Op het eerste gezicht hebben de aandoeningen jicht en nierstenen helemaal niets met elkaar te maken, behalve dat ze beide heel erg pijnlijk kunnen zijn. Toch is er nog een andere overeenkomst:
Beide kunnen ze veroorzaakt worden door een teveel aan urinezuur in het lichaam.
Hoe dit in elkaar steekt, lees je verder!
Introductie
Voordat we de correlatie tussen jicht en nierstenen gaan bespreken. Eerst even een korte uitleg wat jicht precies is. Dit is belangrijk om de correlatie beter te begrijpen.
Jicht is in te delen in de categorie reumatische aandoeningen. De oorzaak van jicht ligt in het feit dat urinezuurkristallen zich gaan nestelen in die gewrichten. Directe gevolgen zijn plotseling opkomende, zeer pijnlijke, aanvallen van ontstekingen in de gewrichten.
Helaas gaat in veel gevallen de jichtaanval over in chronische jicht, waarbij de ontstekingen en de pijnaanvallen vaker voorkomen, en op meerdere plekken in het lichaam.
Jicht komt vooral voor bij mannen, waarbij de eerste symptomen zich na het 40ste levensjaar gaan manifesteren. Maar dat wil niet zeggen dat vrouwen hiervan gevrijwaard zijn. Hoewel jicht bij vrouwen minder vaak voorkomt, kan het gebeuren dat de symptomen zich gaan manifesteren na de overgang.
Er wordt wel beweert dat jicht een duidelijk voorbeeld van één van de vele welvaartsziektes is, maar dat is maar deels waar. De meeste welvaartsziektes zijn het gevolg van overmatig eten, te weinig bewegen en te veel alcohol. Hoewel dit ook opgaat voor Jicht, zijn deze factoren niet de werkelijke oorzaak. Ze kunnen wel het proces in gang zetten wat uiteindelijk tot jicht kan leiden.
De eigenlijke oorzaak moeten we zoeken in een verstoorde stofwisseling. Mensen met een duidelijke aanleg voor jicht, hebben in nagenoeg alle gevallen een stofwisseling die niet optimaal werkt. Deze verstoorde stofwisseling is dan niet in staat om het urinezuur volledig te verwijderen uit het lichaam via de urine en de ontlasting. Gevolg is dat de urinezuurkristallen via de bloedbaan in de gewrichten terecht komen en daar neerslaan, met hevige pijn als gevolg.
Wat zijn nierstenen?
Een hele bekende aandoening is het hebben van nierstenen. Deze kunnen ontstaan in de urinewegen als de urine té veel stoffen bevatten die neer kunnen slaan en mogelijk gaan kristalliseren. Deze kristallen worden groter en groter, en vormen op deze manier de bekende nierstenen. Nierstenen kunnen bestaan uit verschillende stoffen, afhankelijk van de oorzaak.
De meeste nierstenen bestaan uit calciumoxalaat, kalk dus. Maar ook kunnen nierstenen ontstaan uit het neerslaan van kristallen die bestaan uit Struviet, Calciumfosfaat of Cystine. Maar de nierstenen waar we het in dit artikel over hebben, ontstaan door het neerslaan van urinezuurkristallen.
Hoewel niet de meest voorkomende vorm, vormt dit toch een reëel gevaar als je stofwisseling niet efficiënt werkt waardoor urinezuur in je lichaam achterblijft en neer gaat slaan in de urinewegen.
Gelukkig merk je in de meeste gevallen helemaal niets van een niersteen. Ze zijn meestal zo microscopisch klein, dat je ze zonder moeite uit kunt plassen. Maar als de nierstenen groter zijn, begint de ellende. De reis van de niersteen naar de blaas en uiteindelijk naar de plasbuis, kan gepaard gaan met heel veel pijn.
Direct na het uitplassen is de pijn ook verdwenen.
Maar als er geen mogelijkheid is om de niersteen op een natuurlijke manier te verwijderen, moet er medisch ingegrepen worden om stuwing en/of infectie te voorkomen. Deze behandeling kan gedaan worden met een niersteenvergruizer, met een grijper die via de urinebuis de niersteen uit de nier of de urineleider kan halen, of natuurlijk door een operatieve ingreep.
De nierstenen die gevormd zijn uit urinezuurkristallen bestaan kunnen het beste aangepakt worden door ze op te lossen. Hiermee wordt door medicatie het Ph-gehalte in de urine omhoog gebracht naar een waarde tussen de 6,5 en 7,0. Dit lost de steen op, waarna de restanten zonder problemen het lichaam op een natuurlijke manier kunnen verlaten.
De gemene deler: Urinezuur
Als we beide aandoeningen naast elkaar leggen, zien we direct een duidelijke overeenkomst in de oorzaak: Een hoge waarde aan urinezuur in het lichaam.
Urinezuur is een natuurlijk afvalproduct van je stofwisseling. Je krijgt niet alleen purine binnen via je voeding, maar ook je lichaam zelf is in staat om dit aan te maken. Deze purine is van oorsprong een eiwit, die in het proces van stofwisseling afgebroken wordt tot onder andere urinezuur.
Urinezuur is dus een afvalproduct van de stofwisseling, en in een normale situatie verlaat dit urinezuur het lichaam via de urine en de ontlasting. Purine in de voeding vind je vooral in dierlijke producten zoals vlees, en in granen zoals tarwekiemen. Ook soja, en afgeleide producten, bevatten veel purine.
Om de kans op jicht en nierstenen zo klein mogelijk te houden, is het dus zaak om je stofwisseling optimaal te houden zodat het urinezuur via de normale weg het lichaam kan verlaten, of door minder purine te eten met behulp van een speciaal dieet.
