Waarom heb je grijs haar + 8 tips

Heb je een grijze haar gevonden, en ben je nu in volle paniek aan het zoeken wat te doen? In ieder geval géén paniek. Je kunt er niet omheen. Vroeger of later krijgen we er allemaal mee te maken. Helaas bestaat er geen pilletje om dit te voorkomen of terug te draaien. Maar er zijn wel wat zaken waar je op kunt letten om het moment van grijs worden zo veel mogelijk uit te stellen. Deze tips vind je aan het einde van dit artikel. Verder leg ik je uit wat grijs haar precies is, en wat de oorzaken kunnen zijn van een vroegtijdige vergrijzing. Maar eerst even wat anders:

Eerst even een paar fabeltjes en mythes uit de wereld helpen

Over haar, en dan zeker over grijs haar, bestaan heel veel mythes. Leuke borrelverhalen die met name gebruikt worden om iemand die net grijs begint te worden even een hak te zetten. Wees gerust, de meeste zijn gewoon populaire borrelpraatjes die na ieder wijntje steeds sterker en extremer worden. Dus voordat we verder gaan met meer serieuze zaken, eerst even de mythes en fabeltjes uit de wereld helpen:

Mythe 1: Je kunt binnen één nacht grijs worden

De meest bekende mythe is wel over het feit dat je binnen één nacht helemaal grijs zou kunnen worden. Dit wordt ook wel het Marie-Antoinette syndroom genoemd. De naam is ontleend aan één van de waarnemingen in de geschiedenis waarbij, in dit geval, de Franse koningin Marie-Antoinette in één nacht grijs was geworden, de nacht voordat ze werd onthoofd tijdens de Franse revolutie. Er zijn meerdere, soortgelijke, waarnemingen gedaan. Maar toch is en blijft het een mythe. Het haar wordt namelijk niet grijs.

Als gevolg van hevige stress kan het, in hele zeldzame gevallen, voorkomen dat de gekleurde haren, als gevolg van een auto-immuunstoornis, worden afgestoten. De lichtgekleurde haren blijven dan over. Je haardos wordt in dat geval fors uitgedund en het lijkt alsof je inderdaad in hele korte tijd wit of grijs bent geworden. Ongeveer 0,5% tot 1% van de mensen hebben een aanleg hiervoor, maar dan moet er wel een extreem stressvolle gebeurtenis plaatsvinden. Het is om die reden dat het uiterst zeldzaam is.

Mythe 2: Grijze haren verwijderen, zorgt voor nog meer grijze haren!

Zodra je een grijze haar ziet, heb je natuurlijk de neiging om deze er direct tussenuit te halen. Maar dan denk je aan het verhaal dat voor iedere verwijderde grijze haar, er twee voor terug komen. Dus laat je de haar voor nu maar even zitten. Maar als je logisch nadenkt, kan dit helemaal niet. Je trekt er een haar uit, samen met het haarzakje. Het is dus niet mogelijk dat er twee nieuwe grijze haren voor in de plaats komen. Daarnaast is een haar een dood ding, het zijn dode cellen die niets nieuws kunnen genereren.

Mythe 3: Iedere dag je haar wassen voorkomt grijs worden

Nog zo’n hardnekkige mythe. Grijs haar heeft helemaal niets te maken met hygiëne. Regelmatig je haar wassen is natuurlijk wel goed, want het beschermt je tegen ziektekiemen en irritatie van de hoofdhuid, maar grijze haren voorkomen? Nee, dat is een fabeltje!

Mythe 4: Je krijgt grijze haren van het verven van haar

Mensen, en dan met name de dames, verven hun haar. Gewoon omdat ze een kleurtje leuk vinden, of om de mogelijke grijze haren te verbloemen. Op het moment dat de kleur uit begint te groeien vallen de eventuele grijze haren natuurlijk extra op. De schrik slaat je om het hart, en je maakt dan snel weer een afspraak bij de kapper voor een nieuw kleurtje. Dit is ook de basis van de mythe dat als je steeds weer je haar verft, dat je dan ook steeds meer grijze haren krijgt. Maar in werkelijkheid vallen ze gewoon meer op, je bent het niet gewend.

