De 6 gezondheidsvoordelen van rabarber

Rabarber wordt in veel gevallen, met name door jongeren, met een vies gezicht aangekeken. Kinderen houden vaak niet van de smaak, net zoals vaak het geval is met spruitjes. Maar op latere leeftijd kunnen ze deze heerlijkheden vaak wél waarderen.

Rabarber is een ongelooflijk veelzijdige groente, wat je heel breed toe kunt passen. Niet alleen in maaltijden, maar ook bijvoorbeeld in hartige taarten.

Rabarber wordt ook wel eens omschreven als een vrucht, maar dat komt puur door de smaak. Het is in werkelijkheid een groente. Bovendien zit deze krachtige groente boordevol belangrijke vitaminen, mineralen, en krachtige antioxidanten. Deze bieden allemaal grote voordelen voor je gezondheid.

Wat is rabarber?

Rabarber is een overblijvende plant die bekend staat om zijn uitgesproken smaak en levendige kleuren. Het zijn korte, dikke wortelstokken en hebben driehoekige bladeren en felgekleurde stengels. Hoewel de plant oorspronkelijk werd gebruikt in heel veel vormen van traditionele geneeskunde, is het een populair ingrediënt geworden in een breed scala aan producten, bijvoorbeeld toetjes.

Rabarber kun je niet alleen in de supermarkt vinden, maar vooral ook op de markt, natuurlijke bij je groenteboer om de hoek, en in de natuurwinkel. De lente is de beste tijd om te oogsten, in de meeste gevallen van april tot juni.

De stelen zijn gemakkelijk te herkennen aan hun felroze kleur. Maar er bestaan ook andere kleuren zoals lichtroze of lichtgroen. Deze kleur heeft overigens niets te maken met rijpheid of zoetheid. Het is gewoon de kleur van de soort rabarber. (1)

Alleen de stengels en de bloemen zijn eetbaar. Dit is belangrijk om te weten, want de bladeren zijn giftig.

Hoe smaakt rabarber?

Als je de pure rabarber eet, dan is deze groente heel erg scherp. Dat zal ook de reden zijn dat de jongere generatie geen fan is van deze gezonde groente. De scherpe smaak wordt dus niet door iedereen gewaardeerd, dus vind je deze groente heel veel in combinatie met veel suiker of zoet fruit, zoals bijvoorbeeld aardbeien. Hoewel de stengel het meest bekende eetbare deel is, zijn de bloemen ook eetbaar. In Noord-Azië worden zelfs de ongeopende bloemen als een delicatesse beschouwd.

Is rabarber giftig?

Gevallen van rabarbervergiftiging zijn zeer zeldzaam. Maar als je deze groente zelf verbouwd, moet je wel voorzichtig zijn. Bepaalde delen van de plant kunnen wel degelijk giftig zijn.

De stengels en de bloemen zijn de enige eetbare delen, dat hadden we al vastgesteld. Het zijn de bladeren die giftige stoffen bevatten. In de bladeren zitten giftige verbindingen zoals oxaalzuur en anthrachinonglycosiden. De gevolgen kunnen vrij ernstig zijn: Problemen met de ademhaling, branderig gevoel in keel en mond, misselijkheid, en diarree, kunnen de gevolgen zijn van het eten van de bladeren van de rabarberplant. (2)

Wat zit er in Rabarber?

Rabarber bevat heel weinig calorieën. Dat is goed nieuws. Daarnaast bevat rabarber heel veel belangrijke micro-nutriënten zoals vitamine K, Vitamine C en mangaan.

Ongeveer 120 gram rauwe rabarber bevat de volgende voedingsstoffen (3):

• • 26 calorieën
  • 5,5 gram koolhydraten
  • 1,1 gram eiwitten
  • 0,2 gram vet
  • 2,2 gram vezels
  • 35,7 microgram vitamine K (45% van de ADH)
  • 9,8 milligram vitamine C (16% van de ADH)
  • 0,2 mg mangaan (12% van de ADH)
  • 105 milligram calcium (10% van de ADH)
  • 351 milligram kalium (10% van de ADH)
  • 14,6 milligram magnesium (4% van de ADH)

De 6 belangrijkste gezondheidsvoordelen van rabarber

De smaak van rabarber is even wennen, maar zeker als je het eet in combinatie met andere groenten en/of fruit, is het een heerlijke groente wat een welkome aanvulling is op je dagelijkse voeding. Er zijn heel veel voordelen voor je gezondheid als je regelmatig rabarber eet.

