Iedereen die werkt, of gewerkt heeft, heeft op een gegeven moment vast wel de druk van werkgerelateerde stress gevoeld. Iedere baan kan, ook al houd je van wat je doet, voor stressvolle momenten zorgen. Je kunt bijvoorbeeld stress ondervinden als je moet voldoen aan een deadline of een uitdagende verplichting moet vervullen. Maar wanneer de werkgerelateerde stress chronisch wordt, kan het overweldigend zijn en schadelijk zijn voor zowel je lichamelijke als emotionele gezondheid. Helaas komt dergelijke langdurige stress maar al te vaak voor.

In 2012 zei 65% van de Europeanen hun werk als een toonaangevende bron van stress te zien. Slechts 37% van de onderzochte Europeanen zei dat ze uitstekend of goed de stress, die ze ervaren door hun werk, kunnen beheren.

Uit een enquête uit 2013 bleek ook dat werkgerelateerde stress een ernstig probleem is. Meer dan een derde van de werkende Europeanen meldde dat ze chronische werkgerelateerde stress ondervonden en slechts 36% zei dat hun organisaties voldoende middelen bieden om hen te helpen de stress te beheren.

Je kunt de stress, die zich op het werk voordoet, niet altijd vermijden. Toch kun je wel wat stappen ondernemen om werkgerelateerde stress beter te kunnen beheersen.

Veel voorkomende bronnen van werkgerelateerde stress

Bepaalde factoren hebben de neiging om vaak in combinatie met werkgerelateerde stress voor te komen. Enkele gangbare stress-factoren zijn:

Werkstress door overbelasting

Dit ontstaat als mensen denken dat de eisen van hun werklast en de daarmee samenhangende tijdsdruk een bron van stress zijn. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

• onrealistische deadlines en verwachtingen, vaak als gevolg van een super prestatie die is neergezet door de meest getalenteerde mensen op de werkvloer
• technologische overbelasting
• onbeheersbare werklast
• onderbezetting van personeel voor werkzaamheden die al in de tijdsplanning zijn opgenomen

Werkstress door controle

De ervaring van werkgerelateerde stress is sterk verbonden met de waarneming van controle. Gebrek aan invloed en aan overleg over de manier waarop het werk wordt georganiseerd en uitgevoerd kan een potentiële bron van werkgerelateerde stress zijn. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

• gebrek aan controle over de aspecten van de baan
• gebrek aan betrokkenheid bij besluitvorming
• geen rekening houden met de ideeën van het personeel/suggesties over het werk
• gebrek aan invloed op prestatie doelstellingen
• gebrek aan tijd

Werkstress door werkrelaties

Veel banen eisen regelmatig contact met andere mensen over het werk. Slechte of niet-ondersteunende relaties met collega's en/of toezichthouders en managers kunnen ook een potentiële bron van werkgerelateerde stress zijn. Daarnaast kan er stress optreden als mensen geïsoleerd raken of onterecht behandeld worden.

Slechte arbeidsrelaties kunnen het gevolg zijn van:

• een agressieve managementstijl
• gebrek aan ondersteuning van anderen
• isolatie op het werk
• aversief gedrag, bijvoorbeeld pesten en intimidatie
• gebrek aan begrip en leiderschap
• een manager die altijd bezig is om fouten te vinden
• werkdruk en een slechte communicatie
• anderen nemen krediet voor persoonlijke prestaties
• slechte relaties met collega's

Werkstress door onzekerheid over de baan

Dit is de mate waarin gebrek aan zekerheid over het werk een bron van werkgerelateerde stress kan zijn. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

• onzekerheid over de baan
• gebrek aan zekerheid over de duur van de baan, bijv. tijdelijke/vaste contracten
• toekomstige wisseling van de baan
• angst voor ontslag

Werkstress door een onbalans tussen werk en het privéleven

Soms kunnen de eisen die op het werk aan een persoon worden gesteld ook invloed hebben op het privé- en het gezinsleven en zo de relaties buiten het werk verstoren. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

