Wat is prediabetes oftewel borderline diabetes en hoe te voorkomen

Diabetes is zeker de meest voorkomende chronische aandoening en in Nederland alleen hebben meer dan een miljoen mensen last van diabetes.

Maar daar stopt het niet!

Onderzoek (1) toont aan dat 750.000 Nederlanders in de gevarenzone zitten om diabetes type 2 te kunnen ontwikkelen. Daarbij zijn er ook nog eens 200.000 mensen die rondlopen met verhoogde bloedsuikerspiegel zonder het door te hebben.

Gelukkig kun je wel veel doen om diabetes type 2 te voorkomen door een gezondere suikerhuishouding.

In dit artikel ontdek je wat prediabetes precies inhoudt en wat je vandaag nog kunt doen om diabetes type 2 te voorkomen.

Introductie

Prediabetes wordt ook wel de voorfase van diabetes type 2 genoemd. Mensen met prediabetes hebben verhoogde bloedsuikerspiegel. Echter, de waarden zijn nog niet dusdanig hoog dat er sprake is van diabetes. Wel is de subtiele balans tussen glucose en insuline verstoord.

De alvleesklier is dan niet in staat om voldoende insuline aan te maken om de glucosespiegel weer te laten zaken. Of de lichaamscellen zelfs zijn minder gevoel voor insuline, dit kan leiden tot een insuline resistentie.

Regelmatig en langdurig verhoogde bloedsuikerspiegel hebben brengt veel gezondheidsrisico’s met zich mee. Uiteindelijk kan dit leiden tot type 2 diabetes en dan loop je een vergroot risico op de ontwikkeling van hart- en vaatziekten.

Onderzoek (2) laat zien dat het aanpassen van je leefstijl ervoor kan zorgen dat je diabetes type 2 kunt voorkomen of vertragen. Aangezien het jaren duurt voordat de complicaties zich ontwikkelen van diabetes kan een vertraging alleen al een groot verschil maken.

Maar wanneer loop je een vergroot risico op de ontwikkeling van prediabetes of diabetes type 2?

Risicofactoren

De risicofactoren zijn vanzelfsprekend. Enerzijds heb je genetische factoren en het ouder worden. Anderzijds factoren zoals je voedingspatroon, je lichaamsgewicht en de hoeveelheid lichaamsbeweging.

De volledige lijst:

• Je bent ouder dan 45 jaar
• Familiegeschiedenis van diabetes
• Familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten
• Je hebt metabool-syndroom
• Overgewicht
• Ongezond voedingspatroon
• Hoge bloeddruk (140/90)
• Hoog cholesterol
• Verhoogde triglyceriden waarden

Nu zijn genetische factoren en ouder worden een gegeven. Maar dieet en lichaamsbeweging heb je zeker zelf in de hand. Daarnaast kun je een aanleg hebben op diabetes type 2 te ontwikkelen. Echter, bij een gezond voedingspatroon en voldoende lichaamsbeweging is de kans substantieel lager.

Met andere woorden, diabetes type 2 moet wel eerst geprikkeld worden door externe omstandigheden. Deze externe omstandigheden zijn voornamelijk leefstijl gerelateerd.

De vraag is natuurlijk, waarom wordt hier zo weinig aan gedaan om diabetes te voorkomen?

Ik denk dat het komt door een aantal diepgewortelde gewoontes omtrent voeding. Net zo bij het afvallen is het niet eenvoudig om plotseling gezonder te gaan leven. Wij zijn eenmaal gewoontedieren en het aanleren van nieuwe gezonde gewoontes gaat niet zonder slag en stoot.

Toch moet er zeker wel iets gedaan worden. Want iemand met prediabetes heeft maar liefst 5 tot 15x grotere kans (2) om diabetes type 2 te ontwikkelen.  [pullquote]Het herstellen van de subtiele balans en verlagen van je bloedsuikerspiegel is mogelijk en noodzakelijk.[/pullquote]

Diagnose prediabetes

De eerste stap is om te achterhalen of je prediabetes hebt of een vergoot risico loopt op de ontwikkeling hiervan. Een goede tip is om een afspraak te maken bij je huisarts om je bloedglucose te laten meten. Je kunt ook zelf een bloedsuikermeter aanschaffen.

De richtlijnen bij nuchter prikken:

• Een  nuchtere bloedsuikerspiegel (8 uur niet gegeten) onder de 6,1 mmol/l is normaal
• Tussen de 6,1 en 6,9 wordt geclassificeerd als prediabetes of voorfase van diabetes
• Boven de 6,9 mmol/l is er sprake van diabetes.

De richtlijnen bij niet nuchter prikken

• Lager dan 7,8 mmol/l wordt als normaal gezien
• Boven de 11 is er sprake van diabetes.

