Dieten komen en gaan. Soms is een dieet een blijvertje, maar vaak zien we een dieet als een hype verschijnen, om na een paar jaar weer stilletjes van het toneel te verdwijnen. Sinds een paar jaar is er een nieuw dieet, of eigenlijk meer een levensstijl, aan de horizon verschenen: The Green Happiness.
Om direct even duidelijk te zijn: Ik wil beslist niet zeggen dat dit dieet ook aan de lijst van hypes toegevoegd kan worden. Integendeel: Er zitten beslist hele goede kanten aan, maar er zijn ook kritische kanttekeningen te plaatsen.
Hoe kwam het Green Happiness dieet tot leven?
Bedacht door twee vrolijk ogende Nederlandse dames, Tessa Moorman en Merel von Carlsberg. Ze ontwikkelden een merk dat een gezonde manier van eten ondersteunt, met als doel om je een energieker, stralender en levendiger gevoel te geven. Hun bedrijf is uitgebreid van slechts twee medewerkers en een paar stagiaires tot 16 werknemers en het aantal medewerkers groeit nog steeds. Maar het succes kwam niet van de ene op de andere dag. En Green Happiness is ook niet in een dag ontwikkeld. Voor de dames begon het allemaal met de strijd tegen hun eigen gezondheidsproblemen. Tessa had dagelijks last van hoofd- en buikpijn. Merel had veel hormonale problemen, waaronder PCOS en acné. Nadat de dames voedingsleer (waar ze elkaar op school ontmoetten), orthomoleculaire geneeskunde en kinesiologie hadden gestudeerd, veranderde hun levensstijl drastisch maar positief. Beide dames zagen een groot verschil in hun gezondheid en beiden waren het erover eens dat ze hun verhaal wilden delen en anderen wilden helpen. Nadat ze hun studie hadden afgerond en honderden boeken en wetenschappelijke onderzoeken hadden gelezen en documentaires over de balans van voedsel en gezondheid als zelfstudie hadden bekeken en door de ervaring die ze hadden opgedaan met hun werk als diëtist, zagen ze een nieuw avontuur: The Green Happiness.
Het eerste boek: Your 50 Days of Green Happiness
Hun grote doorbraak kwam in 2015 toen een Nederlandse TV-show, hen inhuurde om een 50-daagse handleiding te ontwikkelen om showhost Anne-Mar de maat van een Victoria Secret-model te laten bereiken. Het programma bleek zo'n groot succes te zijn dat het een online hype veroorzaakte. Omdat ze wilden uitleggen dat hun levensstijl veel meer is dan alleen een manier om af te vallen, besloten de meisjes om het programma in een boek te veranderen. En zo werd het eerste boek van The Green Happiness gepubliceerd. Met veel heerlijke recepten, verbluffende lichaamsfeiten en heel veel verhalen die ons vertellen hoe de natuur ons kan helpen ons beter te voelen, werd hun eerste boek Your 50 Days of Green Happiness meteen een hit. Het boek probeert de lezer uit te dagen om gedurende 50 dagen een plantaardig dieet te proberen en getuige te zijn van de positieve veranderingen in je lichaam. De gids zal je helpen om te proberen om een gezond evenwicht te vinden en dat is voor iedereen goed.
De kracht van ons eigen lichaam
Het vierde boek van Tessa & Merel, de wintereditie van Your 50 Days of Green Happiness, werd in december 2016 gepubliceerd en de dames hadden toen ze dit uitbrachten al een lange weg afgelegd sinds hun gezonde avontuur begon. Je vindt in dit boek detox-smoothies, pompoenbrood, bounty-lollies, gezonde pizza's, party-pannenkoeken en quinoasushi. Veel lekkere recepten die vaak gebruikmaken van onze prachtige producten van Urban Nature Culture. En het beste is dat hun boeken je helpen bij elke stap die je zet. Tessa en Merel beschrijven wat er met je lichaam gebeurt nadat je die stap hebt gezet, wat je altijd in je keukenkastjes moet hebben liggen, wat je kunt doen als je een sterke drang hebt om te snacken enz. Het leert ons dat door het eten van het juiste voedsel en een gezonde levensstijl, ons lichaam zichzelf kan helen, meer kracht kan krijgen en zich energieker kan voelen.
Klinkt allemaal heel goed, maar er zijn ook critici!