• lange werkuren: langer op het werk blijven of extra uren thuis moeten werken ten koste van persoonlijke-, partner- en familierelaties
• onmogelijke en onbuigzame werkroosters
• onmogelijke werktijden
• buitensporige reistijd
• werk dat inbreuk maakt op het huiselijke/persoonlijke leven

Werkstress door slechte communicatie

Om een functie effectief uit te kunnen voeren, moeten mensen het gevoel hebben dat ze een passende training, uitrusting en middelen tot hun beschikking hebben. Zij moeten ook voelen dat ze voldoende geïnformeerd zijn en dat ze gewaardeerd worden. Stress kan het gevolg zijn van een gebrek aan:

• informatie over wat er binnen de organisatie gebeurt
• feedback over prestaties
• voldoende training om het werk te kunnen uitvoeren
• onvoldoende apparatuur/middelen om het werk te kunnen doen

Werkstress door salaris

De financiële beloningen, die verband houden met een baan, zijn in termen van iemands levensstijl belangrijk. Ze worden ook vaak gezien als een indicatie van de waarde van een individu voor de organisatie. Hoewel de financiële beloning misschien geen primaire motivator is, kan het een factor worden als er ook nog andere negatieve aspecten aan de baan verbonden zijn.

Werkstress door het werk zelf

Dit zijn potentiële bronnen van stress, die betrekking hebben op de fundamentele aard van het werk zelf. Dit zijn factoren zoals de fysieke arbeidsomstandigheden, het soort taken die er moeten worden uitgevoerd en de mate van voldoening die uit de baan kan worden gehaald.

• Het is onwaarschijnlijk dat de baan in de komende 5-10 jaar zal veranderen
• slechte fysieke arbeidsomstandigheden
• angst voor lichamelijk geweld
• als de werkprestatie nauwlettend wordt gecontroleerd
• als de organisatie omwille van verandering verandert
• saai en herhalend werk
• omgaan met moeilijke klanten/werkgevers
• gebrek aan plezier in het werk

Niet alle stress is hetzelfde

Werkgerelateerde stress kan in erge gevallen ervoor zorgen dat je 's nachts niet meer kunt slapen en het kan bijdragen aan gezondheidsproblemen zoals hart- en vaatziekten en het krijgen van een depressie. Chronische werkgerelateerde stress kan zowel je lichamelijke als je emotionele gezondheid in gevaar brengen.

Het vinden van de bron van je stress is de eerste stap om het tegen te gaan, maar dit is vaak makkelijker gezegd dan gedaan. Gelukkig hebben deskundigen op dit gebied de specifieke werksituaties die voor die nare stress kunnen zorgen geïdentificeerd. Op welke van deze stressvolle werknemers lijk jij het meeste?

Een overwerkte onderdanige werknemer

Het profiel: je bent vanaf het moment dat je op het werk komt tot het moment dat je weer naar huis gaat heel druk bezig en je hebt eigenlijk maar weinig vrijheid op je werk. Je hebt niet veel te zeggen over hoe je je werk kunt uitvoeren of de soorten projecten waarmee je bezig bent en je bent altijd maar bezig om de plannen van anderen uit te voeren.

De oplossing: deze soorten banen - ook wel bekend als banen waarbij je constant taken moet uitvoeren en zelf weinig controle hebt - kunnen veel psychologische lasten veroorzaken.

Zelfs als je je werk niet minder veeleisend kunt maken, blijkt uit onderzoek wel dat het vinden van manieren om meer betrokken te zijn bij de besluitvorming de stress al kan verminderen.

De werknemer die zich gedraagt als een gefrustreerde duizendpoot

Het profiel: je loopt de benen uit je lijf maar je voelt dat je toch niet genoeg credit of vergoeding krijgt. Met veel zweet (en misschien een paar tranen), heb je een wit voetje bij je baas gehaald. Toch heb je nog niet die gewenste opslag, promotie of voldoende erkenning ontvangen.

De oplossing: deze zogenaamde "onevenwichtigheden op het gebied van je salaris" vormen het recept voor stress, met name als je het moet opnemen tegen anderen gedreven mensen, die graag goedkeuring willen.

