Voedselhygiëne voor thuis

Natuurlijk maak je je keuken regelmatig schoon, was je je handen voordat je gaat koken, en je koelkast bevat alleen producten die op een goede manier bewaart worden. Natuurlijk logisch dat je denkt dat je een schone keuken hebt, waar je zonder problemen kunt koken.

Maar ondanks alle goede bedoelingen is de keuken, en voedsel in het algemeen, de belangrijkste plek waar ziektekiemen het huis binnenkomen, blijven hangen en zich vermenigvuldigen, waarna ze het voedsel kunnen besmetten.

Er zijn voor ziektekiemen heel veel mogelijkheden in de keuken om in het eten terecht te komen en daarmee ons lichaam besmetten.Wist je dat bijvoorbeeld een vaatdoek, die in de ochtend nog schoon was, aan het einde van de dag ongeveer 3 miljard (3.000.000.000) micro-organismen bevat?, en wat dacht je van het schuursponsje wat al weken naast de kraan ligt?

Over het algemeen wordt aangenomen dat voedselveiligheid en hygiëne een zaak is van de overheid en de fabrikant. Is voor een deel waar, maar als dezelfde regels niet in de eindverwerking, bij jou in de keuken dus, niet gerespecteerd worden, kan het alsnog misgaan.

Door het niet-zorgvuldig bereiden en bewaren van etenswaar kan het gevaar ontstaan voor voedselbesmettingen en voedselvergiftigingen voor jou en je familie.

Om even een paar voorbeelden te noemen van potentieel ziekteverwekkende bacteriën, even een lijstje van de meest bekende:

• Staphylococcus Aureus
• Clostridium Botulinum
• Escherichia Coli (E-Coli)
• Listeria Monocytogenes
• Salmonella

en nog heel veel anderen…

Voedselvergiftiging en voedselinfectie

Alle etenswaar is in principe nooit steriel, dat wil zeggen dat het nooit voor de volle honderd procent vrij is van bacteriën. Op zich is dit niet een hele grote ramp, maar als deze zelfde bacteriën zich kunnen gaan vermeerderen als gevolg van een onzorgvuldige bereiding of het niet gekoeld bewaren van het eten, kunnen er hele grote problemen ontstaan.

Er zijn twee soorten van problemen:

Voedselinfectie

Een voedselinfectie is een infectie die ontstaat NADAT het met bacteriën besmette voedsel is opgegeten. De ziekteverwekkende bacteriën gaan in het lichaam de giftige stoffen uitscheiden. Als dit in forse hoeveelheden in de maag en/of de darmen komt, kun je hier heel ernstig ziek van worden. De gevolgen van een voedselinfectie kan even op zich laten wachten.

Voedselvergiftiging

Een voedselvergiftiging is een infectie die ontstaat VOORDAT het besmette voedsel wordt ingenomen. De ziekteverwekkende bacteriën heeft in het voedsel hun ziekmakende gifstoffen al aangemaakt.

Het voedsel is dus in contact geweest met ziekteverwekkende bacteriën die op hun beurt de toxine in het eten hebben achtergelaten. Het zijn dus niet de levende bacteriën die hier het grootste probleem worden, maar de uitgescheiden gifstoffen hiervan.De symptomen van een voedselvergiftiging treden over het algemeen vrij snel op.

De klachten zijn over het algemeen identiek: Overgeven, diarree en eventueel buikkrampen.

Na ongeveer 4 dagen voel je je alweer een stuk beter. Maar als er ook nog hoge koorts en bloed in de ontlasting bij komt, moet je direct contact opnemen met je huisarts.

Dit geldt ook als er tekenen zijn van uitdroging, vooral bij ouderen en bij kinderen kan dit erg gevaarlijk zijn.

De belangrijkste regel

Natuurlijk is het beter om dit allemaal te voorkomen. De belangrijkste regel die je hierbij moet hanteren is de volgende: Houd het droog, koel en schoon, want bacteriën zijn liefhebbers van vocht, warmte en vuil.

Bij mensen die een normale gezondheid hebben, en dus een goed werkend immuunsysteem hebben, zal dit meestal geen grote problemen opleveren, behalve dan wat maag- en darmproblemen. Jonge kinderen, ouderen en mensen met een zwakke gezondheid kan dit heel ernstige gevolgen hebben, die in extreme gevallen levensbedreigend kunnen zijn.

Om je handvatten te bieden hoe je de beste voorzorgsmaatregelen kunt nemen, heb ik alle tips en adviezen voor je op een rijtje gezet:

Bij de aankoop

• Controleer natuurlijk altijd de uiterste houdbaarheidsdatum. Meestal staan achterin het schap de producten met de laatste houdbaarheidsdatum.
• Koop geen producten die misvormde verpakkingen hebben. Blikken met deuken of juist helemaal ‘opgeblazen’ kun je beter laten staan. Door de beschadiging kan aan de binnenkant een chemische reactie geïnitieerd zijn, waardoor zware metalen in het eten kan komen.
• Pak de diepvries- en gekoelde producten pas als laatste, vlak voordat je naar de kassa gaat. Op deze manier is de kans op ontdooien tegen de tijd dat je thuis komt, het kleinst.
• Vervoer het diepgevroren en gekoelde producten zo snel mogelijk naar huis. Maak bij voorkeur gebruik van een koeltas of koelbox.

