Glucosemeter om je bloedsuikerspiegel te meten

Als je last hebt van een hoge bloedsuikerspiegel, bijvoorbeeld omdat je diabetes type 1, diabetes type 2 of prediabetes hebt is het belangrijk dat je weet hoe het met je bloedsuikerspiegel gesteld is.

Zelfs als je geen insuline hoeft te spuiten omdat je metformine slikt is het toch nog raadzaam om zelf regelmatig je bloedsuikerspiegel te meten omdat diabetes zo'n aandoening is die met de tijd verergert als je geen maatregelen neemt:

Waarom is regelmatig je bloedsuiker meten belangrijk?

Je gemiddelde bloedsuikerspiegel die je huisarts of specialist meet geeft weliswaar een mooi beeld over wat je bloedsuikerspiegel de afgelopen drie maanden ongeveer deed, maar het woord zegt het al, het is een gemiddelde.

Uit je gemiddelde bloedsuikerspiegel gemeten over drie maanden komt niet naar voren of je elke nacht een hypo hebt en vervolgens een hoge bloedsuikerspiegel in de morgen omdat je lever als een malle aan het werk gaat.

Om erachter te komen wat je bloedsuikerspiegel gedurende de dag doet moet je toch echt zelf regelmatig meten voor een goed beeld.

Hoe vaker je zelf meet des te kleiner is de kans dat je een verkeerde ontwikkeling wat betreft je bloedsuikerspiegel over het hoofd ziet.

Bloedsuiker meten medicijnen

Als je een keer in de twee weken een curve meet dan heb je een duidelijk beeld van wat je bloedsuikerspiegel doet gedurende de dag.

Bloedsuiker meten insuline

Als je insuline spuit dan is het belangrijk dat je op de eerste plaats ervoor zorgt dat je een stabiel voedingspatroon hebt, als jij de ene keer wel en de andere keer weer geen suiker eet dan moet je telkens de hoeveelheid insuline daar op afmeten.

Pas op het moment dat je een stabiel verloop hebt van je bloedsuikerspiegel kun je af met een paar keer per dag meten.

Een goede bekende van me met diabetes dacht ook zijn bloedsuiker goed onder controle te hebben, en hoefde dus maar een keer in de paar dagen te meten.

Echter, doordat hij toch wat meer suiker begon te eten kroop de bloedsuikerspiegel omhoog, totdat hij dus ook weer ’s avonds en ‘s morgens ging meten heeft hij erachter kwam dat zijn nuchtere bloedsuikerspiegel was opgelopen naar 8,3.

Dit viel niet op in de 3 maandsmeting omdat hij waarschijnlijk elke nacht een hypo kreeg, of omdat de hoge bloedsuikerspiegel ’s morgens maar voor een relatief korte periode was. De artsen wisten het niet precies, en eerlijk gezegd vonden ze die 8,3 nog wel kunnen.

Dit illustreert de nadelen van een gemiddelde bloedsuikermeting over een langere tijd. Deze nachtelijke hypo’s zijn een veelvoorkomend probleem bij mensen met zowel diabetes type 1 en 2, het is niet direct gevaarlijk, maar het is natuurlijk wel vervelend als je ’s nachts een hypo krijgt.

Dit werd in dit geval mede veroorzaakt omdat de 70/30 mix van insuline teveel kortwerkend en te weinig langwerkend had.

Doordat er teveel suiker in het dieet zat, werd er teveel insuline gespoten, immers met de 70/30 mix krijg je bij elke 70 langwerkend, 30% kortwerkend.

Hetzelfde geldt trouwens ook voor mensen die alleen een langwerkende insuline spuiten. Als je teveel snelle suikers eet dan kun je deze piek bijna niet wegwerken zonder dat je eigenlijk teveel insuline spuit, dat uit zich dan weer vaak ’s nachts.

De oplossing was dus als eerste het dieet verbeteren, met als gevolg dat die 70/30 insuline weer precies goed was omdat de hypo wegbleef omdat er ’s avonds minder insuline nodig was om ’s morgens de bloedsuiker laag te houden.

