Willen jullie graag zwanger worden? Dan wordt het nu tijd om kennis te maken met je ovulatie. Net zoals de menstruatiecyclus voor elke vrouw anders is, is dat bij de eisprong of de ovulatie ook zo. Door de tekenen van de ovulatie te leren herkennen, kun je de seks met je partner dienovereenkomstig aanpassen om zo de kans op een zwangerschap te vergroten. Maar zelfs als je op dit moment niet probeert om in verwachting te raken, kan een beter begrip hebben van de tekenen van de ovulatie je een duidelijker beeld geven van je menstruatiecyclus en je helpen om abnormale ovulatieverschijnselen beter op te kunnen lossen. Lees voor alle informatie over de noodzaak om te weten wanneer je ovulatie is, over hoe je je menstruatiecyclus in kaart kunt brengen en hoe je de tekenen van een naderende ovulatie kunt herkennen, snel verder.
Wat is de ovulatie?
Je hebt waarschijnlijk al lang geleden wel op school geleerd dat de ovulatie de fase in je menstruatiecyclus is wanneer een volwassen eicel van de eierstok loskomt en dat dit het stadium is dat er een bevruchting kan plaatsvinden. Elke vrouw wordt met miljoenen onvolwassen eitjes geboren, die wachten om, normaal gesproken één voor één, elke maand te worden vrijgelaten. Tijdens de eisprong reist het eitje door de eileider, waar het een spermazaadje kan ontmoeten en bevrucht kan worden. Voor de meeste gezonde vrouwen gebeurt de ovulatie meestal eenmaal per maand en dit is meestal een paar weken nadat de menstruatie begint.
Wanneer heb je je eisprong?
Je hebt misschien wel gehoord dat de eisprong meestal op dag 15 van je menstruatiecyclus plaatsvindt, maar dit is niet voor iedereen hetzelfde. Als je net als de meeste vrouwen in de vruchtbare leeftijd bent, duurt je menstruatiecyclus tussen de 28 en 32 dagen en de eisprong is meestal tussen dag 10 en 19 van die cyclus – dus ongeveer 12 tot 16 dagen vóór je volgende menstruatie. Bij gezonde vrouwen vindt de ovulatie 14 dagen vóór het begin van de menstruatie plaats. Dus als je cyclus 35 dagen is, zal de ovulatie op dag 21 van die cyclus plaatsvinden. Als je cyclus 21 dagen duurt, vindt de eisprong op dag 7 plaats. De tijdstip van de ovulatie kan per cyclus variëren en is bij iedere vrouw anders. Daarom is het een goed idee om deze zogenaamde menstruatiekalender van je lichaam minstens drie maanden bij te houden, zodat je je eigen ovulatiecyclus beter kunt inschatten.
Bij sommige vrouwen vindt de ovulatie niet altijd plaats of kan deze onregelmatig zijn. Over het algemeen geldt ook dat als je zwanger bent, de menopauze hebt doorgemaakt of als je de anticonceptiepil consequent en op tijd inneemt, je geen ovulatie ervaart. Bepaalde ziektes of stoornissen (zoals het polycysteus ovariumsyndroom of voortijdig ovarieel falen) en het gebruik van bepaalde medicatie (waaronder sommige antidepressiva, medicijnen tegen misselijkheid en chemotherapie) kunnen ertoe leiden dat een vrouw gedurende een bepaalde periode stopt met ovuleren. Ook kunnen andere leefstijlfactoren - stress of een aanzienlijk onder- of overgewicht (gemeten aan de hand van het percentage lichaamsvet) - van invloed zijn op de menstruatie en de ovulatie. Als je onregelmatige menstruatiecycli of kortstondige (minder dan 21 dagen) of lange (meer dan 35 dagen) menstruatiecycli hebt, raad ik je aan om je door een arts te laten onderzoeken zodat medische aandoeningen, die deze onregelmatige cycli zouden kunnen veroorzaken, kunnen worden uitgesloten. Het is waar dat het volgen van de eisprong met onregelmatige cycli moeilijker kan zijn, maar onthoud dat de ovulatie 14 dagen vóór het begin van de menstruatie plaatsvindt, dus zelfs met onregelmatige menstruaties, zou je op een bepaald moment in je cyclus een eisprong moeten ontdekken.
