Mensen met pijn willen eigenlijk maar één ding: Een pijnstiller, bijvoorbeeld een paracetamol. Ze willen dat ze zo snel mogelijk van hun pijn afkomen. Je kunt over een succesvol resultaat spreken als de pijn met de helft of meer wordt verminderd of als er geen of slechts nog een lichte pijn aanwezig is. Dat resultaat verzacht niet alleen de pijn, maar verbetert ook de slaap, een depressie, de kwaliteit van leven, iemands werkzaamheden en het vermogen om verder te gaan met het leven.

Gedurende vele jaren is paracetamol het 'gemakkelijk te nemen' medicijn geweest voor allerlei soorten acute en chronische pijn. Artsen raden het zelfs aan voor rugpijn en artrose en combinaties van paracetamol of paracetamol/opioïde behoren tot de meest ingenomen geneesmiddelen voor de behandeling van neuropathische pijn, waaronder rugpijn, met een neuropathische component.

Maar dan is de vraag kan paracetamol mensen met bijvoorbeeld acute rugpijn van hun probleem afhelpen? Een onderzoek is hierover heel stellig - het werkt niet. Niet meteen en ook niet na een tijdje. Op geen enkel moment in het onderzoek was 4.000 mg paracetamol tussen de 1 en 12 weken per dag beter dan een placebo. Ook is er uit het onderzoek geen enkel bewijs naar voren gekomen dat het werkt bij chronische rugpijn.

De resultaten waren sterk afhankelijk van één onberispelijk, groot, gerandomiseerd onderzoek, waarin beschreven werd dat de gemiddelde pijnintensiteit bij de inname van paracetamol of een placebo gestaag daalde van 6/10 punten (ernstige pijn) aan het begin van het onderzoek tot 3,7 punten in week 1 (matige pijn), 2,6 punten in week 2 (milde pijn) en vervolgens 1,2 punten (milde pijn) in de weken daarna.

Het is echt moeilijk wanneer er over een veelgebruikt middel, zoals bijvoorbeeld paracetamol dat bijna iedereen gebruikt, zoiets wordt ontdekt. Dat een aloude pijnstiller gewoon niet werkt. De hoge kwaliteit van de resultaten kunnen niet worden betwist, dus laten we snel kijken of er ook aanwijzingen zijn dat paracetamol wel effectief is tegen andere chronische pijnaandoeningen. Dat is waar het probleem begint - bij osteoartritis geeft ons meest recente beste bewijsmateriaal een nauwelijks significant en een klein voordeel van ongeveer 3/100 mm ten opzichte van een placebo aan. Voor chronische neuropathische pijn onthult een doorlopende evaluatie een volledig gebrek aan enig bewijs wat betreft paracetamol. Paracetamol had ook geen effect bij pijn door kanker en het werkt ook niet optimaal bij acute postoperatieve pijn en migraine.

Hoe werken paracetamol en NSAID's?

Zowel paracetamol als NSAID's zijn effectief als het gaat om het verlichten van milde tot matige pijn. Maar hoewel ze allebei pijn verlichten, werken ze beiden op een andere manier.

Paracetamol

Van paracetamol wordt verondersteld dat het voornamelijk in de hersenen werkt en het lijkt van invloed te zijn op veel verschillende manieren waarop we pijn kunnen voelen. Paracetamol remt bijvoorbeeld de productie van pijn en de stoffen die ontsteking veroorzaken, die ook wel prostaglandinen worden genoemd. Prostaglandinen worden door het hele lichaam aangetroffen, maar paracetamol werkt voornamelijk op die in de hersenen. Hierdoor kan het niet alleen effectief pijn en koorts verlichten, maar heeft het ook weinig bijwerkingen wanneer het in de aanbevolen doses wordt ingenomen. Paracetamol heeft ook geen effect op ontstekingen.

NASAID’s, zoals aspirine en ibuprofen

NSAID's, zoals ibuprofen en aspirine, werken anders dan paracetamol. Ze stoppen namelijk ook de productie van prostaglandinen en doen dit door het hele lichaam en dus niet alleen in de hersenen. Hierdoor kunnen NSAID’s prostaglandinen, die andere belangrijke functies in het lichaam hebben, beïnvloeden. Deze omvatten prostaglandinen die de bekleding van de maag beschermen en de nieren goed laten werken, onze luchtwegen openhouden en onze bloedstolling normaal houden. Hoewel NSAID's door de ontwikkeling van sommige prostaglandinen te stoppen de pijn kunnen verzachten, kunnen ze ook een negatief effect hebben op die prostaglandinen, die nodig zijn om ons lichaam normaal te laten functioneren.

