Alles wat je moet weten over leptineresistentie

Veel mensen denken ten onrechte dat gewichtstoename (en afvallen) alles te maken heeft met calorieën en wilskracht.

Modern onderzoek naar overgewicht is het hier echter niet mee eens...en wetenschappers wijzen steeds vaker naar het hormoon leptine (1).

Resistent zijn tegen de effcten van dit hormoon (leptineresistentie) wordt nu beschouwd als de toonaangevende factor in het opslaan van vet (2).

Ontmoet leptine – Het belangrijkste hormoon voor je lichaamsgewicht

Leptine is een hormoon dat wordt geproduceerd door de vetcellen van het lichaam (3).

Het wordt vaak aangeduid als het "verzadigingshormoon" of "hongerhormoon."

De hoofdbestemming van leptine is in de hersenen, in het bijzonder een gebied genaamd de hypothalamus.

Van leptine wordt verondersteld dat het de hersenen vertelt dat we genoeg opgeslagen vet hebben, dat we niet hoeven te eten, en dat we calorieën op een normale snelheid kunnen verbranden (4).

Het heeft ook vele andere functies op het gebied van o.a. vruchtbaarheid, immuniteit en hersenfunctie.

Echter, de belangrijkste rol van leptine is regelgeving van de energiebalans op lange termijn, d.w.z. de hoeveelheid calorieën die we eten en verbranden, en hoeveel vet we opslaan.

Leptine zorgt ervoor dat we niet overeten en niet te weinig eten, hierdoor zou de kans om te overleven in de natuur namelijk aanzienlijk kleiner zijn.

Tegenwoordig is leptine zeer effectief als het erop aankomt ons niet te weinig te laten eten. Maar er is iets kapot in het mechanisme dat ons ervan weerhoudt te veel te eten.

Kortom, leptine is een hormoon dat wordt geproduceerd door de vetcellen in het lichaam. De belangrijkste taak is het reguleren van hoeveel calorieën we eten en verbranden, alsook hoeveel vet wij op ons lichaam dragen.

Leptine en obesitas

De manier waarop leptine werkt is relatief eenvoudig...

Dit hormoon wordt geproduceerd door de vetcellen van het lichaam. Hoe meer lichaamsvet er aanwezig is, hoe meer leptine ze produceren.

Leptine wordt door de bloedbaan naar de hersenen gestuurd, waar hij een signaal aan de hypothalamus afgeeft... het hersengebied dat controleert hoeveel we eten.

De vetcellen gebruiken leptine om de hersenen te laten weten hoeveel lichaamsvet ze bevatten.

Veel leptine laat de hersenen weten dat ze genoeg vet hebben opgeslagen, terwijl lage niveaus van leptine de hersenen laten weten dat vetreserves laag zijn en dat we een verhoogd risico lopen op honger.

In het kort, dit is hoe leptine functioneert in ons lijf:

We eten -> lichaamsvet gaat omhoog -> leptine gaat omhoog -> we eten minder en verbranden meer.

Of...

We eten niet -> lichaamsvet gaat naar beneden -> leptine daalt -> we eten meer en verbranden minder.

Een dergelijk systeem is bekend als een cirkel van negatieve feedback en is vergelijkbaar met de controlemechanismen voor veel verschillende fysiologische functies, zoals ademhaling, lichaamstemperatuur, bloeddruk en meer.

Kortom, de belangrijkste functie van leptine is een signaal naar de hersenen sturen, waar het de hersenen laat weten hoeveel vet is opgeslagen in de vetcellen van het lichaam.

Leptineresistentie is wellicht de belangrijkste oorzaak van overgewicht

Mensen die lijden aan obesitas hebben veel vet in hun vetcellen.

Omdat vetcellen leptine produceren in verhouding tot hun grootte, hebben mensen met overgewicht ook zeer hoge niveaus van leptine.

Gezien de manier waarop leptine wordt geacht te werken, zouden deze mensen niet eten... hun hersenen zouden moeten weten dat ze veel energie hebben opgeslagen.

Maar het probleem is dat het leptinesignaal niet werkt. Er is een heleboel leptine in hun lijf, maar de hersenen "zien" niet dat dit hormoon aanwezig is.

Deze aandoening staat bekend als leptineresistentie. Er wordt nu aangenomen dat dit de belangrijkste biologische afwijking wat betreft overgewicht is.