Dit laatste is de laatste tijd een beetje omstreden, want sommige wetenschappers zeggen dat een purine-beperkend dieet maar een klein deel van de oplossing is. Maar aan de andere kant, alle kleine beetjes helpen, nietwaar?
Mogelijke oorzaken van een teveel aan urinezuur
De oorzaken van een overdaad aan urinezuur in je bloed, kunnen we indelen in twee categorieën. Twee categorieën die gescheiden worden door de meest belangrijke oorzaken: Een verminderde afvoer van urinezuur, of een verhoogde aanmaak of aanvoer door eten.
De mogelijke oorzaken die hierbij horen zijn de volgende:
Verminderde afvoer van urinezuur:
- Een nier die niet goed functioneert
- Medicijngebruik, bijvoorbeeld plastabletten
- Overmatig alcoholgebruik
Te hoge aanmaak van urinezuur door het lichaam, en/of te hoge aanvoer d.m.v. eten en drinken:
- Zeer zeldzaam, maar er kan sprake zijn van een aangeboren afwijking
- Psoriasis
- Kanker
- Chemotherapie
- Obesitas
- Overmatig alcoholgebruik
- Te veel purinerijk eten
Er zijn bepaalde oorzaken waar je relatief weinig aan kunt veranderen, maar in het overgrote deel van de gevallen zijn er wel degelijk mogelijkheden om de hoeveelheid urinezuur in je lichaam beter in balans te brengen.
Je urinezuur verlagen…
Het is dus van belang om je urinezuur op een efficiënte wijze te verwerken en af te voeren. Een overdaad aan urinezuur kan gevolgen hebben voor je gezondheid in de vorm van Jicht en/of nierstenen. Aan de andere kant is een te laag percentage aan urinezuur ook weer niet goed. Dit wordt vaak in verband gebracht met bepaalde lever- of nierziekten.
Ook wordt dit soms in verband gebracht met Multiple Sclerose.
…met behulp van je natuurlijke mechanisme
Natuurlijk zal je lichaam allereerst zelf haar best doen om deze giftige stof, het urinezuur, dusdanig te bewerken en in te pakken dat het veilig afgevoerd kan worden via de urine en de ontlasting. Aangezien de mogelijkheden beperkt zijn, moeten we bij een té hoog gehalte urinezuur wel aanvullende maatregelen nemen.
Het lichaam zelf heeft de volgende mogelijkheden:
- Natriumcarbonaat: Deze stof zit standaard in ons bloed en is noodzakelijk om het bloed PH-neutraal te houden. Dit is een erg belangrijke functie, want het verzuren van het bloed kan fatale gevolgen hebben voor de organen. Urinezuur is een stof die, de naam zegt het al, zuur is. Dus gaat het Natriumcarbonaat de slag hiermee aan door het urinezuur aan zich te binden en om te zetten in een molecule die neutraal is, en daardoor veilig afgevoerd kan worden.
- Uitscheiding via de ontlasting: Het is maar een heel klein deel van het urinezuur wat via de ontlasting het lichaam verlaat. Eigenlijk is deze manier een reserve-oplossing. Pas als de urinezuurproductie heel erg hoog is, treedt dit mechanisme in werking om de andere mechanismes te helpen.
- Uitscheiding via de nieren: De nieren filteren het urinezuur uit het bloed, waarna het met de urine het lichaam verlaat. Aangezien de kans bestaat dat er urinezuurkristallen in de nieren achterblijven, is het erg belangrijk om veel te drinken. Veel drinken spoelt de nieren en voorkomt daarmee de afzetting van urinezuurkristallen waarvan uiteindelijk nierstenen worden gevormd.
…met voeding
In veel voeding wat we eten zit purine. In de een wat meer dan de ander, maar de purine in ons lichaam komt voor het grootste deel uit deze bron. Om het purine gehalte te verlagen, en dus het urinezuur in je lichaam, is een purine-arm dieet erg nuttig. Niet een heel lastig dieet, maar er zijn wel een paar belangrijke punten waar je op moet letten:
Natuurlijk kun je beginnen met het vermijden van purine-houdend voedsel. We kunnen de soorten voedsel indelen in de volgende categorieën:
- Hoog purinegehalte: Forel, Ansjovis, Haring, Gans, Wild, Kabeljauw, zeevruchten, orgaanvlees, spinazie en peulvruchten.
- Gemiddeld purinegehalte: Bloemkool, paddenstoelen, asperges, schaaldieren, eend, kalkoen, duif, kalf, rund, schaap en konijn.
- Laag Purinegehalte: Confituur, aardappelen, deegwaren, rijst, eieren, bladgroenten, kaas, melk en fruit.
Denk er ook aan om meer dan voldoende water te drinken om de nieren te zuiveren. Een gemiddelde van 1,5 liter water per dag is wel het minimum. Vermijd gesuikerde dranken, zowel de gewone versie als de lightversie. Deze hebben beide een hoog purinegehalte.
Uit een recent onderzoek onder marathonlopers is het gebruik van kersensap een probaat middel gebleken tegen de aanmaak van urinezuur, en dus tegen het verzuren van de spieren wat natuurlijk erg belangrijk is voor de marathonlopers. Let er wel op dat je ongezoet kersensap drinkt. Kersensap, tenminste het extract daarvan, is er ook in capsulevorm.
Ook het innemen van vitamine C zou het urinezuur in het lichaam op een drastische manier verlagen. Een dosis van ongeveer 500 mg. per dag zou al voldoende zijn. Meer wordt namelijk afgescheiden door het lichaam zelf.
Heb je zelf nog goede aanvullende tips? Laat het mij weten door hieronder een reactie achter te laten.