Wanneer NSAID's gedurende enkele weken in hogere doseringen, die je van een arts voorgeschreven krijgt, gebruikt (niet de lagere dosis of de versies die je zonder recept kunt kopen) kunnen ze ook helpen om ontstekingen te verminderen. Als je dus een ontsteking moet verminderen, neem dan contact op met je arts of een apotheker.

Omdat paracetamol en NSAID's anders werken om pijn te verlichten, leidt dit tot andere belangrijke verschillen tussen deze soorten pijnstillers. Ze kunnen bijvoorbeeld verschillende bijwerkingen veroorzaken, anders interageren met verschillende medicijnen en zijn mogelijk ook niet voor iedereen geschikt. Daarom is het belangrijk om altijd de bijsluiter te lezen, om er zeker van te zijn dat je pijnstiller geschikt voor je is.

Wat zijn de verschillen tussen paracetamol, aspirine en ibuprofen?

Paracetamol

• De dosis paracetamol voor volwassen: 500mg - 1g elke vier tot zes uur, maximaal 4g per dag.
• Wat is paracetamol? Paracetamol is een niet-opioïde (of niet-narcotische) pijnstiller en koortsverlager, die behoort tot een groep geneesmiddelen die bekend staan ​​als analgetica.
• Wanneer kun je paracetamol innemen? Paracetamol wordt gebruikt om milde tot matige pijn zoals hoofd-, kies-, spier-, gewrichts- en menstruatiepijn te verlichten.
• Wat zijn de gevaren van het gebruik van paracetamol? Paracetamol geeft als je niet meer dan de maximaal aanbevolen dosis inneemt geen bijwerkingen. Het kan echter wel zeer gevaarlijk zijn als je een overdosis neemt.
• Kun je paracetamol met andere medicijnen innemen? Het is meestal veilig om paracetamol samen met andere medicijnen in te nemen, maar raadpleeg wel altijd je arts of apotheker als je lijdt aan lever- of nierproblemen. En wees voorzichtig als je andere geneesmiddelen zonder recept gebruikt gebruikt omdat die namelijk ook paracetamol kunnen bevatten.

Aspirine

• De dosis aspirine voor volwassen: 300 - 900mg elke vier tot zes uur, maximaal 4g per dag.
• Wat is aspirine? Aspirine behoort tot de groep geneesmiddelen die bekend staat als niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen.
• Wanneer kun je aspirine innemen? Aspirine kan worden gebruikt voor het verlichten van pijn en ontstekingen die worden veroorzaakt door reumatische en spierpijn, verstuikingen, rugpijn, hoofdpijn, keelpijn, kiespijn en menstruatiepijn. Het kan ook worden gebruikt om griepachtige symptomen te behandelen en koorts bij volwassenen te verminderen. In lage doses kan het worden gebruikt om het bloed te verdunnen.
• Wat zijn de gevaren van het innemen van aspirine? In het geval van sommige medische aandoeningen, zoals een hoge bloeddruk, bloedingsstoornissen, astma, maagzweren en lever- en nieraandoeningen kan aspirine geen verstandige keuze zijn.
• Kun je aspirine samen met andere medicijnen innemen? Aspirine kan slecht in combinatie met andere geneesmiddelen, vitaminen, kruiden of voedingssupplementen worden ingenomen. Mensen die al een voorgeschreven medicijn om het bloed te verdunnen gebruiken, moeten voordat ze aspirine gaan gebruiken contact opnemen met een gezondheidsdeskundige.

Ibuprofen

• De dosis ibuprofen voor volwassen: 1200 - 1800mg dagelijks in drie tot vier verdeelde doses, bij voorkeur na het eten. Maximale dagelijkse dosis 2400mg (2,4g).
• Wat is ibuprofen? Ibuprofen is een niet-steroïde anti-inflammatoir geneesmiddel.
• Wanneer kun je ibuprofen innemen? Ibuprofen kan worden gebruikt voor het verlichten van pijn en ontstekingen de worden veroorzaakt door reumatische en spierpijn, hoofdpijn, rugpijn en menstruatiepijn. Het kan ook worden gebruikt om verkoudheid en griepachtige symptomen te verlichten.
• Wat zijn de gevaren van het gebruik van ibuprofen? Ibuprofen kan slaperigheid en duizeligheid veroorzaken.
• Kan ibuprofen samen met andere medicijnen worden ingenomen? Ibuprofen kan met andere medicijnen, waaronder kruiden- en complementaire preparaten interageren. Raadpleeg als je problemen hebt met de bloedstolling, maagzweren, nier- of hartproblemen voordat je begint met het gebruik even je arts of apotheker.

