Een surmenage moet serieus worden genomen en het moet als een urgent geestelijk probleem worden behandeld. Het is belangrijk om aan een arts die werkzaam is in de geestelijke gezondheidszorg een evaluatie te vragen en om een onmiddellijke en doorlopende behandeling te krijgen. Residentiële behandelingsprogramma’s tijdens zorg kunnen helpen om de inzinking direct te overwinnen, terwijl voortgaande therapie, veranderingen in de levensstijl, stressmanagement en toewijding aan zelfzorg allemaal cruciale factoren zijn bij het herstellen van een surmenage en het minimaliseren van de kansen dat het opnieuw zal gebeuren.
Wat is surmenage?
Een surmenage is een onofficiële term die verwijst naar een geestelijke gezondheidscrisis, die wordt veroorzaakt door overmatige stress en een gebrek aan, of beperkt, vermogen om op een gezonde manier met die stress om te gaan. Een inzinking is dan misschien geen echte diagnose maar het is een echte situatie die serieus moet worden genomen en moet worden behandeld. Een surmenage zorgt ervoor dat iemand niet normaal kan functioneren. Iemand die dit doormaakt, kan thuis, op het werk en in andere situaties (tijdelijk) niet normaal functioneren.
Een aantal factoren kunnen een surmenage teweegbrengen, maar de meest overweldigende factoren zijn stress en slechte copingvaardigheden. Deze stress kan komen van verantwoordelijkheden thuis, de zorg voor een geliefde, een traumatische ervaring, werkstress of veel verschillende factoren, die samen leiden tot heel veel onbeheersbare stress.
De kenmerkende tekenen van een surmenage zijn gevoelens van depressie, angst of overweldiging, stemmingswisselingen en emotionele uitbarstingen, afnemende prestaties op het werk of op school, het niet nakomen van verantwoordelijkheden en afspraken en het gebruik van ongezonde coping-mechanismen zoals boze uitbarstingen of te veel drinken. Een surmenage kan ook fysieke symptomen zoals veranderingen in de slaap en het gewicht, evenals onverklaarbare fysieke pijnen, veroorzaken.
Oorzaken en risicofactoren van surmenage
Alles dat meer emotionele en fysieke stress veroorzaakt dan het lichaam aankan, kan leiden tot een surmenage of kan een onderliggende medische aandoening veroorzaken.
Maar er zijn bepaalde situaties, genetische factoren en ervaringen die vaker dan andere worden geassocieerd met het ervaren van zenuwinzinkingen of een surmenage.
Oorzaken en risicofactoren voor een surmenage zijn onder meer:
- extreem verdriet
- traumatiserende ervaringen
- leven in een gewelddadige relatie
- banen waarbij sprake is van situaties met hoge stress
- banen die zorgen voor een emotionele burn-out
- een familiegeschiedenis van psychische aandoeningen
- ernstige persoonlijke isolatie
- traumatische en niet aflatende stress, zoals bijvoorbeeld in een oorlog
- ernstige sociale conflicten, vooral als dit gevolgen heeft voor het werk en privé
- ernstige of chronische medische aandoeningen of verwondingen
16 tekenen en symptomen van surmenage
De term 'surmenage' is een verouderde term, die werd gebruikt om een aantal psychische aandoeningen te beschrijven.
Omdat het niet geassocieerd wordt met een specifieke medische aandoening, heeft een surmenage afgezien van problemen of het onvermogen om ‘normaal’ te kunnen functioneren geen gedefinieerde symptomen.
Wat de criteria zijn om een persoon als ‘volledig functionerend’ te beschouwen zijn per cultuur, per regio en zelfs per familie verschillend.