Probeer je loopbaandoelstellingen met je baas te bespreken. Je krijgt misschien niet meteen de beloningen die je wilt maar je kunt zo wel inzicht krijgen in je situatie en hoe je vooruitzichten kunt verbeteren.

De verstoten werknemer

Het profiel: je voelt alsof je er alleen voor staat en dat je bij niemand terecht kunt. Als je hulp of begeleiding nodig hebt, zal je baas je dit niet geven en wanneer je even je hart moet luchten, heb je geen vertrouwde bondgenoot om op af te stappen.

De oplossing: zorg ervoor dat je zowel praktische ondersteuning van je bazen (of andere bronnen die je kunnen helpen om je werk goed te kunnen doen) als emotionele ondersteuning van je collega's krijgt. Te weinig van één van deze twee zou je het gevoel kunnen geven dat je er alleen voor staat.

Werk aan je communicatie en zorg ervoor dat dit zowel voor praktische als voor emotionele zaken in orde is. Als je de hulp van je baas wilt, wees dan zo specifiek (en overtuigend) mogelijk en maak het voor jezelf en voor andere medewerkers een prioriteit.

De werknemer die de voetveeg van het bedrijf is

Het profiel: jij behandelt de veeleisende en grove klanten en er wordt van je verwacht dat je alles maar slikt en altijd de kalmte zelf blijft en je hoffelijkheid kunt handhaven.

De oplossing: Als er een discrepantie bestaat tussen wie je bent en de rol die er verwacht wordt dat je op je werk moet spelen, ervaar je wat onderzoekers 'emotionele arbeid' noemen.

Vraag je baas om advies of een extra training over hoe je moeilijke klanten kunt behandelen zonder ze te demoraliseren. Als je je werk doet, zonder dat dit je persoonlijk raakt, zul je je een stuk prettiger voelen.

De medewerker die gevangenen is door nieuwe technologie

Het profiel: dankzij de iPhone en de laptop die je bedrijf je zo royaal heeft gegeven, kan je baas je nu 24 uur per dag bereiken. Je bent constant verbonden met het kantoor en je werk en je persoonlijke leven heeft hier last van.

De oplossing: Technostress is een belangrijk probleem dat steeds vaker voorkomt. Om jezelf tegen mentale en fysieke stress te kunnen beschermen, moet je leren hoe je je (letterlijk) loskoppelt. Plan tussen je werkblokken ook pauzes in en maak afspraken met jezelf over wanneer je je elektronica uitzet en je tijd inplant voor het leegmaken van je hoofd.

De medewerker met een burnout

Het profiel: je bent zowel fysiek als emotioneel uitgeput en je bent op het punt beland dat het zelfs moeilijk wordt om te functioneren. Je voelt je alsof je aan het eind van je latijn bent en er echt even tussen uit moet.

De oplossing: hoewel het woord "burnout" louter gebruikt wordt, is de technische definitie een ernstige uitputting, die voortvloeit uit langdurige werkgerelateerde stress. Een burnout komt meestal voor bij mensen die werkzaam zijn op afdelingen met veel stress (zoals bijvoorbeeld op de eerste hulp), maar het kan door bijna elke stressvolle baan ontstaan.

Als je denkt dat je last hebt van een burnout bespreek dit dan met een supervisor en onderzoek of er mogelijkheden zijn dat je het wat rustiger aan kunt gaan doen of zelfs verlof kunt nemen.

De medewerker die doelwit van pesterijen is

Het profiel: je baas beledigt je, geeft je onbeperkt deadlines, zorgt ervoor dat je constant onder stress staat en valt je steeds af in het bijzijn van je collega's. Of je hebt gezien dat dit bij anderen op je werk gebeurt en je bent bang dat jij de volgende bent.

De oplossing: pesten is echt niet slechts beperkt tot de speeltuin; het blijkt ook volop te gebeuren op kantoren. Als jij denkt dat je het slachtoffer bent van een baas die pest en treitert, kun je proberen je baas hierop aan te spreken en te laten stoppen. En als je collega’s deze frustratie met je delen, kun je je tirannieke baas als een groep confronteren (in een groep sta je sterker). Als dat niet lukt, documenteer je het pesten en bespreek je je zorgen met iemand die verantwoordelijk is binnen het bedrijf of met HR (Human Resources).

