Een goed voedingsadvies bestaat uit voldoende groenten en fruit dagelijks consumeren, dat vanwege de vele gezondheidsvoordelen. Naast het feit dat voldoende inname micro- en macro nutriënten gepaard gaat met een blakende gezondheid, weten niet veel mensen over het bestaan van fytonutriënten.
In dit artikel wil ik dieper ingaan op het onderwerp fytonutriënten vanwege de talloze gezondheidsvoordelen!
Planten en metabolieten
Als je het woord fytonutriënten opzoekt betekent dat ''plant'' en ''voedingsstoffen. De kleur van een plant is onderhevig door een proces van stofwisseling waarbij een primaire en secundaire metaboliet erg belangrijk is.
Veel van de fytonutriënten en dan vooral flavonoïden worden gezien als een secundaire metaboliet. Nu heb ik geen scheikunde of biologie gestudeerd, daarom zal ik in mijn eigen woorden uitleggen wat een metaboliet is.
Deze zogenaamde metabolieten (of stofwisseling van een plant) spelen een belangrijke rol bij planten. Je hebt een primaire en een secundaire metaboliet. De secundaire metaboliet heeft als werking de plant te ondersteunen of te beschermen, denk dan aan de plant beschermen tegen indringers of opgegeten te worden.
Wist je overigens dat planten helemaal niet opgegeten willen worden, behalve dan de vrucht? Van nature hebben planten een beschermingsmechanisme om dit te voorkomen in de vorm van toxiciteit. Denk dan aan de zoete aardappel die altijd erg giftig was totdat we een manier hadden gevonden om toch aardappelen te eten.
Via een proces van genetische manipulatie of planten kruizen zijn deze beschermingsmechanismes verwijderd zodat bepaalde planten (zoete aardappel, radijsjes) niet meer giftig voor ons zijn.
Echter, het gevolg is dat het natuurlijke beschermingsmechanisme van deze planten niet meer intact zijn, hierdoor is de noodzaak van chemische bestrijdingsmiddelen geboren. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen is dus essentieel om deze planten te beschermen.
Nu kun je natuurlijk wel een moestuin aanleggen, of biologisch telen maar in de massaproductie van voeding gaat het vrijwel niet anders!
Met andere woorden de secundaire metaboliet kun je het beste zien als alle secundaire functies die niet noodzakelijk zijn voor de groei van de plant (maar wel belangrijk). De primaire metaboliet is wat nodig is voor de directe overleving van de plant (verwerking van eiwitten, vetten, DNA regulatie etc.). Je zou dit kunnen vergelijken met je vitale organen zoals je hart, nieren, lever etc. De secundaire metaboliet zou dan je immuunsysteem zijn om je lichaam te beschermen tegen indringers.
Indien je een goede aanvulling hebt, laat het mij dan hieronder bij de reacties weten om dit proces uit te leggen.
[pullquote]Deze metabolieten geven ook de kleur van de plant. De kleur is essentieel voor het aantrekken van juiste de bestuivers van de plant.[/pullquote]
Micro, macro en fytontriënten?
Uit de wetenschappelijk hoek worden fytonutriënten niet als nuttig gezien, waarbij de alternatieve geneeskunde dit als een essentieel onderdeel voor de gezondheid ziet.
Ik ben van mening dat fytonutriënten gezien moet worden als een aparte categorie binnen de micro- en macro nutriënten. Laat ik dat even uitleggen: Je lichaam heeft zowel micro (vitamines, mineralen) als macro (eiwitten, koolhydraten, vetten) nutriënten nodig voor overleving.
Echter, er bestaat nog een derde categorie en die zou je kunnen onderverdelen in de micronutriënten categorie, maar wellicht is het beter om deze een hele aparte categorie te geven genaamd fytonutriënten.
Weet je nog dat flavonoïden verschillende kleuren kunnen hebben voor de bestuiving? Deze kleuren hebben zeker invloed op onze gezondheid via antioxidanten. Blauwe bessen hebben andere antioxidanten dan bijvoorbeeld aardbeien. Vandaar dat niet alle fytonutriënten hetzelfde zijn.
Momenteel heb je de volgende fytonutriënten, de belangrijkste zijn carotenoïden en flavonoïden:
Fytonutriënt #1: Carotenoïden
Nu zijn er verschillende fytonutriënten, maar om het artikel overzichtelijk te houden ga ik de focus leggen op zowel carotenoïden als flavonoïden. Beide hebben een enorm belangrijke functie voor het lichaam om het gezond te houden en te beschermen tegen indringers. Het interessante aan carotenoïden is dat het verantwoordelijk is voor het absorberen van blauw licht.
