De Gezondheidsvoordelen van Tapioca

Met de alsmaar stijgende populariteit van glutenvrij bakken, is Tapioca meel voor veel mensen een belangrijk ingrediënt in de keuken geworden. Cassave-wortels, waarvan Tapioca afgeleid is, bevat van nature heel veel koolhydraten. En het is juist om die reden dat er tapioca zetmeel van gemaakt kan worden. Dit wordt verwerkt tot glutenvrije bloem of (zogenaamde) parels en vlokken. Deze ingrediënten worden als verdikkingsmiddel gebruikt in allerlei voeding, van pizzadeeg tot taartvulling.

Tapioca smaakt mild en heeft een licht-zoete smaak. Het is één van de puurste vormen van zetmeel beschikbaar. Naast koolhydraten en zetmeel, is Tapioca heel laag in andere voedingsstoffen zoals eiwitten, vetten, en de meeste vitamines en mineralen. Aan de andere kant is Tapioca volledig glutenvrij, arm aan calorieën en helemaal vrij van suiker. Dus ondanks het gebrek aan essentieel voedingsstoffen, wat je zou verwachten van Tapioca, is dit product uitstekend geschikt om te gebruiken bij gezond, glutenvrij koken en bakken.

Hoe wordt Tapioca gemaakt?

Hoe Tapioca exact gemaakt wordt, verschilt per lokatie. Maar in principe gaat het altijd om het persen van de zetmeelrijke vloeistof uit de Cassave-wortel.

Op het moment dat de zetmeelrijke vloeistof uit de wortels is onttrokken, laat men het water verdampen. Na dit proces blijft er heel fijn poeder achter. Dat is de Tapioca.

Vervolgens wordt dit poeder verwerkt tot de gewenste vorm. Dat kan meel zijn, parels, of vlokken.

Tapioca in de vorm van parels is de meest voorkomende vorm. Ze worden vaak gebruikt in thee, pudding, en toetjes. Maar ook als verdikkingsmiddel bij het koken.

Omdat al het water uit de Tapioca is onttrokken, moet de gekochte Tapioca eerst geweekt of gekookte worden voor consumptie.

Tijdens dit proces verdubbelt de grootte van de parels of vlokken, en worden ze enigszins doorschijnend.

Tapioca wordt vaak verward met Maniokmeel. Terwijl Tapiova wordt gemaakt uit de wortel van de Cassave, wordt maniokmeel gemaakt uit de bloem van dezelfde plant. Twee totaal verschillende producten!

Waar wordt Tapioca voor gebruikt?

Tapioca is een graan- en glutenvrij product dat heel veel toepassingen heeft:

Gluten- en graanvrij brood

Tapioca-meel kan heel goed worden gebruikt om brood te maken. Maar in de meeste gevallen wordt het gebruikt in combinatie met een ander meel. Een mix dus.

Ongerezen brood

Tapioca meel wordt heel vaak gebruikt om ongelezen brood mee te maken, met name in ontwikkelingslanden. En dat is niet verwonderlijk: Het is lokaal beschikbaar en is heel goedkoop.

Met verschillende toppings kan dit ongerezen brood ook worden gebruikt als ontbijt, lunch of dessert.

Pudding en toetjes

De Tapioca, in de vorm van parels, wordt heel vaak gebruikt om pudding, toetjes, snacks, of thee van te maken.

Bindmiddel

Tapioca is ook een uitstekend bindmiddel voor bijvoorbeeld soep, een heerlijke saus, of een jus. Het is een goedkoop bindmiddel, hoge verdikkingskracht, en het heeft een neutrale smaak.

Tapioca wordt ook gebruikt als bindmiddel bij het maken van bijvoorbeeld hamburgers en allerlei vormen van deeg, om de textuur en het vochtgehalte te verbeteren. Ook belangrijk om vocht vast te houden in een gel-achtige vorm. En wist je dat Tapioca ook helpt om zo lang mogelijk verkleuring te voorkomen?

