Over het juiste voedingspatroon voor mensen met diabetes bestaat nogal wat onduidelijkheid. Heel veel diabetesconsulenten en artsen houden de mening er op na dat je suiker helemaal niet uit je dieet hoeft te schrappen.
Echter, juist suiker is je grootste vijand als je diabetes hebt, je hebt immers problemen met het verwerken van suiker, dus het verwerken van eiwitten of vetten is ook als je diabetes hebt geen enkel probleem.
Dus ik kan niet genoeg nadruk leggen op het belang om suikers te vermijden als je diabetes hebt, wat je diëtist of arts ook zegt, vermijd suikers want daar ligt je probleem!
Suiker werkt overgewicht in de hand!
Een extra grote negatieve factor op diabetes is je gewicht. Je komt in een soort negatieve spiraal terecht. Overgewicht op zichzelf zorgt al voor een verhoogd risico op hart- en vaatziektes, hoge bloeddruk, hoog cholesterol en het krijgen van diabetes.
Heb je en overgewicht en diabetes of hoge bloeddruk of cholesterol spreek je van het metaboolsyndroom en loop je enorm veel risico op vroegtijdig overlijden!
Op de eerste plaats wordt de extra energie door suiker die je lichaam niet nodig heeft opgeslagen als vet. Daarbij komt dat je extra insuline nodig hebt oom je bloedsuikerspiegel weer te stabiliseren, deze insuline zorgt er weer voor dat de aanmaak van vetcellen gestimuleerd wordt.
Op de tweede plaats werken deze vetcellen de insulineresistentie weer in de hand. Je moet weten dat vetcellen op een gegeven moment “vol” zitten en dus niet meer in staat zijn om glucose uit het bloed te halen.
Het resultaat is dat jij een mooie zwemband van vetcellen met je meezeult die helemaal niks voor je doen behalve je gezondheid in de weg zitten.
Zeker in vergelijking met de cellen in je spieren, deze spiercellen zijn goede energieverbranders en helpen je om de suiker te verbranden, dus hoe meer vet jij hebt in verhouding tot je spiermassa des te erger zal de insulineresistentie zijn! En andersom hoe meer spiermassa en hoe minder vet des te beter.
Daarnaast hebben vetcellen ook invloed op de aanmaak van hormonen. Op het moment dat de vetcellen niet gevuld zijn met vet helpen ze je om de insulineresistentie tegen te gaan en zoals ik net al vertelde als ze vol zitten werken ze je insulinegevoeligheid juist tegen.
Gevolgen hoge bloedsuikerspiegel
Op de eerste plaats zorgen de suikers ervoor dat je bloedsuikerspiegel omhoogschiet. En omdat je diabetes hebt komt je lichaam in de problemen door die overmaat aan glucose.
Zoals je uit eerdere artikelen misschien wel weet is suiker een zeer reactief molecuul, dat wil zeggen dat suiker een hele sterke neiging heeft om zich aan andere moleculen te hechten. Het maakt suiker niet uit wat voor molecuul dat is, als het suikermolecuul maar een partner heeft.
Het gevolg bij diabetespatiënten is dat deze binding veel vaker plaatsvindt vanwege de hoge bloedsuikerspiegel met als gevolg dat er overal in het lichaam schade ontstaat met ontstekingen en littekenvorming als gevolg.
Daarom heeft iemand met diabetes ook zo’n verhoogd risico op secundaire aandoeningen als gevolg van de diabetes, denk maar aan de schade aan de ogen, nieren, ledematen en vooral hart- en vaatziekten. De aderen van iemand met diabetes komen constant in aanraking met teveel suiker, tenzij je als diabetespatiënt je bloedsuikerspiegel goed reguleert.
Dus als je last hebt van diabetes is het van het allergrootste belang om je bloedsuikerspiegel zo stabiel en zo laag mogelijk te houden. Iets wat je het best kunt bereiken door ten eerste te stoppen met het eten van suiker!
Diabetes en een suikerrijk en vetarm dieet
Dit is het dieet dat om onverklaarbare redenen toch nog vaak geadviseerd wordt bij mensen met diabetes. Je krijgt een mooi verhaal over dat je het beste over kunt stappen naar trage koolhydraten en dat je de snelle koolhydraten moet vermijden, maar nog steeds haal je een groot gedeelte van je energie uit koolhydraten.
Ons Westerse dieet is helemaal gericht op koolhydraten. Koolhydraten zijn lekker goedkoop en voorzien je van veel energie dus is dit het ideale ingrediënt van de voedingsindustrie. Daarbij komt dat wij zo een liter cola wegdrinken, probeer diezelfde hoeveelheid calorieën maar eens in een keer op te eten in de vorm van vetten of eiwitten, wedden dat je dit niet lukt omdat je simpelweg te vol zit.
