Wintertenen of handen? De 15 beste oplossingen

Heb jij, gedurende de winter, ook wel eens last van gevoelige, opgezwollen en rode tenen? Dan heb je vast te maken met wintertenen. Het klinkt als iets wat alleen ouderen zou treffen, maar niets is minder waar. Wintertenen komt voor in alle leeftijden en lagen van de bevolking.

In dit artikel leg ik je uit wat wintertenen, of winterhanden, precies zijn, hoe ze ontstaan, en natuurlijk wat je er aan kunt doen.

Wat zijn winterhanden of wintertenen

Winterhanden, of wintertenen, is een huidaandoening die optreedt in de winterperiode als het koud en vochtig is. Hierdoor kunnen rode vlekken, jeuk, zwellingen en blaren ontstaan op vingers en/of tenen. Ook kunnen dezelfde problemen zich voordoen op de neus of op de oren.

Deze aandoening wordt heel vaak verward met bevriezingsverschijnselen, omdat beide het resultaat zijn van koude weersomstandigheden.

Wintertenen of winterhanden zijn uiteindelijk het resultaat van een abnormale reactie op de kou. Vaak komt het voor in gebieden waar het weer in de winter over het algemeen koud en vochtig is. Sommige mensen ontwikkelen ieder jaar weer winterhanden of wintertenen, waarna ze er soms meerdere maanden last van hebben. Geen pretje!

Als je huid wordt blootgesteld aan warmte, dan zullen de bloedvaten uitzetten. Andersom werkt hetzelfde: Als je huid wordt blootgesteld aan kou, dan zullen de bloedvaten nauwer worden. Op zich een heel normaal proces, maar als deze overgang té snel gebeurt, dan kunnen de bloedvaten die aan de oppervlakte van de huid zitten, de toegenomen bloedstroom niet verwerken. Daardoor gaat het bloed ‘lekken’ naar het weefsel rondom de bloedvaten. Dit veroorzaakt zwellingen, een rode huid, en vooral jeuk. Héél veel jeuk!

Over het algemeen verdwijnt de aandoening vanzelf na 2 tot 3 weken. Het kan later in de winter weer terugkomen, als je geen preventieve maatregelen neemt. Het klinkt misschien vreemd, maar ook in de zomer kun je hier last van hebben.

Wat zijn de symptomen?

Over het algemeen ontwikkelen de wintertenen of winterhanden zich binnen enkele uren na de (té snelle) blootstelling aan de kou. Je krijgt last van jeuk en een brandend gevoel. Deze symptomen worden vaak erger als je in een warme ruimte bent.

Het aangedane gebied kan ook enigszins gaan zwellen, en rood of donkerblauw kleuren. In extreme gevallen kan de huid gaan barsten, wel of niet in combinatie met zweren en blaren.

Even alle symptomen overzichtelijk op een rijtje:

• De huid wordt rood, en soms blauw tot donkerblauw.
• De plekken doen pijn.
• Een brandend gevoel.
• De huid begint te zwellen.
• Eventueel vormen zich blaren of zweren.
• De aangedane gebieden jeuken enorm.

Hoe lastig het ook is, het is belangrijk dat je niet gaat krabben. De huid raakt beschadigt en er kunnen daarna heel gemakkelijk infecties ontstaan.

Als je veel last hebt van deze aandoening, of als het heel lang duurt voordat het weer geneest, dan is er een risico op het ontwikkelen van verdere problemen:

• Infecties van de blaren en zweren
• Beschadigde huid
• Vorming van zweren op de huid
• Een permanente verkleuring van de huid
• Vorming van littekens op de huid.

Deze complicaties kun je vaak wel vermijden, maar dan is het belangrijk dat je beslist niet gaat krabben. Daarnaast is het belangrijk dat je koude voeten of handen heel langzaam opwarmt, en niet in één keer door bijvoorbeeld een gloeiend heet bad te nemen. Daarnaast kun je de eventueel beschadigde huid dagelijks schoonmaken en ontsmetten, om eventuele complicaties te voorkomen.

Naar de huisarts, of zelf behandelen?