Terug naar paracetamol: hoe veilig is paracetamol eigenlijk?

Dan is het nu tijd om onze hersenen te gaan gebruiken. We denken waarschijnlijk niet eens meer na over paracetamol omdat het inmiddels al 50 jaar wordt gebruikt en we er vanuit gaan dat 'het op zijn minst veilig is'. Nou, zelfs dat is misschien niet waar. Opkomend bewijs biedt echt stof tot nadenken.

• Een systematische beoordeling van observationele onderzoeken toont aan dat paracetamol geassocieerd wordt met verhoogde mortaliteit, cardiovasculaire bijwerkingen (fataal of niet-fataal myocardinfarct, beroerte of fatale coronaire hartziekte), gastro-intestinale bijwerkingen (ulcera en complicaties zoals gastro-intestinale hemorragie) en nierinsufficiëntie.
• Een nationale casestudie over de blootstelling aan paracetamol bij niet-overdosering wees uit dat er tweemaal meer kans is op acuut leverfalen en transplantatie dan bij NSAID's.
• Een groot gerandomiseerd onderzoek onder mensen met chronische pijn liet zien dat patiënten die paracetamol gebruikten vier maal meer kans hadden op abnormale resultaten op testen over de leverfunctie dan degenen die een placebo gebruikten.
• Een groot gerandomiseerd onderzoek onder mensen met artritis liet gedurende drie maanden vergelijkbare bijwerkingen zien voor zowel paracetamol als ibuprofen.

Het komt er dus op neer dat paracetamol de pijn niet effectief verlicht, maar wel aantoonbare zeldzame maar ernstige bijwerkingen heeft. Als het maar om een paar pilletjes ging dan konden we het misschien negeren, maar dat is nu juist de grap. Het verbruik van paracetamol wordt niet in kilogrammen, niet eens in tonnen, maar in duizenden tonnen per jaar gemeten. Zowel ethische vragen als vragen over de volksgezondheid worden hierbij genegeerd.

Onderzoek: het paracetamol placebo-effect voor rugpijn

Telkens wanneer je een kop leest, die beweert dat er een bizarre ontdekking is gedaan tijdens een nieuw onderzoek, is het eerste dat je in gedachten moet houden, wat de bijzonderheden van dat onderzoek waren.

Er zijn namelijk goed ontworpen wetenschappelijke onderzoeken en er zijn slecht ontworpen wetenschappelijke onderzoeken. Maar hoe kom je er nu achter of het een goede informatiebron is of niet? Je moet goed kijken naar hoe het onderzoek werd uitgevoerd. In het bijzonder is het belangrijk om te zoeken naar gerandomiseerde onderzoeken (willekeurig geselecteerde deelnemers), dubbelblind onderzoeken (deelnemers en mensen die het experiment uitvoeren en niet weten welke groep er wordt getest) en een onderzoek met een groot aantal deelnemers.

Onderzoek naar een paracetamol placebo

Het bedoelde onderzoek (de link vind je onderaan dit artikel) is een gedegen onderzoek. Dat blijkt uit de volgende punten:

• Het is de groot onderzoek naar de werkzaamheid van paracetamol voor het verlichten van lage rugpijn en er waren meer dan 1600 patiënten die aan het onderzoek deelnamen.

• De deelnemers werden willekeurig aan een groep toegewezen: een groep die regelmatig paracetamol kreeg, een groep die paracetamol zoals voorgeschreven kreeg en een placebogroep.
• Elke deelnemer wist niet wat de groep was waarin ze zaten. Ze hadden allemaal twee pillendoosjes - één met pillen om regelmatig in te nemen en één met pillen om in te nemen wanneer ze pijn hadden. In elke groep zaten er in één of beide doosjes ook placebopillen. De onderzoekers, die het experiment uitvoerden, wisten ook niet welke groep ze aan het onderzoeken waren.
• Het onderzoek werd niet gefinancierd door een ander bedrijf dat monetair zou worden beïnvloed door een verandering in het gebruik van paracetamol.