Wanneer de hersenen het leptine signaal niet ontvangen, denken ze ten onrechte dat het lichaam hongert, ook al is er meer dan genoeg energie opgeslagen.

Dit zorgt ervoor dat de hersenen onze fysiologie en ons gedrag veranderen om het vet dat de hersenen denken dat we missen terug te krijgen:

• We gaan meer eten: De hersenen denken dat we MOETEN eten zodat we niet sterven van de honger.
• Verbranding van energie gaat op een lager pitje staan: De hersenen denken dat het nodig is om energie te besparen, dus we voelen ons luier en verbranden minder calorieën in rust.

Dus...meer eten en minder bewegen is niet de oorzaak van de gewichtstoename, maar eerder het gevolg van leptineresistentie, een hormonale disbalans.

Voor de grote meerderheid van de mensen, is een poging om dit hongersignaal – aangedreven door leptine – te weerstaan bijna onmogelijk.

Leptine en afvallen

De meeste "diëten" zorgen niet voor resultaten die lang aanhouden. Dit is een bekend probleem in studies op het gebied van gewichtsverlies.

Diëten zijn zo ineffectief dat wanneer iemand verandert in een slanke den na overgewicht gehad te hebben, het wordt gezien als nieuwswaardig materiaal.

De waarheid is – als het gaat om afvallen - dat succes op de lange termijn eerder de uitzondering is, niet de regel.

Er zijn vele mogelijke redenen voor, maar onderzoek laat zien dat leptine hier veel mee te maken zou kunnen hebben.

Afvallen vermindert de vetmassa, wat leidt tot een significante vermindering van leptine, maar dat wil niet zeggen dat de hersenen noodzakelijkerwijs ''genezen'' van leptineresistentie.

Wanneer leptine daalt, leidt dit tot zoete trek, verhoogde eetlust, verminderde motivatie om te sporten of te bewegen en een verminderde hoeveelheid verbrande calorieën in rust.

Kortom, de lagere leptine niveaus zorgen ervoor dat de hersenen denken dat het lichaam hongert en dus activeren de hersenen allerlei krachtige mechanismen om dat verloren lichaamsvet te herwinnen, ten onrechte denkende dat het ons beschermt van de honger.

Met andere woorden, de hersenen verdedigen actief de grotere hoeveelheid vetmassa door gebruik te maken van sterke biochemische krachten die ons dwingen meer te eten om weer in gewicht aan te komen.

De meerderheid van de mensen die lijnen zal dit maar al te bekend in de oren klinken.

Afvallen is vaak gemakkelijk in het begin, vooral als de motivatie nog sterk is, maar al snel begin je meer honger te krijgen, ga je hunkeren naar zoete lekkernijen en heb je al gauw een verminderde motivatie om aan sport te doen.

Dit is de belangrijkste reden waarom zo veel mensen jojo'en na een dieet te hebben gevolgd. Ze verliezen een aanzienlijke hoeveelheid gewicht, alleen maar om vervolgens weer aan te komen.

Kortom, als mensen vet verliezen, dalen leptine niveaus aanzienlijk. De hersenen interpreteren dit als een hongersignaal en veranderen ons gedrag om ons het verloren vet te laten herwinnen.

Wat zijn de oorzaken van leptineresistentie?

Volgens onderzoekers werden er al verschillende cellulaire mechanismen achter leptineresistentie geïdentificeerd.

Deze omvatten:

Ontsteking: Inflammatoire signalering in de hypothalamus is waarschijnlijk een belangrijke oorzaak van leptine resistentie bij zowel dieren als mensen.

Vrije vetzuren: Door verhoogde vrije vetzuren in de bloedstroom te hebben, kan het zijn dat vetmetabolieten in de hersenen verhoogd zijn en zich mengen in de leptine signalering.

Hoge leptine: Juist door verhoogde niveaus van leptine te hebben lijkt leptineresistentie te ontstaan.

Vrijwel al deze factoren zijn verhoogd in het geval van overgewicht, dus dit kan een vicieuze cirkel zijn waar mensen steeds dikker en steeds meer leptineresistent worden na verloop van tijd.

Kortom, mogelijke oorzaken van leptineresistentie zijn onder andere ontsteking, verhoogde vrije vetzuren en hoge leptine niveaus. Alle drie zijn verhoogd bij mensen met overgewicht.