De twee dames vertelden, in een online interview met één van de grote kranten, het NRC, over hun enthousiasme voor een specifiek dieet dat voornamelijk uit groenten bestaat. Na dat interview had iedereen een mening over het dieet en over de twee schrijvers.
Het is waar dat er niet veel wetenschappelijke feiten zijn om hun dieet te ondersteunen, maar om eerlijk te zijn: wetenschappelijk onderbouwde feiten zijn niet altijd noodzakelijk om bepaalde doelen te kunnen bereiken.
Het grootste probleem met het interview lijkt te zijn dat deze twee dames hun verklaringen niet kunnen onderbouwen met wetenschappelijk bewijs. En omdat ze meer dan 200.000 volgers hebben en een dieetboek hebben uitgebracht, is dit kennelijk een probleem. Wat ik volledig kan begrijpen. Sommige van de - controversiële - dingen die ze in hun dieetboek zeggen, worden niet ondersteund door feiten, dus ik begrijp waarom mensen (vooral met een wetenschappelijke achtergrond) een beetje gefrustreerd raken. Ik bedoel, als niemand het heeft bewezen, beschrijf het, hoe goed het ook klinkt, dan niet in een boek.
Maar wat ik niet begrijp, is dat mensen hun dieet/levensstijl een mythe of een 'gevaar voor de gezondheid' noemen want deze mensen ondersteunen dit op hun beurt ook niet met wetenschappelijk onderzoek. Het is een beetje een geval van de pot die de ketel verwijt dat hij zwart is, toch? Het is een extreme reactie op iets dat indirect kritiek uitoefent op de dagelijkse keuzes van mensen in hun leven en dat wordt dan weer sterk beïnvloed door de cultuur (vlees-aardappelen-groenten soort dingen). Mensen voelen zich beledigd en daarom reageren ze zo.
Het zogenaamde probleem met het Green Happiness dieet is dat het een veganistisch dieet is: dus geen vlees, vis, eieren en zuivelproducten. Zoals ik in mijn voedingscursus heb geleerd, vormt een veganistisch dieet absoluut geen bedreiging voor de gezondheid, zolang je maar dagelijks een vitamine B12-supplement inneemt en ervoor zorgt dat je voldoende eiwitten uit verschillende plantaardige bronnen binnen krijgt (bovendien kun je extra ijzer en calcium nemen). Ik ben nog geen wetenschappelijk onderzoek tegengekomen dat bewijst dat het veganistische dieet niet genoeg voedingsstoffen bevat, zoals een diëtist in een reactie beweert. Voor zover ik weet bestaat veganistisch eten uit een grote verscheidenheid aan fruit, groenten, noten, granen en peulvruchten. Als je niets "extreem" doet, zou het geen probleem moeten zijn. Dus wat is dan het probleem?
Dus denk ik dan dat het eten van dierlijke producten slecht is? Nee, dat doe ik niet. Maar ik ben het niet eens met de manier waarop deze producten tegenwoordig worden geproduceerd. Boeren worden door de concurrentie en de grote vraag onder druk gezet. Mensen willen een grote keuze aan vlees tegen een lage prijs hebben. De enige manier waarop de boeren dit kunnen doen, is door hun productie te optimaliseren, wat niet altijd betekent dat de dieren "goed worden behandeld". Ik heb genoeg video's gezien die een klein kijkje geven van wat er op een boerderij gebeurt en het is genoeg om me misselijk te maken. Ik wil zo weinig mogelijk verantwoordelijk zijn voor het lijden van miljoenen dieren en daarom kies ik ervoor om het niet te eten, of alleen biologisch-dynamisch vlees te eten.
Het is ook een feit dat de vlees- en de zuivelindustrie meer broeikasgassen produceert dan het hele transportsysteem (auto's, vliegtuigen enz.) bijelkaar, dus ik denk dat het tijd is dat meer mensen beginnen met het promoten van veganistische diëten. Ik denk niet dat het gewoon een nieuwe hype is. Nee, er moet echt iets veranderen als we iedereen willen kunnen blijven voeden met de hoeveelheden middelen die we op dit moment hebben.
Goed, terug naar het Green Happiness dieet.
In het jaar 2016 werd er veel kritiek geuit op het dieet. Niet alleen van bloggers, met vaak ongezouten en ongefundeerde meningen, maar ook bijvoorbeeld van het voedingscentrum.