Het experiment probeerde oorspronkelijk aan te tonen dat het regelmatig innemen van paracetamol effectiever is tegen lage rugpijn dan het alleen in te nemen als dat nodig is. Toen ze de resultaten kregen, waren ze echter verrast om te ontdekken dat alle drie de groepen een vergelijkbaar effect qua pijnverlichting hadden.

Of iemand dus zoals voorgeschreven of helemaal niet regelmatig paracetamol nam, was eigenlijk niet relevant. Het pijnverlichtingseffect was gelijk.

Het onderzoek hield ook rekening met de hersteltijd, de pijnintensiteit, een handicap, het functioneren, een globale verandering, de hoeveelheid slaap en de kwaliteit van leven. Geen van deze uitkomsten toonde een verschil tussen een van de groepen die meededen aan het onderzoek.

Dit brengt ons dan tot de vraag: Werkt paracetamol eigenlijk wel? Of is het gewoon een grootschalig placebo-effect dat wereldwijd domineert?

Het interessante deel van het onderzoek is dat de meerderheid van de mensen - ongeveer driekwart van de deelnemers - tevreden was met de behandeling die ze kregen. Bovendien leken alle deelnemers ook vrij goed, met minder pijn en sneller dan in eerdere onderzoeken te herstellen.

Het is vermeldenswaardig dat alle deelnemers ook andere zorgondersteuning ontvingen (identiek voor alle groepen), inclusief advies van een arts of fysiotherapeut. Dit kan in dit onderzoek gedeeltelijk verantwoordelijk zijn geweest voor de verbeterde terugvorderingen en goed beheerde pijn.

Om nog een stap verder te gaan, de boodschap die we misschien moeten halen uit dit onderzoek is dat bij het beheersen van lage rugpijn gezondheidszorg ondersteuning eigenlijk belangrijker is dan medicatie. Het lijkt erop dat als de patiënt wordt aangemoedigd en ondersteund bij hun herstel het niet zo relevant is of zij paracetamol gebruiken of niet.

Hoe zit het met andere soorten pijn?

Laten we niet vergeten dat het eerder genoemde onderzoek volledig gericht is op rugpijn. Het zegt niets over hoofd-, tand- of artrosepijn. Het spreekt alleen over lage rugpijn.

Wat zegt het onderzoek over het gebruik van paracetamol voor andere soorten pijn? Is het dan wel effectief?

Over het algemeen is dat positief. Paracetamol werkt dus wel (in meer of mindere mate) bij andere soorten pijn.

Het is waarschijnlijk om deze reden - de werkzaamheid voor alle andere soorten pijn - dat we veronderstelden dat het innemen van paracetamol ook zou helpen bij het verlichten van lage rugklachten. We geloven dat het een centraal werkingsmechanisme heeft, waardoor de pijnberichten de hersenen niet bereiken.

Aangezien is aangetoond dat het effectief is voor deze andere gebieden van pijnverlichting, hebben we twee en twee bij elkaar opgeteld, het geld op onderzoek bespaard en paracetamol aanbevolen om ook lage rugpijn te verlichten.

Helaas lijkt dit onderzoek te suggereren dat lage rugpijn alleen voorkomt in een andere categorie. We hebben meer onderzoek nodig om de bevindingen van dit onderzoek te ondersteunen en om de werkzaamheid (of het gebrek daaraan) van paracetamol te bevestigen.

Slechts één onderzoek, hoe goed dan ook, is niet genoeg. We moeten de resultaten met verschillende mensen, op een andere plaats met een volledig afzonderlijk onderzoek repliceren. Als paracetamol echt geen effect heeft op lage rugpijn, moeten de resultaten hetzelfde blijven.

Moeten we dus paracetamol gebruiken?

Een deel van de reden dat paracetamol tegenwoordig zo populair in de wereld is, is dat het zeer weinig bijwerkingen heeft. In de juiste dosis genomen kan paracetamol door bijna iedereen veilig worden ingenomen.

Dat gezegd hebbende, zelfs als het veilig is, geeft het ons geen reden om een ​​medicijn in te nemen dat weinig meer is dan een placebo-effect.