Als je van plan bent om uitsluitend borstvoeding te gaan geven (wat betekent dat je baby geen andere bijvoeding krijgt), houd er dan rekening mee dat je in die tijd waarschijnlijk ook niet ovuleert. Maar er zijn altijd uitzonderingen, dus je kunt voor het anticonceptiemiddel niet afhankelijk zijn van borstvoeding. En zodra de baby de fles krijgt of minder vaak drinkt, zal de eisprong waarschijnlijk weer worden hervat. Plan je anticonceptie dus goed, tenzij je de baby een nieuw broertje of zusje wilt geven!
Wanneer ben je het meest vruchtbaar?
Terwijl sommigen geloven dat je elke dag van de maand in verwachting kunt raken en anderen het tegenovergestelde zeggen en denken dat je op de exacte dag van de eisprong moet vrijen - zijn beiden standpunten eigenlijk niet juist. In werkelijkheid is er een zesdaags ‘vruchtbaar venster’ in je cyclus en dit zijn de vijf dagen voorafgaand aan de ovulatie tot de dag van de ovulatie. En van die zes dagen is gedurende de twee tot drie dagen voorafgaand aan de ovulatie en de dag van de ovulatie zelf het optimale tijdschema om zwanger te worden, omdat je dan namelijk het meest vruchtbaar bent. Zodra het eitje is vrijgegeven, is het ongeveer 12 tot 24 uur levensvatbaar. Daarna kun je meestal niet meer zwanger worden totdat je volgende menstruatiecyclus weer begint (maar als je niet probeert om zwanger te worden, moet je toch altijd als voorzorgsmaatregel anticonceptie blijven gebruiken).
Hoe kun je je ovulatie berekenen?
Of je nu probeert om zwanger te worden of alleen maar wilt weten wanneer je ovulatie precies plaatsvindt, deze indicatoren, waaronder thuis- en OTC-testen, kunnen je helpen voorspellen wanneer je ovuleert.
-
Het in de gaten houden van de basale lichaamstemperatuur
Soms ook wel aangeduid als BBT, is je basale lichaamstemperatuur de temperatuur van je lichaam in rust. Aan het begin van je cyclus blijft de basale lichaamstemperatuur vrij constant en blijft dit onder de 37. Naarmate je dichter bij de ovulatie komt, is er een lichte dip in de basale lichaamstemperatuur gevolgd door een sterke toename van meestal ongeveer 0,4 tot 1,0 graad net na de eisprong. Een van de manieren om te bepalen wanneer en of de eisprong heeft plaatsgevonden, is dus gedurende een aantal maanden de basale lichaamstemperatuur te volgen. Neem je temperatuur met een digitale thermometer, die is ontworpen voor het opnemen van de lichaamstemperatuur op (je kunt er een online of bij de drogisterij kopen) en doe dit zodra je wakker wordt - zelfs nog voordat je uit bed komt - en noteer elke ochtend de stand. Houd er wel rekening mee dat je BBT van dag tot dag met een halve graad of meer kan fluctueren, dus laat je niet misleiden door een kleine verandering en zoek in plaats daarvan naar een aanhoudende stijging om te bevestigen dat je hebt geovuleerd. Na enkele maanden geeft de informatie je een goed idee van wanneer je meestal ovuleert, zodat je het maken van de baby dienovereenkomstig kunt plannen.
-
Menstruatie diagrammen
Een andere eenvoudige en goedkope manier om de eisprong te volgen, is het enkele maanden vastleggen van de dagen dat je menstruatie begint en weer eindigt. Als je normale menstruatiecycli hebt - tussen de 25 en de 35 dagen – zul je waarschijnlijk regelmatig ovuleren, waarbij de ovulatie ongeveer 14 dagen vóór de menstruatie plaatsvindt. Zorg ervoor dat ook zult opschrijven wanneer je de mogelijke tekenen van een ovulatie ervaart - typische symptomen en tekenen van de ovulatie kunnen krampen, een toename van cervicaal slijm, gevoelige borsten, het vasthouden van vocht en een extreme eetlust of stemmingswisselingen zijn.
