De artrose special

Het is een aandoening waar heel veel mensen mee geconfronteerd worden, zeker als ze ouder worden. Een goede reden om daar een special aan te wijden. Wat is deze aandoening precies, wat zijn de mogelijke oorzaken en wat zijn de behandelingsmogelijkheden. Wil jij echt alles weten over artrose? Lees dan vooral verder!

Artrose is een  gewrichtsaandoening die gekenmerkt wordt door ontstekingen.

Gewrichten zijn natuurlijk die plekken in je lichaam waar twee beenderen verbonden worden. De functie van een gewricht is het bewegen van de lichaamsdelen die verbonden worden door de beenderen. Artrose betekent letterlijk dat één of meerdere gewrichten ontstoken zijn.

Er zijn veel types artrose (meer dan 100 zijn al geïdentificeerd en dat aantal groeit nog). Deze types gaan van artrose gerelateerd aan slijtage van het kraakbeen (osteoartrose) tot ontstekingen die het gevolg zijn van een overactief immuunsysteem (reumatische artrose). Alles samen maken ze van artrose één van de meest voorkomende aandoeningen in ter wereld.

De oorzaken voor artrose hangen af van de vorm ervan: erfelijke factoren, infecties van bacteriële of virologische oorsprong en zoals gezegd een verkeerde werking van het immuunsysteem bij reumatische artrose.

Artrose wordt zelf trouwens geklasseerd als een reumatische ziekte. Deze omvatten aandoeningen die verschillende kenmerken,  behandelingen en prognoses hebben, maar die gemeen hebben dat ze de gewrichten, spieren, ligamenten, kraakbeen of pezen aantasten.

Wat zijn de risicofactoren voor het krijgen van artrose?

De voornaamste risicofactoren voor het krijgen van artrose zijn de genen die we geërfd hebben van onze voorouders. Natuurlijk heeft je levensstijl (lichaamsbeweging, dieet, roken...) ook een invloed maar met de juiste genen is de kans op het krijgen van artrose veel kleiner.

Trauma-gerelateerde artrose komt dan weer meestal voort uit letsel ten gevolge van verkeerde of te repetitieve lichaamsbeweging. Letsel kan leiden tot osteoartrose en metabolische afwijkingen zoals jicht of pseudojicht.

Wat zijn de symptomen en kenmerken?

Hoewel artrose een zogenaamde reumatische ziekte is kunnen de symptomen ook verschillende organen treffen in het lichaam die niet direct met de gewrichten te maken hebben. Koorts, opzwelling van de klieren, gewichtsverlies of zelfs long-, hart- en nierproblemen.

Wie wordt zoal getroffen door artrose?

Artrose discrimineert niet: mannen, vrouwen, kinderen en volwassenen, ze kunnen allemaal door de aandoening getroffen worden. Ongeveer 350 miljoen mensen wereldwijd zouden met de aandoening rondlopen. Daarvan heeft driekwart osteoartrose en drie procent reumatische artrose.

Meer dan de helft van de artrosepatiënten zijn jonger dan 65 en 60% is vrouw.

Hoe wordt artrose gediagnosticeerd en waarom is diagnose belangrijk?

De eerste stap in de diagnose van artrose is uiteraard een bezoek aan de dokter. Deze zal kijken welke symptomen je op dit moment hebt en welke je in het verleden hebt gehad. De arts zal vervolgens de gewrichten nakijken op ontstekingen en onderzoeken of er andere plekken op het lichaam ontstoken zijn.

Verder zal je arts misschien je bloed of urine laten analyseren of röntgenfoto's laten nemen. Het kan dus zijn dat je je arts verschillende keren moet bezoeken vooraleer de diagnose met zekerheid kan gesteld worden. Er zijn artsen die speciaal zijn opgeleid voor de behandeling van artrose: de reumatoloog, daarover hieronder meer.

Veel vormen van artrose zijn eerder hinderlijk dan ernstig. Maar miljoenen mensen zitten wel op dagelijkse basis met pijn en soms handicaps ten gevolge van de aandoening en eventuele complicaties.

Een vroege en accurate diagnose kan helpen om onomkeerbare schade en handicaps te voorkomen. Goed begeleide programma's van lichaamsbeweging, rust, medicatie, fysieke therapie en eventueel chirurgie kunnen de prognoses voor mensen met deze aandoening behoorlijk verbeteren.

Daarbij wil ik opmerken dat een goede communicatie met je arts voor en na de diagnose van artrose erg belangrijk is wil je de juiste behandeling krijgen. De arts moet een duidelijk beeld krijgen van de symptomen en de reactie op de behandeling.