Hieronder vind je 16 algemene symptomen van een surmenage:
- zich angstig, depressief, verdrietig of continu geïrriteerd voelen
- zich hulpeloos verloren voelen en een laag zelfbeeld hebben
- het afwijzen of het vermijden van normale sociale situaties
- zich ziek melden om zo meerdere dagen achter elkaar te kunnen werken of om afspraken te missen
- een ongereguleerd slaapschema ofwel te veel of te weinig slapen
- ongezond eten en een slechte hygiëne, vaak te wijten aan het vergeten of niet gemotiveerd zijn om te eten of om schoon te maken
- moeite met scherpstellen of het onthouden van de gebeurtenissen van die dag
- zich vaak zonder reden voortdurend emotioneel leeg en fysiek uitgeput voelen
- gebrek aan motivatie en interesse in dingen hebben
- niet in staat zijn om plezier of voldoening te krijgen van dingen, die normaal plezier of voldoening brengen
- onverklaarbare algemene pijntjes en kwalen
- moeite om samen te leven of andere mensen te tolereren
- zelfmoordgedachten of denken over zichzelf iets aandoen
- een gebrek aan interesse in seks en menstruele veranderingen
- langzamer spreken of bewegen dan normaal
- angstaanjagende flashbacks, ernstige nachtmerries en vecht-of-vluchtsymptomen zoals hartkloppingen, een droge mond en zweten ervaren als er geen dreiging of gevaar is
In extreme of onbehandelde gevallen, met name in verband met psychische aandoeningen die geassocieerd worden met een psychose, kunnen de symptomen ook hallucinaties, paranoia, waanideeën en gebrek aan inzicht omvatten.
Surmenage behandelen
Hulp vragen is cruciaal omdat het een hele uitdaging is om deze moeilijke situatie alleen te overwinnen. Tijdens een surmenage verliest een persoon het vermogen om normaal te functioneren en dat kan ook het vermogen om om hulp te vragen verminderen. Het is belangrijk dat vrienden en familie erkennen dat er iets mis is en professionele hulp zoeken voor iemand die een surmenage ervaart. Dit kan worden behandeld maar het vereist de hulp van een professional in de geestelijke gezondheidszorg, die een evaluatie kan geven en die begeleiding bij het ontwikkelen van een behandelplan kan bieden.
Wanneer moet je een dokter bezoeken?
Stress is een veelvoorkomende risicofactor voor een surmenage.
Het is een goed idee om altijd met een arts te praten als fysieke of emotionele stress het dagelijks leven, de routines of de activiteiten verstoort.
Maar vaak zijn mensen met een zogenaamde surmenage niet in staat om de omvang van hun symptomen te herkennen en ze zullen ook niet toegeven dat ze mogelijk hulp nodig hebben.
Helaas zijn veel mensen uit angst dat ze zullen worden beoordeeld terughoudend in het zoeken naar hulp van buitenaf. Ze denken misschien ook dat wat hen overkomt op de een of andere manier hun schuld is of dat er geen behandelingsopties beschikbaar zijn.
Als een geliefde, een vriend of een kamergenoot verschillende tekenen van een surmenage vertoont, moeten ze worden aangemoedigd om medische hulp in te roepen of ondersteuning krijgen om dit te doen.
Een residentiële behandeling tegen een surmenage
Een surmenage is een crisis, wat betekent dat een intensieve behandeling vaak de beste optie is. Als een patiënt een korte periode in een residentiële behandelingsfaciliteit wordt opgenomen, kan hij worden vrijgesteld van de verantwoordelijkheden die in de eerste plaats zoveel stress veroorzaakten en zich concentreren op beter worden. De duur van het verblijf hangt af van de ernst van de surmenage en de voortgang van de patiënt.
Het plan voor behandeling binnen residentiële zorg varieert en is afhankelijk van de individuele behoeften maar omvat waarschijnlijk individuele psychotherapie, groeps- en ondersteuningstherapie, goede instructie van het gebruik van ontspanningstechnieken en alternatieve therapieën zoals acupunctuur en kunsttherapie.
Een individuele therapie is het belangrijkste onderdeel van de behandeling. Een therapeut kan één of meer strategieën gebruiken om de patiënt bewuster te maken van wat de surmenage teweegbracht en hoe hij negatieve emoties en gedragingen kan herkennen en veranderen. De therapeut leert de patiënt ook hoe hij stress effectiever kan aanpakken, hoe hij zich kan ontspannen tijdens stressvolle tijden en welke gezonde copingstrategieën effectief zijn tegen stress en voor het voorkomen van een toekomstige inzinking.
Noodhulp krijgen
Een surmenage wordt in de geestelijke gezondheidszorg echt als een crisis beschouwd, maar het is niet noodzakelijk ook een noodsituatie. In sommige situaties kan een persoon echter wel noodhulp nodig hebben. Voor een vriend of een familielid is het beter om het zekere voor het onzekere te nemen dan om later spijt te hebben als de persoon schade heeft aangericht. Sommige signalen dat een persoon noodhulp nodig heeft en dat je misschien wel 112 moet bellen, zijn niet reageren, agressief en gewelddadig zijn of verontrustende tekenen van een psychose, zoals bijvoorbeeld hallucinaties, vertonen. Tekenen dat de persoon zelfmoord wil plegen, zoals praten over de dood, moeten ook als een noodsituatie worden behandeld.