De meeste mensen vinden het niet nodig om een arts te raadplegen. De winterhanden of wintertenen genezen over het algemeen vanzelf binnen een paar weken, en er zal geen blijvende schade aanrichten. In feite kan je huisarts ook vrij weinig doen, behalve een medicatie voor het verbeteren van de bloedsomloop en het ontspannen van de bloedvaten. Maar dit werkt niet altijd. Over het algemeen worden betere resultaten bereikt met de huis, tuin, en keukenmiddeltjes. Ook kruiden kunnen hier nuttig zijn. Maar daarover later meer.

Maar er zijn momenten dat je toch even contact op moet nemen met een pedicure of met je huisarts. Dit doe je in de volgende gevallen:

• Als je winterhanden of tenen niet binnen een paar weken verdwijnen
• Als de wintertenen of handen steeds weer terugkeren en/of zeer extreem zijn.

Ook moet je contact opnemen met je huisarts, als je denkt dat er sprake is van een infectie. Tekenen van een infectie kunnen de volgende zijn:

• Opgezwollen klieren
• Koorts met 38 graden of hoger
• Je voelt je, ogenschijnlijk onverklaarbaar, niet lekker
• Als er sprake is van zwellingen
• Als er pusvorming optreedt in het aangedane gebied

Mogelijke oorzaken van winterhanden en -tenen

Hoe winterhanden of wintertenen ontstaan, hebben we in het begin van dit artikel al besproken. In principe kan iedereen hier last van krijgen, maar er zijn een aantal groepen die een hoger risico hebben:

• Mensen met een slechte bloedcirculatie.
• Mensen die familieleden hebben met dezelfde aandoening.
• Mensen die regelmatig aan koude, vochtige, of tochtige omstandigheden blootgesteld worden.
• Mensen met een laag lichaamsgewicht.
• Mensen die een slecht voedingspatroon hebben.
• Mensen die last hebben van Lupus, een aandoening die zwellingen in de lichaamsweefsels veroorzaakt.
• Mensen die kast hebben van het Fenomeen van Raynaud, een aandoening waarbij de bloedtoevoer naar onder andere vingers en tenen wordt beïnvloed.
• Mensen die roken. Naar aanleiding van het roken worden de bloedvaten nauwer.
• Mensen die last hebben van een knobbel of een teen die veel druk te verduren krijgt in (te kleine) schoenen.
• Mensen die over het algemeen strakke kleding dragen in de winter, hebben een grotere kans op winterhanden of wintertenen. Strakke kleding knelt namelijk je bloedvaten af, waardoor de bloedcirculatie niet optimaal is.
• Mensen die een laag gewicht hebben, behoren ook tot de risicogroep. Dit geld met name voor mensen die 20% onder hun normale gewicht zitten. Ook vrouwen hebben een grotere kans op winterhanden of wintertenen.

De 15 beste oplossingen tegen winterhanden en wintertenen

Natuurlijk zijn er heel veel oplossingen tegen wintertenen of winterhanden. Met name door het feit dat een arts relatief weinig kan doen, zijn er in de loop van de tijd heel veel hui, tuin en keukenmiddeltjes ontstaan. Hoewel er natuurlijk helemaal geen wetenschappelijke onderbouwing is, of deze middeltjes wel of niet werken, staat het als een paal boven water dat de middeltje wereldwijd onnoemlijk veel mensen geholpen hebben.

Iedereen reageert weer anders, dus het is niet gezegd dat ieder middeltje bij jou zal werken. Probeer ze allemaal uit, totdat je bij jouw persoonlijke, beste oplossing komt.

De oplossingen met natuurlijke, zelfgemaakte middeltjes.

Oplossing 1: Kruidenolie

Er zijn verschillende soorten olie die verlichting kunnen geven als je last hebt van winterhanden of wintertenen. Pepermunt olie, Eucalyptus olie of rozemarijn olie is een goede keuze. Masseer de gezwollen delen ruim in met één van de soorten olie. Laat de olie zo lang mogelijk zitten, dus niet direct onder de douche springen! Denk er wel om dat je de olie niet op de delen smeert die opengebarsten zijn.

Oplossing 2: Zwarte peper en sesamolie

Meng 50 gram gemalen zwarte peper met 50 gram sesamolie totdat je een zalfachtige substantie krijgt. Masseer dit op de gezwollen delen en laat het lekker lang zitten zodat het goed in kan trekken.