Mythe 5: Je haar wordt pas later grijs, na een traumatische ervaring

Ook dit is een fabeltje. Als je een traumatische ervaring zou hebben gehad kun je niet in één nacht grijs worden, dat hebben we al eerder uit de wereld geholpen. Maar ook later zal een dergelijke traumatische ervaring geen invloed hebben op de kleur van je haar.

Het is overigens wel waar dat extreme stress invloed heeft op je haarkleur. Ken jij de uitdrukking: “Ik krijg grijze haren van alle zorgen”? Door de extreme stress worden bepaalde lichaamsfuncties op een laag pitje gezet, waardoor er een gebrek aan essentiële stoffen zal ontstaan. Dus ook bepaalde stoffen die verantwoordelijk zijn voor de kleuring van je haardos. Maar nogmaals, dit is een langzaam proces en kan nooit in één nacht gebeuren. Daarnaast kan het grijs worden nooit gelinkt worden aan één enkele traumatische gebeurtenis. Het is het gevolg van een foute, stressvolle levenswijze. Maar daarover later meer.

Mythe 6: De zon veroorzaakt grijs haar

Ook veel gehoord: De zon verbleekt alle kleuren, dus als je veel in de zon zou zitten, dan zouden je haren verbleken en dus grijs worden. Hier is beslist géén wetenschappelijke onderbouwing voor. Misschien ten overvloede: Het is toch belangrijk om je hoofd te bedekken als je de felle zon in gaat. Niet om grijze haren te voorkomen, maar om je hoofd te beschermen tegen de felle zon. Té veel zon op je hoofd kan zorgen voor een zonnesteek. Maar ok, een heel ander verhaal.

Mythe 7: Het vergrijzingsproces kun je omkeren

Er worden via internet allerlei zalfjes, shampoos en andere producten aangeboden met de belofte dat je grijze haren weer de originele kleur zouden krijgen. Foto’s van voor en na de behandeling moeten deze bewering ondersteunen. Maar hierin moet ik je teleurstellen: Dit werkt niet, omdat het eenvoudigweg niet mogelijk is.

Overigens staat de wetenschap niet stil. Onlangs is het gen voor grijs haar gevonden, en wellicht geeft dat de mogelijkheid om het proces om te draaien door het gen ‘uit’ te zetten. Wie weet, maar voor nu is dat nog toekomstmuziek.

De enige manier om het grijs worden ‘om te keren’, is om het voor de rest van je leven te verven. Vergeet dus al die dure producten, want de hoge prijs en het ontbreken van resultaten zullen je alleen maar nog meer grijze haren bezorgen.

Mythe 8: Grijs worden is het gevolg van de menopauze

Ook dit is een fabeltje. Natuurlijk, het is helemaal waar dat mensen grijzer worden tijdens de leeftijd van de menopauze, maar dat heeft niks met de menopauze zelf te maken. We worden gewoon grijs omdat we ouder worden en niet meer in staat zijn om Melanine te produceren. Grijs en ouderdom gaan hand in hand, dat weten we allemaal. Maar grijs worden als gevolg van de menopauze? Nee!

Maar nu even serieus: Waarom heb je grijs haar?

De meesten van ons krijgen grijs haar, in ieder geval als we ouder worden. Maar om te kunnen begrijpen waarom je grijs haar krijgt, wil ik eerst even uitleggen hoe je haar sowieso een kleurtje krijgt.

Je haren bevatten kleurpigmentcellen. Die noemen we de Melanocyten. Deze maken een pigment aan die uiteindelijk de kleur van ons haar bepaalt. Als deze cellen in staat zijn om veel melanine aan te maken, heb je een donkere haardos. Bij een lagere aanmaak heb je een lichtere haardos.

Deze zelfde melanine zorgt ook voor de flexibiliteit van je haren. Hoe meer melanine, hoe soepeler je haar. Uiteindelijk is dat ook de reden dan grijs haar vaak stugger en droger aanvoelt, door het gebrek aan Melanine.

Het probleem is dat er geen pilletje met Melanine bestaat. Een pilletje, misschien met de gewenste haarkleur, wat je dagelijks in kunt nemen waardoor je niet grijs zou worden. Wel een leuk idee, al was het alleen maar om de hoge kosten van de kapper te vermijden. Dat is dus een utopie. Maar er zijn wel stappen te doen om het proces zo lang mogelijk uit te stellen, maar daarover verderop meer.