-
Ovulatiekit
OTC-ovulatie-voorspellingskits meten de niveaus van luteïniserend hormoon (LH), die in je urine kunnen worden gedetecteerd. Deze kits kunnen dit aantonen omdat de eisprong meestal ongeveer 10 tot 12 uur na de LH-pieken toeslaat - op dag 14 of 15 van de menstruatiecyclus als je cyclus tenminste 28 dagen lang is. De LH-concentratie moet gedurende 14 tot 27 uur verhoogd blijven om de volledige rijping van het eitje mogelijk te kunnen maken.
Hoe het werkt? Plas op de stick en wacht totdat er een lijn verschijnt. Als de kleur van de lijn overeenkomt met de kleur die in de instructies wordt getoond, is de eisprong in aantocht en zal het binnen 24 tot 48 uur plaatsvinden. Voer dan binnen 12 uur opnieuw een test uit. De meeste kits worden geleverd met genoeg sticks voor 5 dagen, die ook nog daarna kunnen worden gebruikt maar controleer wel de houdbaarheidsdatum: de meeste hebben een houdbaarheid van slechts twee jaar. Hoewel de meerderheid van de ovulatiekits op elk moment van de dag kunnen worden gebruikt, stellen veel van hen toch voor om het 's ochtends te testen. Test voor de beste resultaten elke dag rond dezelfde tijd en verlaag de vloeistofinname vier uur van tevoren, zodat je plas geconcentreerder wordt en je LH gemakkelijker te detecteren is.
Als je cyclus regelmatig is, kan de grafiek die je bijhoudt je helpen om dat optimale venster te identificeren. Als je cycli onregelmatig zijn, is het het beste om aandacht te besteden aan ovulatieverschijnselen. Zelfs als je (door een test of door andere tekenen) hebt bevestigd dat de eisprong plaatsvindt, kun je het beste wachten met het hebben van seks totdat je een toename van het baarmoederhalsslijm constateert, waardoor de kans dat je zwanger raakt groter wordt.
-
Vruchtbaarheidsmonitor
Hoewel een ovulatie-voorspellingskit kan bepalen wanneer de ovulatie naar verwachting zal plaatsvinden (waardoor je 24 uur de tijd hebt voor een mogelijke bevruchting), kan een vruchtbaarheidsmonitor je vijf meest vruchtbaarste dagen identificeren. De monitor meet de LH- en oestrogeenspiegels rond je twee meest vruchtbare dagen, plus de één tot vijf vruchtbare dagen die eraan voorafgingen te identificeren. Sommige versies van de monitor slaan zelfs informatie op over je vorige zes cycli om zo je vruchtbaarheidsmeting correct aan te passen. Houd er wel rekening mee dat, omdat monitors je meer geavanceerde informatie bieden, ze duurder zijn dan de ovulatiekits.
Wat zijn de symptomen van een eisprong?
Voor en tijdens de ovulatie kunnen de hormonale verschuivingen het hele lichaam beïnvloeden. Je kunt verschillende ovulatiesymptomen, zoals gevoelige borsten, humeurigheid of hoofdpijn ervaren, maar als je geen ovulatieverschijnselen bemerkt, hoef je je ook geen zorgen te maken. Het betekent niet dat je dan niet ovuleert. De meeste vrouwen hebben zelfs geen idee. Als je de volgende algemene symptomen van je ovulatie kunt leren herkennen, kan dit je wel helpen voorspellen wanneer de eisprong waarschijnlijk zal plaatsvinden.
-
Het cervicale slijm verandert
Als je in de buurt van de ovulatie komt, produceert je lichaam meer oestrogeen, waardoor het cervicaal slijm elastisch en helder wordt en een beetje lijkt op eiwit omdat dit helpt om het sperma naar het eitje dat vrijkomt tijdens de eisprong te laten zwemmen. De veranderingen in dit slijm gebeuren bij de meeste vrouwen, maar je moet weten waar je op moet letten. De hoeveelheid cervicaal slijm en hoe het eruit ziet en aanvoelt, varieert per vrouw. Om het te testen op ovulatie, steek je een schone vinger in je vagina, verwijder je wat van het slijm en kijk je met behulp van je duim en wijsvinger wat de consistentie is. Als het plakkerig en elastisch is of heel nat en glad dan is dat een goed teken dat je in een vruchtbare fase bent.
