Eten met je kids: Praktische tips!

Eten, en dan met name de warme hap in de avond, hoort een moment van rust te zijn. Vaak het enige moment van de dag dat de hele familie om tafel zit en de ervaringen van de dag kunnen uitwisselen. Helaas is dit maar al te vaak anders: Strijd om het niet leegeten van het bord, afleiding in de vorm van de TV, iets wat ze niet lusten, alles snel naar binnen schrokken, steeds van tafel gaan omdat ze zich ‘vervelen’.

Situaties genoeg te bedenken.

Zonder alles te generaliseren, ieder kind en iedere situatie is immers anders, wil ik je een paar tips aanreiken waar je wellicht iets mee kunt om dit moment ook écht een gezamenlijk rustmoment te maken.

Laat kinderen zelf beslissen hoeveel ze eten

Een hele belangrijke regel is dat een kind zelf mag bepalen HOEVEEL er gegeten wordt, maar WAT er gegeten wordt is aan jou. Jij bepaalt dus wat er op tafel komt, maar laat je kind zelf bepalen hoeveel er opgeschept wordt. Alleen op deze manier kan je kind de hoeveelheid afstemmen of de behoefte, een natuurlijke reactie. Als je kind tegen een gigantisch bord eten aan zit te kijken, wat niet in overeenstemming is met de Behoefte, dan kunnen er twee dingen gebeuren: Of het wordt een gigantische strijd om je kind alsnog het bord leeg te laten eten, of je kind eet inderdaad het bord leeg met alle gevaren voor overgewicht. De hoeveelheid was immers niet afgestemd op de lichamelijke behoefte.

Laat je kind dus zelf bepalen hoeveel er op het bord komt, maar wel met de duidelijke boodschap dat WAT er op het bord ligt, ook daadwerkelijk opgegeten moet worden. Dit stimuleert je kind om eigen keuzes te maken en te luisteren naar lichaamssignalen.

Zoals gezegd, WAT er gegeten wordt is niet aan de kinderen, maar is aan jou. Jij bent immers verantwoordelijk om je kind gezond en gevarieerd eten aan te bieden. Maar je kunt je kids er natuurlijk wel in betrekken. De vraag “Wat zullen we eten vanavond?” is te breed, zeker voor kleine kinderen. In negen van de tien gevallen krijg je antwoorden waar je niet op zit te wachten, zoals ‘patat’ of ‘pannenkoeken’. Het is beter om een keuze voor te leggen zoals “Zullen we vanavond spruitjes of spinazie eten?”

Niet belonen voor goed eten

In normale gevallen is een beloning voor een goede prestatie altijd een goede zaak. Maar een beloning als het bord leeg is, of een straf als het bord niet leeg is, maakt het eten tot een machtsmiddel. Je kinderen gaan het eten dan ervaren als een zware taak, als iets wat onaangenaam is. Dit leid tot negatieve denkbeelden over eten. Er zijn veel gevallen van eetstoornissen bekend waaraan dit soort negatieve associaties ten grondslag lagen.

Een lekker koekje als beloning dat het bord leeggegeten is, wordt door je kind geïnterpreteerd als zijnde dat de groente niet lekker is, maar het snoepje wel. In het geval dat het bord niet leeggegeten wordt, ga dan niet straffen en schenk er geen aandacht aan. Grote kans dat je kind een half uurtje daarna vraagt om iets te eten in de vorm van een koekje of een snoepje. Dit is het moment om ‘streng’ te zijn. Laat je kind wachten tot het volgende ‘normale’ eetmoment, ook al heeft het op dat moment ‘honger’. Als het altijd tussendoortjes krijgt als er behoefte is, zal de motivatie om gewoon aan tafel te eten veel minder zijn. Er is immers geen noodzaak om op dat moment te eten.

Iets nieuws is niet altijd direct een succes

Alles in het lichaam van je kind is in ontwikkeling, ook de smaak. Dat betekend dat iets nieuws proeven niet altijd direct een succes hoeft te zijn. Bekend is de afkeer van spruitjes en broccoli. Uit onderzoek is gebleken dat een nieuwe smaak bij kinderen pas herkent en gewaardeerd wordt na bijna 10 keer proeven. In dit leerproces hoeft het niet verplicht te zijn om een forse hoeveelheid niet geliefde groente op te eten, maar er moet wel een verplichting zijn om alles te proeven wat er op tafel staat, ook al is het maar één hapje!

Aan de andere kant kun je niet geliefde groentes combineren met voeding wat ze wel lekker vinden, maar vermijd de situatie dat ze de broccoli gaan ‘begraven’ in de appelmoes.

Hou het positief

Bij het eten, maar eigenlijk in het algemeen, is een positieve benadering altijd beter. Zeg liever: “Wat fijn dat je zo goed gegeten hebt”, dan “Is je bord alwéér niet leeg?”. Het is beter om eerst één aardappel op te scheppen, deze op te laten eten met het gevoel dat bord inderdaad leeggegeten is. Daarna kan er altijd nog een tweede aardappel volgen. Dit is een positievere aanpak dan direct het hele bord volladen met een hoeveelheid die toch niet opgegeten wordt.

