Zuurvormende- en Alkalische voedingsstoffen

In dit artikel gaat het allemaal over de zuur-base verhouding in je lichaam, en dan met name in je bloed. Dit wordt aangeduid als de pH-waarde. Een erg technisch verhaal, maar ik zal proberen het zo duidelijk mogelijk uit te leggen.

Waarom? Omdat het een belangrijk verhaal is, wat grote gevolgen kan hebben voor je algemene gezondheid. Een verhaal wat niet vaak verteld wordt, en door veel medici vaak onderschat wordt.

pH uitgelegd

Om iets te kunnen begrijpen van het volgende verhaal, wil ik je eerst iets uitleggen over pH. Je bent het vast al eens tegengekomen want het wordt heel veel gebruikt. De pH waarde van iets is de hoeveelheid zuur die in een waterige oplossing aanwezig is. Eenvoudig gezegd is een waterige oplossing met een pH waarde van minder dan 7 een zure oplossing. Als de pH waarde hoger dan 7 is, spreken we van een basische oplossing. Als het exact 7 is, spreken we van een neutrale oplossing, dus niet basisch en niet zuur.

Over de herkomst van de term pH, zegt Wikipedia het volgende:

Het concept pH is in 1909 geïntroduceerd door Søren Sørensen. De p staat voor het Duitse woord Potenz, dat kracht/macht betekent, en de H staat voor het waterstofion (H⁺). In het latijn staat de term pH voor Pondus Hydrogenii of Potentia Hydrogenii. De link met de formule is duidelijk: het is de macht van de concentratie aan waterstofionen.

Om dit even te vergelijken met iets bekends in je eigen lichaam: Je maagzuur heeft een pH-waarde van 2, dat betekend dat het maagzuur, de naam zegt het al, heel erg zuur is. Dit is nodig om de voeding die je binnen krijgt te verteren en om je te beschermen tegen aanvallen van bacteriën die met het eten binnenkomen.

Het principe van een verzuurd lichaam

Het woord ‘verzuring’ gebruiken we vrij regelmatig, meestal in verband met milieuvervuiling. Denk maar eens aan de term ‘zure regen’. Ook ken je waarschijnlijk wel iemand die het ooit gehad heeft over ‘verzuurde spieren’.

Maar om even bij de natuur te blijven: Het is een bekend feit dat de verzuring van de bodem het gevolg is van uitstoot van giftige gassen door industrialisering en door onze eigen geliefde auto. Deze verzurende stoffen komen via het water en de bodem in de levende organismen terecht waardoor deze erg gevoelig wordt voor ziektes.

Een té hoge zuurgraad in de natuur heeft heel erg veel gevolgen voor die natuur zelf, maar natuurlijk ook voor diegene die in deze zelfde natuur leven: Wij, de mens.

Ons eigen lichaam heeft ook een zuur-base balans, dus een bepaalde pH waarde. Dit is een heel belangrijke factor voor veel lichaamsprocessen, en dus voor je algemene gezondheid. Met name de pH waarde van je bloed is letterlijk van levensbelang.

Een eigenschap van eiwitten is dat ze gaan klonteren in een vloeistof die zuur is. Aangezien er heel veel eiwitten zitten in je bloed, zal het lichaam er letterlijk alles aan doen om je bloed op zijn minst neutraal te houden. Zou je bloed té basisch zijn, dus het tegenovergestelde van zuur, dan is dit geen grote ramp.

De basen worden automatisch afgevoerd doordat ze zich binden aan het koolzuur wat we uitademen. Dit heeft verder geen grote gevolgen en nadelen.

Maar als het bloed zuurder wordt, dus de pH-waarde zakt onder de 7, dan komt je lichaam in actie. Met behulp van mineralen wordt  het bloed weer pH-neutraal gemaakt. Dit is natuurlijk een continue proces. Op het moment dat er geen mineralen voorhanden zijn, worden de opslagplaatsen van mineralen in het lichaam aangesproken:

De haarbodem, je tanden, je botten en je weefsels. Het is een keus van het lichaam: Met verzuurd bloed ga je dood, zonder tanden kun je best nog verder leven.

Het grote nadeel van dit mechanisme is dat er door de extra eiwitverbranding opnieuw zuren aangemaakt zullen worden, waarna je lichaam noodvoorraden basen aanmaakt uit beschikbare eiwitten. Uiteindelijk zullen de overschotten aan zuur, urinezuur, het lichaam aantasten en aanslagen gaan plegen op onze organismen. Onder andere suikerziekte, jicht en reuma kunnen de gevolgen zijn van dit proces.

Om kort te gaan: Het is dus van groot belang dat je genoeg mineralen binnenkrijgt om eventuele zuuraanvallen in je bloed af te kunnen slaan, zonder dat je base-voorraden aangesproken worden.

Zuurvormende voeding en Alkalische voeding

Heel veel ziektes worden veroorzaakt door het slecht functioneren van het eigen immuunsysteem. De vrienden kunnen niet meer onderscheiden worden van de vijanden en je immuunsysteem valt dus in veel gevallen de verkeerde vijand aan.

Vergelijk het met een leger die zijn eigen soldaten aanvalt omdat ze zich anders voordoen dan normaal is. De belangrijkste oorzaak van deze storing in het immuunsysteem kunnen we vinden in de zuur-base balans in je lichaam.

Dit is in bedwang te houden door een juiste verhouding zuurvormende voeding en alkalische voeding te eten. In het meest ideale geval zou dit 25% - 75% moeten zijn. Dus 25% zuurvormende voeding, en 75 Alkalische voeding, dus base-vormend. Helaas is in de meeste gevallen het omgekeerde waar, waardoor de balans in je lichaam helemaal zoek is, met alle gevolgen van dien.