Ook het overstappen naar trage koolhydraten heeft maar een beperkt effect. Okee, je bent weliswaar minder insuline nodig omdat je geen pieken meer hoeft weg te werken, feit blijft dat je voor een x hoeveelheid koolhydraten, x insuline nodig hebt. Bruin brood zorgt er weliswaar voor dat je bloedsuikerbrood minder snel piekt als wit brood, maar het oefent nog steeds invloed uit op je bloedsuikerspiegel, daar waar je als diabetespatiënt een probleem hebt.
Nu is dit natuurlijk ook door wetenschappers onderzocht. (1) In dit onderzoek zijn de effecten van een suikerrijk en vetarm dieet vergeleken met de effecten van een suikerarm en vetrijk dieet.
Wat blijkt, het vetrijke dieet scoort veel beter wat betreft de bloedsuikerspiegel bij diabetespatiënten.
Nu hoor ik je denken dat je van vet, vet wordt. En dat je jezelf aan het vetmesten bent. Dan heb ik een leuke om over na te denken. Waarmee denk jij dat vee, dus de koeien, kippen en varken die wij eten in zeer korte tijd mee vetgemest worden met vet of met suiker?
Het antwoord is zetmeel of mais dat voor 95% uit koolhydraten bestaat, dat is wat onze veestapel in no time dik genoeg maakt voor de slacht.
Suikers hebben verschillende vervelende eigenschappen. Op de eerste plaats triggeren suiker het genotshormoon, met als resultaat dat je nog meer suiker wilt. Daarnaast wordt door al die snelle kunstmatige suikers die we tegenwoordig alom vertegenwoordigd zien in voeding, ons natuurlijke mechanisme dat ons verteld dat we genoeg energie hebben en moeten stoppen met eten omzeild.
Deze twee nadelen van suiker in combinatie met het feit dat suiker alleen te verwerken is in combinatie met insuline, welke weer zorgt voor vetopslag maakt suikers de slechtste keus als voedingsbron.
Diabetes en een suikerarm en vetrijk dieet
Neem bijvoorbeeld de Fransen, die eten vier keer zoveel boter als de Amerikanen. Vergeleken met Amerika kun je stellen dat die Fransen echte vet-eters zijn.
Toch hebben de Amerikanen vier keer zoveel last van overgewicht. Dus het oude idee dat vet een dikmaker is zul je eigenlijk moeten laten varen. Vetten zijn hoogwaardige voedingsbronnen, net als eiwitten.
Alleen moet je wel de goede vetten eten. Alle vetten die door de voedingsindustrie zijn gemaakt zijn per definitie niet gezond, dit zijn de zogenaamde transvetten en deze moet je compleet uit je dieet halen.
Transvetten herken je onder verschillende namen:
- Gehard palmvet
- Gehydrogeneerde plantaardige olie
- Geharde plantaardige olie
- Geharde plantaardige vetten
- Gehydrogeneerde plantaardige vetten
- Transvetzuren
- Transvetten
Mediterrane dieet
Ook het zo geroemde Mediterrane dieet bestaat uit relatief veel vet en weinig koolhydraten. Het geheim van deze gezonde voedingspatronen zit hem in het feit dat er relatief veel gezonde vetten inzitten en maar weinig ongezonde suikers.
De belangrijkste ingredienten van het Mediterrane dieet zijn olijven of olijfolie, veel tomaten, uien, knoflook en vis. Daarnaast zitten er in het Mediterrane dieet veel verse groenten en natuurlijk vers fruit zoals meloen en avocado's. Al die onverzadigde vetten in het Meditterane dieet vind je in precies de juiste verhouding.
Een combinatie van veel onverzadigde vetten, vers fruit en veel groente maakt dat dit het beste dieet is voor iedereen of je nu wel of geen diabetes hebt.
Diabetes en een suikerarm dieet in combinatie met een periode van vasten
Uit andere onderzoeken zijn de voordelen van Intermittent Fasting (2) al naar voren gekomen bij bijvoorbeeld overgewicht. Mensen die aan Intermittent Fasting deden vielen niet alleen flink af, ook de waarden waaraan je de risicofactor kunt afleiden van hoeveel risico je loopt op hart- en vaatziekten.
De zogenaamde biomarkers, van de mensen die aan Intermittent Fasting deden waren een heel stuk beter.