Leptineresistentie genezen

De beste manier om te weten of je leptineresistentie hebt, is door in de spiegel te kijken. Dit klinkt wellicht wat hard, maar de wetenschap liegt niet.

Als je veel lichaamsvet hebt, vooral in het gebied rond je buik, dan kun je er redelijk zeker van zijn dat je resistent bent tegen leptine.

Een sleutel tot het voorkomen (of omkeren) van leptineresistentie, is het verminderen van dieet-geïnduceerde ontsteking.

Er zijn verschillende dingen die je kunt doen:

Vermijd verwerkte levensmiddelen: Sterk bewerkte voedingsmiddelen kunnen de darm beschadigen en ontstekingen veroorzaken.

Eet oplosbare vezels: Het eten van oplosbare vezels kan helpen de darmgezondheid te verbeteren en kunnen bescherming bieden tegen obesitas (5).

Sport: Lichamelijke activiteit kan helpen om leptineresistentie terug te draaien.

Slapen: Slecht slapen werd gelinkt aan problemen met leptineresistentie.

Verlaag je triglyceriden: Wanneer je hoge bloeddruk hebt, kunnen triglyceriden het transport van leptine uit bloed naar de hersenen voorkomen. De beste manier om triglyceriden te verlagen is door minder koolhydraten te eten.

Eet meer eiwitten: Het eten van veel eiwit kan automatisch gewichtsverlies veroorzaken. Er zijn vele redenen daarvoor, een daarvan is een verbetering van de leptinegevoeligheid.

Zien de bovenstaande tips er bekend uit? Over het algemeen wordt alles wat hierboven beschreven staat geassocieerd met een goede gezondheid. Baat het niet, dan schaadt het niet!

Helaas is er geen eenvoudige manier om dit te doen. Het eten van natuurlijke voedingsmiddelen, een gezonde darm behouden, sporten, goed slapen, enz... Het zijn allemaal levenslange inspanningen die een drastische verandering van levensstijl vereisen.

Tot slot…

Overgewicht wordt niet veroorzaakt door hebzucht, luiheid of een gebrek aan wilskracht.

Er zijn sterke biochemische krachten gaande in je lijf... die meestal aangedreven worden door veranderingen in je levensstijl, met name het westerse dieet.

Het blijkt nou eenmaal dat overal waar mensen een westers dieet eten, overgewicht, diabetes en chronische ziekten ook aanwezig zijn.

Niet omdat dit dieet mensen in veelvraten en luiaards verandert, maar omdat het ons lichaam verandert op een manier die ons gedrag verandert.

Hoewel de oorzaken van overgewicht ingewikkeld en divers zijn, is leptineresistentie de belangrijkste reden waarom mensen in gewicht bijkomen en het maar moeilijk hebben om dit weer kwijt te raken.

Leptine is dan ook het belangrijkste hormoon als het aankomt op overgewicht en afvallen.

Toch is het belangrijk om te beseffen dat leptineresistentie relatief eenvoudig ongedaan kan worden gemaakt.

Dit vergt echter wel discipline, want door de levensstijl te volgen die wij nu gewend zijn, zal deze aandoening alleen maar erger worden.

Door bovenstaande tips te volgen ben je al een heel eind op weg. Vooral voldoende eiwit lijkt een belangrijke factor te zijn - eentje die door vele boeken over dit onderwerp uitbundig beschreven wordt.

Het is dan ook belangrijk dat je al in de vroege ochtend, zo snel mogelijk na het opstaan, al een flinke portie eiwit binnenkrijgt. Een makkie met een ontbijtje bestaande uit eitjes en wat bacon of groenten.

Door zo goed mogelijk naar je lichaam te luisteren zul je al gauw merken of er andere dingen zijn die je kunt doen om je gezondheid nog meer te bevorderen.

Maar ga vooral niet bij de pakken neerzitten, want onthoud - ook hieraan kun je iets doen, maar dan moet je wel de eerste stap zetten!

Denk jij ook last te hebben van leptineresistentie en wil je graag je verhaal kwijt? Laat het me weten in de comments!

Bronnen:

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25232147

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0026049514002418

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12439643

http://joe.endocrinology-journals.org/content/223/1/T25.long

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18031592

http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1550413113002003

http://www.nature.com/nature/journal/v395/n6704/full/395763a0.html