Het Voedingscentrum is beslist niet zaligmakend, maar ik wil toch even een stukje tekst van het voedingscentrum aanhalen:
“…De dagmenu’s bevatten weinig calorieën. De kans is dus groot is dat het volgen van dit programma tot gewichtsverlies leidt. De dagmenu’s bestaan voornamelijk uit groenten en fruit aangevuld met wat graanproducten, plantaardige zuivelvervangers en peulvruchten.
In de wintereditie 2016 is een kleine hoeveelheid noten en zaden onderdeel van het programma en wordt bij een paar gerechten de suggestie gegeven dat rijst of aardappel kan worden vervangen door vlees, vis, of ei.
Door de samenstelling van de dagmenu’s bevatten ze van bepaalde voedingsstoffen (zoals eiwit) veel minder dan een gemiddelde persoon nodig heeft. Het risico op tekorten aan deze belangrijke voedingstoffen is daarmee groot. Verder mist het programma een gedegen wetenschappelijke onderbouwing en bevat de achtergrondinformatie veel onjuistheden over voeding…”
en ook:
“…Veel van de beweringen in het boek missen een onderbouwing. Zo worden er adviezen gegeven over de verteringstijd van bepaalde producten en over het specifieke moment waarop bepaalde producten gegeten zouden moeten worden. Maar hiervoor wordt geen enkele onderbouwing aangedragen.
Wel bevat het boek een lijst met wetenschappelijke bronnen. Daardoor lijkt het programma onderbouwd, maar in werkelijkheid wordt er selectief in de onderzoeksresultaten ‘geshopt’. Ook wordt er niet gekeken of de kwaliteit van het bewijs voldoende is om adviezen op te baseren. Zie voor meer informatie Voedingswetenschap: soorten onderzoek uitgelegd.
De achtergrondinformatie bevat diverse onjuistheden. Door de toepassing hiervan in de dagmenu’s kan dit op de lange termijn risico’s met zich meebrengen voor de gezondheid. Zo wordt er in het eerste boek (2015) geadviseerd om 6% van de totale hoeveelheid kilocalorieën uit eiwitten te halen. Bij een dagmenu van 1300 kilocalorieën betekent dit dat de voeding 20 gram eiwit bevat. Dit is een veel te lage hoeveelheid voor een volwassene om eiwitverliezen aan te vullen.
In de wintereditie 2016 staat dat het vrijwel onmogelijk is om bij een calorie-inname die voldoet aan je energiebehoefte een tekort aan eiwitten binnen te krijgen. Maar omdat dit programma afvallen als doel heeft, is dat risico er wel. De calorie-inname in het programma is namelijk lager dan de behoefte. Ook staan er het eerste boek (2015) bepaalde beweringen over producten die niet kloppen. Zo zou kip veel vet bevatten en een glas water met citroen je metabolisme stimuleren.
Op pagina 111 van de wintereditie 2016 staat de Eetmeter foutief vermeld als bron voor de hoeveelheden omega-3 in een aantal producten. Deze gegevens zijn niet afkomstig uit de Eetmeter en komen niet overeen met de gehaltes zoals vermeld in het Nederlands Voedingsstoffenbestand…”
Het is waar dat het Voedingscentrum over het algemeen alléén maar kijkt naar wetenschappelijke onderbouwing. En op dat punt ben ik het vaak niet eens met dit Nederlandse instituut. Een wetenschappelijke onderbouwing is niet een garantie. Andersom geld dit natuurlijk ook: Géén wetenschappelijke onderbouwing is ook geen garantie dat het slecht voor je zou zijn. In feite zijn er heel veel voedingsstoffen die goed doen voor heel veel mensen zonder dat de artsen hier een oordeel over hebben gegeven.
The Green Happiness en NRC.nl
We hebben het al eerder over gehad: Ook het NRC besteedde aandacht aan de twee dames. In een interview vertellen Tessa en Merel enthousiast over de boeken en over het dieet. De interviewer is ook enthousiast, en de lezer wordt achtergelaten met het idee dat dit allemaal ok is.
Drie dagen later, in hetzelfde NRC maar een andere redacteur, wordt veel kritischer naar de aangeprezen levensstijl van de twee dames gekeken.
Even een paar citaten:
“Het eten dat Moorman en Von Carlsburg propageren is grotendeels plantaardig, met maximaal twee keer per week vis en weinig, liefst geen zuivel en vlees. Wél koolhydraten, maar nooit samen met eiwitrijk eten. Dus vergeet het dat je ’s avonds wegkomt met aardappels, boontjes en een stukje zalm. En denk er niet te licht over, want er is geen kwaaltje of TGH legt het verband met voedsel: een opgeblazen gevoel, hoofdpijn, een „disbalans in de hormonen”, een dunne bovenlip. Zelfs haar dat uit je neusgaten groeit zou erop wijzen dat „je kransslagaders vol zitten met vet en cholesterol”.