Hypo’s voorkomen, regelmatig meten

Afhankelijk van hoe erg je diabetes is moet je variërend van twee maal daags tot wel vijf keer daags prikken. Dat hangt voor een deel ook weer af van hoe belangrijk jij het vind om goede bloedsuikerwaarden te hebben, hoe stabiel je dieet is en hoe vaak je last krijgt van hypo’s.

Hoe stabieler je voedingspatroon des te kleiner de kans dat je teveel insuline spuit en je last krijgt van hypo’s.

Ik moet er wel bij zeggen dat ik van veel diabetespatiënten te horen krijg dat de specialist zich comfortabeler voelt in het voorkomen van hypo’ en een iets te hoge bloedsuikerspiegel prefereert boven een zo laag mogelijke bloedsuikerspiegel.

Maar als je echt serieus bent wat betreft dieet dan is een specialist ook vaak meer bereid om je te helpen naar nog iets lagere bloedsuikerwaarden.

Die bekende van mij heeft met toch vrij flinke diabetes, tweemaal daags spuiten, nu een driemaands gemiddelde van 5,8, mmol/l, iets wat voor iemand met insulineafhankelijke diabetes type 2 toch erg laag is.

Dus hoe lager je je bloedsuikerspiegel wilt hebben des te groter de kans op hypo’s, de enige manier om dit te voorkomen is vaker meten en gestructureerder eten.

Het vergt een grote discipline maar als je je voedingspatroon in de hand hebt dan wordt het een stuk makkelijker een lage bloedsuikerspiegel te handhaven.

Glucosemeter kopen

Waar moet je op letten als je een glucosemeter aan wilt schaffen? Op de eerste plaats is natuurlijk het gemak erg belangrijk, je kunt meters krijgen waarbij je het teststripje in het apparaat moet doen.

Dit is echt extreem onhandig omdat je eerst in je vinger moet prikken voor de bloeddruppel, dan heb je een druppel bloed aan je vinger, dan moet je met de andere hand het teststripje pakken, die moet je dus klaar hebben liggen, immers je andere hand zit nu een dikke druppel bloed aan.

Vervolgens kun je de teststrip en tegen de druppel aanhouden en dan moet je ook nog die teststrip in het apparaat doen, dat je voor die tijd moet hebben aangezet.

Met glucosemeters met een cassette met 50 metingen hoef je alleen maar te prikken en je vinger tegen de meter aanhouden, dus veel minder omslachtig, maar wel duurder.

Als je wat vaker wilt meten is dit echt veruit te prefereren boven die losse teststrips. De meeste ziektekostenverzekeringen vergoeden deze cassettes gewoon.

Echter, de apotheker draait verlies op de verkoop van die cassettes, dus vaak krijg je van je apotheker te horen dat de cassettes niet meer leverbaar zijn o.i.d. maar dat is dus niet zo, je apotheker draait gewoon verlies op die cassettes en zal ze dus niet willen verkopen.

Als je alleen een basisverzekering hebt dan kan het zijn dat je sowieso de teststrips of cassettes moet halen bij de apotheek waarmee jouw verzekeraar een contract heeft.

Als je huisapotheek ze niet meer levert dan moet je even op het internet bij je zorgverzekeraar kijken, deze geeft een lijst van online apotheken waarmee ze een contract hebben en waar je wel je teststrips kunt krijgen.

Als je al dit gedoe maar vervelend vindt en je de cassettes voor je bloedsuikermeter gewoon bij je eigen vertrouwde apotheek wilt halen dan zou ik je adviseren om een eigen keuze, ook wel een restitutiepolis, basisverzekering af te sluiten, dan heb je vrije keuze.

Bloedsuikerspiegel

Je bloedsuikerspiegel wordt door heel veel verschillende factoren bepaald. Om je duidelijk te maken hoe het precies zit met je bloedsuikerspiegel zal ik je uitleggen wat die factoren zijn en hoe deze van invloed zijn op je bloedsuikerspiegel.

Normaal gesproken zijn er een viertal hormonen die je bloedsuikerspiegel reguleren.

Op nummer een heb je insuline. Insuline wordt door de eilandjes van Langerhans, of betacellen in je alvleesklier aangemaakt op het moment dat er een hoge hoeveelheid glucose in je bloed zit. Met behulp van insuline kan glucose worden gebruikt als brandstof door je lichaamscellen. Dus veel insuline betekent dat je cellen, bijvoorbeeld hersencellen en spiercellen de glucose verbruiken zodat je bloedsuikerspiegel daalt.

