Stresshormonen: wat zijn de effecten?

Het is algemeen bekend dat onze huidige levensstijl mensen steeds vaker te maken hebben met stress. Dit kan komen door werk, deadlines maar ook het gebruik van mobiele telefoons en het altijd maar bereikbaar zijn.

Deze toegenomen druk zorgt ervoor dat je lichaam stresshormonen aanmaakt, de reactie van het lichaam op overmatig veel druk is hetzelfde als de reactie op gevaar.

Daarom ga ik je in dit artikel meer vertellen over het mechanisme van het lichaam, welke hormonen worden aangemaakt en wat uiteindelijk het gevolg daarvan is op je gezondheid, want als je lichaam stresshormonen blijft aanmaken heeft dat grote negatieve gevolgen op je gezondheid!

Stressmechanisme

De mens heeft van nature een mechanisme waardoor bij gevaar het lichaam overschakelt naar de bekende “vecht of vlucht” modus. Je hersenen registreren gevaar en daardoor maakt je lichaam extra hormonen aan die je in staat stellen om adequaat op het dreigende gevaar te reageren.

Normaal gesproken zijn de processen in je lichaam gericht op het opnemen van voedingstoffen door je spijsvertering, het immuunsysteem dat je beschermt tegen ziektes en natuurlijk het aanmaken van nieuwe cellen en het onderhouden van bestaande cellen.

In de gevaarmodus worden al deze processen die gezamenlijk voor zorgen dat jij gezond blijft naar de achtergrond geschoven. Door de stress denkt het lichaam dat er acuut gevaar is, daarbij treden hele andere processen in werking.

De prioriteit ligt nu bij overleven daarom produceert je lichaam grote hoeveelheden stresshormonen. Hierdoor worden je reflexen gestimuleerd, je bloeddruk en hartslag gaan omhoog, eiwitten en glycogeen in je spieren worden omgezet in glucose zodat je extra energie hebt om te ontsnappen.

Ook komen er stoffen vrij waardoor je vrijwel geen pijn voelt, zodat je ondanks letsel uit de gevaarlijke situatie kunt ontkomen.

Bij reëel gevaar kan dit het verschil maken tussen leven en dood. Echter tegenwoordig belandt het lichaam vaker in de noodsituatie door stress. Hierdoor wordt je lichaam en geest te zwaar belast. Het systeem van vecht of vluchten is door de evolutie zo gemaakt voor noodsituaties.

Het is dus een mechanisme dat niet is gemaakt om altijd op vechten/vluchten modus te staan!

Stresshormonen

Dit overlevingsmechanisme wordt ingeschakeld door middel van afgifte van drie belangrijke hormonen:

Adrenaline

Adrenaline is een neurotransmitter en hormoon dat wordt aangemaakt in de bijnieren en heeft een aantal effecten op je lichaam zoals een snellere hartslag en een hogere bloeddruk. Een ander effect van het vrijkomen van adrenaline is dat de toevoer van bloed in je lichaam verandert: er gaat meer bloed naar je spieren en je hart, er gaat minder bloed naar je huid en je ingewanden.

De bronchiën in je longen verwijden zodat je meer zuurstof kunt inademen.

Adrenaline zorgt er ook voor dat de aanmaak van spijsverteringssappen vermindert. Het zet je spijsvertering op een laag pitje zodat de energie die je normaal gebruikt voor het verteren van voeding wordt omgeleid naar je spieren en hersenen.

Ook zorgt het ervoor dat je zenuwstelsel “sneller” gaat werken.

Doordat het adrenalinegehalte in je lichaam sterk stijgt komt de energievoorraad die je lichaam heeft opgeslagen in je lever en spieren in de vorm van glycogeen vrij, hierdoor stijgt de hoeveelheid glucose in je bloed sterk.

Noradrenaline

Noradrenaline is ook een neurotransmitter en hormoon dat wordt aangemaakt in de bijnieren en ook deze stof komt bij stress in grote hoeveelheden vrij in je lichaam. De effecten van noradrenaline zijn min of meer vergelijkbaar met de effecten van adrenaline; het vermindert de bloedtoevoer naar je organen, het remt je spijsvertering en zorgt ervoor dat er meer bloed naar je hersenen gaat en je zenuwstelsel gaat in supermodus.

Cortisol

Het derde stresshormoon dat door je lichaam wordt aangemaakt als gevolg van stress is cortisol; het komt vrij als gevolg van het vrijkomen van adrenaline en noradrenaline.

