Er zijn twee belangrijke vormen van veel voorkomende hoofdpijn, namelijk spanningshoofdpijn en migraine. Bijna iedereen heeft weleens last van spanningshoofdpijn en één op de tien mensen heeft wel eens migraine gehad en meestal waren dit vrouwen. Hoofdpijn is één van de meest voorkomende kwalen in de top 10 en bij vrouwen staat hoofdpijn zelfs in de top 5. Dat zijn dus behoorlijk veel pijnlijke hoofden.

Migraine is meestal erger dan spanningshoofdpijn maar sommige vormen van migraine zijn verrassend mild terwijl ‘slechts’ een spanningshoofdpijn echt schokkend fel kan zijn. Sommige mensen, die zeker weten dat ze migraine hebben, blijken ook ernstige spanningshoofdpijn te hebben, wat dus eigenlijk dubbel pech is. Dit artikel gaat voor het grootste gedeelte over spanningshoofdpijn en we zullen deze vorm van hoofdpijn ook vergelijken met migraine en andere soorten hoofdpijn.

Wat is spanningshoofdpijn?

De meeste vormen van spanningshoofdpijn komen waarschijnlijk door problemen met de botten, de gewrichten en het vlees - in tegenstelling tot de neurologische ‘hersenpijn’ wat je ziet bij migraine. Deze vorm van hoofdpijn is waarschijnlijk eenvoudiger dan de exotische fysiologie van migraine, maar je zult er versteld van staan ​​hoe vaag de aard van musculoskeletale pijn eigenlijk is. Vaak is spanningshoofdpijn waarschijnlijk cervicogene hoofdpijn (‘uit de nek’) - maar het is controversieel. Niemand weet precies wat de pijn doet en waar het vandaan komt.

Spierpijn is waarschijnlijk een grote boosdoener maar ook dit is controversieel. De nek- en kaakspieren kunnen pijnlijk strak aanvoelen en vol met (hypothetische) ‘triggerpoints’ (knopen) zitten, die pijn uitstralen naar je hoofd en soms ook naar beneden naar je nek, schouders en zelfs je armen. Deze gevoelige plekken in de spieren zijn letterlijk gespannen (samengetrokken) of het voelt gewoon zo aan, wat een van de redenen is dat we het een ‘spanningshoofdpijn’ noemen.

Spanningshoofdpijn wordt sterk geassocieerd met stress

Alhoewel spanningshoofdpijn ​​op verschillende locaties kan ontstaan (hieronder nader besproken) is de meest klassieke bron de suboccipitale spiergroep, die zich net onder de achterkant van de schedel bevindt. Dit is niet noodzakelijk vanzelfsprekend. Voor veel mensen kan het behandelen van spanningshoofdpijn zo simpel zijn als alleen maar meer leren over deze ‘perfecte plek’ voor massage.

Veiligheid voor alles: ernstige hoofdpijn heeft vaak medisch onderzoek nodig

Er zijn veel andere soorten minder vaak voorkomende hoofdpijn - letterlijk honderden - en sommige hebben serieuze medische oorzaken. Hoofdpijn kan een op zichzelf staand probleem zijn (primair) of het kan een symptoom van iets anders zijn. Je moet echt nodig een arts bezoeken als je hoofdpijn:

• Ongebruikelijk ernstig is, meer dan een 8 op de schaal van 10 voor pijn.
• Ongewoon persistent is, meer dan een dag met hogere pijnniveaus, meer dan een week bij matige pijnniveaus.
• Plotseling is, een zogenaamde ‘donderslag-hoofdpijn’, die in enkele seconden tot minuten opkomt zetten en erger wordt.
• Op een andere manier ongewoon is.
• Geassocieerd wordt met andere zorgwekkende symptomen.

Maar bedenk ook dat je hoofdpijn aan al het bovenstaande kan voldoen en nog steeds gewoon een spanningshoofdpijn blijkt te zijn.

Hoe weet je dat hoofdpijn ook echt alleen een spanningshoofdpijn is?

De kans is groot dat spanningshoofdpijn vaker voorkomt dan alle andere soorten hoofdpijn. Maar hoofden kunnen op veel manieren pijn doen en het bevestigen van het soort hoofdpijn kan soms moeilijk of zelfs onmogelijk zijn. Hier zijn enkele belangrijke kenmerken van de vele andere veelvoorkomende soorten hoofdpijnen.

Spannings- en migrainehoofdpijnen zijn de belangrijkste primaire soort hoofdpijn - hoofdpijn is het grootste probleem, het kan ook een symptoom van een ander probleem, zoals uitdroging/katerhoofdpijnen etc. zijn.