En dan een onverwachte toepassing…

Naast het feit dat Tapioca natuurlijk veel tijdens het koken en bakken wordt gebruikt, is het ook een nuttig middel bij het wassen van kleren. Het toevoegen van de Tapioca parels zal zorgen voor schonere was.

De voedingswaarde van Tapioca

Tapioca is een zetmeel-extract dat gemaakt wordt van de zetmeelrijke Cassave-wortel. Tegenwoordig wordt Cassave geteeld in grote delen van Afrika, Azië, en Zuid-Amerika. De hele plant wordt in die delen van de wereld beschouwd als een belangrijke grondstof die miljoenen mensen een aanzienlijk deel van hun calorieën oplevert. (1)

Dus, wat zit er precies in een kwart kopje tapioca meel? Laten we het (korte) lijstje even opsommen (2):

• • 100 kilocalories
  • 26 gram koolhydraten
  • Nagenoeg geen suiker, vet en eiwitten.

Maar, als er maar zo weinig voedingsstoffen inzitten… Waarom zou je het sowieso dan gebruiken?

Terwijl Tapioca je weinig essentieel voedingsstoffen zullen bieden, maakt het gebruik van Tapioca het wel mogelijk om recepten te maken zoals pudding, sauzen, en andere heerlijkheden, zonder gebruik te maken van andere sterk bewerkte ingrediënten en vreemde toevoegingen. Lees de lijst met ingrediënten maar eens op een eenvoudig product zoals pudding. 80% van die vreemde toevoegingen kun je aan de kant kunnen gooien als je Tapioca zou gebruiken.

In sommige delen van de wereld wordt Tapioca meel zelfs gebruikt om brood, cake, koekjes, chips, en tortilla te maken. Ook wordt er een soort melkachtige drank van gemaakt, wat je zou kunnen vergelijken met kokosmelk.

De voordelen van Tapioca

Als je een allergie hebt voor noten, kokosnoot, of eventueel andere glutenvrije granen. Of als je een FODMAP dieet dieet volgt, zul je merken dat Tapioca heel veel voor je kan betekenen.

Enkele gezondheidsvoordelen van het gebruik van Tapioca (meel, parels of in vlokken) bij het bakken en koken

1) Tapioca is vrij van gluten, noten, en graan

Er is een duidelijke reden waarom mensen, als ze het succesvolle Paleo dieet volgen, houden van Tapioca: Het is vrij van gluten, graan, graanzuivel, en zaad. En ook nog eens nagenoeg suikervrij. Tapioca is ook nog eens volledig veganistisch! Hoe mooi wil je het hebben? Producten van Cassave zijn licht verteerbaar en worden vaak aanbevolen voor mensen met spijsverteringsproblemen zoals coeliakie, glutonintolerantie, noot- of zaadallergieën, diverticulitis, IBS of IBD.

Meel van Tapioca is een heel mooi alternatief voor traditioneel tarwemeel. Maar dat is niet het enige. Ook is het een alternatief voor bloem wat voor allerlei doeleinden gebruikt kan worden. Het kan zelfs op noten gebaseerd meel vervangen, zoals bijvoorbeeld amandelmeel.

Het heeft een verscheidenheid aan toepassingen bij gezond bakken en koken, zonder enige vorm van ongewenste toevoegingen of gluten. Tapioca kan in de meeste gevallen gewoon gegeten worden door mensen met een gevoelige spijsvertering, of door mensen die op een andere manier moeite hebben om andere producten, gebaseerd op ander meel, te eten.

Tapioca is zelfs veilig voor mensen die een gematigde vorm van het auto-immuun dieet volgen, een dieet dat heel veel bronnen van koolhydraten beperkt. (3)

2) Laag in calorieën, suiker, en vet

Tapioca heeft in verhouding meer koolhydraten en water dan heel veel andere soorten meel, zoals boekweit, rijst, maïs, amandel, en kokosmeel. (4) Omdat het weinig eiwitten, suiker of vet bevat, heeft het heel weinig calorieën en kan het in heel veel recepten gebruikt worden als je af wilt vallen en/of je gewicht in balans wilt houden.