Zoals ik eerder al zei, is aangetoond dat paracetamol effectief is bij andere vormen van pijn. Als het effectief is en de bijwerkingen minimaal zijn, is het duidelijk dat het een goede keuze is voor pijnverlichting.

In het specifieke geval van lage rugpijn, is de oplossing wat troebeler.

Dit is slechts één onderzoek - een goed uitgevoerd onderzoek met een groot aantal deelnemers - maar toch blijft het slechts één onderzoek. Voordat we kunnen beweren dat paracetamol geen effect heeft op lage rugpijn, moeten we de resultaten repliceren met verder onderzoek.

Voor nu moeten we uit dit onderzoek halen wat we kunnen.

De mensen in dit onderzoek leken beter te herstellen dan normaal. Hoewel we niet zeker weten wat de reden is, kregen de deelnemers meer ondersteuning van de gezondheidszorg dan normaal, dus dit kan een mogelijke reden zijn. Het is bijvoorbeeld belangrijk om, zelfs als je pijn hebt, actief te blijven en de mensen in het onderzoek werden allemaal sterk aangemoedigd om dit te doen. Hoe dan ook, het vergroten van de steun aan mensen met lage rugpijn zal zeker geen kwaad doen, dus dat is een goed resultaat.

Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) zoals ibuprofen, diclofenac en naproxen, zijn voor paracetamol een mogelijk alternatief. Het is aangetoond dat ze effectief zijn in deze beoordeling. De verschillen tussen deze geneesmiddelen zijn niet significant, maar ze hebben allemaal, met name in het maag-darmkanaal, zwaardere bijwerkingen dan paracetamol. Dat gezegd hebbende, met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen kunnen deze relatief eenvoudig worden beheerd.

Hoewel paracetamol een voordeel lijkt te hebben bij andere vormen van pijn, lijkt bij de behandeling van lage rugpijn ondersteuning vanuit de gezondheidszorg belangrijker te zijn dan paracetamol. Dit is slechts één onderzoek, maar het is wel belangrijk vanwege de omvang en kwaliteit van het onderzoek. NSAID's zijn een goed alternatief, met enig bewijs dat het gebruik ervan beter werkt dan een placebo.

Hoe gaan we nu verder?

Het is het beste om naar de grondbeginselen te gaan van wat het bewijsmateriaal uit pijn ons vertelt. Wij weten:

• Mensen met pijn hebben vaak een zeer goede respons op medicatie/behandeling (meer dan 50% pijnvermindering) of weinig of geen. De antwoorden zijn in een grafiek niet klok- maar U-vormig of alles-of-niets.
• Wanneer mensen een goede pijnverlichting hebben, hebben ze de neiging om baat te hebben bij een reeks begeleidende symptomen. Hun kwaliteit van leven wordt weer normaal en ze kunnen weer voor zichzelf en hun gezin werken.
• Niet veel mensen hebben zoveel geluk met een enkel medicijn - succespercentages voor chronische pijn liggen ver onder de 50%, meestal 10% voor chronische lage rugpijn of fibromyalgie tot 30% voor osteoartritis of pijnlijke diabetische neuropathie.
• Veel bewijs over de werkzaamheid is misleidend. Voor met name opioïden, waar de onttrekkingspercentages kunnen oplopen tot 60% over 12 weken, wijst een ongepaste behandeling van gegevens van opnames erop dat de geneesmiddelen werken, wanneer ze dat waarschijnlijk niet doen. Dat geldt voor alle opioïden, behalve voor tramadol en waarschijnlijk tapentadol. En de uitgaven aan opioïden maakt die van paracetamol kleiner.
• Er is vrijwel geen betrouwbaar bewijs voor een van de niet-medicamenteuze therapieën.

Tot slot...

Paracetamol is wel degelijk effectief bij vele soorten pijn, maar het placeboeffect kunnen we beslist niet uitsluiten. Wel is duidelijk geworden dat paracetamol géén effect heeft bij lage rugpijn. Belangrijker bij lage rugpijn is in beweging blijven.

Bronnen

bmcmusculoskeletdisord.biomedcentral.com/articles/10.1186/1471-2474-11-169

www.nhs.uk/conditions/paracetamol/

www.pharmaceutical-drug-manufacturers.com/articles/paracetamol-sideeffects.html

getrevising.co.uk/grids/use_of_aspirin_and_paracetamol