‘Osmofobie’ is geurintolerantie en een onderzoek uit 2007 blijkt dat het uitsluitend een migraine-symptoom is dat voorkomt bij ongeveer 40% van de migrainepatiënten, maar helemaal niet bij spanningshoofdpijn hoort. Dus, als je vooral pijn voelt opkomen door geuren tijdens je hoofdpijn - vooral parfum, voedsel of sigarettenrook - heb je vrijwel zeker migraine.

Migraine heeft veel onderscheidende kenmerken omdat het de hersenfunctie kan beïnvloeden. Zoals hierboven al werd vermeld, kan migraine, hoewel het vaak ernstig is, ook gewoon lijken op 'ernstige hoofdpijn'. Het ontstaat meestal aan één kant van het hoofd (behalve bij kinderen), meestal aan de voorkant of in de buurt van de tempels. Het duurt tenminste een paar uur en kan zo lang als drie dagen aanhouden. De pijn is gerelateerd aan hersenbloedvaten, dus migraines kloppen vaak synchroon met je pols. Ook duizeligheid is normaal en kan soms heel ernstig zijn. Migraine kan worden veroorzaakt of verergerd door lichamelijke inspanning of worden veroorzaakt door voedsel en geuren, de meest beroemde (en deprimerende) zijn wijn en chocolade. En er moet een patroon zijn van tenminste verschillende aanvallen voordat er een officiële diagnose kan worden gesteld.

En tot slot, de meest kenmerkende eigenschap van migraine is de beruchte ‘aura’ pijn: vreemde visuele, auditieve en andere neurologische stoornissen die zich binnen 5-20 minuten ontwikkelen en ongeveer een uur aanhouden. Migraine met aura pijnen zijn een waarschuwing dat er migraine hoofdpijn kan volgen, maar niet alle migraines hebben eerst aura pijnen... en niet alle aura pijnen worden gevolgd door migraine.

Het is ook mogelijk om tot een dag of twee vooraf de migraine last van andere waarschuwingssymptomen te hebben. Je kunt dan denken aan vermoeidheid, mentale mist, stijfheid in de nek, obstipatie en een sterk verlangen naar voedsel.

Als één van deze rare migraine verschijnselen lijken op de dingen die jij ervaart dan heb je waarschijnlijk geen spanningshoofdpijn. Onthoud ook dat mensen die migraine krijgen last van spanningshoofdpijn kunnen hebben.

Spanningshoofdpijn versus migraine: wat is het verschil?

Spanningshoofdpijn: musculoskeletale pijn, vooral in de kaak en in de nek (cervicogeen).

Migraine: neurologische ‘hersenpijn’, voorheen geclassificeerd als ‘vasculaire’ hoofdpijn.

Spanningshoofdpijn: meestal minder pijnlijk maar zware spanningshoofdpijn is net zo erg als elke vorm van migraine.

Migraine: vaak erger, maar in sommige gevallen kan het ook milder zijn dan spanningshoofdpijn (of zelfs pijnloos, alleen bestaande uit niet-pijnneurologische symptomen).

Spanningshoofdpijn: vaak pijn aan beide kanten.

Migraine: meestal slechts pijn aan één kant.

Spanningshoofdpijn: voelt als druk, benauwdheid.

Migraine: voelt kloppend en soms ook pulserend.

Spanningshoofdpijn: geluidsgevoeligheid.

Migraine: vaak lichtgevoeligheid en visuele stoornissen.

Spanningshoofdpijn: reukintolerantie (osmofobie) komt nooit voor bij spanningshoofdpijn.

Migraine: ziek zijn komt in ongeveer 40% van de gevallen voor.

Spanningshoofdpijn: geen rare symptomen, hoewel ze erg genoeg kunnen zijn om malaise te veroorzaken.

Migraine: veel vreemde symptomen, met name sensorische stoornissen en aura pijnen.

Wat kan ik doen aan spanningshoofdpijn?

Gelukkig is er heel wat dat je zelf kunt doen om verlichting te krijgen van spanningshoofdpijn. Het is nu wel duidelijk dat er veel soorten zijn die niet zomaar weggaan maar geeft niet op en probeer erachter te komen wat bij jou voor verlichting zorgt.