Laten we de 6 belangrijkste even op een rijtje zetten (4):

1) Rabarber is goed voor je spijsvertering

We weten allemaal dat vezels goed zijn voor je spijsvertering. Rabarber is een perfecte bron van gezonde vezels en zal dus op een effectieve manier helpen om je spijsvertering gezond te maken, en gezond te houden. 

Er is ooit een onderzoek gedaan bij patiënten om te beoordelen hoe rabarber abdominale ongemakken konden verlichten zodat de spijsvertering op een normale manier plaats kan vinden. Het onderzoek richtte zich uitsluitend op het verminderen van een opgeblazen gevoel, maagklachten, en het bevorderen van een regelmatige stoelgang.

Interessant genoeg concludeerden de onderzoekers dat rabarber de darmwand zou kunnen helpen beschermen door de verhoogde afscheiding van gastro-intestinale hormonen. Daarbij zorgt rabarber voor een regelmatige en normale samentrekking van het maagdarmkanaal. Deze samentrekkingen zorgen er voor dat de inhoud goed gemixt wordt en als een homogene, soepele massa het lichaam kan verlaten.

2) Rabarber maakt je botten sterker

Rabarber bevat een stevige dosis vitamine K. Deze vitamine speelt een hele belangrijke rol voor de gezondheid van je botten. Mogelijk kan vitamine K je zelfs beschermen tegen osteoporose. Dit laatste zou komen omdat vitamine K onontbeerlijk is voor de carboxylatie van osteocalcine, een belangrijk eiwithormoon dat betrokken is bij de vorming van je botten.

Vitamine K heeft een positief effect op de botdichtheid waardoor de kans op breuk kleiner wordt. Dit betekent dat deze belangrijke vitamine belangrijk kan zijn om osteoporose en botverlies te voorkomen.

3) Rabarber kan hersenaandoeningen voorkomen

Rabarber is een geweldige bron van antioxidanten. Voor het geval je het niet weet: Dit zijn hele krachtige verbindingen die helpen bij het bestrijden van de vorming van vrije radicalen. Op deze manier helpen de antioxidanten om je lijf gezond te houden, en dan speciaal je hersenen.

Er is een onderzoek geweest naar het effect van verschillende concentraties van rabarberextract op de neuronale schade veroorzaakt door bestraling. Onderzoekers vonden dat de behandeling met het rabarberextract de door de bestraling veroorzaakte ontsteking in de hersenen aanzienlijk verminderde. Dit zou een teken zijn dat het extract je hersenen kunnen beschermen tegen oxidatieve stress. Op zijn beurt zou dit goed nieuws zijn om hersenaandoeningen, zoals Alzheimer, te voorkomen. Meer onderzoek is nodig, maar het startpunt is hoopgevend.

4) Rabarber bestrijdt vrije radicalen

Rabarber is een groente met heel veel antioxidanten, waaronder Quercetine. Dit is een super-antioxidant die de rabarber hun karakteristieke kleur geeft.

Er is een diepgaand onderzoek gedaan naar al deze elementen. In China hebben onderzoekers rabarberzaden helemaal ontleed om alle vormen van antioxidanten te vinden en te identificeren. In totaal zijn er tien verschillende antioxidanten gevonden, waarvan de vijf belangrijkste werden geindentificeerd en tevens de hoeveelheid vastgesteld. Deze vijf kennen we onder de wetenschappelijke namen Epicatechine, Myricetin, Hyperoside, Quercitrine, en Quercetine. Deze vijf worden beschouwd als de meest krachtige antioxidanten in rabarber, aangezien ze het grootste deel van de totale activiteit van de vrije radicalen kunnen afvangen.

5) Rabarber verlicht constipatie en diarree

Rabarber wordt vaak beschouwd als een laxerende groente en wordt toegepast om de stoelgang te vergemakkelijken en de regelmaat te bevorderen. Het is ook een bekend feit dat het ook helpt om de druk tijdens het poetsen te verminderen, waardoor je minder last zal hebben van bijvoorbeeld aambeien en/of haarscheurtjes rond de anus.

Als een kruidengeneesmiddel kan rabarber ook helpen bij het behandelen van de ongemakken als gevolg van constipatie en diarree. Natuurlijk kun je hiervoor gewoon rabarber eten, maar in de meeste gevallen wordt dit gedaan door medicinale methoden zoals tincturen, extracten, en poeders gemaakt van de wortels en de stengels van de rabarber.