Het gevolg is dat je lichaam alles moet bijzetten om met name je bloed neutraal te houden. door middel van mineralen. Worden er niet genoeg mineralen gegeten via de voeding, dan zal het lichaam dat aan zichzelf gaan onttrekken. Dan kan zo ver gaan dat je lichaam hier letterlijk ziek van wordt.

In eerste instantie worden er mineralen gehaald uit de opslagplaatsen in de tanden, de botten, de haarbodem en de weefsels. Hiervan zullen de eerste symptomen zijn: Migraine, Vermoeidheid, huidklachten, allergie, haaruitval, cariës etc. Als er daarna dan nog meer mineralen uit het lichaam zelf worden gehaald, dan ontstaan veel ernstiger ziektes.

Een ander probleem wat hier mee samenhangt is het feit dat er afvalstoffen gevormd worden als er mineralen uit lichaamsweefsel gehaald wordt. Deze zogenaamde ‘slakken’ blijven in de weefsels achter totdat er genoeg nieuwe mineralen en water in het lichaam is om deze af te kunnen voeren.

Als dit te lang duurt, zullen de slakken de celstofwisseling in de weefsels gaan hinderen, met hele ernstige gevolgen. Een vicieuze cirkel waarbij het lichaam steeds zuurder wordt en uiteindelijk zal sterven.

Ok, dit is extreem, maar het geeft wel duidelijk aan dat het van groot belang is om je pH-waarde in balans te houden. Een heel klein beetje uit balans heeft al grote gevolgen.

De oplossing

Om het allemaal niet nog ingewikkelder te maken, gaan we door met de oplossingen. Om de verzuring van je bloed te voorkomen en te bestrijden zijn er twee zaken die je in de gaten zou moeten houden:

Een juiste verhouding van zuurvormend voedsel en base-vormend voedsel. Zoals eerder gezegd zou deze verhouding 25/75 moeten zijn. In de praktijk is dit andersom. Direct al een potentieel gevaar. Je lichaam zal het zwaar hebben, maar zal uiteindelijk de balans weten te bewaren, tenminste als je genoeg mineralen inneemt.

Dat brengt ons direct bij de tweede oplossing: Eet voldoende mineralen. Dit helpt je lichaam om de balans zuur/base te bewaren en voorkomt dat het opgeslagen mineralen moet onttrekken aan bijvoorbeeld de tanden of de botten, met alle gevolgen van dien.

Een zure citroen is alkalisch?

Er is al eens eerder een vraag gesteld naar aanleiding van een ander artikel waar ik stelde dat een citroen alkalisch is. De reactie was logisch en duidelijk: Een citroen is vreselijk zuur! Het is niet beslist zo dat zuur-smakende voeding ook in het lichaam zuur gaat vormen.

Over het algemeen gebeurt het omgekeerde: Een zuur-smakend product, zoals een citroen, zal na de vertering in je lichaam een base gaan vormen. Citroen is dus Alkalisch vanuit dit standpunt.

Zure en Alkalische voedingsstoffen

Ik zou hier een hele lijst met zure en alkalische voedingsstoffen in kunnen tikken, maar die zijn er al genoeg op het internet te vinden. Ik beperk me even tot een aantal voedingsgroepen:

Groenten

De meeste soorten groeneten zijn allemaal sterk alkalisch. Een aantal zijn ‘maar’ licht alkalisch zoals Sjalotten, uien, witlof en bloemkool.

Granen

Granen zijn over het algemeen licht tot sterk verzurend. Een paar negatieve uitschieters hierin zijn Gierst, witte rijst en tarwe (griesmeel)

Brood

De zuurgraad van brood hangt natuurlijk samen met die van de granen. Maar er is nog een aspect in brood: De gist. Over het algemeen zijn broden waarin gebruik gemaakt is van enige vorm van gist, sterk verzurend. Broden die zonder gist zijn gemaakt, zijn licht verzurend.

Zuivelproducten

Het overgrote deel van de zuivelproducten is licht tot sterk verzurend, op een paar uitzonderingen na: Gepasteuriseerde melk, verse karnemelk, eigeel en ongepasteuriseerde boter zijn allemaal licht alkalisch. Misschien een reden om je melk en boter eens rechtstreeks bij de boer te halen?

Vlees en vis

Nagenoeg alle vlees en vis is licht- tot sterk verzurend.

Peulvruchten

Nagenoeg alle peulvruchten zijn licht- tot sterk verzurend.

Noten

Nagenoeg alle noten zijn licht- tot sterk verzurend.

Fruit

Nagenoeg alle fruit is licht- tot sterk verzurend, op een paar uitzonderingen na: Citroenen en limoenen zijn sterk alkalisch!

Vetten en oliën

In deze groep vindt je heel veel sterk verzurende producten. Opvallend in deze groep is het feit dat Margarine erg sterk verzurend is, terwijl de échte roomboter licht alkalisch is. Vanuit dit standpunt is roomboter dus veel beter. Ook de ongeraffineerde, niet verwarmde oliën zijn licht alkalisch.

Denk hierbij bijvoorbeeld aan koudgeperste olijfolie. Prima producten voor je gezondheid.

Conclusies en aanbevelingen

Zoals eerder in het artikel aangegeven, is het van belang om meer alkalische voeding te eten, en minder zuurvormende voeding. Grofweg kun je dit vertalen in méér groenten, citroenen en amandelen, en veel minder van de rest. Je hoeft het niet te laten staan, want gevarieerd eten is ook belangrijk, maar je moet de juiste balans vinden hierin.

Ook is het van belang om voldoende mineralen binnen te krijgen, om je lichaam een handje te helpen in de strijd om tegen de verzuring.

Heb je zelf goede ervaring met het alkalische dieet? Laat het mij weten door hieronder een reactie achter te laten!