Obesitas komt voor in alle lagen en leeftijden van de bevolking. In Nederland heeft vijftien procent van de kinderen tot jongvolwassenen (2-25 jaar) last van overgewicht. Daarvan heeft nog eens drie procent zware obesitas en dat zal zeker op lange termijn grote gevolgen met zich meebrengen.
In dit artikel wil ik het gaan hebben over overgewicht bij kinderen, wat de oorzaken zijn , welke behandelingen mogelijk zijn en hoe je het beste je kind kunt ondersteunen!
De gevolgen van overgewicht
Zelfs als je nog geen obesitas hebt als kind, maar al wel last hebt van overgewicht, kan je met gezondheidsproblemen te maken krijgen.
Kinderen met overgewicht hebben vaak last van de buitenwereld, ze worden vaker gepest en zijn vaker sociaal geïsoleerd.
Daarnaast krijgen ze ook last van psychische problemen en hebben deze kinderen vaker:
- Een negatief zelfbeeld ontwikkeld
- Emotionele problemen
- Gedragsproblemen
- Depressiviteit
De lichamelijke gevolgen van overgewicht bij kinderen zijn ook zeer ernstig. Ze hebben vaker last van pijnlijke knieën, pijn in de benen en rugklachten. Hierdoor wordt de mobiliteit verminderd. Hierdoor is het voor zwaarlijvige kinderen ook moeilijker om deel te nemen aan teamsporten of spelletjes op het schoolplein.
Je kent het vast wel uit je eigen jeugd, er worden twee teams gevormd en dat ene jongetje of meisje werd altijd als laatste gekozen.
Echter bij beweging waarbij de knieën niet overbelast worden valt het op dat kinderen (12-15 jaar) met obesitas bij het fietsen dezelfde prestaties leveren als gezonde kinderen.
Dit gaat dan wel om kinderen die een vergelijkbare conditie hebben, alleen heeft de ene groep overgewicht en de andere niet. Alleen het gevoel van hitte en dus misschien ook het gevoel van hoe zwaar het is wordt als groter ervaren door de kinderen met obesitas.
Je kunt dus stellen dat ondanks het overgewicht de kinderen nog wel voldoende conditie hebben om hun situatie te veranderen. Dit wordt moeilijker naarmate je ouder wordt.
Daarnaast hebben kinderen met overgewicht ook vaker een stijging van het LDL-cholestrol en trygiciliden, hyperinsulinemie en kunnen op termijn dus Diabetes type 2 krijgen. Ook kan je als zwaarlijvig kind eerder bronchitis of infecties in de luchtwegen krijgen.
De huid is ook niet gebaad bij overgewicht. Je krijgt sneller puistjes en strea. Als je huidplooien hebt kunnen daar schimmels ontwikkelen.
De lange termijn gevolgen van overgewicht bij kinderen.
- Op volwassen leeftijd hebben mensen die als kind overgewicht hebben vaak een lagere sociale economische status.
- Bij dertig procent van de kinderen met obesitas blijft het overgewicht als volwassene bestaan. Dit risico wordt groter als je als ouder ook overgewicht hebt. Daarom is het belangrijk om ook je eigen gezondheid in de gaten te houden. Op die manier kan je een voorbeeld voor je kind zijn.
- Of je nu wel of niet afgevallen bent, als je als kind al veel te zwaar was heb je nog steeds een grotere kans om vroegtijdig te sterven.
- Doordat je een hoger cholesterol hebt en een hogere bloeddruk hebt, loop je ook meer kans op andere hart- en vaatziekten.
- Ook is vijf procent van de kankergevallen toe te schrijven aan overgewicht en obesitas.
Obesitas en groei
Voordat kinderen met obesitas de puberteit bereiken hebben ze vaak een snellere groei dan kinderen zonder obesitas. Uiteindelijk verliezen ze dit voordeel wel en worden ze net zo lang als de klasgenootjes zonder obesitas.
Helaas kunnen meisjes met obesitas het polycysteus ovariumsyndroom krijgen. Ze hebben dan een afwijking in de aanmaak van oestrogenen en androgenen. Hierdoor kan je problemen met de ongesteldheid en acne krijgen. Meestal is aan “de pil” gaan dan de oplossing.