De medewerker, die onbedoeld slachtoffer is

Het profiel: het werk is gewoon niet eerlijk. Je baas heeft favorieten, beslissingen van het management zijn oneerlijk en willekeurig en de werknemers worden behandeld als kinderen.

De oplossing: werkplekken die niet eerlijk, transparant en respectvol zijn, missen wat bekend staan ​​als ‘organisatorische rechtvaardigheid’ en alle medewerkers in dit bedrijf hebben waarschijnlijk last van werkgerelateerde stress. Vrijwel elke keer dat iemand voelt dat ze anders of onterecht worden behandeld, ondervinden ze behoorlijk veel stress.

Effecten van ongecontroleerde stress

Helaas verdwijnt werkgerelateerde stress vaak niet door een dagje vrij te nemen. Wanneer stress zich voordoet, kan dat zijn tol op je gezondheid en welzijn gaan eisen.

Op de korte termijn kan een stressvolle werkomgeving bijdragen aan problemen zoals hoofdpijn, buikpijn, slaapstoornissen, een neerslachtig gevoel en een gevoel van uitputting. Chronische stress kan leiden tot angst, slapeloosheid, een hoge bloeddruk en een verzwakt immuunsysteem. Het kan ook bijdragen aan gezondheidstoestanden zoals een depressie, obesitas en hartziekten. En je ziet vaak dat mensen, die overmatige stress ervaren, er ook een ongezonde leefstijl op na houden en sneller in situaties terecht komen waarin ze te veel eten, ongezond eten eten, sigaretten roken of drugs en alcohol misbruiken.

Stappen die je kunt ondernemen om je stress te beheersen

Noteer wat de stress veroorzaakt

Houd een week of twee een dagboek bij om te bepalen welke situaties de meeste stress creëren en hoe je daarop reageert. Schrijf je gedachten, gevoelens en informatie over de omgeving met inbegrip van de betrokken personen en omstandigheden op en natuurlijk ook hoe je je hierover voelde en hoe je hierop reageerde. Ben je harder gaan praten of gaan snauwen? Nam je snel een snack uit de automaat? Ben je gaan wandelen? Het maken van notities kan je helpen bij het vinden van patronen van de stress en jouw reacties hierop.

Ontwikkel gezonde reacties

In plaats van deze strijd te bestrijden met fastfood of alcohol kun je beter je best doen om gezonde keuzes te maken, ook al kan dat lastig zijn als je je gespannen voelt. Het doen van oefeningen is een geweldige stress-buster. Yoga kan een uitstekende keuze zijn, maar elke vorm van fysieke activiteit is gunstig. Maak ook de tijd die je besteedt aan hobby's en favoriete activiteiten kunnen voor ontspanning zorgen. Of je nu een ​​roman gaat lezen, naar een concert gaat of spelletjes met je gezin gaat spelen zorg ervoor dat je de tijd neemt voor de dingen die je plezier brengen en waarbij je je hoofd even leeg kunt maken. Het krijgen van voldoende slaap van goede kwaliteit is ook belangrijk voor effectief stressbeheer. Het ontwikkelen van gezonde gewoonten door bijvoorbeeld je inname van cafeïne laat op de dag te beperken en ’s avonds het computer- en televisiegebruik te minimaliseren, kunnen bijdragen aan een betere slaap.

Bepaal je eigen grenzen

In de digitale wereld van tegenwoordig is het gemakkelijk om de druk te voelen dat je 24 uur per dag beschikbaar moet zijn. Bepaal zelf wanneer je met werk bezig wilt zijn als je thuis bent en waar je grenzen liggen. Dat zou kunnen betekenen dat je bijvoorbeeld geen e-mail thuis bekijkt of gewoon na een bepaalde tijd de telefoon niet meer zult beantwoorden. Hoewel mensen verschillende voorkeuren hebben met betrekking tot de mate waarin zij hun werk en het leven thuis samenvoegen, kan het creëren van duidelijke grenzen tussen deze twee dingen wel zorgen dat je je beter kunt ontspannen en waardoor de stress zal verminderen.