Mensen met diabetes type 1 hebben maken geen insuline aan, en zijn dus geheel afhankelijk van insuline injecties.

Diabetes type 2 zorgt ervoor dat ofwel je productie van insuline langzaam minder wordt, of dat de cellen steeds minder reageren op de insuline die wordt aangemaakt. In beide gevallen is het een langzaam proces, in tegenstelling tot diabetes type 1.

Als je een aandoening krijgt aan de alvleesklier kunnen in een keer een heleboel of alle insulineproducerende cellen vernietigd worden. Effectief heb je bij vernietiging van alle ellen diabetes type 1, heb je nog redelijk wat cellen over, dan heb je een situatie vergelijkbaar met diabetes type 2.

Naast insuline heb je nog drie andere hormonen.

Amyline, een hormoon dat gelijktijdig wordt afgegeven met insuline door de alvleesklier. Ook amilyne wordt afgegeven door de betacellen in je alvleesklier. Dit hormoon zorgt ervoor dat je je vol en verzadigd voelt, het remt de opname van voedingsstoffen door je spijsvertering. Dus als alles gezond is en je hebt geen last van diabetes of prediabetes dan worden suikers hierdoor langzamer opgenomen door je lichaam. Geen grote pieken in je bloedsuikerspiegel maar een geleidelijke afgifte.

Helaas is ook de aanmaak van dit hormoon bij diabetes type helemaal niet aanwezig en bij diabetes type 2 is de afgifte sterk verminderd.

Het vervelende aan de verminderde afgifte van amyline is dat dit het startschot is waar een heel proces van afgifte van andere hormonen op gebaseerd is, niet alleen insuline maar ook glucagon.

Het derde regulerende hormoon dat wordt afgegeven ter controle van de bloedsuikerspiegel is incretine. Dit hormoon word afgegeven door de darmen en het is ook weer en signaal voor het lichaam dat er voldoende glucose beschikbaar is, het remt netals amyline de spijsvertering en de opname van suikers.

Daarnaast in incretine heel belangrijk omdat het ook het signaal is voor de alvleesklier om te stoppen met de aanmaak van glucagon.

Glucagon is het hormoon dat wordt afgegeven door de alphacellen van de alvleesklier. Met behulp van dit hormoon kan de lever opgeslagen energie in de lever en in spiercellen laten vrijkomen en omzetten in glucose zodat je bloedsuikerspiegel stijgt.

Dus als je het samenvat met betrekking het eten van een maaltijd:

Je krijgt een portie koolhydraten, eiwitten en vetten binnen en je spijsvertering gaat aan de slag. Direct worden de snel verteerbare suikers al uit de maaltijd gehaald en je bloedsuikerspiegel stijgt.

Je lichaam reageert daarop door amyline en insuline vrij te laten komen, de een om de opname van suiker uit de maaltijd te vertragen en de ander om de vrijgekomen suikers te laten verbranden door de cellen.

Vervolgens krijgen je darmen de maaltijd tot hun beschikking, mochten er nog grote hoeveelheden suikers beschikbaar zin, dan wordt hierop incretine afgegeven, het signaal dat de opname van suikers nog steeds langzaam moet gaan, en ook een signaal om via de alvleesklier (glucagon) ervoor te zorgen dat de suikerfabriek van het lichaam zelf, de lever even stop te zetten.

Deze lichaamseigen suikerfabriek neemt de productie van suiker ’s nachts over als je slaapt. Daarom hebben veel mensen met diabetes type 2 vaak last van een hoge bloedsuiker, vooral ’s morgens. Dit komt omdat de alvleesklier alleen problemen heeft met de insulinekant, de betacellen. De alphacellen functioneren nog steeds alsof er niets aan de hand is, en je lever maakt dus meer glucose vrij dan de alvleesklier nog insuline produceren kan.

Bloedsuikerwaarden nuchter

Okee, nu je weet wat het systeem is dat de hoogte van je bloedsuikerspiegel regelt wil je natuurlijk ook weten wat de juiste waarden zijn.

