Wat is Trombose?

Er wordt heel veel over gesproken, en veel mensen hebben wel iemand in hun omgeving die in meer of mindere mate last heeft van deze aandoening. Sommige met potentieel zeer ernstige gevolgen, sommige met weinig tot geen gevolgen, tenminste voor dit moment.

Maar als je op een feestje vraagt of iemand precies uit kan leggen wat Trombose is, komen de meesten net verder dan ‘een bloedprop in het lichaam’. Helemaal waar, maar verder dan dit komen de meesten niet.

Ik ga je in dit artikel precies uitleggen wat Trombose nu is, en welke vormen en varianten we kennen, in combinatie met de mogelijke gevaren hiervan.

Maar eerst: De bloedsomloop

Voor ik verder ga over wat trombose precies is, moeten we eerst even kijken naar de bloedsomloop, hoe deze werkt en wat de functie is.

In jouw lichaam heeft het bloed en de bloedstroom een hele belangrijke functie: Het aanvoeren van zuurstof en het afvoeren van koolstof. Het bloed stroomt, via een zeer geavanceerd stelsel van bloedvaten, door je lichaam dankzij het pompen van je hart. Via de slagaders wordt het zuurstofrijke bloed vanuit de linkerkamer van het hart vervoerd naar de organen.

In het verdere proces vertakken de slagaders zich in kleinere bloedvaten en aan het einde in minuscule bloedvaatjes, de haarvaten. In het lichaamsweefsel vindt een uitwisseling plaats: Het bloed geeft de zuurstof af, terwijl het weefsel de afvalstof koolzuur teruggeeft aan het bloed. Dit zuurstofarme bloed keert via het bloedvatenstelsel terug in het hart, maar deze keer in de rechterkamer. Hiervandaan wordt het bloed via de longslagaders naar de longen gepompt.

Ook daar vindt een uitwisseling plaats:

Het bloed geeft het koolzuur af aan de longen, wat we uiteindelijk weer uitademen en neemt nieuwe zuurstof op, het zuurstof dat we steeds weer inademen. Dit zuurstofrijke bloed gaat dan naar de linker hartkamer via de longaders, waarna het hele proces weer opnieuw begint.

Een fantastisch voorbeeld van de complexe en geraffineerde werking van het menselijk lichaam!

En wat is dan Trombose?

Om te voorkomen dat je té veel bloed verliest in het geval van een beschadiging van een bloedvat, dus als je een wond(je) hebt is er een systeem van bloedstolling. Dit wordt in werking gesteld bij verwondingen waarna het bloed gaat stollen. In het geval van Trombose is er geen sprake van een wond, maar is het systeem van het stollen van het bloed wél actief.

In dat geval zal er ergens in het stelsel van bloedvaten een stolsel ontstaan: een bloedprop. Deze bloedprop wordt ook wel ‘Trombus’ genoemd. Dit verklaart direct de naam van de aandoening: Trombose. Dit bloedstolsel sluit het betreffende bloedvat geheel of gedeeltelijk af, waardoor de bloedstroom en dus de aanvoer van zuurstof en de afvoer van koolzuur ernstig wordt gehinderd of zelfs helemaal wordt afgesloten.

Verschillende soorten trombose

[pullquote]Een klein bloedpropje klinkt niet zo heel erg alarmerend, maar de gevolgen kunnen desastreus zijn![/pullquote]

Als een bloedpropje vast komt te zitten in een slagader, krijgt het achterliggende weefsel geen bloed meer aangevoerd, dus ook geen zuurstof. Als dit weefsel ook nog bloed aangevoerd krijgt via andere slagaders, zullen de directe gevolgen meevallen. Maar als dit niet het geval is, zal het weefsel achter de verstopping afsterven doordat het geen zuurstof meer krijgt. In zo’n geval spreken we van een infarct.

Trombose kan zich in het hele lichaam voordoen met verschillende gevolgen. Dit is natuurlijk afhankelijk van waar de bloedprop zich bevindt. Het mag duidelijk zijn dat een bloedprop in de hersenen of vlakbij het hart ernstiger is dan een bloedprop in bijvoorbeeld een been.

De meest bekenden varianten van trombose zijn:

Hartinfarct

Bij een hartinfarct worden één of meerdere kransslagaders, de slagaders die rondom het hart lopen en het hart zelf van zuurstof voorzien, geblokkeerd. Op het moment dat een kransslagader wordt geblokkeerd door een bloedprop sterft het achterliggende deel van de hartspier af. Nadat een patiënt hier eventueel van is hersteld, zal er altijd een litteken op de hartspier achterblijven.

Herseninfarct

Ditzelfde verschijnsel kan ook optreden in één van de aders die de hersenen direct van bloed en dus van zuurstof, voorzien. De grootte van de bloedprop en de exacte plaats hiervan is bepalend voor de gevolgen. Dit kan variëren van bewusteloosheid tot spraakstoornissen en/of verschijnselen van gehele of gedeeltelijke verlamming.

Trombosebeen

De term Trombosebeen is een algemeen begrip. De wetenschappelijke naam is diep-veneuze trombose. Dit staat voor een bloedprop in een lichaamsdeel. Meestal in één van de benen maar dit kan ook in een arm voorkomen. Deze vorm komt het meest voor bij mensen die langere tijd gelegen hebben, als gevolg van een operatie aan de benen of een afwijking in het bloed.