Het is wel erg belangrijk om dit in nauwe samenwerking met een arts te doen, want een overdosis zal alles alleen maar erger maken.

6) Rabarber vermindert ontstekingen

In de Chinese geneeskunde wordt rabarber al heel lang gebruikt vanwege de helende eigenschappen. Vanuit deze filosofie denkt men dat rabarber helpt bij een gezonde huid, verbetering van het gezichtsvermogen, en het voorkomen van bepaalde soorten kanker. Dit alles als gevolg van het hoge niveau aan antioxidanten en de ontstekingsremmende stoffen in de rabarber.

Een Chinese studie vermeldt dat rabarberpoeder effectief zou zijn ivm het verminderen van ontstekingen en het verbeteren van de prognose voor patiënten met Systematisch Inflammatoir Reactie Syndroom (SIRS). Dit is een heel ernstige aandoening die soms optreedt als reactie op een trauma of een infectie.

Een ander onderzoek toonde aan dat een rabarberextract de genezing van operatiewonden bevorderde door de ontstekingen te verminderen en de groei van bacteriën te blokkeren.

Hoe kun je rabarber eten?

Omdat rabarber op zichzelf een hele scherpe smaak heeft, waar veel mensen geen fan van zijn, wordt het vaak gecombineerd met zoete ingrediënten, zoals bijvoorbeeld aardbeien, om de smaken in balans te houden. Alles is mogelijk: Rabarbergebak, rabarbertaart met aardbeien, en zelfs rabarberbrood. Dit is maar een kleine greep van alle recepten die beschikbaar zijn.

Natuurlijk kun je rabarber ook gewoon rauw eten, maar het wordt vaak aanbevolen om het toch te koken om het gehalte aan oxaalzuur te verlagen. (5)

Er zijn tal van manieren om rabarber te klaar te maken. Je kunt rabarber gemakkelijk roosteren, stoven, of bakken. Voordat je het klaarmaakt, hoef je de stengel niet te schillen. Maar het is wel belangrijk om het goed bij te snijden en goed schoon te maken.

Rabarber recepten

Er zijn heel veel recepten beschikbaar om op een eenvoudige, maar smakelijke manier rabarber aan je dieet toe te voegen. Van desserts tot sauzen, gebakken, en nog veel meer. De mogelijkheden zijn werkelijk eindeloos. 

Als je een beetje inspiratie nodig hebt, zoek dan even op het internet. Daar vind je een ongelooflijke schat aan recepten.

Hoe bewaar je rabarber?

Verse rabarber bederft heel snel, dus is het belangrijk om het onder de juiste condities te bewaren om de houdbaarheid zo lang mogelijk uit te stellen. De stelen kun je het beste bewaren in een grote plastic zak, waarmee je het tot 5 dagen in de groentelade van de koelkast kunt bewaren.

Een andere mogelijkheid is om rabarber in te vriezen. Een prima optie als je niet van plan bent om de rabarber op korte termijn op te eten. Hiervoor snij je de stengels in kleinere stukken en verpakt ze in een goed afgesloten, luchtdichte zak. Eenmaal bevroren, kun je de rabarber maximaal 1 jaar bewaren. (6)

Maar let op!

Zoals eerder gezegd, moet je de bladeren niet eten. Dit kan leiden tot een vergiftiging wat vervelende gevolgen kan hebben, zoals bijvoorbeeld gastro-intestinale problemen. Ook kun je meer ernstige problemen ondervinden als je gedurende een langere periode de bladeren eet. Uiteindelijk is het oxaalzuur de boosdoener. Natuurlijk kun je het oxaalzuur verlagen door de bladeren te koken, maar ik blijf het toch afraden. 

Als je zwanger bent, een nierziekte hebt, of last hebt van je lever, dan kun je het beste eerst even met je arts overleggen voordat je rabarber medicinaal inneemt.

In het verleden zijn er problemen geweest met de combinatie van medicinale rabarber en sommige medicijnen, waaronder diuretica en bloedverdunners. De stengels van de rabarber kun je eten, maar wel met mate. Maar om helemaal zeker te zijn, raad ik je aan om even contact op te nemen met je arts.

