag: 'anemie'. Wat er echter eigenlijk aan de hand is bij mensen met bloedarmoede is dat deze minder dan de normale hoeveelheid hemoglobine in hun rode bloedcellen hebben of dat ze simpelweg rode bloedcellen tekort hebben.

Hemoglobine is een zogenaamd metalloproteïne: dit ijzer bevattende proteïne zorgt voor het zuurstoftransport vanuit onze longen en via het bloed naar de rest van onze organen.

De Oude Grieken hadden echter wel deels gelijk. Eén van de mogelijke oorzaken voor anemie is inderdaad bloedverlies. Vooral bij de ijzer-tekort variant van bloedarmoede is dit de oorzaak. Het bloedverlies hoeft niet noodzakelijk in een korte periode op te treden zoals na een ongeval of een operatie.

Het kan ook zijn dat hevige menstruatie of bloedverlies bij de stoelgang ervoor zorgt dat ons lichaam langzaam een tekort aan rode bloedcellen krijgt. Het kan echter ook zijn dat ons lichaam te weinig rode bloedcellen aanmaakt of dat het te snel rode bloedcellen vernietigt.

Genetische of andere factoren kunnen er dan weer voor zorgen dat ons lichaam niet genoeg rode bloedcellen aanmaakt. Als we de ziekte niet van onze ouders doorkrijgen dan is een slecht dieet een veelvoorkomende oorzaak. Een tekort aan ijzer, foliumzuur of B12 zorgt ervoor dat ons lichaam de rode bloedcel-productie niet op gang kan houden.

In de zwangerschap hebben veel vrouwen van nature een grotere behoefte aan deze stoffen. Als zij anemie willen voorkomen moeten ze dus soms deze stoffen als supplement aan hun dieet toevoegen. Ons lichaam heeft ook een bepaald hormoon nodig voor de aanmaak van rode bloedcellen: erythropietine. Een tekort hieraan kan tot anemie leiden.

Er bestaan ook chronische ziektes en bepaalde behandelingen zoals chemotherapie die bloedarmoede kunnen veroorzaken. Eén bijzondere aandoening is aplastische anemie. Deze aandoening, die dikwijls aangeboren is, heeft tot gevolg dat het lichaam niet genoeg rode bloedcellen kan aanmaken. Vaak is de enige oplossing voor mensen met deze ziekte regelmatige bloedtransfusies te ondergaan.

Maar ook als het lichaam wel voldoende rode bloedcellen aanmaakt kan er bloedarmoede optreden. Dit kan komen doordat er te veel rode bloedcellen worden afgebroken. De milt zorgt er in normale omstandigheden voor dat rode bloedcellen worden afgebroken als deze aan het einde van hun levenscyclus zijn.

Wanneer mensen echter een aandoening aan de milt hebben, waardoor deze vergroot is bijvoorbeeld, dan zullen de rode bloedcellen te snel worden afgebroken. Ook andere ziektes zoals sikkelcel-anemie en thalassemias of een tekort aan bepaalde enzymes kunnen ervoor zorgen dat rode bloedcellen beschadigd raken en sneller afsterven.

Mogelijke klachten

Als je bloedarmoede hebt zal je je in eerste instantie door het tekort aan zuurstof in je bloed en organen vermoeid of zwak voelen. Vaak klagen patiënten ook over kortademigheid, duizeligheid en hoofdpijn. Op lange termijn is dat natuurlijk schadelijk voor je lichaam: je hart, hersenen en andere organen zullen meer en meer onder het zuurstoftekort lijden en kunnen het uiteindelijk zelfs begeven, met de dood tot gevolg.

Gelukkig zijn de meeste types van anemie of bloedarmoede niet zo ernstig. Ze zijn vaak kortdurend en kunnen gemakkelijk behandeld worden. Vaak is het voldoende enige aanpassingen in het dieet van de patiënten te maken of supplementen bij te nemen om te voorkomen dat mensen opnieuw last krijgen van de aandoening.

Het is wel steeds raadzaam een arts te raadplegen als je vermoed dat je bloedarmoede hebt. Het is erg belangrijk dat een arts eerst kan vaststellen wat bij jou de oorzaak is zodat hij of zij een gepaste behandeling kan opstellen. Net omdat de gevolgen zo ernstig kunnen zijn als het niet op tijd en juist behandeld wordt is het best geen tijd te verliezen door aan zelfmedicatie te doen zonder professioneel advies.

Heb je zelf al met bloedarmoede te maken gehad? Wat was dan de oorzaak en behandeling bij jou? Laat het ons weten in je reactie!