Het resultaat is dat deze plant of vrucht een hele diepe kleur heeft.
Wanneer je dus voedingsmiddelen eet rijk aan carotenoïden krijg je VEEL kleur binnen. Mijn eigen richtlijn voor een gezond voedingspatroon is om zo vers en kleurrijk mogelijk te eten. Voldoende inname van de fytonutriënten is daarom essentieel voor een blakende gezondheid. Maar om welke kleuren gaat het dan? Goed dat je vraagt, de fruitsoorten of groenten soorten rijk aan carotenoïden bevatten de volgende kleuren:
Echter, je hebt heel veel verschillende soorten caretonoïden, meer dan dat ik in dit artikel kan opnoemen. Eén van de bekendste is natuurlijk beta caroteen wat je aantreft in o.a. wortelen. Echter, caretonoïden is veel meer dan alleen beta caroteen of vitamine A derivaat.
Zo heb je ook alpha caroteen, beta caroteen, beta cryptoxanthine, luteïne, lycopeen en zeaxanthine.
Elk van deze caretonoïden hebben verschillende bevordelijke functies. Om je een voorbeeld te geven, lycopeen tref je vooral aan in spinazie en dat speelt een belangrijke rol om de ogen te beschermen. Daarbij zijn er ook berichten dat deze fytonutriënten een belangrijke rol hebben om het risico op bepaalde kankers te verminderen.
Vandaar dat een voedingspatroon kleurrijk en gevarieerd écht de manier is om een lang en gezond leven te hebben, want je krijgt belangrijke voedingsstoffen binnen van een variatie van voedingsmiddelen.
Een kanttekening hierbij die ik wil maken is dat de absorptie van deze belangrijke fytonutriënten afhankelijk is van andere voedingsmiddelen. Dat betekent dat je ook voldoende macronutriënten (eiwitten, koolhydraten en vetten) moet binnenkrijgen, anders zal de absorptie niet optimaal zijn.
Een strikt vermageringsdieet is daarom niet verstandig als je je inname fytonutriënten wilt verhogen.
Fytonutriënt #2: Flavonoïden
De tweede belangrijke fytonutriënt waar ik het vandaag over wil gaan hebben zijn de flavonoïden. Deze worden gezien als de pigment of kleur van de plant, waardoor ze een secundaire metaboliet zijn (niet essentieel voor overleving van de plant). Nu heb je ongelooflijk veel verschillende flavonoïden aangezien je ook ongelooflijk veel planten hebt.
Flavonoïden worden in de volgende groepen onderverdeeld:
flavonolen, dihydroflavonolen, flavonen, isoflavonen, flavanonen, anthocyanen, en anthocyanidinen. Elk heeft een andere werking op ons lichaam. Echter, ik zal deze groepen niet onderling behandelen, maar je juist informatie geven waar je in de praktijk wat aan hebt.
In de natuurlijke geneeskunde worden flavonoïden geclassificeerd als vitamine P. De belangrijke rol van flavonoïden zijn dat ze een sterke antioxidant zijn. Nu is er veel geschreven over de rol van antioxidanten tegen vrije radicalen. De structuur van flavonoïden zorgen er voor dat vrije radicalen in je lichaam opgespoord moeten worden.
Vrije radicalen zijn een normaal proces of bijproduct in het lichaam door de stofwisseling. Echter, er zijn wel studies gedaan dat vrije radicalen veroudering veroorzaken. Je zou daarom dus kunnen stellen dat een voedingspatroon met voldoende antioxidanten zeker handig is om je lichaam een handje te helpen.
Voedingsmiddelen rijk aan flavonoïden en carotenoïden:
*nu zijn er veel meer voedingsmiddelen dan deze lijst. De regel is om zo vers en kleurrijk mogelijk te eten, daar tref je de fytonutriënten in aan.
Conclusie
Fytonutriënen zijn zeker belangrijk voor je gezondheid. Met name variatie zorgt er voor dat je de vele gezondheidsvoordelen benut. Een gezond voedingspatroon bestaat uit voldoende micronutriënten, macronutriënten en natuurlijk fytonutriënten.
Heb je zelf nog goede aanvullingen op tips? Laat het mij weten door hieronder een reactie achter te laten. Vergeet niet om dit artikel even te delen via social media, dat wordt altijd erg gewaardeerd!
[hana-flv-player video="https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/optimalegezondheid-2/videos/tip-van-de-dag/fytonutrienten.mp4" width="478" height="360" description="fytonutriënten uitgelegd " player="5" autoload="true" autoplay="false" loop="false" autorewind="true" /]