Het gebruik van Tapioca bij het koken en bakken kan een geweldige manier zijn om het gebruik van boter, olie, room, of zuivel tot een minimum te beperken. Het is geschikt voor mensen met een caloriearm dieet, mensen met diabetes, mensen met symptomen van hoge bloeddruk, hoog cholesterol, allergieën, en problemen met de spijsvertering.

3) Geen smaak en geur

In je eten merk je niet eens dat je Tapioca gebruikt hebt. Het is namelijk volledig geurloos en smaakloos. Daarom kan het in zowel zoete als hartige gerechten gebruikt worden. Het gebruik van Tapioca heeft een positief effect op de textuur en het zogenaamde ‘mondgevoel’.

Als je de smaak van andere glutenvrije graan-melen niet aangenaam vindt, zal het gebruik van Tapioca je verbazen., Gewoon een keer proberen, en je zult versteld staan!

4) Tapioca is een fantastisch bindmiddel

In vergelijking met heel veel andere soorten meel, is Tapioca absorberend en houdt het eventueel water goed vast. Dit betekent in de praktijk dat het prima ingezet kan worden als bindmiddel. Hoewel glutenvrij bakken soms erg lastig kan zijn zonder de bindende en veerkrachtige kwaliteit van gluten, kan het toevoegen van Tapioca helpen voorkomen dat producten te droog worden en geen homogene massa vormen.

Het zal natuurlijk niet rijzen zoals gist, wat betekent dat het niet altijd een succes zal zijn als je het in bijvoorbeeld brood verwerkt. Maar het heeft zeker beter bindende eigenschappen dan amandel- of kokosmeel.

5) Geen cholesterol

Tapioca is cholesterolbrij. Zoals je waarschijnlijk weet, kan een hoog cholesterol problemen opleveren met je bloedvaten. Ze gaan dichtslibben waardoor vroeger of later problemen kunnen ontstaan met, onder andere, je hart. In het ergste geval een hartaanval of een beroerte.

6) Tapioca bevat voedingsvezels

Een kopje Tapioca parels bevat ongeveer 1,5 gram voedingsvezels. Toegegeven, dat is niet heel erg veel, maar het kan je zeker helpen om de dagelijks aanbevolen hoeveelheid van 21 tot 38 gram te halen. De meeste mensen eten namelijk bij lange na niet genoeg vezels, wat kan zorgen voor serieuze gezondheidsproblemen. Vezels helpen je namelijk om je cholesterol te verlagen, je stoelgang regelmatig te houden, obstipatie te vermijden, en het in balans houden van je bloedsuikerspiegel.

7) Tapioca is een bron van calcium

Je hebt meer calcium in je lichaam nodig dan enig ander mineraal. Calcium is niet alleen belangrijk voor sterke botten, maar ook voor sterke tanden. Maar dat is niet het enige:

• • Calcium helpt om je bloedvaten en spieren samen te laten trekken en uit te zetten.
  • Calcium helpt om berichtjes te sturen (neuronen) van en naar de hersenen.
  • Calcium helpt je bloedstolling

Iedere dag weer verlies je veel calcium door je huid, je zweet, je urine en je ontlasting. Je lichaam is niet in staat om zelf de calcium aan te maken die het iedere dag verliest. Hert benodigde calcium moet aangevuld worden vanuit het voedsel dat je eet.

Een kopje Tapioca bevat ongeveer 30 milligram calcium. Dit is ongeveer 3% van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid.

Nogmaals, het is geen indrukwekkende hoeveelheid, maar het telt zeker mee voor je dagelijkse inname.

7) Tapioca is laag in natrium

De meeste mensen eten veel te veel natrium, oftewel doodgewoon zout. En dan heb ik het niet zozeer over die zoutpot bij de aardappelen, maar met name over al het zout wat verwerkt zit in bewerkt voedsel. Vaak zit er heel veel zout verwerkt in sauzen, soepen, kruiden. En wat dacht je van bijvoorbeeld pizza’s? Zowel diepvries als bij de pizzeria. 