-
Gevoelig voor geur
Voor sommige vrouwen zullen in de tweede helft van een normale menstruatiecyclus heel gevoelig zijn voor geuren wat een teken van ovulatie kan zijn. In deze vruchtbare fase zal je lichaam meer aangetrokken worden door het mannelijke feromoon androstenon.
-
Pijnlijke en gevoelige borsten
Gevoeligheid van de borsten of de tepels of pijn kunnen een ander teken van ovulatie zijn en dit is te wijten aan de hormonen die je lichaam vlak voor en na de eisprong aanmaken.
-
Milde pijn in de bekkenbodem of pijn in de onderbuik
Sommige vrouwen kunnen de ovulatie voelen en dit gaat meestal gepaard met milde pijn in de bekkenbodem of pijn in de onderbuik en het is meestal aan een kant (niet altijd dezelfde kant). Dit gevoel, ook wel Mittelschmerz genoemd, kan enkele minuten tot enkele uren duren. Je kunt ook lichte vaginale bloedingen, afscheiding of misselijkheid in combinatie met pijn, die meestal mild en kortdurend is, ervaren.
Je hoeft je geen zorgen te maken over de ovulatiepijn, die meestal met een OTC, een ontstekingsremmende medicatie (zoals Motrin), weer weggaat. Maar als de ovuleringspijn aanhoudend of heel ernstig is, raadpleeg dan wel een arts om aandoeningen zoals endometriose of een ovariumcyste uit te sluiten. Moore stelt voor om elke maand op de ovulatiesymptomen te letten en ze eventueel op te schrijven om zo een idee te krijgen van wat normaal voor jouw lichaam is en zodat je gemakkelijker eventuele abnormale ovulatietekenen en -symptomen kunt herkennen. Bij twijfel altijd even laten nakijken.
-
Lichte bloedingen of een donkere afscheiding
Een bruine afscheiding of licht bloedverlies is tijdens de eisprong normaal. Dit ovulatiesymptoom kan optreden wanneer de follikel die de zich ontwikkelende eicel of ei omringt en beschermt, rijpt, groeit en vervolgens scheurt, wat resulteert in een kleine bloeding. Naarmate het bloed ouder wordt, wordt het bruin en daarom kan de vaginale afscheiding van rood tot donkerbruin variëren. Het is geen reden tot bezorgdheid tenzij het bloeden natuurlijk aanhoudt, in welk geval je een arts moet raadplegen om te controleren op tekenen van een infectie en als je seksueel actief bent geweest op de mogelijkheid van een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
-
Hoger libido
Sommige vrouwen merken dat hun libido tijdens de ovulatie toeneemt en waarschijnlijk is dit een manier van Moeder Natuur om ervoor te zorgen dat we de mensheid in leven houden! Maar je libido kan door bijna alles beïnvloed worden, inclusief een glas wijn en/of omdat je gewoon in de stemming bent.
-
Veranderingen in de baarmoederhals
Tijdens de eisprong kan je baarmoederhals hoger, zachter en meer open worden. Je kunt je baarmoederhals, samen met je slijm, controleren op ovulatieverschijnselen, maar het kan wel enige tijd duren om de verschillen te leren herkennen. Als je wilt proberen om jezelf meer comfortabel op cervicale veranderingen als een teken van ovulatie te controleren, dan kun je in de positie te gaan staan waarin je ook staat om een tampon in te brengen (bijvoorbeeld naast het toilet met één voet omhoog op de gesloten bril) en dan je vinger te gebruiken om van binnen te voelen. Bij veel vrouwen met een regelmatige cyclus wordt vlak voor de eisprong de baarmoederhals zachter en je kunt het dan vergelijken met je lippen, maar na de ovulatie wordt het harder en voelt het meer als het puntje van je neus.
Tot slot…
Als je zwanger probeert te worden, is dat altijd een hele spannende periode. Maar als het niet direct lukt, kan dat ook voor veel stress zorgen. En stress is een slechte raadgever als je zwanger probeert te worden. Ik weet dat het gemakkelijker gezegd is dan gedaan, maar probeer de stress aan de kant te zetten en te genieten van deze periode.
Bronnen
americanpregnancy.org/getting-pregnant/understanding-ovulation/
www.motherandbaby.co.uk/ovulation-calculator
www.parents.fr/envie-de-bebe/tomber-enceinte/ovulation-calcul-duree-calendrier-le-point-79324