Voordat je begint met koken

• Begin altijd met het schoonmaken van het werkblad, ook al heb je dit al eerder op de dag gedaan. Afwasmiddel met heet water is genoeg, daarna goed droogmaken.
• Een inkopper, maar vaak vergeten: Was je handen heel goed. Natuurlijk voordat je begint met koken, maar ook voor- en na een contact met rauwe voedingsmiddelen. Daarnaast natuurlijk nadat je van het toilet gebruik gemaakt hebt, de kleine verschoond hebt of alleen maar even de hond geaaid hebt. Let ook goed op je nagels. Lange nagels en onverzorgde nagels is de droom van iedere bacterie!
• Zorg er voor dat honden, katten en andere huisdieren niet in de keuken kunnen komen. Met name katten willen nog wel eens ‘gezellig’ naast je op het werkblad gaan zitten.
• Gebruik schone doeken. Ééntje voor de handen en een andere voor de vaat. Gebruik deze doeken niet voor van alles en nog wat, maar houd dit strikt gescheiden.
• Leeg je afvalemmer regelmatig.
• Was je handen na ieder contact met de afvalemmer. Het is erg gemakkelijk om een pedaalemmer te nemen. Zodoende hoef je de emmer zelf niet met je handen aan te raken.
• Gooi bedorven producten direct weg!

Tijdens het koken

• Gebruik meerdere snijplanken, of was de snijplank steeds na iedere verandering van etenswaar. Met name na het snijden van vlees moet je de plank heel goed schoonmaken. Gebruik bij voorkeur 2 planken, eentje voor het vlees, en eentje voor de groenten. Hoewel houten planken heel erg rustiek lijken, hebben kunststof planken de voorkeur.
• Verhit de voedingsmiddelen voldoende hoog en voldoende lang. Zorg dat ze tenminste tot 70 graden verwarmt worden.
• In de magnetron is het belangrijk om regelmatig te roeren. De magnetron warmt namelijk niet gelijkmatig op. In de gedeeltes die anders lauw zouden blijven, zijn de bacteriën dus niet gedood.
• Ruim tijdens het koken het afval meteen op. Een schoon en opgeruimd aanrecht is een genot om mee te werken, en verhinderd bacteriën om andere voedingsmiddelen te besmetten.
• Voeg nooit rauwe voedingsmiddelen toe aan producten die al een paar uur op kamertemperatuur hebben gestaan.
• Er zijn producten die bewust rauw gegeten worden, zoals Filet Americain, zelfgemaakte mayonaise en rauwe zalm. Verzeker je van de kwaliteit en de houdbaarheidsdatum. Haal deze op het allerlaatste moment uit de verpakking, en dien het direct op.

Bij het bewaren van voedsel

• Als je bereid voedsel wilt invriezen, doe dit dan zo snel mogelijk. In veel vriezers zit een snel-vriesvak. Deze heeft een temperatuur die lager is dan -24 graden. Hoe sneller het product ingevroren wordt, hoe beter.
• Vries een product nooit tweemaal in. Naast het feit dat dit de kwaliteit beslist niet ten goede komt, betekent invriezen ook weer ontdooien. Tijdens deze processen hebben de bacteriën wederom de kans om hun vernietigende werk te doen.
• Invriezen doe je altijd in afsluitbare dozen, in de koelkast bij voorkeur ook, maar je kunt ook kiezen voor het afdekken met bijvoorbeeld huishoudfolie of aluminiumpapier. Op deze manier vermijd je kruisbestuiving. Met andere woorden, als een bakje met ‘vergeten’ groente in de koelkast blijft staan, zal dit niet alles in de koelkast bederven.
• Maak de koelkast regelmatig schoon, en controleer dan ook direct op ‘vergeten’ bakjes met etensresten.
• Vermijd altijd vocht in de koelkast. Ook al is het koel, en krijgen bacteriën daar niet veel kans, ze houden toch van vocht.

Bij de afwas

• Gooi eerst de meeste voedselresten weg, voordat je met de afwas begint.
• Afwassen doe je met voldoende afwasmiddel en zo heet mogelijk water.
• Houd vuile en schone vaat altijd gescheiden.
• Gebruik iedere dag een schone vaatdoek voor het afdrogen. Een gemiddelde vaatdoek, die ook nog wel eens voor andere zaken ‘misbruikt’ wordt, bevat na 12 uren ongeveer 3 miljard bacteriën. Een échte dierentuin die je het beste niet nog een nacht kunt laten liggen. Pak dus minimaal iedere dag een schone.
• Vermijd het gebruik van schuursponsjes of afwassponsjes. Deze zijn nooit droog, en dus een prima omgeving voor bacteriën.
• Koop regelmatig een nieuwe afwasborstel. Vergeet niet om na het afwassen, ook de afwasborstel zelf even schoon te maken.
• Als je een afwasmachine gebruikt, zorg dan dat er altijd ruimte tussen de borden en de kopjes blijft, zodat het hete water alle plaatsen goed kan bereiken.

Conclusies en aanbevelingen

We staan er niet altijd bij stil, maar in beginsel schuilt er een groot gevaar in de keuken, met name tijdens het bereiden van voedsel. De gevolgen zijn in de meeste gevallen niet erg, maar kunnen fatale vormen aannemen bij mensen met een zwakke gezondheid, bij jonge kinderen of bij ouderen.

Heb je zelf nog goede aanvullende tips voor optimale voedselhygiëne? Laat het mij weten door hieronder een reactie achter te laten! Delen hieronder via social media wordt altijd erg gewaardeerd!