De oorzaak van al deze verbeteringen is nog niet helemaal duidelijk, maar alle aanwijzingen zeggen dat het vasten een soort overlevingsmechanisme in ons lichaam stimuleert. Vroeger was het heel normaal dat je niet elke dag een bord met eten klaar had staan.
Dus het vasten past meer bij de levensstijl waar op lichaam evolutionair voor is uitgerust.
Daarbovenop komt nog het voordeel dat vasten de aanmaak van groeihormonen versterkt. Normaal maak je de meeste groeihormonen aan als je slaapt, maar omdat insuline en groeihormonen elkaars tegenpolen zijn kun je door je insulinewaarden onder controle te krijgen en laag te houden de aanmaak van het groeihormonen stimuleren (3).
Door bijvoorbeeld 1 dag in de week te vasten of bijvoorbeeld 6 uur per dag zorg je ervoor dat je insulinegevoeligheid toeneemt (4). Je cellen zijn minder insuline nodig om glucose om te zetten naar energie. En je krijgt sowieso een lagere bloedsuikerspiegel omdat je niet eet. Vooral die insulinegevoeligheid is heel belangrijk als je diabetes type 2 hebt. Je maakt immers nog wel insuline aan, maar je cellen reageren er niet meer op.
Net als de medicatie die je dokter je geeft om op een kunstmatige manier je inulinegevoeligheid te verbeteren heeft een gezond voedingspatroon zoals het Mediterrane dieet in combinatie met vasten hetzelfde effect.
Sterker nog je kunt door het Mediterrane dieet te combineren met het vasten dubbel zoveel energie in calorieën binnenkrijgen als met het vetarme-koolhydraatrijke dieet met dezelfde hoeveelheid beschikbare insuline!
Conclusie:
Als je diabetes hebt is de essentie van je probleem dat je op de een of andere manier genoeg energie binnen moet krijgen om alle noodzakelijke lichaamsprocessen optimaal te laten functioneren zonder dat je over je maximum gaat wat betreft de beschikbare hoeveelheid insuline.
Ga je hier overheen betekent dat of bijspuiten of je lichaam loopt schade op door die hoge bloedsuiker, dit proces gaat heel langzaam maar na tien jaar te hebben rondgelopen met te hoge bloedsuikerspiegels zul je de effecten heel goed merken!
Gelukkig kun je meer dan genoeg calorieën binnenkrijgen zonder tekorten op te lopen of teveel insuline nodig te hebben. Een mens heeft al die grote hoeveelheden koolhydraten helemaal niet nodig! Koolhydraten zijn misschien de laatste 10.000 jaar pas een voedingsbron van de mens. En op de schaal waarop we nu koolhydraten eten is pas van de laatste 25 jaar. Wat ik je duidelijk probeer te maken is dat in de 90.000 jaar voordat we brood aten er maar weinig koolhydraten in ons dieet zaten.
Nogmaals koolhydraten zijn niet essentieel! Dus als jij diabetes hebt doe je er goed aan om een groot deel van je dieet te laten bestaan uit vetten, en wel zoveel mogelijk onverzadigde vetten uit nootjes en vis.
Daarnaast heb je ook nog de eiwitten die een goede bron van energie zijn. Eet wat vaker kip of ander wit vlees.
Combineer dit met vasten. Want in de praktijk blijkt dat op regelmatige tijden vasten veel beter vol te houden is als een permanente caloriebeperking. Dus door te vasten zal je grotere resultaten boeken wat betreft de mindering van calorieën en de afname van gewicht en zal je makkelijker een verbetering bereiken in de mate waarin jij last hebt van diabetes.
Vergeet niet dat er heel veel succesverhalen zijn van mensen die eerst afhankelijk waren van medicatie of zelfs moesten spuiten en die nu door de juiste aanpassingen in het dieet niet meer afhankelijk zijn van medicatie en hun bloedsuikerspiegel weer onder controle hebben!
Bronnen:
1. http://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0079324
2. http://www.biomedcentral.com/content/pdf/1475-2891-11-98.pdf
Hallo Jack,
Wit vlees geeft een link waar nog steeds staat dat kalfs- en varkensvlees onder de noemer van wit vlees valt!!!
Ik weet dat dit artikel van februari is , echter wat is hier toch aan de hand?
Waarom is er niemand die iets controleert bij Optimale Gezondheid?
Op je gezondheid, Wouter
Hallo Wouter,
ik heb het artikel bekeken en je hebt zeker gelijk (http://nl.wikipedia.org/wiki/Vlees). Ik ga er nog meer op letten, thanks voor de input!
Jack