Ook overgewicht werkt sterk risicoverhogend. In potentie is een trombosebeen heel erg bedreigend. Als de bloedprop op dezelfde plek blijft zitten en een ader volledig afsluit is een directe ingreep noodzakelijk. Maar er is ook een gevaar voor een longembolie als gevolg van de diep-veneuze trombose.

Longembolie

Als een bloedprop of een gedeelte daarvan, uit het eerder genoemde trombosebeen losschiet, wordt dit meegevoerd in de bloedstroom. In de weg door de bloedvaten zal er een bloedvat op de weg komen die kleiner is dan de bloedprop. Dit is meestal het geval in één van de haarvaten rondom de longen. De gevolgen hiervan noemen we een longembolie.

Het longweefsel achter de bloedprop wordt niet meer, of slechts gedeeltelijk, voorzien van zuurstof en maakt geen onderdeel meer uit van het proces van uitwisseling van zuurstof en koolzuur. De directe gevolgen zijn benauwdheid en het gevoel dat je niet genoeg zuurstof binnenkrijgt.

Hoe ernstig dit is hangt natuurlijk sterk af van de grootte van de bloedprop en de grootte van het achterliggende longweefsel. Een longembolie is in principe levensbedreigend, iets wat veel mensen niet weten of niet beseffen.

Behandeling van trombose

Er zijn verschillende behandelingen mogelijk tegen trombose. Ze hebben allemaal gemeen dat ze bloed verdunnend zijn en de stolling van het bloed tegen gaan. De mate hiervan moet zeer nauwkeurig in de gaten gehouden worden omdat een té grote dosis bloedingen kan veroorzaken en een té kleine dosis niet effectief is tegen de trombose.

LMHW-Injecties met antistollingsmiddelen worden meestal gegeven om trombose te voorkomen, bijvoorbeeld tijdens de voorbereiding voor een operatie aan de benen of in een periode van lange bedrust.

Antistollingstabletten (cumarine of cumarinederivaten) kunnen, zonder de aanvullende injecties, genomen worden als de INR-waarde (de stollingswaarde) van je bloed stabiel is.  Er zijn een paar bekende bijwerkingen van deze tabletten. Natuurlijk zal het, in het geval van een wondje, wat langer duren voordat het bloeden stopt. Daarnaast kan het zijn dat de patiënt last krijgt van jeuk en/of haarverlies. Overigens heeft maar een klein deel van de patiënten hier last van.

De invloed van andere voeding op de antistollingstabletten

Het is zeer belangrijk om de tabletten op aanwijzing van de trombosedienst, op de juiste tijd en in de juiste hoeveelheid in te nemen. Dit is natuurlijk een eerste vereiste. Maar daarnaast zijn er verschillende externe factoren die de werking van de antistollingstabletten negatief beïnvloeden. Vaak zijn de effecten minimaal, maar toch iets om even bij stil te staan.

Antistollingstabletten en andere medicijnen

Het wisselt vaak van persoon tot persoon, maar het innemen van andere medicijnen kan het effect van de antistollingstabletten volledig tegenwerken of juist versterken. Dit geldt niet alleen voor de voorgeschreven medicijnen, maar ook voor de vrij verkrijgbare medicijnen en overige middelen zoals homeopathie, kruiden en vitaminepreparaten.

Overleg niet alleen met de trombosedienst als je hiermee wilt beginnen, maar ook als je er weer wilt stoppen. In beide gevallen kan het gevolgen hebben voor de dosering.

Antistollingstabletten en voeding

De werking van antistollingstabletten is gebaseerd op het feit dat ze de werking van Vitamine K tegengaan. De dosering is dus afhankelijk van het voedingspatroon. Als je veel ‘groene’ groente eet, krijg je meer Vitamine K binnen en heb je dus een hogere dosering nodig. Het is dus belangrijk om gevarieerd te eten en de voedingsadviezen van het trombosecentrum nauwkeurig op te volgen.

Antistollingstabletten en alcohol

Het is de lever die de middelen maakt voor het stollen van het bloed. Alles wat dus invloed heeft op de lever, heeft directe gevolgen voor de stollingsfactor van het bloed. Alcohol is één van die factoren die een grote invloed kunnen hebben op de lever. 1 of 2 glaasjes wijn per dag zal geen grote problemen opleveren, maar veelvuldig en overmatig gebruik heeft een grote negatieve invloed op je antistollingswaarde, dus ook voor de dosering van de antistollingstabletten.

Antistollingstabletten en stress

De stress kan op verschillende manieren invloed hebben op je INR-niveau. Ten eerste zorgt stress er direct voor dat het niveau van de INR stijgt, dus een grotere kans op bloedproppen.[pullquote] Daarnaast verstoort stress de leverfunctie.[/pullquote]

Ook wordt de opname van Vitamine K in de darmen beïnvloed, wat een directe invloed heeft op de effectiviteit van de antistollingsbehandeling.

Antistollingstabletten en medische ingrepen

Op het moment dat je een medische behandeling moet ondergaan, is het belangrijk om dit ook te overleggen met de trombosedienst. Deze kan dan besluiten om de inname van antistollingstabletten te vervangen door de eerder genoemde injecties.

Bij kleinere ingrepen, zoals een kies trekken bij de tandarts, is onderbreking meestal niet nodig, maar het is wel van belang om dit sowieso te melden bij de trombosedienst en natuurlijk aan de behandelend arts die verantwoordelijk is voor de medische ingreep.

Ervaring of aanvullende informatie over een trombose? Laat het mij weten door hieronder een reactie achter te laten!