Het is niet gezegd dat al je lichaamsbeharing dezelfde kleur zou moeten hebben. Mensen met donker haar, kunnen best lichtere borstharen of schaamhaar hebben. Er zijn ook mensen die een afwijkende baardkleur hebben. Ook het proces van vergrijzing gaat niet gelijk. Je schaamhaar kan bijvoorbeeld al grijs worden, terwijl je hoofdhaar nog steeds een mooie, volle kleur heeft. En andersom.

De oorzaken van vroegtijdige vergrijzing

De eerder genoemde mythes kunnen we stuk voor stuk naar de prullenbak verwijzen. Maar er zijn wel degelijk een aantal oorzaken aan te wijzen die aan de basis kunnen liggen van de versnelling van het vergrijzingsproces. Zal ik ze even voor je op een rijtje zetten?

Oorzaak 1: Stress

Er zijn heel veel onderzoeken gedaan naar de gevolgen van stress voor het menselijk lichaam. Inmiddels weten we dat veel aandoeningen en slecht functioneren van het lichaam een gevolg zijn van overmatige stress. De meeste wetenschappers zijn het hier duidelijk over eens. Maar of grijs haar een gevolg van stress kan zijn, is nog steeds een discussiepunt, hoewel de meeste onderzoeken hier wel duidelijke verbanden aantonen.

Stress zorgt er voor dat bepaalde lichaamsfuncties in een soort ‘stand-by’ stand komen te staan. Ze worden op een laag pitje gezet om energie vrij te maken voor de organen en processen die op het moment van de stress veel belangrijker zijn. Zaken als spijsvertering en de weerstand zijn op dat moment niet belangrijk. Eerst maar overleven, dan zien we later wel weer verder! Het klinkt logisch dat ook de productie van Melanine, die je haarkleur bepaalt, in een stress situatie beslist géén prioriteit heeft.

Oorzaak 2: Problemen met je schildklier

Je schildklier is niet alleen erg belangrijk voor je hormoonhuishouding en je metabolisme, maar heeft indirect ook invloed op de pigmentcellen in je haar. Maar als je problemen met je schildklier hebt, dan is de kans erg groot dat je hele ernstige klachten hebt, dus dat grijze haar is wel het laatste waar je dan aan moet denken.

Oorzaak 3: Roken

Roken is erg slecht voor je lijf, dat weten we allemaal. Gelukkig zijn er steeds meer mensen die de verstandige stap nemen om te stoppen. Deze mensen merken na het stoppen al vrij snel dat ze in de rookjaren heel veel gemist hebben. Allemaal dingen die langzaamaan weer terugkomen. Roken heeft ook invloed op de kleur van je haar: Roken zorgt namelijk voor een lagere activiteit van de pigmentcellen, waardoor veel minder Melanine wordt aangemaakt. Bij het (deels) ontbreken van deze kleurstof, zal je haar dus grijzer worden.

Oorzaak 4: Tekort aan vitamine B12

Een tekort aan Vitamine B12 is ook één van de oorzaken van een verlaagde productie van Melanine, de kleurstof van je haar. Vitamine B12 vind je voornamelijk in producten van dierlijke oorsprong, bijvoorbeeld vlees, eieren, zuivel en vis. Als je gezond en gevarieerd eet, heb je waarschijnlijk geen last van een tekort. Maar vegetariërs en veganisten zullen wel heel snel een tekort hebben. Ook ouderen en mensen met een bepaalde aandoening vallen binnen de risicogroep. Als jij een vermoeden hebt van een vitamine B12 tekort, maak dan even een afspraak bij je huisarts voor een test.

Oorzaak 5: Ouderdom

Ouderdom is iets waar je helemaal niets aan kunt veranderen. Naarmate je ouder wordt gaan je pigmentcellen minder kleurstof produceren waardoor je haar grijs wordt. Dat is een proces waar je niet aan kunt ontkomen. Maar je kunt dit proces wel wat langzamer laten verlopen om het grijzer worden zo lang mogelijk uit te stellen. Maar daarover later meer.

