Stress en prikkelbare darm syndroom (PDS)
Waarom en hoe stress een prikkelbare darm kan verergeren of in sommige gevallen zelfs kan veroorzaken ga ik in dit artikel uitleggen. Het is een feit dat te veel en langdurig stress onze darmwerking kan beïnvloeden en vandaar dat een stressvolle tijd vaak de prikkelbare darm klachten kan vergroten en verslechteren.
De exacte oorzaak van een prikkelbare darm syndroom is nog niet bekend, maar veel onderzoekers zijn van mening dat het veroorzaakt kan worden door een niet optimaal functioneerde verbinding tussen de hersenen en de darmen. De hersenen sturen de darmen aan en wanneer hier problemen zijn kunnen er problemen optreden.
Hersenen -> darm verbinding
Het antwoord op een waargenomen stress situatie die zowel extern als intern kan zijn veroorzaakt is een ketenreactie van gebeurtenissen in je lichaam. Allereerst wordt de sensorische cortex, de thalamus en de hersenstam geprikkeld wanneer er sprake is van stress.
Vervolgens worden er hormonen vrijgelaten door het zenuwstelsel in het lichaam. Dit komt omdat je lichaam denkt dat er een eventuele levensbedreigende situatie gaande is.
Adrenaline effect
Het hormoon dat wordt vrijgelaten is adrenaline en verhoogt je pols en heeft direct invloed op je spijsvertering.
Stress en PDS proces:
Hierboven kun je zien wat er allemaal gebeurt wanneer je stress hebt. Deze ketenreactie vindt plaats omdat onderzoekers denken dat het te maken heeft met onze vertraagde evolutie. In de oudheid had stress een overlevingsfunctie. Door de hormonen kun je sneller reageren en uit levensbedreigende situaties ontsnappen.
Dit had prioriteit nummer 1 voor het lichaam en vandaar dat veel lichamelijke processen vertraagd worden om te overleven! Je immuunsysteem is niet belangrijk als je wegrent voor een leeuw die je wilt opeten. Maar tegenwoordig hebben we hier niet mee te maken en hebben we vrijwel geen levensbedreigende situaties meer, maar eerder vervelende irritaties die toch voor dezelfde lichamelijke reacties zorgen.
Langdurig veel stress kan voor veel problemen zorgen en aandoeningen zelfs veroorzaken. Wat betreft een prikkelbare darm syndroom heeft stress direct invloed op je spijsvertering en verklaart de extra klachten tijdens stress.
Psychologie van stress
Psychologische factoren hebben meer invloed op het lichaam dan dat je wellicht zou denken. Steeds meer onderzoeken onderbouwen dit en de placebo effect is een goed voorbeeld van hoe belangrijk je gedachten zijn bij een aandoening. Nu betekent dit niet dat psychologisch alles is, maar zeker een belangrijke factor. Daarbij zorgt stress voor chemische veranderingen in het lichaam en kunnen ook de pijn signalen in de darmen prikkelen.
Het onder controle krijgen van stress is cruciaal maar zeker niet eenvoudig in het huidige moderne leven. Er zijn eenmaal veel prikkels waardoor stress kan optreden, denk aan files, familieproblemen, financiële problemen, carrière stress of zelfs de kredietcrisis kan voor stress zorgen.
Stress en de darmen
Onderzoek geeft tevens aan dat stress voor veel mensen problemen in de darmen kunnen veroorzaken. Persoonlijk krijg ik van te veel stress last van de keel en merk per direct dat mijn immuunsysteem verminderd is. Bij anderen kan stress de maag per direct beïnvloeden, dit geldt ook bij mijn vriendin.
Wanneer zij veel stress heeft voelt ze de spanning in de maag. Bij een PDS kan dit de pijn dramatisch verergeren en gaat van spanning in de maag naar heftige buikkrampen die niet lijken te stoppen. Ongelooflijk als je er zo over nadenkt, want stress zit allemaal in ons ‘’hoofd’’ en dat voor zulke grote lichamelijke veranderingen kan zorgen.
Anti Stress Management
Als je last hebt van een prikkelbare darm syndroom zorgt dat alleen al voor veel stress. Maar toch is het belangrijk om wat te doen tegen jouw persoonlijke stress en een barrière op te bouwen tegen terugkerende stress. Vaak zijn het terugkerende prikkels die stress veroorzaken.