Neem de tijd om te eten

Eten, en met name de avondmaaltijd, moet een rustmoment zijn. Een moment om samen te zijn als gezin, waarbij de ervaringen van de dag uitgewisseld kunnen worden, waarbij plannen gemaakt kunnen worden voor het weekend. Het probleem is dat kinderen vaak niet lang stil kunnen zitten als ze niks te doen hebben. Je kunt dan ook niet van hen verwachten dat ze lekker lang na gaan tafelen. Als jij en je partner even na willen tafelen, laat de kinderen dan gewoon van tafel gaan om hun eigen dingen te doen. Maar hanteer hierbij wel de regel dat ze moeten wachten totdat iedereen uitgegeten is, en beslist NIET eerder. Goede tafelmanieren bijbrengen is niet alleen belangrijk voor het kind zelf, maar brengt ook rust aan tafel. Ook geeft dit je de mogelijkheid om je kinderen mee te nemen naar een etentje buitenshuis, zonder gênante situaties.

Meld tijdig dat het eten bijna klaar is

Meestal worden de kinderen geroepen om te eten op het moment dat alles al staat te dampen op tafel. Ze moeten dan ook NU komen. Dit kan frustraties opleveren omdat ze dan niet de gelegenheid hebben om hun spelletje af te maken, of om een telefoongesprek met een vriendje af te ronden. Het is beter om ongeveer 10 minuten vooraf te melden dat het eten heel snel klaar zal zijn. Alleen dan kan iedereen afmaken waar hij of zij mee bezig is, zodat iedereen ontspannen en zonder woorden aan de maaltijd kan beginnen.

Vaste uren

Kinderen hebben duidelijk behoefte aan regelmaat, dat is bekend. Dit geld ook voor het tijdstip en de plaats van eten. Probeer zo veel mogelijk op gezette tijden te eten. Je kind weet dan hoe laat ze ongeveer aan tafel verwacht worden. Dit vermijd ook tussendoor snacken, want over een half uur hebben we de warme maaltijd. Ook geeft dit je de ‘macht’ om het ongezonde snacken een kwartiertje voor de maaltijd te verbieden. Je kind weet immers dat het warme eten over 15 minuten klaar is. Op deze manier worden de maaltijden door de kinderen beter gewaardeerd, en leren ze dat er vaste tijden en plaatsen zijn om te eten, in plaats van de hele dag door eten met alle gevolgen van dien. Niet alleen goed voor je kids, maar ook voor jezelf!

Pas de tafel aan

Je kunt van een heel klein kind niet verwachten dat deze eet met een lepel wat normaal door een volwassene wordt gebruikt. Pas de grootte van het bord en het bestek aan aan de leeftijd en de motoriek van je kind. Ook kun je je kind vragen om te tafel te dekken, maar dan niet volgens de regels van de etiquette, maar laat ze dit doen op hun eigen originele manier. Op deze manier leren kinderen dat ‘meehelpen’ best leuk kan zijn. Als je ze dit al van jongs af aan leert, is er later veel minder discussie wie de tafel gaat dekken, of af gaat ruimen.

Eten voor de TV is fout

Als iedereen aan tafel zit, is dit het moment om te eten en om een prettig moment samen te zijn met je gezin. Zet de TV uit, schuif spelletjes aan de kant en maak duidelijk dat het nu etenstijd is. Ook het eten op de bank, met het bord op schoot, mag niet een regelmaat worden. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, maar laat dat dan ook een heel speciaal moment zijn. Het is verbazingwekkend hoeveel kinderen, en complete gezinnen, het ontbijt nuttigen voor de TV. Gluur maar eens naar binnen als je de hond ‘s morgens uitlaat en je zult werkelijk verbaast staan hierover. Gezamenlijk eten doe je aan een gedekte tafel, punt uit.

En de belangrijkste tip: Geef zelf het goede voorbeeld

Ok, dit is een inkopper, maar toch wordt hier veel fout in gedaan. Als ouder heb je een voorbeeldfunctie, je kind kijkt tegen je op en probeert je op alle mogelijke manieren te imiteren. Maar als er een regel is dat er aan tafel gegeten wordt, en Pa zit op de bank te eten, voor de tv, omdat er een ‘belangrijke’ voetbalwedstrijd is, geeft dit een verkeerd signaal af naar je kind. Leg dat maar eens uit. Die voetbalwedstrijd mag dan belangrijk zijn, maar je kind vindt dat ene spelletje ook erg belangrijk.

Ditzelfde geld ook voor de manier van eten, je bord leegeten, groente met smaak opeten etc. etc. Als jij niet het goede voorbeeld geeft, hoe kun je dan van je kinderen verwachten dat ze zich wel aan de regels moeten houden, regels die na verloop van tijd gewoontes moeten worden. Iets waar ze hun hele leven plezier van hebben.