Tip 1: Ontspanning en stressverlichting

Het wordt niet zonder reden ‘spanningshoofdpijn’ genoemd! Stressvermindering en ontspanning kunnen de twee magische woorden zijn die chronische hoofdpijn kunnen laten verdwijnen. Veel spanningshoofdpijn kan worden herleid tot mentale en emotionele overbelasting en uitputting of te lang voor een computer zitten (of beide). Vanzelfsprekend helpt rust als je last hebt van hoofdpijn. Maar onthoud het volgende: hoofdpijn mag niet te vaak optreden en je moet ook kijken of het in combinatie met andere symptomen is. Een terugkerende hoofdpijn kan bijvoorbeeld betekenen dat je lichaam tegen je zegt: "Doe het eens wat rustiger aan."

Overweeg om je levensstijl te veranderen: minder stress en minder achter de computer. Als het je uitkomt wat yoga en/of meditatie inplannen; als dat niet het geval is, proberen om krachtige ademhalingsoefeningen te doen en vaker stoom af te blazen (meer hierover kun je hieronder lezen); of reageer je af door het doen van oefeningen Het verslaan van stress is natuurlijk een heel persoonlijke uitdaging.

Tip 2: Verwarm of koel het hoofd en de nek

Het verwarmen of koelen van het hoofd en de nek kan echt helpen bij spanningshoofdpijn, maar je moet uitkijken voor welke methode je kiest. Pijnlijke nekspieren geven meestal de voorkeur aan warmte, maar in het geval van hoofdpijn kan warmte soms bijdragen aan een oncomfortabel, rood of overbelast gevoel dat de hoofdpijn juist erger maakt. Vertrouw op je eigen instinct: in het geval van hoofdpijn werkt bijna alles wat je rustgevend vindt. Als koele washandjes rustgevend aanvoelen, doe dat dan. Als warme dampende washandjes beter klinken, gebruik die dan. Het kan ook per keer variëren. Soms voelt afwisseling weer geweldig aan. Experimenteer met temperatuur en de locatie waar je het kompres neerlegt. Vergeet niet om ook je nek-, gezicht- en kaakspieren mee te nemen.

Tip 3: Specifieke oefeningen (rekken, strekken en versterken)

Het doen van oefeningen is een verbazingwekkende krachtige medicatie voor vele musculoskeletale aandoeningen, maar pogingen om het ​​voordeel hiervan te bewijzen in het geval van hoofdpijn zijn niet echt geslaagd. We weten wel inmiddels dat uit een heel mooi experiment uit 2007 is gebleken dat langdurige versterking van de nek een effectieve zelfbehandelingsstrategie is voor nekpijn. En aangezien dat zo is is de kans groot dat het ook zal werken tegen hoofdpijn. Zoiets dergelijks is wel aangetoond trouwens in een ander onderzoek (uit hetzelfde laboratorium, drie jaar later). Ze toonden ook aan dat strekoefeningen alleen minder effectief waren dan in combinatie met dynamischere en krachtigere oefeningen voor kracht en uithoudingsvermogen.

Ik adviseer vaak een langdurig oefenprogramma, waarbij ze zich niet alleen op de nekspieren maar ook, vanwege hun frequente betrokkenheid bij hoofdpijn op de kaakspieren richten. Sla gewone strekoefeningen over (tenzij je er gewoon van geniet) en begin met veel pijnvrije krachtbewegingen. Doe ook enkele oefeningen voor het uithoudingsvermogen en eindig de training dan met een krachttraining. Hoewel je waarschijnlijk gedisciplineerd en geduldig moet zijn, is krachttraining echt opmerkelijk efficiënt.

Tip 4: Algemene oefeningen

De hartslag flink verhogen is, zoals de meeste mensen wel weten, een behandelingsoptie voor allerlei hardnekkige pijnlijke problemen, maar het is waarschijnlijk extra de moeite waard in het geval van spanningshoofdpijn, omdat het zo goed is in het verbeteren van de stemming en slaap wat beide waarschijnlijk bijzonder belangrijke factoren zijn in de meeste gevallen van chronische spanningshoofdpijn. En als je weleens last van migraine hebt, in het ergste geval ook nog samen met spanningshoofdpijn, is fitness in theorie nog relevanter.

Tip 5: Krachtige ademhalingsoefeningen

Hoofdpijn gaat vaak gepaard met psychologische factoren en daarom zijn krachtige ademhalingsoefeningen een gemakkelijke manier om stoom af te blazen en je mentale toestand te veranderen. Het is echt bewezen om hulpzaam te zijn bij hoofdpijn. Dat is slechts één theorie over waarom ademhalingsoefeningen goed zijn tegen hoofdpijn. Maar let wel op dat krachtig ademen de hoofdpijn kan verlichten maar in sommige gevallen ook erger kan maken: op een bepaald punt kan het zelfs slechter aanvoelen voordat het beter wordt, maar dat is onderdeel van het proces.