Het kan natuurlijk zijn dat je al dicht tegen diabetes aanzit. Dan is het zeker verstandig om een aantal leefstijl aanpassingen door te voeren. Daarnaast kan er altijd een kleine afwijking bestaan. Indien je denkt dat er sprake is van prediabetes, laat dit dan ook even controleren door je huisarts.

Gevolgen van diabetes

De gevolgen en complicaties zijn zeker niet mis. Naast de economische gevolgen voor de gezondheidszorg zijn de belangrijkste gevolgen zeker voor het individu. De meest voorkomende complicaties bij diabetes en met name slechte diabetes management zijn:

• Verhoogd risico op blindheid
• Verhoogd risico op een nierziekte
• Diabetes voet waarbij je niet meer goed kunt lopen
• Verhoogd risico op hart- en vaatziekten
• Verhoogd risico op beschadigingen aan de zenuwen

Deze micro vasculaire en macro vasculaire gevolgen komt doordat je lichaam niet gemaakt is om langdurig verhoogde bloedglucose te hebben. Glucose wordt dan erg onstabiel en kan je lichaam dan beschadigen. Vandaar dat een diabetes patiënt na een maaltijd altijd insuline moet prikken omdat de glucosespiegel weer naar de normale waarden te krijgen, iets wat normaliter je alvleesklier doet.

Voorkomen is beter dan genezen

Het mag duidelijk zijn dat je hoe dan ook diabetes moet voorkomen wanneer het nog niet zo ver is. Indien je al diabetes hebt is een goede diabetes management absoluut essentieel. Veel onderzoek is al gedaan naar diabetes en welke leefstijl aanpassingen het meest effectief zijn.

De meest effectieve behandeling om prediabetes te voorkomen en je bloedsuikerspiegel te verlagen:

• Minder koolhydraten eten – helemaal geen geraffineerde suiker meer
• De koolhydraten die je eet bevatten voldoende voedingsvezels voor vertraagde opname in het bloed.
• Indien je overgewicht hebt, verlies dan een paar kilo. Goed gewichtsmanagement is erg belangrijk omdat bij diabetes het gemakkelijker is om aan te komen.
• Voldoende lichaamsbeweging, tenminste 30 minuten per dag.
• Dagelijks je bloedsuikerspiegel controleren. Zodoende loop je niet langdurig rond met verhoogde bloedsuikerspiegel.

Conclusie

Op basis van gezond verstand en onderzoeken kun je zeker concluderen dat leefstijl modificaties de kern moet gaan zijn om prediabetes te voorkomen. Daarnaast zijn leefstijl aanpassingen ook erg belangrijk bij diabetes patiënten en zou altijd geprobeerd moeten worden. Daarnaast gaat een gezonder leven er ook voor zorgen dat je het risico op diabetes gerelateerde aandoeningen kunt verlagen.

Om je op weg te helpen, hier nog een aantal extra tips:

• Handhaaf een gevarieerd voedingspatroon met voldoende fruit, groenten, volkoren producten en magere vlees.
• Ga meer vezels eten en pas de glycemische index maatstaf toe bij de keuze van je voedingsmiddelen.
• Verminder de hoeveelheid voedingsmiddelen hoog in geraffineerde suiker (vrijwel alle bewerkte voedingsmiddelen in de supermarkt), transvetten (erg ongezond) en verzadigde vetten.
• Voldoende gezonde vetten uit bronnen zoals olijfolie, ongezouten noten en vette vis.
• Zorg ervoor dat je niet meer dan 2400 – 2500 mg natrium per dag binnenkrijgt. Dit verhoogd het risico op de ontwikkeling van hoge bloeddruk indien je zout gevoelig bent.
• Niet te veel alcohol drinken. Alcohol gaat gepaard met een vergroot risico op een verscheidenheid van gezondheidsklachten. Indien er al sprake is van diabetes wil je natuurlijk het risico niet verder verhogen.
• Wandel elke dag tenminste 30 minuten en ga dit opbouwen zodat je eventueel een paar kilo kwijtraakt en je beter gaat voelen.
• Stop hoe dan ook met roken, anders lees het artikel over roken en diabetes even door.

Kortom, ga een mediterraan voedingspatroon volgen met veel verse ingrediënten, goede vetten en niet te veel koolhydraten! Verser en plantaardiger eten is absoluut de manier om diabetes te voorkomen en bestaande diabetes onder controle te krijgen.

Heb je zelf nog goede tips of aanvullingen met betrekking tot diabetes? Laat het mij weten door hieronder een reactie achter te laten. Delen via social media (hieronder) wordt altijd erg gewaardeerd.