Bij gezonde mensen zonder diabetes ligt de nuchtere bloedsuikerspiegel rond de 4. Tot een bloedsuiker van 5.5 wordt als okee beschouwd.

Tot 6.9 wordt beschouwd als prediabetes. Alles boven de 7 is diabetes.

Echter, als je diabetes hebt moet je ook rekening houden met nachtelijke hypo’s en hypo’s in het algemeen. Dus daarom wordt voor mensen met diabetes iets ruimer gemeten, een bloedsuiker tot 7 nuchter wordt als acceptabel gezien.

Natuurlijk moet je proberen een bloedsuiker te realiseren van rond de 6.

Dat is best haalbaar als je goed ingesteld bent wat betreft je voedingspatroon en de hoeveelheid insuline.

Een goed voedingspatroon, dat wil zeggen dat je elke dag een zelfde hoeveelheid koolhydraten inneemt, consistentie is wat dat betreft nog belangrijker dan hoeveelheid. Je kunt namelijk het teveel aan suikers wel naar beneden krijgen met extra insuline.

Maar dit is een dubbelzijdig zwaard. Hoe meer insuline des te sneller het gaat met de insulineresistentie. Hoe hoger de resistentie hoe slechter je bloedsuiker op lange termijn.

Bloedsuikerwaarden overdag

Overdag is het prima dat je bloedsuikerspiegel hoger is, ook met name weer om te voorkomen dat je onderuit gaat bijvoorbeeld tijdens het autorijden. Overdag schommelt je bloedsuikerspiegel ook meer omdat je actief bent, en dus meer suiker verbrandt. Aan de andere kant komt er ook meer suiker binnen omdat je eet.

Probeer je bloedsuiker in ieder geval onder de 7 te krijgen voor maaltijden, en binnen twee uur na een maaltijd weer minder dan 9.

Blijft je bloedsuiker na een maaltijd langdurig boven de 9 dan moet je in de eerste plaats gaan kijken naar wat je eet.

Vaak zijn het niet direct suikers in de vorm van suiker, maar de simpele koolhydraten van bijvoorbeeld aardappelen, pasta, witte rijst of witbrood die de verhoging veroorzaken.

Let ook eens minutieus op verborgen suikers, de glucosesiropen, dextroses en andere kunstmatige suikers kunnen je bloedsuiker enorm de hoogte injagen.

Het venijnige aan deze toegevoegde kunstmatige suikers is dat je vaak niet weet dat het in producten zit. Dextrose vind je terug in kipfilet en biefstuk, het is werkelijk waar ongelofelijk.

Ga eens een poosje onbewerkt eten zodat je geen toegevoegde suikers binnen kunt krijgen en meet dan nog maar eens. Ik garandeer je dat je verbaasd zult zijn!

Bloedsuikerwaarden ’s avonds

Je bloedsuikerspiegel hoort ’s avonds juist weer een beetje te dalen, zo tussen de 5 en 7, maar dat verschilt nogal eens. Als je laat eet dan kan je bloedsuikerspiegel juist ’s avonds het hoogste zijn.

Dit ligt er ook een beetje aan wanneer jij spuit, als je een heel suikerarm dieet hebt, of je hebt niet zo’n zware diabetes dan is de avond vaak niet het probleem.

Vaak geeft bijvoorbeeld stress gedurende de dag ook hogere bloedsuikerwaarden, vooral in combinatie met tussendoortjes die bewerkt zijn.

Wat belangrijk is, is dat je niet met een enorm hoge bloedsuikerspiegel moet gaan slapen. Je zou denken dat je ’s nachts niet eet, en dus je bloedsuikerspiegel zal dalen, maar dat valt tegen.

Omdat je de hele nacht slaapt verbrand je amper glucose, en je suikerfabriek slaat natuurlijk ’s nachts aan.

Dit kan per persoon weer variëren, maar over het algemeen wordt niet voor niets aangeraden om eenderde van de insuline ’s avonds te spuiten en tweederde ‘s morgens.

Maar nogmaals dit verschilt per persoon, ik krijg ook vaak te horen dat mensen juist tweederde ‘s avonds spuiten en een derde ’s morgens, vooral als de hoge bloedsuiker veroorzaakt door defecte betacellen en niet door insulinerestistentie van de cellen.