Doorlopende therapie tegen een surmenage
Voor de meeste patiënten die nood- of residentiële zorg hebben ontvangen omdat ze last hadden van een surmenage is het daarna doorgaan met therapie erg belangrijk. Regelmatig een therapeut bezoeken, kan een patiënt helpen bij het beheersen en het minimaliseren van stress, het op een gezonde manier omgaan met stress, het nemen van stappen om belangrijke veranderingen in de levensstijl aan te brengen en positieve veranderingen in negatieve gedachten en gedragingen aan te brengen.
Hoewel één-op-één therapie nuttig is voor patiënten met een surmenage, zijn er ook nog andere opties. Groepstherapie kan helpen door de patiënt te laten delen met en te laten profiteren van andere mensen met soortgelijke ervaringen. Gezinstherapie kan helpen door geliefden bij elkaar te brengen en door ervoor te zorgen dat de patiënt thuis positieve ondersteuning heeft. Alternatieve therapieën, die nuttig kunnen zijn bij het verminderen van stress en het omgaan met negatieve emoties zijn kunst-, dans-, dieren- en andere therapieën.
Diagnose en behandeling van onderliggende aandoeningen
Eén van de belangrijkste redenen om een goede professionele behandeling voor een surmenage te krijgen, is dat het kan leiden tot de diagnose van een onderliggende psychische aandoening. Een aandoening zoals depressie of een angststoornis kan de surmenage hebben veroorzaakt of hieraan hebben bijgedragen. Het krijgen van een diagnose en een behandeling voor die aandoening zal een patiënt helpen weer gezond te worden en zal ook helpen om een toekomstige crises te voorkomen.
De behandeling voor deze redelijk vaak voorkomende aandoening omvat waarschijnlijk een combinatie van therapie en medicatie. Medicijnen alleen zijn niet de beste behandeling voor angst of depressie, maar een medicijn tegen angst of een antidepressivum samen met een lopende therapie kan een patiënt wel helpen om zijn mentale gezondheid te beheren en toekomstige zenuwinzinkingen te voorkomen. Andere behandelingen om te herstellen van een surmenage zoals ontspanningsstrategieën en zelfzorg moeten ook worden gevolgd.
Stressmanagement en ontspanningsstrategieën
Het leren van gezonde copingstrategieën en ontspanningstechnieken is belangrijk voor het omgaan met stress, het herstellen van een surmenage en voor het voorkomen van een nieuwe. Deze strategieën moeten tijdens de behandeling worden geleerd, maar een patiënt kan en moet deze ook zodra de behandeling is voltooid blijven gebruiken. Sommige gezonde strategieën en technieken voor het opwekken van ontspanning en het omgaan met stress zijn:
- Yoga of Tai Chi
- Meditatie
- Ademhalingsoefeningen en diepe ademhaling
- Massage
- Acupunctuur
- Progressieve spierontspanning
- Autogene ontspanning
- Aromatherapie
Dit zijn specifieke ontspanningstechnieken, die zijn ontworpen om te worden gebruikt op een moment waarop de stress aan het toenemen is en dreigt te overweldigen. Ze kunnen ook, ongeacht de externe factoren, routinematig worden gebruikt om stress te verminderen en de ontspanning gedurende de dag te vergroten. Naast deze technieken kan de behandeling ook worden ondersteund door het gebruik van gezonde copingstrategieën voor stress, die gevarieerder zijn.
Een avond met vrienden doorbrengen na een stressvolle dag is bijvoorbeeld een gezonde manier om het kwijt te raken. Het doen van oefeningen of wandelen met de hond, dagboeken bijhouden, tijd besteden aan een hobby, naar een steungroep gaan, rustig een goed boek lezen of een warm bad nemen zijn allemaal voorbeelden van manieren om stress te beheersen.