Neem de tijd om tot jezelf te komen

Om de negatieve effecten van chronische stress en een burnout te vermijden, hebben we tijd nodig om onszelf te ontspannen en weer even op te laden. Dit herstelproces vereist even niet bezig zijn met je werk of met activiteiten die met je werk te maken hebben. Daarom is het van cruciaal belang dat je je van tijd tot tijd, op een manier die past bij jouw behoeften en voorkeuren, even ontkoppelt. Laat je vakantiedagen niet verloren gaan. Neem wanneer dat mogelijk is de tijd om te ontspannen en tot rust komen, zodat als je wel weer naar het werk gaat je je uitgerust en opgewekt voelt en er klaar voor bent om op je best te presteren. Als je geen tijd kunt vrijmaken, zet dan gewoon een paar uur je smartphone uit en richt je aandacht voor een tijdje op dingen die niets met je werk te maken hebben.

Leer hoe je je kunt ontspannen

Technieken zoals meditatie, diepe ademhalingsoefeningen en mindfulness (een staat waarin je je actuele ervaringen en gedachten actief observeert zonder ze te beoordelen) kan helpen om je stress te laten verdwijnen. Begin door elke dag een paar minuten denktijd te nemen om je te concentreren op een eenvoudige activiteit zoals yoga, wandelen of genieten van een maaltijd. De vaardigheid om je doelgericht te kunnen concentreren op een enkele activiteit zonder afleiding, wordt sterker door de oefeningen die je doet en je kunt het op veel verschillende aspecten van het leven toepassen.

Praat met je directe leidinggevende

Gezonde medewerkers zijn meestal productiever en daarom is het belangrijk voor je baas of supervisor dat er een ​​werkomgeving wordt gemaakt die het welzijn van werknemers bevordert. Begin een open gesprek met je leidinggevende. Het doel hiervan is niet om een ​​lijst met klachten te bespreken, maar om een ​​effectief plan op te zetten om de stress te verminderen zodat de tijd dat je aan het werk bent aangenamer zal zijn. Hoewel sommige delen van het plan kunnen worden ontworpen om je te helpen bij het verbeteren van je vaardigheden op gebieden zoals tijdbeheer en planning, kunnen andere elementen bijvoorbeeld dingen zijn zoals de ondersteuning van collega's, verrijking van je baan om meer uitdagende of zinvolle taken op je te nemen of veranderingen aanbrengen in je werkruimte om het comfortabeler te maken en de stress die je ervaart te verminderen.

Zoek ondersteuning

Het accepteren van hulp van vrienden en familieleden, die je vertrouwt, kan je vermogen om stress te beheren ook verbeteren. Je werkgever kan ook beschikbare middelen voor stressbeheer leveren. Dit programma kan onder andere online informatie, beschikbare counseling en indien dat nodig is de doorverwijzing naar geestelijke gezondheidswerkers bevatten. Als je je door de werkgerelateerde stress overweldigd voelt, kun je misschien met een psycholoog gaan praten, die je dan kan helpen om je stress beter te beheren en ongezond gedrag te veranderen.

Tot slot…

Werkstress is een steeds groter wordend probleem in de hedendaagse werkcultuur. Het is dus erg belangrijk om hier tijdig actie in te ondernemen. Jazeker, je moet zelf actie ondernemen, want je baas zal dit niet uit zichzelf gaan doen.

Heb jij een steuntje in de rug nodig om je stress de baas te worden?

Download dan hier het GRATIS eBook met nuttige tips! 

Bronnen

www.theguardian.com/careers/careers-blog/how-to-deal-stress-at-work

www.forbes.com/sites/jennagoudreau/2013/03/20/12-ways-to-eliminate-stress-at-work/#81770217f290

www.helpguide.org/articles/stress/stress-in-the-workplace.htm