Oorzaak 6: Erfelijkheid

We hebben al eerder gelezen dat je haar grijs gaat worden op het moment dat de pigmentcellen geen melanine meer aanmaken, of in ieder geval veel minder. Het moment waarop dit gebeurt, is erfelijk bepaalt. Als je ouders op relatief jonge leeftijd al grijs waren, dan is de kans aanwezig dat ook jij hiermee te maken krijgt.

8 belangrijke tips tegen grijs haar

Goed, we weten nu dat de meeste verhalen rondom grijs haar naar het land der fabelen kunnen worden verwezen, hoe grijs haar ontstaat en wat de mogelijke oorzaken zijn van een versnelling van dit natuurlijke proces.

Maar dat verhaal kun je natuurlijk ook omdraaien: Er zijn een aantal acties die je kunt ondernemen om het grijzer worden zo lang mogelijk uit te stellen. Let wel: uitstellen. Voorkomen kun je het nooit!

Tip 1: Doe iets aan die stress!

Stress is een heel raar ding. We groeien er mee op, en het is een dagelijks onderdeel van je leven geworden. Vroeger was dat wel anders. Toen was er ook wel stress, maar dat werd steeds tijdig afgewisseld met momenten van ontspanning. Stress was niet continu aanwezig.

Stress zorgt voor het nagenoeg uitschakelen van bepaalde lichaamsfunctie zoals de spijsvertering en het immuunsysteem. Hierdoor kan energie vrijgemaakt worden voor de functies die op het moment van de stress nodig zijn. Eerst overleven, en daarna zien we wel weer verder. Stress is op zich niet erg, in sommige gevallen juist erg gezond. Maar dan moet je lijf ook weer de tijd krijgen om zich te ontspannen waardoor het weer normaal kan functioneren. Maar als je constant onder spanning staat, wordt het een ander verhaal. Je krijgt last van allerlei aandoeningen en ontstekingen omdat de spijsvertering en het immuunsysteem niet de kans krijgen om optimaal te functioneren.

Ook de aanmaak van Melanine wordt sterk beperkt of gestopt tijdens periodes van stress. Dus veel stress zal op termijn zorgen voor een vroegtijdige vergrijzing van je haren.

Wil je weten hoe je het beste de stress de baas kunt zijn? Lees dan even verder: 37 super tips om stress te verminderen

Tip 2: Neem extra vitamine B12

Vitamine B12 is onontbeerlijk voor de aanmaak van Melatonine, de kleurstof voor je haar. Normaal gesproken krijg je wel genoeg vitamine B12 binnen via je voedsel, maar als je vegetariër of veganist bent, wordt het lastiger. Vitamine B12 komt uit dierlijke producten zoals vlees, zuivel en eieren. Iemand die deze producten niet eet, zal een supplement moeten nemen. Niet alleen voor je haarkleur, maar om te voorkomen dat ook nog eens last krijgt van andere lichaamsprocessen die afhankelijk zijn van vitamine B12.

Wil je meer weten over vitamine B12? Lees dan even verder: Gevolgen van een vitamine B12 tekort

Tip 3: Stop met roken

Roken is slecht voor je lijf, dat weten we allemaal. Niet alleen is er een sterk verhoogde kans op hart- en vaatziektes, maar roken versneld ook nog eens het verouderingsproces van je lijf. Denk maar eens aan je huid: Je krijgt snel rimpels en je huid wordt minder elastisch. Maar die versnelling van ouderdom heeft ook effect op je haar: De aanmaak van Melatonine zal onder invloed van het roken steeds lager worden, waardoor er geen pigment meer aangemaakt zal worden. Gevolg: Grijs haar.

Hier is maar één advies mogelijk: Stoppen met roken! Denk je dat je het zelf kunt doen, dan kun je nu direct beginnen met stoppen. Hierbij kan de onderstaande link helpen. Schakel in ieder geval vrienden en familie in ter ondersteuning. Maar als je denkt dat je het niet alleen kunt, aarzel dan niet om een professional in te schakelen.

Wil je weten hoe je het beste kunt stoppen met roken? Lees dan even verder: 5-delige special over stoppen met roken

Tip 4: Water drinken

Ik blijf hameren op het feit dat je water moet drinken om je lichaam in optimale conditie te houden. Goed water drinken heeft natuurlijk ook effect op de gezondheid van je haardos. Te weinig water zal zorgen voor slecht functioneren van de pigmentcellen die de Melanine moeten produceren. Direct gevolg is dat de grijze haren eerder zullen verschijnen.