Veranderingen in levensstijl en zelfzorg
Een belangrijk onderdeel van het herstel na een surmenage is het veranderen van je levensstijl om de voortgang van de therapie te behouden en te proberen te voorkomen dat stress opnieuw het breekpunt bereikt. Veel mensen, die een surmenage hebben ervaren, moeten concrete stappen nemen om de stress in hun leven te verminderen. Het is vaak niet genoeg om eenvoudigweg gezondere behandelstrategieën te gebruiken. Het elimineren of het veranderen van dingen, die significant hebben bijgedragen aan de surmenage, kan helpen bij het herstel en het voorkomen van een toekomstig incident. Wat er moet worden gewijzigd, verschilt per persoon maar hier zijn enkele voorbeelden:
- Minder uren op het werk doorbrengen
- Verantwoordelijkheden op het werk verminderen of zelfs van baan veranderen
- Een stressvolle woonsituatie veranderen
- Het contact met een persoon die stress veroorzaakt verbreken
- Thuis hulp krijgen om verantwoordelijkheden af te handelen
Andere veranderingen in levensstijl zijn ook belangrijk en zorgen ervoor dat iemand zich bezighoudt met betere zelfzorg. Veel mensen, die problemen hadden, verwaarloosden te lang hun eigen behoeften. Het is ongeacht andere verantwoordelijkheden belangrijk om zelfzorg prioriteit te geven. Enkele belangrijke vormen van zelfzorg, die kunnen bijdragen aan het verbeteren van de geestelijke gezondheid en het voorkomen van een toekomstige surmenage zijn:
- Elke nacht voldoende slapen
- Regelmatig oefeningen doen
- Een gezond dieet volgen
- Genoeg tijd nemen om leuke activiteiten te doen
- Tijd vinden om te socialiseren met vrienden
- Drugs en alcohol vermijden
- Tijd alleen doorbrengen
Hoe kun je een surmenage behandelen en voorkomen?
Zo veel mensen maken de fout door te denken dat ze altijd maar perfect moeten zijn. Ze zien emotionele gezondheidsproblemen als tekenen van zwakte. Voor velen is het ook nieuw. Degenen die last hebben van overbelasting door stress zijn vaak hoge presteerders. Ze leggen voor zichzelf de lat hoog en voelen zich schuldig of teleurgesteld als ze het niet aankunnen.
Presteerders of verzorgers zijn eraan gewend dat anderen om hulp komen vragen en niet andersom. Ze zetten een dapper gezicht op, weigeren te erkennen dat ze hulp nodig hebben en worstelen tot de uitputting nabij is. Gelukkig zijn er een aantal manieren om de signalen vroegtijdig te herkennen en actie te ondernemen:
1) Gebruik je emotionele en psychologische intelligentie
Het is als je emotionele problemen wilt vermijden erg belangrijk om te begrijpen hoe je lichaam en geest reageren op stress.
De twee hersenhelften van je hersenen kunnen niet optimaal en tegelijkertijd functioneren. Het emotionele gedeelte heeft het vermogen om de rationele gedachte 'af te zetten' omdat het gewoonweg zwart of wit denkt. Dit is een overlevingsmechanisme en is er om te vechten of te vluchten als je bijvoorbeeld bedreigd wordt.
Maar het is natuurlijk niet goed als je hersenen gedurende langere tijd in de paniekmodus staan. Herken wanneer je geëmotioneerd raakt of als het je te veel wordt. Aanwijzingen zijn wanneer je merkt dat je zegt 'mijn hele leven is een puinhoop' of 'er overkomt mij nooit eens iets goeds'.
Leer dan om een stapje terug te doen, laat je rationele brein naar de problemen kijken... en zoek naar de oplossingen voor problemen, die je in je leven hebt. Het rationele brein ziet alle grijze gebieden en alle mogelijke oplossingen.
Vermijd dat je het emotioneel zwaar krijgt en gebruik zowel je emotionele als psychologische intelligentie.
2) Vraag om hulp
Er is wanneer je gestrest of overbelast bent niets mis met het vragen om hulp. Iedereen moet van tijd tot tijd zijn hart eens luchten. Maar als je het sterke stille type bent of als je denkt dat het zwak is om hulp te zoeken, mis je een vitaal begrip van wat het is om mens te zijn.
Het menselijk brein is een sociaal orgaan en het functioneert pas optimaal wanneer het verbonden is met andere menselijke hersenen. Isolatie kan niet alleen eenzaamheid maar ook een vertekend denken veroorzaken.