Zelf rabarber kweken

Rabarber is een meerjarige plant die heel gemakkelijk thuis kan worden gekweekt. Op deze manier heb je ze altijd bij de hand als je ze nodig hebt, of je legt een voorraadje aan in je vriezer. De rabarber groeit op een korte, dikke wortelstok. Dit zijn geen wortels zoals we ons normaal voorstellen. Dit is een wortelstok, wat in principe een stengel is wat onder de grond groeit. Niks meer en niks minder. De bladeren en de bloemstelen ontwikkelen zich uiteraard boven de grond. En het zijn deze bloemstelen die we eten, Deze kunnen verschillende kleuren hebben, van rood tot roze en zelfs groen. Dit heeft niks te maken met de rijpheid maar is gewoon een andere variant. De rood-roze variant is het meest gewild, waarschijnlijk omdat ze een betere smaak hebben. Maar dat is natuurlijk erg persoonlijk.

Het planten van rabarber

De grond moet volledig schoon zijn van onkruid. Zoek een plekje waar veel zon schijnt. De grond moet losjes zijn zodat het goed gedraineerd wordt.

Het planten kan gedaan worden aan het einde van de herfst of in het vroege voorjaar. Zorg er voor dat je de planten op ruime afstand in de grond zet, een paar centimeter diep. (7)

Werk het af met een laag stro. Dit zorgt er voor dat het water in de grond niet onnodig verdampt, en het voorkomt dat onkruid rond de rabarber gaat groeien.

Het is belangrijk om de nieuwe aanplant goed water te geven, met name in de zomerperiode. Maar dat spreekt vanzelf. Iedere plant heeft in de zomer flink water nodig.

Mogelijke problemen

Eén van de meest voorkomende problemen bij het kweken van rabarber is kroonrot. Dit is een schimmelziekte die wordt veroorzaakt doordat de grond niet genoeg draineert en er dus een overvloed aan water is. Juist daarom is het belangrijk om in goed waterdoorlatende grond te planten. Eventueel kun je planten in een verhoogd bed om het risico op kroonrot zo minimaal mogelijk te houden.

Vorst kan ook een probleem zijn. De bladeren van de rabarberplant bevatten veel oxaalzuur. Samen met vorst blijft deze giftige stof achter in de stengels. Hierdoor worden de stengels zwart en slap, waardoor ze ongeschikt worden voor consumptie. Met andere woorden: Weggooien en opnieuw beginnen!

Zorg er bovendien voor dat je geen chemische meststoffen gebruikt. Gebruik mest of compost wat rijk is aan organisch materiaal. Puur natuur dus. Direct contact tussen de rabarberplant en nitraat kan de plant zelfs schade berokkenen, met name in het eerste jaar wanneer de plant nog niet op volle sterkte is.

Het oogsten van rabarber

Bij het oogsten worden de stelen voorzichtig uit de plant gesneden. De giftige bladeren verwijder je meteen, en gooi je weg. In het eerste jaar heb je over het algemeen geen oogst. Pas vanaf het tweede, of zelfs derde, jaar heb je een goede en overvloedige oogst.

Zoals gezegd, is het de beste manier om pas vanaf het tweede jaar te oogsten. Hierdoor wordt de plant sterk en zal op de langere termijn veel productiever zijn.

Het oogsten zelf vindt plaats van april tot juni. In het tweede jaar kun je ongeveer vier weken lang oogsten. Vanaf het derde jaar dan de oogst tot wel tien weken duren. (8)

Op een bepaald moment, eind juni, moet je stoppen met oogsten. Te laat oogsten zal je opbrengst voor het volgende jaar verminderen. Niet alleen in kwantiteit, maar vooral ook in kwaliteit.

Tot slot…

Rabarber is een groente wat bekend staat om zijn uitgesproken scherpe smaak en zijn felgekleurde stengels. Sommige mensen houden niet van rabarber, maar planten ze toch in de tuin. Dat is natuurlijk geen wonder, want met de felgekleurde stengels en grote bladeren is het een aanwinst voor je tuin.

Ik wil je er nogmaals op wijzen dat alléén de stengels en de bloemen eetbaar zijn. De bladeren worden als giftig beschouwd en kunnen schadelijk zijn voor je gezondheid.

En weet je wat het mooiste is van alles? Je kunt rabarber heel gemakkelijk zelf kweken om direct, vers uit de tuin, op te eten. Ook kun je een voorraadje aanleggen in je vriezer. Lekkerder dan dat kun je het niet krijgen!

Eet jij regelmatig rabarber? Wat is jouw recept voor het klaarmaken van de rabarber? Heb jij ervaring met het zelf kweken van rabarber? Deel je ervaringen met ons in de comments hieronder!