We leven in een wereld vol geluiden. Vibraties reizen door de lucht om in onze oren terecht te komen. Vervolgens worden ze als elektrische impulsen aan onze hersenen doorgegeven die ze op hun beurt zullen interpreteren. Voor de meeste mensen zo vanzelfsprekend dat we er niet eens bij stilstaan. Voor een groeiend aantal mensen is geluid echter niet zo onschuldig meer.
Meer en meer mensen zoeken medische hulp vanwege 'tinnitus' of oorsuizingen. Zij horen constant geluiden, meestal een suizend of piepend achtergrondgeluid, die andere mensen helemaal niet horen. De oorzaak is niet altijd bekend, en soms is er een mix van factoren verantwoordelijk voor deze ziekte.
Een fysieke verklaring kan soms gevonden worden in een overmatige blootstelling aan lawaai. Maar er is ook een psychologische kant aan het verhaal. Hoe we die geluiden namelijk interpreteren en of ze worden weggefilterd of niet wordt door ons brein bepaald. Hieronder gaan we proberen je een kijkje te bieden op de emotionele kant van tinnitus.
Wat horen ze?
Tinnitus-lijders kunnen een hele verscheidenheid aan geluiden 'horen'. Die kunnen variëren van volume, intensiteit en toonhoogte. Voor een meerderheid van de patiënten geldt echter dat het brein zich het geluid gewoon inbeeldt. Met andere woorden het hoort geluiden die het oor niet opvangt. Voor velen gaat de tinnitus gepaard met een verlies aan gehoor. Behoorlijk irritant dus.
Zo irritant zelfs dat het voor nogal wat mensen met deze aandoening ook psychologische effecten met zich meebrengt. Velen rapporteren symptomen die lijken op een depressie. Niet enkel het suizen zelf is erg stresserend als je er dag en nacht mee moet leven, het feit dat het je gedeeltelijk doof maakt zorgt ook voor problemen in het dagelijks functioneren: werk en sociaal leven.
Het oor van Vincent Van Gogh
De meeste tinnitus-lijders moeten jarenlang met deze stress leven omdat er niet direct een remedie voor bestaat. Het wordt voor hen zo'n beetje een chronische pijn. Er bestaan rapporten over patiënten die dit niet meer aankonden en zelfmoord pleegden of op z'n minst suïcidale gedachten ontwikkelden. Het beroemdste voorbeeld is misschien wel Vincent Van Gogh.
Al is het dan nooit bewezen, er wordt beweerd dat hij zelfmoord pleegde en z'n oor afsneed omdat hij (als gevolg van een andere ziekte) leed aan tinnitus. Gelukkig zijn zulke ernstige gevallen eerder uitzondering dan regel en vinden de meeste tinnitus-patiënten manieren om de ziekte draaglijk te maken.
Jammer genoeg bestaat er dus nog geen echte succesvolle medische behandeling voor tinnitus. En de behandelingen die er zijn kennen nog veel negatieve bijwerkingen. Medicatie lijkt niet bepaald een wonderoplossing voor oorsuizingen.
De medicijnen die worden voorgeschreven zijn trouwens meestal ontwikkeld voor andere ziektebeelden en worden voorgeschreven omdat artsen in de praktijk merkten dat ze voor sommige tinnitus-patiënten een verzachtend effect kunnen hebben. Indien tinnitus veroorzaakt werd door een opgelopen hoorschade is het trouwens ook vrij logisch dat medicatie dit probleem niet meteen gaat oplossen.
Psychologische behandeling
Meer heil kunnen mensen met tinnitus misschien verwachten van een psychologische aanpak. Zoals in de inleiding vermeld wordt een groot deel van ons gehoor immers geregeld door het brein. Het brein kan bepaalde geluiden filteren en het brein bepaalt onze emotionele reactie op geluid. Eén van de mogelijke therapieën die artsen dan ook soms toepassen voor deze afwijking is relaxatie-therapie en het herstructureren van de manier waarop we geluiden waarnemen.
Het is niet zo gemakkelijk als een pilletje nemen, en het zal wat meer tijd kosten. Maar de resultaten zijn voor een deel van de tinnitus-lijders redelijk positief te noemen. Ze blijven de geluiden wel horen maar leren er anders op reageren, zodat ze geen stress meer veroorzaken en zodat de ziekte veel leefbaarder wordt.
Een holistische of totale aanpak van het probleem lijkt sowieso het meest veelbelovend. Er is misschien een fysieke oorzaak, en daar kan medicatie iets aan verhelpen, samen met een verbetering van de levensstijl van patiënten (een gezond dieet, alcohol en cafeïne vermijden en genoeg lichaamsbeweging blijken voor veel tinnitus-lijders een positieve impact te hebben). De emotionele kant mag echter niet onderschat worden en die kan best behandeld worden met cognitieve therapieën. Hypnotherapie en gewenningstherapieën lijken hierin ook redelijk succesvol te zijn.
Conclusie
Concluderend kunnen we stellen dat een individuele aanpak een absolute vereiste is in de behandeling van tinnitus. Doordat er zo'n verscheidenheid aan oorzaken en vormen van deze ziekte bestaan is het onmogelijk één therapie voor alle patiënten aan te bevelen. Heb je zelf last van deze aandoening?
Dan kan je best samen met een arts of therapeut zoeken naar een behandeling die voor jou een goed effect heeft. Dit zal soms een spel van 'trial and error' zijn. Als de ene behandeling niet werkt moet je dit met je behandelaar durven bespreken en samen zoeken naar een andere. Eén ding is zeker: je bent niet alleen én de wetenschap staat ondertussen een pak verder dan in de tijd van Vincent Van Gogh, gelukkig maar.