Zoek een vriend, een collega, een therapeut, een coach of een familielid waarbij je even echt jezelf kunt zijn. Doe een tijdje dat ik-kan-alles-aan-masker af en maak voor hulp, ondersteuning en advies contact met anderen. Ze zullen, omdat ze er niet zo emotioneel mee verbonden zijn, de situatie ongetwijfeld vanuit een ander oogpunt bekijken.
3) Zorg ook voor je lichaam
Je lichaam heeft rust nodig. Sommige mensen denken dat het machines zijn. Ze stellen zonder de consequenties na te gaan steeds hogere eisen aan hun lichaam.
Als je een auto hebt, kun je toch ook niet verwachten dat het goed zou werken als je de verkeerde brandstof in de tank hebt gegooid. Toch overleven veel mensen op koolhydraten, voeding met een lage voedingswaarde en vullen het probleem vervolgens aan met alcohol, een bekende neurotoxine!
Je problemen wegdrinken met alcohol zal de slaap van goede kwaliteit alleen onderbreken, je humeur verminderen en je lichaam en geest van kostbare voedingsstoffen beroven.
Zie je lichaam (inclusief je brein) als een prachtige Porsche, die van tijd tot tijd moet worden onderhouden en moet worden afgesteld.
Of zie het als een duur, eersteklas renpaard, die om topprestaties te kunnen leveren training, voeding en een stal van topklasse nodig heeft!
Je lichaam is niet zomaar een machine... en zelfs machines hebben om te kunnen blijven werken onderhoud en verzorging nodig!
4) Leer om jezelf uit te kunnen schakelen
Mindfulness bestaat al een lange tijd en er zijn miljoenen mensen over de hele wereld die over de voordelen ervan kunnen getuigen.
Gelukkig biedt de neurowetenschap meer inzicht in hoe en waarom het echt nuttig is om mensen te leren uit te kunnen schakelen, zich te ontspannen en het beste uit hun brein te halen.
5) Probeer deze mindfulness-oefening
Vind een plek waar je een paar minuten rustig kunt gaan zitten en waar je je kunt ontspannen. Houd een klein voorwerp zoals een steen, een beker, een stuk fruit of iets anders in je hand. Het maakt echt niet uit wat het is.
Richt nu je aandacht op het object. Verplaats het in je hand. Bestudeer de textuur, vorm en kleur. Onderzoek de ruimte eromheen, hoe het in je hand rust.
Sta niet toe dat je aandacht van dit object verdwijnt. Je bent je hersenen op drie manier aan het trainen om je tegen opdringerige gedachten en zorgen te verweren. Let ook op je ademhaling.
Laat al het andere eenvoudig vervagen. Ben in het heden, op dit moment. Er is geen verleden en geen toekomst, alleen maar dit moment.
Doe dit regelmatig om zo het functioneren van je hersenen en je zelfbeheersing te vergroten.
6) Zet je zorgen van je af
Wat heeft het voor nut om je 24/7 over dezelfde dingen zorgen te maken? Veel mensen hebben ook dezelfde oude problemen de hele dag door en de hele nacht door hun hoofd spoken!
Pak een notitieblok en besteed tien minuten per dag aan je zorgen. Noteer alle problemen en overweeg vervolgens de oplossingen.
Maak een beslissing over wat je wel en wat je niet kunt en bekijk wat een echte oplossing is. Sluit vervolgens het boek en laat het dan tot de volgende dag liggen. Pas de volgende dag besteed je er dan pas weer aandacht aan.
Tot slot...
Om weer normaal te kunnen functioneren en een toekomstige crises te kunnen voorkomen, is het belangrijk om een surmenage te behandelen. De beste eerste stap is om begeleiding bij een professional in de geestelijke gezondheidszorg te zoeken. Dit kan worden gevolgd door een individueel behandelplan dat kan bestaan uit residentiële behandeling, therapie, groepsondersteuning, veranderingen in de levensstijl en doorlopende zorg en zelfzorg.
Bronnen
sante-medecine.journaldesfemmes.fr/faq/64262-surmenage-causes-symptomes-et-diagnostic
www.docteurclic.com/maladie/surmenage.aspx
www.psychologies.com/Bien-etre/Sommeil/Fatigue/Articles-et-Dossiers/A-chaque-fatigue-son-remede-naturel/8Le-surmenage