Jij als patiënt moet de aandoening zo goed mogelijk begrijpen en inzien welke gevolgen het kan hebben indien je de behandeling niet goed zou opvolgen. Ook het veilig gebruik van medicatie hangt samen met een goede communicatie daarover.

Wat is de behandeling voor artrose?

De behandeling voor artrose is erg afhankelijk van het precieze type van artrose dat je hebt. Een goede diagnose vergroot de kans op een succesvolle behandeling. Beschikbare behandelingen omvatten onder andere fysiotherapie, spalken, koude kompressen, paraffinewas-dips, ontstekingsremmende medicatie, pijnstillers, medicatie om het immuunsysteem onder controle te krijgen en chirurgische ingrepen.

Kan je een speciaal dieet volgen tegen artrose?

Voor de meeste vormen van artrose speelt het dieet niet zo'n grote rol. Maar van visolie is aangetoond dat het ontstekingsremmende eigenschappen heeft. Sommige mensen met artrose blijken ook baat te hebben bij het gebruik van omega-3 vetzuursupplementen.

Jicht is een specifieke vorm van artrose die duidelijk dieet-gerelateerd is. Voeding met veel purine, vooral rood vlees en schaaldieren kunnen deze aandoening verergeren. Bepaalde voeding verhoogt ook het niveau van urinezuur in het lichaam, vooral alcohol en in het bijzonder bier.

Ook voedingsmiddelen met veel fructose verergeren deze aandoening. Voor mensen met de ziekte van Coeliac kan het eten van glutenhoudende producten de gewrichtspijnen verergeren.

Wat zijn de prognoses voor artrose en wat zijn de mogelijke complicaties?

De prognoses voor mensen met artrose hangen af van de ernst, complicaties en of er wel of niet klachten zijn die niet direct met de gewrichten te maken hebben. Reumatische artrose kan bijvoorbeeld leiden tot long- nier- en oogproblemen.

Chronische gewrichtsontstekingen kunnen leiden tot permanente schade aan het gewricht en de bewegingen van dat gewricht moeilijk of onmogelijk maken.

Kan artrose voorkomen worden?

Omdat de meeste vormen van artrose in zekere mate erfelijk zijn is het niet echt mogelijk ze te voorkomen. Artrose ten gevolge van een gewrichtsblessure kan voorkomen worden door op een medisch verantwoorde manier aan sport en fysieke arbeid te doen. Artrose die het gevolg is van infecties kan uiteraard enkel voorkomen worden door niet in contact te komen met de virussen of bacteriën die deze infecties veroorzaken.

Wat is een reumatoloog?

Een reumatoloog is een medisch arts die zich specialiseert in de niet-chirurgische behandeling van reumatische aandoeningen, vooral artrose.

Reumatologen gaan vaak een als detectives te werk. Na een doorverwijzing van een andere arts zoeken zij bij de patiënten naar oorzaken van op het eerste gezicht onverklaarbare symptomen als jeuk, koorts, bloedarmoede, gewichtsverlies, zwakheid, vermoeidheid, gewrichtspijnen of spierpijnen.

Ze hebben zich gespecialiseerd in het evalueren van de meer dan 100 bekende vormen van artrose en zijn het best geplaatst om deze te analyseren en te behandelen. Naast de gebruikelijke artsenopleiding volgen ze nog drie jaar een speciale stage en twee jaar lang specialiseren ze zich samen met een ervaren reumatoloog in hun vakgebied.

Er bestaan trouwens ook pediatrische reumatologen, deze specialiseren zich in een allesomvattende zorg voor kinderen (en hun familie) die getroffen worden door reumatische ziekten en in het bijzonder artrose.

Conclusie

Artrose is een aandoening die in veel verschillende vormen bestaat en enorm veel mensen treft. De aandoening hoeft niet noodzakelijk heel ernstige gevolgen te hebben, al is het vaak wel chronisch. Indien je vermoedt dat je met een vorm van artrose rondloopt is het belangrijk zo snel mogelijk daarover met je arts te praten.

Hoe sneller de juiste behandeling opgestart wordt hoe beter je kansen zijn om geen blijvende ernstige gevolgen aan de ziekte over te houden. De medische wetenschap maakt nog steeds regelmatig vorderingen op het gebied van analyse en behandeling van artrose en gespecialiseerde reumatologen zijn beschikbaar om je zo goed mogelijk te begeleiden.

Heb jij artrose? Welke vorm werd bij jou vastgesteld? En welke behandeling helpen bij jou het beste? Laat het me weten!