Op het moment dat je namelijk beweegt zal de bloedsuiker snel dalen als je niet heel veel last hebt van resistentie.

Mijn tip is dan ook om na het eten sowieso een lange wandeling te maken. Dit is het beste moment omdat je juist dan van overtollige suiker afwilt.

Bloedsuikerwaarden meten

Het hoe je bloedsuiker moet meten is op zich niet zo moeilijk, ik adviseer je wel om een meter aan te schaffen die cassettes heeft en geen teststrips, bijvoorbeeld de accucheck mobile.

Over het algemeen is het zo dat elk obstakel dat je creëert wat betreft meten resulteert in minder vaak meten.

Al dat gedoe met die losse strips maakt het snel even meten al omslachtig. Niet meten betekent over het algemeen een minder goed gecontroleerde diabetes.

Een handigheidje die ik van iemand met diabetes hoorde, iemand die twee keer daags moest prikken is dat van dat vele prikken alle vingers zeer begonnen te doen, dus diegene heeft besloten om een vinger op te offeren, namelijk de linker ringvinger (de rechter voor linkshandigen) Dit is namelijk een vinger die je eigenlijk niet gebruikt.

Als je dan wel steeds afwisselt wat betreft het links en rechts van de vinger prikken, elke keer met een scherpe lancet dan heb je veel minder last van allemaal zere vingers.

Het zijn vooral de duim, wijsvinger en middelvinger die je gebruikt om iets vast te pakken. De pink is weer niet zo geschikt omdat deze sneller kapot geprikt wordt. Dus bij voorkeur de ringvinger, op de zijkanten.

Als je meerde malen per dag moet meten dan pak je de andere ringvinger erbij en als je diabetes type 1 hebt ontkom je niet aan vaak prikken, varieer dan wel meer wat betreft in welke vinger je prikt.

Niet beknibbelen op lancetten, die dingen kosten niks en het bespaard je een hoop littekenweefsel.

Was natuurlijk wel altijd eerst je handen goed, en duw het bloed er niet uit, het moet uit zichzelf uit de vinger komen. Meestal hoef je prikpen niet dieper dan 3 of 3,5 te zetten.

Curve prikken

Het beste is dat je om de paar weken een curve prikt, dus nuchter, voor en na de hoofdmaaltijden en ’s avonds.

Maar blijf meten totdat je je diabetes onder controle hebt, beter kapotte vingertoppen dan ogen!

Als je een stabiel voedingspatroon hebt wat betreft de inname van suiker en je de daarbij behorende hoeveelheden insuline hebt kun je minder gaan prikken, bijvoorbeeld om de dag, weer afhankelijk van hoe erg je bloedsuiker schommelt.

Als je medicijnen slikt dan kun je met minder vaak meten af, maar ik zou zelfs dan er een gewoonte van maken om die bloedsuiker in de gaten te houden, laten we zeggen elke twee weken een dag gewoon een curve prikken van ‘s morgens, s’ avonds en na het avondeten.

Vooral omdat een suikerrijk dieet er zo weer insluipt zonder dat je er erg in hebt.

Tot slot:

Meestal krijg je ook naast de medicijnen tegen hoge bloedsuiker medicijnen tegen hoog cholesterol en hoge bloeddruk. Al met al een hele belasting voor de organen die alle afvalstoffen uit je lichaam moeten filteren.

De eerste stap naar minder medicijnen is toch de bloedsuiker omlaag krijgen, dit kan alleen maar met een gezond voedingspatroon, daar heeft ook je cholesterol en je bloeddruk weer voordelen van.

Het belangrijkste wapen in de strijd naar goede bloedsuikerwaarden en ook het voorkomen van diabetes als nog in de prediabetesfase zit is op de eerste plaats je voeding en op de tweede plaats je gewicht, focus je daar eerst op!

Succes!

Bronnen:

http://www.niddk.nih.gov/health-information/health-topics/Diabetes/diagnosis-diabetes-prediabetes/Pages/index.aspx

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21742788

http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetes/basics/tests-diagnosis/con-20033091

http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetes/in-depth/blood-sugar/art-20046628

http://diabetes.diabetesjournals.org/content/28/12/1039.short

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4360762/

http://annals.org/article.aspx?doi=10.7326/M15-0452&an_fo_ed