[vc_row][vc_column][vc_column_text]

Kunstmatige zoetstoffen: (on)gezond?

Als we het over kunstmatige zoetstoffen hebben, dan worden al snel de beroemde E-nummers in de discussie meegenomen. Natuurlijk niet verwonderlijk, want veel kunstmatige zoetstoffen zijn goedgekeurd door de EU, en staan daarom op deze veel besproken lijst. Maar als we deze zoetstoffen vergelijken met ‘gewone’ suikers, wat zijn dan de voor- en de nadelen?

Laten we dit eens objectief bekijken, zonder direct alles waar een ‘E’ voor staat van tafel te vegen.

Soorten zoetstoffen

Alle mogelijke zoetstoffen, natuurlijk en kunstmatige, zijn in een aantal groepen op te delen. Om te kunnen begrijpen welke zoetstof in welke groep behoort, en wat de invloed van iedere groep op het lichaam heeft, gaan we de 4 groepen (een groffe indeling) even behandelen:

Chemische zoetstoffen

De naam zegt het al: Dit zijn de kunstmatige zoetstoffen die niets met de natuur te maken hebben. Ze komen niet in de natuur voor en zijn stuk voor stuk een laboratoriumproduct. Deze zoetstoffen worden ook wel synthetische zoetstoffen genoemd.

Natuurlijke zoetstoffen

De tegenhanger van de vorige groep. Natuurlijke zoetstoffen zijn zoetstoffen die een natuurlijke oorsprong hebben. Het feit dat deze zoetstoffen in een industriële omgeving weer bewerkt worden, of kunnen worden, laten we hier even buiten beschouwing.

Extensieve zoetstoffen

Extensieve zoetstoffen zijn zoetstoffen die ongeveer dezelfde zotheid hebben als gewone suiker. In de meeste gevallen zijn het natuurlijke zoetstoffen, en ze worden ook wel Polyolen genoemd. Ook hebben deze zoetstoffen een gelijke calorische waarde als gewone suiker. Daarom is deze soort zoetstof niet geschikt voor mensen die bijvoorbeeld af willen vallen. Om even een paar voorbeelden van extensieve zoetstoffen te noemen: Xylitol en Sorbitol.

Intensieve zoetstoffen

Dit is de tegenhanger van de extensieve zoetstoffen. Deze groep bestaat uit zoetstoffen die veel en veel zoeter zijn dan gewone suiker. Het zal je daarom ook niet verbazen dat het grootste deel kunstmatig is, het zijn chemische zoetstoffen. Als je deze groep zoetstoffen vergelijkt met gewone suiker, dan zitten er heel weinig tot geen calorieën in deze zoetstoffen.

Ze leveren dus op geen enkele manier een vorm van energie. Ze smakken zoet, en dat is alles. Intensieve zoetstoffen lijken dus heel geschikt om toch iets zoets te eten zonder dat er gevaar is voor overgewicht. Om even een paar voorbeelden te noemen van intensieve zoetstoffen: Stevia, Aspartaam en Cyclamaat.

Een probleem met sommige van deze stoffen ligt in het feit dat je lichaam er op kan reageren als je er te veel van inneemt. Ook kan je lichaam allergische reacties vertonen. Maar hierover later meer.

Suiker in je lichaam

Glucose en fructose zijn beide natuurlijke zoetstoffen. Ze komen voor in allerlei dagelijks voedsel wat we eten. Maar weet jij wat er gebeurt in je lichaam als je deze zoetstoffen eet?

Op het moment dat je iets zoets eet, waar dus glucose en fructose in zit, wordt er direct al een seintje aan je hersenen gegeven om extra insuline aan te maken. De fructose gaat vrijwel in je bloedbaan waarna de insuline haar werk kan doen om deze op transport te zetten naar de plekken in je lichaam waar op dat moment energie nodig is. Hierdoor daalt de bloedsuikerspiegel weer.

De fructose daarentegen, komt wat later in de bloedbaan. Deze zoetstof gaat eerst naar de lever waar het omgezet moet worden in glucose. Glucose is namelijk de enige zoetstof wat door het lichaam geaccepteerd wordt. Ook hier zal de insuline uiteindelijk weer haar werk doen om de bloedsuikerspiegel zo veel mogelijk in balans te houden.

Kunstmatige zoetstoffen in je lichaam

Deze stijgingen en dalingen van de bloedsuikerspiegel is op den duur funest voor je lichaam. Kunstmatige zoetstoffen doen dit anders: Deze zijn zoet, ze proeven zoet en geven je eten de smaak die je wilt, maar hebben volgens sommige onderzoeken(1) maar een heel miniem effect op je bloedsuikerspiegel. Daarnaast wordt je er niet dik van, want de zoetstof wordt heel slecht door het lichaam opgenomen en er is geen sprake van enige calorische waarde.

Ideaal, zou je zeggen. Maar zoals altijd zitten ook hier een paar flinke adders onder het gras. Zo zijn er ook onderzoeken(2) bekend die als conclusie hadden dat de bloedsuikerspiegel wel degelijk zou stijgen na de inname van kunstmatige zoetstoffen. Bij dot onderzoek zijn muizen gebruikt die in twee groepen werden verdeelt. De ene helft kreeg dagelijks suikerwater te drinken, terwijl de andere groep kunstmatige zoetstoffen kregen toegediend.

De groep met de kunstmatige zoetstoffen bleek een fors hogere bloedsuikerspiegel te hebben dan de groep die suikerwater te drinken kreeg. De onderzoekers verbonden hier een schokkende conclusie aan: De uitslagen wezen op een vermindering van de insulinetolerantie bij de testgroep die kunstmatige zoetstoffen toegediend kregen. Dit is in de meeste gevallen een voorbode van diabetes.