Door de hormonale behandeling kan de menstruatie en het acne weer normaal worden.
Obesitas en smaak
Smaak is iets dat door verschillende factoren bepaald wordt. Genen, hormonen en het leren kennen van voeding is belangrijk voor de ontwikkeling van smaakherkenning. Doordat je voeding ook moet leren kennen is leeftijd en cultuur ook van invloed op de smaakherkenning.
Daarom is het van belang om in de vroege kindertijd je kind van zoveel mogelijk verschillende smaken te proeven.
Vooral bij de bittere smaak spelen genen een belangrijke rol in de ontwikkeling van de herkenning. Doordat er zoveel factoren een rol spelen bij smaakherkenning is de smaak per individu verschillend ontwikkeld.
Voor de hormonen is het serin leptine hormoon van belang voor de zin in iets zoets. Wanneer vrouwen afvallen krijgen ze ook minder van het serin leptine hormoon.
Hierdoor smaken zoete voedingsstoffen minder zoet en heb je er dus ook minder zin in.
Daarnaast hebben andere hormonen, zoals serotenine ook invloed op de smaakherkenning.
Obese kinderen hebben ook een andere smaakontwikkeling dan kinderen zonder overgewicht. In een onderzoek (1) naar smaakherkenning van kinderen tussen de 6 en 18 jaar is de herkenning tussen normale kinderen en obese kinderen gemeten. De smaken zoet, zuur, zout, bitter en umami zijn gemeten.
Umami is een soort nasmaak. Deze is bijvoorbeeld bij tomaten heel herkenbaar.
Uit dit onderzoek kwam naar voren dat obese kinderen significant minder vaak de juiste smaak konden aangeven. Vooral bij de smaken zout, bitter en umami.
Elk proefpersoon dat meedeed aan het onderzoek verwarde zout en zuur wel eens met elkaar en zout en umami.
Wat ook naar voren komt in dit onderzoek is dat als men de smaak bitter herkent, deze meer gewaardeerd wordt in verschillende groenten. Deze wordt dan als plezieriger ervaren. Mensen die smaken wel duidelijk herkennen hoeven ook minder te eten om dezelfde smaak ervaring te hebben als mensen die smaken minder goed herkennen.
Genieten van je voeding is echt belangrijk. Neem daarom ook de tijd voor een kleurrijke maaltijd.
Obesitas en afvallen
Afvallen heeft verschillende gezondheidsvoordelen. Je cholesterol en je bloeddruk gaan omlaag. Daarnaast kan het ademhalingsproblemen, onvruchtbaarheid en menstruatieproblemen verhelpen.
Het is ook nog eens een hele boost voor je zelfvertrouwen of het zelfbeeld dat je kind heeft!
De knieklachten, pijnlijke benen en zere rug die aan het begin van dit artikel besproken werden zullen verleden tijd zijn als je afvalt.
Hoe zorg je ervoor dat je kind afvalt?
Als je kind nog onder de negen jaar is hoeft het niet lastig te zijn. Uit onderzoek (2) is namelijk gebleken dat als een zwaarlijvig kind, tot 9 jaar, 6,5 minuut per dag extra (dus naast het buitenspelen, de schoolgym en zwemles) matig tot intensief beweegt zijn/haar BMI al zal dalen ten opzichte van leeftijdsgenootjes.
Dit moet je kind dan wel zijn/haar hele jeugd volhouden. Dus zet een hometrainer in de kamer en laat hem tijdens het klokhuis, jeugdjournaal of andere favoriete serie fietsen, zes en een halve minuut is al genoeg.
Waardevol artikel? Deel het hieronder via social media en vragen kun je ook altijd achterlaten!
Bronnen:
1. Update on statural growth and pubertal development in obese children - Chiara De Leonibus,1 M. Loredana Marcovecchio,1,2 and Francesco Chiarell
2. Differences in taste sensitivity between obese and non-obese children and adolescents. Overberg J1, Hummel T, Krude H, Wiegand S.