Dit hormoon heeft als doel om het directe vrijkomen van energie door omzet van glucogeen door de andere stresshormonen op te vangen en het lichaam na de directe schok weer terug te brengen in een situatie waarin je lichaam weer in balans is.

De energie die daarvoor nodig is wordt gecreëerd doordat de eiwitten in je spieren worden afgebroken en omgezet in aminozuren, deze aminozuren kunnen weer worden omgezet in glucose.

Ook corstisol heeft het effect dat de bloedsuikerspiegel sterk stijgt.

Een ander effect van cortisol is dat dit hormoon ervoor zorgt dat je immuunsysteem tijdelijk wordt uitgeschakeld en je spijsvertering wordt vertraagd. De energie die het immuunsysteem normaal gesproken gebruikt wordt nu omgeleid en ingezet om te herstellen van de directe aanslag op het evenwicht in je lichaam door de afgifte van adrenaline en noradrenaline.

Lichamelijke Effecten

De effecten op lange termijn is dat doordat je voortdurend stresshormonen aanmaakt het lichaam constant de focus verlegt op directe energiebehoefte en het opvangen van de de impact op het lichaam, in plaats van zich bezighouden met het gezond houden van de cellen.

De directe energie die steeds vrijkomt in je lichaam zorgt er op de eerste plaats voor dat er veel extra insuline moet worden aangemaakt om de bloedsuikerwaarden weer normaal te krijgen. Hierdoor kan diabetes type 2 ontstaan.

Op de tweede plaats loop je door de verhoogde bloeddruk en hartslag verhoogd risico op hart-en vaatziekten zoals bijvoorbeeld een hartaanval of een beroerte!

Tekorten ontstaan in de systemen waar de energie weggehaald wordt.

Je huid verslechtert, je krijgt bijvoorbeeld problemen zoals acne. Je immuunsysteem en spijsvertering gaan slechter functioneren waardoor je je zwak en vermoeid voelt en vatbaar voor ziektes wordt. Ook zijn problemen met het libido of een ontregeling van de menstruatiecyclus en verminderde vruchtbaarheid typische gevolgen van langdurige stress.

 Een ander gevolg van constante stress is dat je aan de ene kant een afbraak krijgt van spieren doordat glycogeen en eiwitten worden afgebroken, maar juist het vet blijft.

Met name cortisol speelt daarin een belangrijke rol omdat dit hormoon de groei van vetcellen bevordert. Je krijgt dus te maken met de typische vetophopingen rond de buik terwijl je armen en benen door de spierafbraak juist extra dun worden.

Psychologische effecten

Andere problemen die je door de constante aanmaak van stresshormonen kunt krijgen zijn met name dat je je psychisch steeds minder goed gaat voelen, dit kan zich uiten in dat je je constant opgejaagd voelt en agressief reageert, maar bij anderen uit dit zich in de vorm van een depressie of burn-out.

hoe je het went of keert uiteindelijk zal stress zowel lichamelijk als geestelijk zijn tol eisen.

Conclusie:

Nu je weet waarom dat stress zo ongezond voor je is omdat je lichaam altijd op stress  zal reageren op stress door in de vecht/vlucht modus te gaan. Als deze stresshormonen voor langere tijd worden aangemaakt heeft dat altijd een negatieve invloed op je gezondheid.

Dit komt omdat het overlevingsmechanisme altijd een korte termijn reactie is die veel energie kost, energie die je op lange termijn tekort gaat komen.

Daarom is het zo belangrijk dat jij goed op jouw gezondheid past en je niet laat overspoelen met stress. Daarnaast is het belangrijk dat je actief leert omgaan met de stress die je wel in je leven hebt.

Dit kun je op verschillende manieren doen, je kunt aan de ene kant meer aan ontspanningstechnieken werken om zo voor een ontspannen en uitgeruste geest te zorgen. Aan de andere kant kun je gaan sporten of wat vaker een rondje te lopen, lichamelijke activiteiten zijn ook een goede manier om stress te verminderen.

De laatste tip die ik je kan geven om te zorgen dat je goed bestand bent tegen stress is misschien wel de belangrijkste en dat is voldoende slaap!

Bronnen:

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1361287/

Heb je nog vragen of suggesties? Laat het me weten! Waardevol artikel? Deel het hieronder via social media.