Weten welke prikkels dit zijn is de sleutel tot succes om stress onder controle te krijgen. Een voorbeeld is als je in de file staat. Veel mensen kunnen hier laaiend over worden en je kunt er eenmaal niets aan veranderen. Wat ik altijd doe is een audiobook luisteren wanneer ik in de auto rijd of in de file sta, hierdoor wordt ik niet zo snel geprikkeld omdat ik een interessant fragment aan het luisteren ben. Het in kaart brengen van je stress prikkels en daar proactief wat aan doen is de eerste stap.
Naast prikkels in kaart brengen zijn er natuurlijk nog talloze manieren om stress te verminderen. Hieronder ga ik de belangrijkste noemen. Daarbij leer je een betrekkelijke nieuwe anti stress methode tegen PDS en erg krachtig kan werken omdat het de neuroverbindingen in de hersenen opnieuw verbindt.
Want deze verbindingen in de hersenen zorgen ervoor dat een bepaalde situaties stress veroorzaken (zoals in de file staan).
Stress en een prikkelbare darm syndroom: wat te doen
Lichamelijke beweging
Het klinkt super simpel, maar lichamelijke beweging is één van de beste manieren om stress te verminderen. Even een wandeling maken zorgt ervoor dat je weer beter kunt denken en laat genotshormonen los.
Het menselijke lichaam is eenmaal gemaakt om te bewegen en wanneer je veel stress ervaart kan een dagelijkse wandeling veel doen! Naast een wandeling kun je ook overwegen om te beginnen met yoga / pilates.
Anti stress management training
Een coach kan je erg goed helpen om een plan voor je samen te stellen om specifieke stress prikkels bij jou aan te pakken. Ook werkt hypnotherapie goed waarbij het doel is om nieuwe gedragingen te leren wat betreft stress prikkels.
Nieuwe verbindingen aanleggen in je hersenen is belangrijk. Een andere methode is de zogenaamde Callahan techniek waarbij je met speciale drukpunten op je lichaam stress kunt verminderen.
Proactief ontspannen
Je favoriete activiteit doen wanneer je veel stress hebt is erg verstandig. Dit kan een goede film kijken, tuinieren, naar muziek luisteren, avond uit, uiteten etc. Het maakt niet uit wat het is, het meest belangrijke is om zo snel mogelijk je gedachten te verzetten. Dit is niet eenvoudig wanneer je geprikkeld bent door stress.
Maar probeer dit toch! Wat ik altijd doe wanneer ik veel stress heb dan ga ik een wandeling maken. Vaak combineer ik dit met een vers broodje halen bij de bakker zodat ik een doel heb om naar buiten te gaan.
Voldoende slaap
De meeste mensen krijgen tegenwoordig bij lange na niet voldoende slaap. Daarbij hebben veel mensen ook problemen met slapen vanwege een verstoord ritme. Zorg ervoor dat je tenminste 8 uur per dag slaap. Daarbij is een stille volledige donkere slaapkamer extreem belangrijk.
Hierdoor gaat de aanmaak van het slaaphormoon melatonine beter en verbeter je de natuurlijke tendens om te slapen. Dit effect versterk je tevens door overdag voor voldoende licht te zorgen. Tevens kun je een ‘’Daylight Power lamp’’ aanschaffen die zonlicht zonder schadelijke stralen emuleert. Zelf werk ik met een dergelijke lamp op mijn kamer en heeft mijn slaap ritme enorm verbeterd.
PDS support groep
Zoek een support groep met lotgenoten. Dit kan erg fijn zijn als je met een lotgenoot kan praten die ook last heeft van een prikkelbare darm. Ervaringen en tips uitwisselen kan erg goed werken.
Probeer alternatieve geneeskunde
Een alternatieve manier van behandelen kan ook goed werken tegen een prikkelbare darm. Denk aan een acupunctuur, massages, hypnotherapie of de callahan techniek kunnen goed werken om beter om te gaan met stress en PDS. Tevens raad ik je het aan om eens een kijkje te nemen om onze anti stress management cursus pagina waar ik een aantal eboeken heb geschreven over stress (gratis).
Er zijn veel manieren om stress onder controle te krijgen. Zodra je eenmaal hebt geleerd om jouw stress prikkels te verminderen zullen de klachten van een prikkelbare darm en stress afnemen. Hierdoor neem je een grote factor weg en kun je beginnen te richten op de échte oorzaken van je prikkelbare darm.
Tijdens mijn onderzoek en het coachen van mensen met PDS ben ik tot de conclusie gekomen dat je op een natuurlijke nieuwe manier zeer effectief de klachten van een prikkelbare darm kunt stoppen.
Referentie wat betreft de hersen darm verbinding bij PDS (engels):
http://ajpgi.physiology.org/content/280/4/G519.full