Positief omgaan met negatieve gedachten

We hebben allemaal wel eens van die momenten dat we negatieve gedachten hebben. Is helemaal niet erg, want negatieve gedachten kunnen erg nuttig zijn om goede keuzes te kunnen maken, om te zorgen dat we geen onbezonnen beslissingen nemen en goed de kansen en mogelijkheden afwegen. Negatief denken brengt in dit soort gevallen het ‘worst-case’ scenario naar boven. Eigenlijk kunnen we in dit geval beter spreken van kritisch denken.

Het wordt een ander verhaal als de negatieve gedachten écht negatief worden, en vooral blijven. Dat je hoofd zo vol zit met negatieve gedachten, dat er eenvoudigweg geen ruimte meer is voor positieve gedachten, gedachten die een glimlach om je mond kunnen toveren. Als je dan vervolgens in de nacht niet kunt slapen doordat je blijft malen in die negatieve gedachtestroom, wordt het hoog tijd om hier iets aan te doen.

Wat verstaan we onder ‘negatief denken’?

Kritisch denken, zoals in de inleiding omschreven, is vrij normaal en helpt je bij het maken van keuzes. Maar écht negatief denken is de overtreffende trap van kritisch denken. Bij negatief denken worden in je gedachten alléén de negatieve punten onthouden, en als deze nativiteit er niet is, dan verzin je er wel eentje. Want je zwelgt helemaal in de negatieve gedachten en je hebt het ook nodig om te kunnen functioneren, tenminste dat denk je.

Een psycholoog heeft ooit een zeer treffend experiment gedaan hiermee, wat precies illustreert waar het hier over gaat. Hij zette een negatieve denker in een compleet witte kamer, met op één van de muren een zwarte stip van 1 centimeter doorsnede. De negatieve denker ziet alleen maar die stip, die overigens in hun herinneringen véél groter is dan 1 centimeter. De witte wanden vallen niet eens op! De positieve denkers die hiermee geconfronteerd werden zagen de zwarte stip als een klein ‘smetje’, en schonken er verder geen aandacht.

Ik las ooit een mooie vergelijking met een vis. Een negatief denkende vis was op zoek naar het water, maar vond het niet. Zijn opmerking: Ik snap het niet, waar ik ook heen zwem, ik kan het water gewoon niet vinden!

Conclusie: Een negatieve denker ziet gewoon alle positieve dingen om hem heen niet meer, want alles wordt alléén maar gevuld met negatieve dingen.

Een negatief denkpatroon heeft veel consequenties

Negatieve gedachten en gevoelens hebben een hele grote impact op je leven. Door alle negatieve vulling van je hoofd wordt je niet vrolijker. Je wordt somber en een depressie ligt dan op de loer. Door dat sombere gevoel ga je nog negatiever denken waardoor je automatisch in een neerwaartse spiraal terecht komt.

Niet alleen heeft het invloed op je eigen leven, maar ook die van je (directe) omgeving. Door jouw negatieve inslag, zal er regelmatig discussie zijn, teleurstelling, en in het ergste geval zal de negatieve gedachtenspiraal overslaan naar je directe omgeving, bijvoorbeeld je partner. Jazeker, negatieve energie is besmettelijk, tenminste als je omgeving zich er niet tegen verzet. Iemand die niet sterk in zijn of haar schoenen staat, is heel snel besmet met dit virus.

Wat kun je doen?

Als je al een hele lange tijd in die negatieve maalstroom zit, is het niet gemakkelijk om daar zomaar uit te stappen. Je zult er veel moeite voor moeten doen, maar het is beslist mogelijk. Denk je eens in, om even positief te beginnen, hoeveel energie je in die tijd gestopt hebt in negatieve gedachten en onzinnige discussies. Als je al deze energie nu eens zou stoppen in de mooie kant, de positieve kant, de positieve gedachten. Dat kan als resultaat hebben dat je hele leven er plotseling veel beter uit ziet: Je zult je meer ontspannen voelen, je relatie zal gemakkelijker gaan, je krijgt een positiever zelfbeeld en je zult gemakkelijker bereiken wat je wilt. Energie is een krachtig iets, maar je moet het wel op de juiste manier gebruiken: In positieve dingen.

Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. In feite is dit een proces wat het beste door een psycholoog of een psychiater begeleid kan worden, zeker in de extreme gevallen. Maar om je een start te geven, wil ik je een aantal tips aan de hand doen over hoe je al die negatieve gedachten en energie kunt omzetten naar positieve gedachten en vooral positieve energie:

Negatief denken is een keuze

Wees je bewust van het feit dat het jouw eigen keuze is dat je negatief denkt. Het zijn je gedachten die van de bekende mug een olifant maken. En als er dan geen mug is, dan verzin je er wel één; Ken je het spreekwoord: Apen en Beren op de weg zien? Dit betekent zoiets als: Bij voorbaat al problemen en bezwaren zien. Negatieve denkers hebben hier veel last van. En als er dan geen apen en beren zijn, dan gaan ze persoonlijk ‘op jacht’ om ze alsnog op die weg neer te zetten. Dit zijn allemaal keuzes, keuzes die jij zelf kunt maken. Dus kies er een volgende keer voor om geen muggen te zoeken, en de apen en beren ook even te laten waar ze horen te zijn. En die keuze maak je zelf!

Onderneem actie!

Natuurlijk heb je zorgen. Iederéén heeft zorgen. En het zijn juist vaak die zorgen die je op een negatief spoor zetten. Ogenschijnlijk onoplosbare problemen zorgen voor enorm veel negatieve energie. Het is ook een keuze om daarin te blijven hangen en jezelf helemaal te verdrinken in deze negatieve spiraal waar je zelf geen oplossing voor vindt, of dat je actie onderneemt. Hulp zoeken is daarbij een eerste stap. Ook al is het maar iemand om even mee te praten, zodat je ook een andere visie hoort op de zaken. Nog zo’n keuze die alleen jij kunt maken.

Denk in oplossingen

Negatieve gedachten hebben is nooit een oplossing. Heeft het enige nut om jaloers te zijn, te doemdenken, te piekeren, te stressen, afgunstig te zijn of te oordelen? Los je er iets mee op? Nee, het enige wat je daarmee bereikt is dat je je eigen leven, en dat van je directe omgeving, tot een hel maakt. Door negatief te blijven, blijf je bij het probleem en wordt het alleen maar erger. Hierdoor blokkeer je jezelf om een stap verder te zetten naar een oplossing. Kies er dus voor om oplossingsgericht te denken.

Forceer jezelf om iets leuks te gaan doen

Op het moment dat je negatieve energie op voelt komen, moet je jezelf forceren om daaruit te stappen en iets leuks te gaan doen. Ga je favoriete muziek luisteren, zoek een goede vriend(in) op of ga naar de film. Het maakt niet uit, als je maar iets positiefs doet. In het begin zal het ontzettend veel moeite kosten om het negatieve naast je neer te leggen voor iets leuks, maar je zult merken dat dit na verloop van tijd steeds gemakkelijk gaat. Gewoon doen!

Negatief denk-uurtje

Maak met jezelf de afspraak dat je alleen op een bepaald uur negatieve gedachten mag hebben. Overdag is dit verboden! Op het afgesproken tijdstip mag je zo zwart denken als je maar wilt, alles is toegestaan. Je zult merken dat je zelfs op dat moment helemaal geen zin meer hebt in negatief denken, in problemen opzoeken. Je hebt vast wel iets leukers te doen!

Zorg dat je slaapt!

Jazeker, gemakkelijker gezegd dan gedaan, maar toch is het een heel belangrijk punt. Als je alsmaar ligt te draaien in je (negatieve) gedachten, ga je de slaap niet vatten. Niet uitgeslapen zijn in de ochtend, zorgt voor vermoeidheid, wat uiteindelijk het probleem alleen maar groter maakt. Leg een schriftje op je nachtkastje en schrijf alles op waar je over piekert. Op het moment dat je het opgeschreven hebt, is het weg uit je hoofd en kun je beter slapen. Op deze manier verschuif je het piekermoment naar morgen, waar je dan met een fris hoofd waarschijnlijk snel de oplossing zult vinden.

Bij iedere negatieve gedachte kun je jezelf in ieder geval een paar duidelijke vragen stellen. Vragen waarvan de antwoorden je direct in een positieve gedachtegang brengt. Vraag je eens het volgende af:

• Wat wil ik hiermee bereiken?
• Wil ik blijven hangen in deze negatieve maalstroom, of wil ik zoeken naar een oplossing hiervoor?
• Wat moet ik doen om dit te bereiken?
• Wat zou dan de allereerste stap zijn?
• Is er iemand die me hiermee kan helpen?
• Als ik dan bereik wat ik graag wil, zou ik me dan blij en trots voelen?

Conclusie

Negatieve gedachten omzetten naar positieve gedachten en positieve energie is complexe materie. Er bestaat geen universele oplossing hiervoor, juist omdat ieder mens (gelukkig) verschillende is, en iedereen gaat anders met problemen om. De voorgaande tips moet je dus ook toepassen als je je er zelf lekker bij voelt. Als jij denkt dat een actiepunt bij jou past, omarm deze dan en ga er mee aan de slag. Mocht je er helemaal niet meer uitkomen, ga dan praten met een goede vriend of vriendin. Eventueel kun je ook professionele hulp zoeken.