Met andere woorden: Het feit dat diabetes de laatste tientallen jaren explosief gestegen is, is niet alleen het gevolg van excessief gebruik van suiker, waardoor een intolerantie van glucose en insuline op gaat treden, maar ook door het overmatig gebruik van kunstmatige zoetstoffen, die volgens dit laatste onderzoek dezelfde resultaten kan hebben. Volledigheidshalve moet ik hier wel bij zeggen dat dit niet voor iedereen geldt.

Bepaalde mensen zijn hier gevoeliger voor dan anderen.

Een ander resultaat uit dit onderzoek (3) was de invloed van de kunstmatige zoetstoffen op de darmflora. Aan de ene kant bleek dat de kunstmatige zoetstoffen de darmflora veranderen, en aan de andere kant scheen er een relatie te zijn tussen de samenstelling van de darmflora zoals deze was voordat de tests begonnen, en de gevoeligheid voor kunstmatige zoetstoffen waardoor bijvoorbeeld diabetes kan ontstaan.

Normaal, als je suiker binnenkrijgt, wordt dit in de mond al gesignaleerd waarna er een signaaltje naar de pancreas gaat om alvast insuline aan te maken. Ditzelfde gebeurt er ook als je een kunstmatige zoetstof in de mond hebt. Je hersenen kennen het verschil niet tussen natuurlijke zoetstof en kunstmatige zoetstof.

Dus wordt er ook in dit geval een seintje aan de pancreas gestuurd om extra insuline aan te maken. De insuline gaat het lichaam in, maar vind geen suiker om te transporteren, alleen maar wat lege eiwitverbindingen. De insuline blijft in de bloedsomloop stromen en zal uiteindelijk de bestaande glucose in de bloedsomloop meenemen waardoor de bloedsuikerspiegel gaat dalen tot onder het normale niveau.

Dit is potentieel een bedreigende situatie voor je lichaam, dus wordt er direct een seintje gegeven dat er meer suikers nodig zijn. Je hersenen vertalen dit als een seintje dat je suiker moet eten. Deze aandrang wordt steeds groter, en uiteindelijk ga je hier aan toegeven.

Al met al nog veel onduidelijkheden die om meer onderzoek vragen. Laten we hopen dat hier snel duidelijkheid in komt.

Kunstmatige zoetstoffen = E-nummers

Je voelt dit natuurlijk al aankomen: De kunstmatige zoetstoffen waar we hier steeds over spreken, staan ook bekend onder een nummer, een E-nummer. Ik wil hier nu niet de discussie aangaan over het feit of ALLE E-nummers slecht of goed voor je zijn, en in hoeverre de goedkeuring van de EU terecht is of niet.

Maar het feit blijft wel dat de goedkeuring van de EU met een bepaalde reden is toegekend. Er is natuurlijk onderzoek gedaan naar eventuele gevolgen voor de gezondheid van deze E-zoetstoffen. Hierin is vastgesteld dat er geen gevaren zijn bij het gebruik, maar….wel altijd met mate.

Daarom heeft de overheid voor iedere E-zoetstof een ''Aanbevolen Dagelijkse Inname'' vastgesteld (ADI). Als je dagelijks beneden deze hoeveelheid blijft, zou er theoretisch geen gevaar zijn. Maar het probleem is vaak dat je dat niet weet. Met name zoetstoffen zitten letterlijk overal in verwerkt. Niet alleen in gebak en koekjes, waar je het zou verwachten, maar ook in bijvoorbeeld vleeswaren en soepen. Die ADI is dus een cijfer wat niet controleerbaar is.

Daarnaast kan het gebeuren dat je lichaam op een verkeerde manier reageert op deze zoetstoffen. Er is dan sprake van een allergie of een intolerantie. Dat dit ernstige gevolgen kan hebben, kennen we uit de vele verhalen die op internet rondwaren over bijvoorbeeld het gebruik van Aspartaam (E951). De keurende instantie, en vele andere onderzoekers die vaak gelieerd zijn aan de zoetstoffenindustrie, kunnen allemaal bewijzen dat er totaal geen gevaar is bij het gebruik van aspartaam. Maar verhalen van gebruikers en patiënten op het internet vertellen een heel ander verhaal.

Conclusie

Een complex verhaal waarover veel tegenstrijdigheden gepubliceerd worden. De één zegt dat kunstmatige zoetstoffen geen invloed hebben op de bloedsuikerspiegel, dus in principe geschikt zou zijn voor diabetici, en de ander zegt het tegenovergestelde. Nog sterker: Je zou zelfs diabeticus kunnen worden van diezelfde kunstmatige zoetstoffen.

Laten we eerlijk zijn: Suiker, in wat voor vorm dan ook, is en blijft slecht voor je lichaam. Helemaal geen suiker meer eten is nagenoeg ondoenlijk. Suiker fors verminderen ligt natuurlijk wel binnen de mogelijkheden. En als je dan voor de resterende suikerbehoefte bijvoorbeeld rauwe, biologische honing gebruikt, dan heb je een natuurlijke zoetstof die naast glucose en fructose in ieder geval nog een schat aan belangrijke voedingsstoffen bevat (wel met mate natuurlijk).[/vc_column_text][vc_toggle title="Onderzoeken:" open="false"]1. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2887500 en http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2951976/
2. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmedhealth/behindtheheadlines/news/2014-09-18-do-artificial-sweeteners-raise-diabetes-risk/
3. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2670679/[/vc_toggle][/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column width="1/1"][/vc_column][/vc_row]