Het boek heeft zelfs een lijst met wetenschappelijke bronnen, maar die zeggen niks over neushaar. Dat deert The Green Happiness niet. TGH is het zoveelste commerciële dieetsucces dat drijft op de angst van vooral vrouwen voor normale voeding. De Voedselzandloper: eet geen zetmeel, behalve havermout. Rens Kroes: eet geen suiker maar ahornsiroop.”
En ook, uit hetzelfde artikel:
“…Opvallend: eieren mijden, want anderhalf ei per week geeft vijf keer zo veel kans op darmkanker. Over een eventueel effect van eieren op darmkanker wordt onder epidemiologen al 25 jaar gebakkeleid, en er is geen enkele serieuze voedingsorganisatie die waarschuwt tegen eieren en kanker. Als het effect al bestaat, is het vast niet zo groot als dat van iedere dag worst eten – en zelfs worst geeft maar 18 procent meer kankerrisico.
Moorman en Von Carlsburg wijzen terecht op het gevaar van een te vette, vezelarme en vleesrijke voeding. Maar intussen zou je ten onrechte de indruk kunnen krijgen dat er gevaar schuilt in een gekookt eitje en een boterham met pindakaas...”
Na al deze commotie wilden Tessa en Merel afrekenen met al dat negatieve gedoe over hun levensstijl. Dit statement is inmiddels offline gehaald, dus kan ik het niet meer checken, maar volgens Klinisch Epidemioloog Liesbeth Oerlemans hebben ze onder andere gezegd over het commentaar dat hun dieten te weinig voedingsstoffen bevatten:
“…We weten eigenlijk niet of onze voedingsadviezen op langere termijn tekorten opleveren, maar laat af en toe meten of dat zo is…”
Overigens is diezelfde Liesbeth Oerlemans heel erg kritisch op het dieet, met een aantal steekhoudende argumenten.
Ook RTL-nieuws heeft een aantal passages uit het statement overgenomen, dus het offline gehaalde statement is niet helemaal verloren gegaan.
In de bronnen, onderaan dit artikel, kun je alle links vinden waar je alles nog even rustig door kunt lezen.
Tot slot…
Laten we, naast dit alles, ook niet vergeten dat obesitas in de huidige westerse samenleving een geweldig groot probleem is. Het volgen van een ongezond dieet. Dus waarom schrijft de pers niet over hoeveel rotzooi de mensen elke dag eten? Waarom vallen ze mensen aan die een gezonde levensstijl willen bevorderen? (Ik praat hier niet alleen over The Green Happiness, maar over gezonde diëten in het algemeen)
De belangrijkste les die mensen hieruit moeten trekken is: ongeacht of dit specifieke dieet eigenlijk "slecht" is of niet - we zouden minder dierlijke producten en meer groenten moeten eten. Zo eenvoudig is het. Het is voor zowel onze gezondheid als onze planeet gunstig.
Dus al met al steun ik deze "gehypte eetgewoonten" zelfs als ze op een meer genuanceerde manier zouden kunnen worden gebracht. Ze vergroten in ieder geval het bewustzijn over enkele van de belangrijkste problemen van tegenwoordig en daar kan ik alleen maar achter staan.
Bronnen
thegreenhappiness.com/
www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/your-50-days-of-green-happiness.aspx
www.nrc.nl/nieuws/2016/09/16/ik-dacht-dat-we-gezond-aten-4317495-a1521617
www.nrc.nl/nieuws/2016/09/19/hoe-twee-dietisten-ons-bang-maken-voor-een-gekookt-ei-4358564-a1522209
www.nrc.nl/nieuws/2016/09/27/voedingscentrum-waarschuwt-voor-the-green-happiness-a1523518
www.liesbethoerlemans.com/2016/10/ik-vind-de-adviezen-van-tgh-niet-altijd.html
www.rtlnieuws.nl/nederland/bedenkers-omstreden-green-happiness-dieet-ophef-niet-altijd-even-leuk
www.nrc.nl/nieuws/2016/09/23/het-groene-geluk-opgediend-en-meteen-weer-doodgekookt-4422672-a1523102