Het teveel aan zout compenseert het gebrek aan smaak. Denk daar maar eens aan bij je volgende pizza: Als je te veel zout proeft, en als het vet is, heeft het basisproduct helemaal geen goede smaak.

Te veel zout wordt al heel lang in verband gebracht met hoge bloeddruk, hartaandoeningen, en beroertes.

Dus goed nieuws dat Tapioca maar een heel klein beetje zout bevat. Maar 2 milligram op een kopje.

8) Tapioca is een bron van foliumzuur

Foliumzuur is een B-vitamine die je lichaam nodig heeft om DNA te maken. Ook is foliumzuur onmisbaar bij de celdeling. Foliumzuur is ook cruciaal voor vrouwen die zwanger willen worden om bijvoorbeeld een open ruggetje bij een baby te voorkomen. Maar wat veel mensen niet weten is dat een tekort aan foliumzuur ook bloedarmoede kan veroorzaken. 

Eén kopje Tapioca bevat 6 microgram foliumzuur. Dat is ongeveer 2% van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid.

9) Tapioca is een bron van mangaan

Eén kopje Tapioca levert maar liefst 8% van het mangaan wat je lichaam dagelijks nodig heeft. Mangaan is een essentieel. Mineraal dat uw lichaam helpt om koolhydraten, cholesterol, en aminozuren te metalliseren. Mangaan ondersteunt ook de ontwikkeling van botweefsel en bindweefsel.

10) Tapioca is een bron van ijzer

Tapioca is ook nog eens een goede bron van ijzer. Eén kopje Tapioca bevat maar liefst 13% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid. Het ijzer in je lichaam is nodig in de hemoglobine. Dat is een eiwit dat zuurstof naar alle delen van je lichaam transporteert. Als je niet genoeg ijzer binnenkrijgt, kun je last krijgen van bloedarmoede met een ijzertekort. Deze aandoening kan, mits onbehandeld, hele ernstige gevolgen hebben. Denk maar eens aan kortademigheid, algemene vermoeidheid, en pijn op de borst.

11) Tapioca helpt je bij het afvallen

De koolhydraten en de vezels in tapioca helpen je om je maag te vullen. Natuurlijk, want het zijn voedingsmiddelen. Maar met name de vezels zullen er voor zorgen dat je maag langer gevuld blijft waardoor je geen ‘hongergevoel’ krijgt. Het gevolg hiervan is dat je niet verleidt wordt tot ongezonde snacks, met name in de namiddag. De namiddag is het meest gevaarlijke moment om je maag te vullen met ongezonde snacks. 

Het eten van vezels helpt je in alle opzichten als je gewicht wilt verliezen, of als je je gewicht goed in balans wilt houden.

Maar let op!

Dit klinkt allemaal heel erg goed, maar er zijn toch een paar dingen waar je op moet letten.

Als Tapioca op de correcte manier wordt gemaakt, is er helemaal niks aan de hand. De problemen beginnen pas als je Tapioca van slechte kwaliteit hebt. Als tapioca van slecht verwerkte cassave wortels wordt gemaakt, kan diezelfde Tapioca zelfs giftig zijn.

Cassave vergiftiging

De Cassave wortel bevat van nature een giftige stof die linamarine wordt genoemd. Deze stof wordt  in je lichaam omgezet in waterstofcyanide, en kan dus cyanide-vergiftiging veroorzaken.

Met name in ontwikkelingslanden kan dit een probleem zijn, met name in tijden van droogte en schaarste. Er wordt dan veel minder gelet op de verwerking van de wortels, waardoor er inmiddels epidemieën in Afrikaanse landen zijn geweest. (5)

Wees gerust: Commercieel geproduceerde tapioca bevat normaal gesproken geen schadelijke niveaus van Linamarine meer, en is dus veilig om te eten.

Tot slot

Tapioca is niet echt volgepakt is met allerlei voedingsstoffen. In die zin is het dus beslist geen superfood. Maar voor mensen die gezondheidsproblemen hebben met graan en gluten, is Tapioca een prima alternatief.

Heb jij wel eens Tapioca gebruikt in de keuken? Laat hieronder je ervaring achter!