Tip 6: Verbeteringen in de houding

Dit lijkt een voor de hand liggend iets maar het is helaas toch iets dat door veel mensen over het hoofd wordt gezien. Posturale disfunctie is vaak de oorzaak van spanningshoofdpijn, met name de gebruikelijke ‘voorwaartse’ houding waarbij het hoofd voor de schouders hangt en wat ook wel de SMS-houding wordt genoemd. Hoe dan ook het is het proberen de moeite waard. Of deze houding nu echt een probleem is of niet, is controversieel - maar het leek zeker geen enkel probleem te zijn voor 1100 Australische tieners. Het volledige debat valt buiten het bestek van dit artikel, maar het corrigeren van de houding is, zelfs als het er wel toe doet een moeilijke en onzekere zaak.

Sommige aanpassingen in de houding of ergonomische aanpassingen kunnen je probleem verhelpen. Er zijn enkele houdingen waarvan sterk wordt gedacht dat het waarschijnlijk een factor is bij het krijgen van hoofdpijn en dit is vrij gemakkelijk op te lossen dus waarom zou je het niet een kans geven?

Tip 7: Investeer in een headset of oordopjes voor je telefoon

Dit is vanwege de manier waarop telefoons zijn veranderd, een minder vaak voorkomend probleem dan vroeger maar als je meer dan vijftien minuten per dag met een telefoon tussen je schouder en je oor geklemd doorbrengt,zoek hier dan echt een oplossing voor. Dit zorgt voor nog veel serieuzere problemen in de houding dan de SMS houding... en het is doodeenvoudig op te lossen.

Tip 8: Verbeter de ergonomie van je werkplek

Werkplekken waar de computer staat kunnen, zelfs als ze goed zijn ingesteld, (op meer dan één manier) hoofdpijn veroorzaken. Als je langer dan een uur per dag achter een computer werkt, moet je ervoor zorgen dat deze correct is ingesteld, wat betekent dat het zitten achter je scherm comfortabel moet zijn. Nogmaals, er is geen sterk bewijs dat de werkomgeving echt het probleem is, maar preventie is eenvoudig genoeg dat het de moeite waard is om mee te experimenteren. De factor die waarschijnlijk het meest relevant is voor hoofdpijn is de positie van de monitor: deze moet zich op ten minste 25 centimeter voor je bevinden en de bovenkant van het scherm moet zich op of iets onder ooghoogte bevinden, om te voorkomen dat je je nek in een rare positie moet draaien omdat dit de suboccipitale spieren verkort.

Tip 9: Controleer je brillen

Het is verbazingwekkend hoe gemakkelijk het is om te vergeten dat het misschien tijd is om je bril eens te laten controleren want misschien heb je wel een andere sterkte nodig. Voel je niet dom! Dit kan iedereen over het hoofd zien! Een gerelateerd probleem, waar vooral oudere mensen die de computer gebruiken last van hebben, is met bifocale en trifocale glazen: het lezen van een computerscherm met bifocale of trifocale glazen vereist meestal het kantelen van het hoofd om naar het scherm te kijken door het smalle onderste deel van de bril. Dit verkort de suboccipitale spieren aan de achterkant van de schedel - de spieren die het meest waarschijnlijk hoofdpijn veroorzaken. Als je bifocale of trifocale glazen hebt en je langer dan een uur per dag achter de computer zit investeer dan in een bril die je speciaal aanschaft voor het computergebruik.

Tip 10: Massage en zelfmassage

Het meest voor de hand liggende bewaren we voor het laatst: de massage van vrijwel elk deel van het hoofd, gezicht of nek zal meestal tot op zekere hoogte helpen bij spanningshoofdpijn en soms kan het de pijn zelfs helemaal laten verdwijnen. De beste plek om te beginnen met masseren is het suboccipitale gebied onder de achterkant van de schedel en er zijn verschillende andere plekken op het hoofd die ook voor verlichting kunnen zorgen:

• Rond de tempels bevind zich de temporalisspier, een kaakspier. Het is vaak een pijnlijke plek maar meestal komt de pijn in dit gebied eigenlijk van andere spieren uit deze lijst.
• Hoewel het zelden de directe of hoofdoorzaak van hoofdpijn is, is de spier en het bewegingsmechanisme in de kaak vaak betrokken en moet deze altijd samen met de temporalis worden gemasseerd.
• De trapeziusspier - een grote spier bovenop de schouder - is een klassieke bron van pijn in de zijkant van het hoofd en rond de slapen.
• De spierkolommen langs de zijkant van de cervicale wervelkolom. Maar de spieren helemaal bovenaan, onder de schedel spelen de grootste rol in pijn. Lees hier meer informatie over de suboccipitals.
• De bovenrug is ook verrassend belangrijk: veel nekpijn begint duidelijk in de spieren van de bovenrug. Als het je nek is die de hoofdpijn veroorzaakt, wat zit er dan dwars? Bekijk het hele gebied ook iets lager.
• De meest voor de handliggende mogelijkheid is de scalene spiergroep, in de zijkanten van de keel. Het masseren van de scalenes spieren is een beetje lastiger en moet niet worden geprobeerd voordat je behoorlijk wat hebt geëxperimenteerd hiermee en weet wat je doet.

LET OP: pijn in de nek of hoofdpijn die uit het niets komt, kan een symptoom zijn van een spontane disfunctie van de wervelslagader, wat een beroerte kan veroorzaken als deze wordt getriggert door manipulatie van de nek. Plotselinge, ernstige of aanhoudende hoofdpijn moet voorafgaand aan het doen van een nekmassage, vooral van de bovenste cervicale wervelkolom, medisch worden geëvalueerd.

Is Chiropractie een oplossing?

Als de spanningshoofdpijn uit de nek komt, helpt een spinale aanpassing van een chiropractor dan? Het is heel goed mogelijk dat dit voor verlichting zorgt. Alles is mogelijk. Het kan door de zenuwuiteinden in de spieren en de gewrichten te stimuleren pijn en spierspasmen verlichten. Het bewijs om dit te ondersteunen is technisch ontoereikend en niet overtuigend genoeg maar er wordt wel meer onderzoek naar gedaan. Drie recente onderzoeken (2004, 2006, 2011) zijn allemaal trieste klonen van elkaar: kleine besprekingen van overwegend slechte kwaliteitsproeven, waarvan geen enkele proef duidelijk iets liet zien.

Er is recent een proef uitgevoerd van een respectabele kwaliteit en met redelijk positieve resultaten - maar het wordt al weer minder als je de kleine lettertjes checkt. Eigenlijk waren de beste resultaten uit dat onderzoek die van een groep patiënten die met een gemiddelde pijnintensiteit van 4,85 (variërend met maximaal 2 punten) begon en eindigde met een score van 1,5 bij nabehandeling dus dat is ‘niet slecht’. Natuurlijk zag de controlegroep - mensen die letterlijk even op tafel zaten - ook een daling van hun pijnscore, van 5,27 naar 3,85, wat bijna de helft is ten opzichte van de groep die geen behandeling kreeg. En dat is een van de allerbeste resultaten in een nogal gecompliceerde studie.

Werkt een spinale aanpassing tegen migraine? Dat zou bemoedigend zijn! Het kan op dezelfde manier werken als bij spanningshoofdpijn (door het aanpakken van dezelfde soort nekproblemen die een trigger kunnen zijn voor beide soorten hoofdpijn). Helaas, het lijkt niet te werken: een onderzoek uit 2016 was groot en goed genoeg om zo ongeveer het laatste woord over het onderwerp te zeggen en het bleek dat spinaal gemanipuleerde migrainepatiënten heel zacht gezegd maar hele kleine voordelen hadden ervaren.

Daarbij komt ook nog eens het feit dat spinale manipulatie niet gratis of zelfs goedkoop is. En er zijn serieuze redenen om op te passen voor een spinale aanpassing in de nek zonder dat de voordelen bewezen zijn en de onduidelijke risico’s zijn vastgesteld - risico's die hoger zijn bij patiënten met onverklaarbare hoofdpijn en die ernstige oorzaken kunnen hebben waardoor de nek kwetsbaarder is.

Tot slot…

Spanningshoofdpijn is erg vervelend en kan erg pijnlijk zijn, maar het is niet het einde van de wereld. Er zijn oplossingen om het te verlichten.

En de chiropractor? Uit het meest recente onderzoek is gebleken dat er minieme resultaten waren geboekt. Maar uit persoonlijke gesprekken met mensen die ditzelfde gedaan hebben, kwamen toch positieve resultaten naar boven drijven.

Ik denk dat het erg persoonlijk is. Ook de keus en de kennis van de betreffende chiropractor zal hierin een rol spelen.

Bronnen

www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tension-headache/symptoms-causes/syc-20353977

en.wikipedia.org/wiki/Tension_headache

www.migrainetrust.org/about-migraine/types-of-migraine/other-headache-disorders/tension-type-headache/