Een volwassen persoon zou minimaal 2 liter water per dag moeten drinken. En hierbij reken ik niet alle koffie en alcoholische versnaperingen. Deze twee hebben juist het tegenovergestelde effect en werken vocht afdrijvend voor je lichaam. Bij iedere kop koffie zou je een glas water EXTRA moeten drinken!

Wil je weten wat water allemaal met je lijf kan doen? Lees dan even verder: 2-delige special over water en je lichaam

Tip 5: Koper

Koper is één van de mineralen waar je lichaam beslist niet zonder kan. Koper kan een enorme boost geven aan het functioneren van de pigmentcellen in je haar. Het is dan ook verstandig om méér voedingsmiddelen te eten waar veel koper in zit. Denk hierbij aan vlees en spinazie. Ook kun je koper vinden in amandelen en pompoenzaden.

Mocht je hier niet van houden, dan kun je natuurlijk ook koper nemen in de vorm van een voedingssupplement. Het heeft weinig zin om een speciaal koper-supplement te zoeken, want aan de meeste multivitaminen supplementen is al koper toegevoegd.

Wil je weten wat de andere mineralen met je lijf kunnen doen? Lees dan even verder: 3-delige special over vitamines, mineralen en aminozuren

Tip 6: Eiwitten

Eiwitten zijn niet alleen belangrijk voor je algemene gezondheid, maar vooral ook voor je haar. Voldoende eiwitten eten zal zorgen voor een gezonde haardos en vooral voor actieve pigmentcellen die de kleurstof voor je haar moeten produceren.

Wil je meer weten over eiwitten? Lees dan even verder: Video over hoogwaardige eiwitten

Tip 7: Voldoende slapen

Dit is eigenlijk een onderdeel van de eerste tip, maar toch wil het even apart noemen vanwege het grote (indirecte) effect. Te weinig slaap zal onherroepelijk zorgen voor directe en indirecte stress. Als je moe bent, kun je je immers niet concentreren op je werk, waardoor je je werk niet op tijd af kunt krijgen. Je werkt ’s avonds maar even door om het toch af te krijgen, maar dan zit je al in een vicieuze cirkel van steeds meer werken en steeds minder slapen. In de strijd tegen stress is voldoende slapen een eerste, hele belangrijke, stap. Met name om die negatieve cirkel te kunnen doorbreken.

Wil je meer weten over hoe je beter kunt slapen? Lees dan even verder: 25 tips voor als je niet kunt slapen

Tip 8: Profiteer van het zonnetje

Wist je dat je haarzakjes, en dus ook de pigmentcellen, erg afhankelijk zijn van Vitamine D? Hoewel je via je voeding wel wat vitamine D binnen krijgt, is dat nooit voldoende. Het overgrote deel moet je lichaam zelf aanmaken onder invloed van de zon. Als het zonnetje dus lekker schijnt, ga dan naar buiten en laat je lijf haar werk doen. Je lichaam zal vitamine D aanmaken onder invloed van de zon.

Let er wel op dat dit niet een vrijbrief is om altijd maar in de felle zon te gaan liggen. Zorg wel voor voldoende bescherming, want anders heb je de kans dat je op langere termijn veel grotere problemen krijgt dan alléén maar grijs haar.

Wil je meer weten over vitamine D? Lees dan even verder: 3-delige special over zonlicht en vitamine D

Tot slot…

Hoewel ik het al eerder geschreven heb, is het toch belangrijk om te weten dat je grijs haar niet kunt terugdraaien. Als het eenmaal grijs is, dan kun je niks meer doen. Tenminste…behalve dan een kleurtje nemen bij de kapper.

Het vergrijzingsproces is een onderdeel van het ouder worden, en daar is geen ontkomen aan. Maar met de bovenstaande tips kun je dat moment van grijs worden wel zo lang mogelijk uitstellen.

Bronnen

https://www.ucl.ac.uk/news/news-articles/0316/010316-first-grey-hair-gene-discovered

http://www.huffingtonpost.com/2014/03/15/gray-hair-myths-_n_4892577.html

http://www.thealternativedaily.com/healthy-diet-may-help-stop-premature-gray-hairs/