Oplossing 3: Zoute aardappelschijfjes

Strooi wat zout op een halve aardappel, of op een aardappelschijf, en wrijf dit geheel over de gezwollen plekken. Let er wel op dat er geen zout in eventuele wondjes komt, want ook dat kan erg vervelend zijn.

Oplossing 4: Zalfje van eiwit en honing

Een heel mooi voorbeeld van een huis, tuin, en keukenmiddeltje is een zelfgemaakt zalfje van eiwit, meel en honing. Meng in gelijke verhoudingen wat eiwit, meel en honing doorelkaar. Voeg hier nog wat glycerine aan toe. Uiteindelijk moet je een smeuïg zalfje krijgen. Breng deze zalf aan op de gezwollen delen, en laat lekker intrekken.

Oplossing 5: Oplossing van selderij

Pak een handvol stengels selderij, en kook deze gedurende een half uur in een halve liter water. Voor je handen is dit genoeg, maar voor je voeten heb je misschien het dubbele, of meer, nodig. Stop je handen of voeten in het selderijwater gedurende 15 minuten. Herhaal dit 2 tot 3 keer per dag.

Oplossing 6: Citroensap

Pers een verse citroen en wrijf het citroensap op de gezwollen en rode delen. Herhaal dit een paar keer per dag.

Oplossing 7: Uiensap

Snij een paar uien klein, en haal het sap hieruit. Dit kun je doen door de stukjes ui in een zeef te doen, en het te pletten. Misschien heb je wel een sapcentrifuge staan, want daarmee is het heel gemakkelijk om het sap uit een ui te halen.

Wrijf dit sap op de aangedane plekken. Gezien de geur, is het verstandig om dit in de avond te doen wanneer je niet meer weg hoeft.

Oplossing 8: Mierikswortel

Dit is een lastige oplossing, maar wel heel erg effectief. Rasp een mierikswortel, en doe het raspsel in een sok of in een handschoen. Trek de sok of handschoen aan, zodat de mierikswortel in contact komt met de opgezwollen delen van je handen of voeten. Laat dit minimaal 2 uren zitten. Vaak zijn dan reeds alle problemen verdwenen.

Oplossing 9: Koolraap

Van koolraap is het bekend dat het winterhanden of wintertenen volledig kan genezen. Je kunt vers gehakte koolrapen insmeren op je huid. Een andere mogelijkheid is om een handen- of voetbad te nemen, waar je de fijngehakte rapen aan toevoegt. Ik heb deze zelf nog nooit geprobeerd, maar gevoelsmatig zou ik zeggen dat je eerst de plekken insmeert met de koolraap, en daarna een lekker voetbadje of handbadje neemt.

Oplossing 10: Cayenne Peper

Om de doorbloeding te verbeteren, kun je wat gemalen Cayenne Peper over de gezwollen delen strooien. Maar denk er om dat je dit niet doet als je open plekjes hebt of als de huid is gescheurd. Als je last hebt van gescheurde huid of andere plekken die open liggen, kun je dit het beste behandelen met Calendula Zalf.

En dan nog een paar algemene oplossingen en tips

De eerder genoemde huis, tuin, en keukenmiddeltjes zijn vaak heel erg effectief. Vaak zijn het welbeproefde oplossingen die al eeuwenlang hun dienst hebben bewezen. Maar er zijn nog een paar algemene oplossingen die de jeuk kunnen verminderen en de wintertenen of winterhanden snel op kunnen lossen.

Oplossing 11: Niet krabben!

De jeuk kan heel erg vervelend zijn, en natuurlijk wil je zo hard en zo lang mogelijk krabben. Maar dat is beslist geen goed idee. Hiermee beschadig je de huid, waardoor de kans op infectie heel erg groot wordt. Daarnaast blijft het feit dat krabben niet helpt. Natuurlijk, voor eventjes, maar een paar minuten later begint het hele verhaal weer opnieuw. Gebruik liever een zalf of een lotion om de huid te kalmeren.

Oplossing 12: Gebruik Calamine Lotion

Dit is een vrij verkrijgbaar middel om jeukende huid te verkoelen en te kalmeren. Het is beter om deze lotion, of een soortgelijk product, te gebruiken in plaats van krabben. Let er wel op dat je deze lotion niet gebruikt als je zwanger bent of als je borstvoeding geeft.

Oplossing 13: Draag de juiste kleding

Als je last hebt van wintertenen, kun je het beste wollen of katoenen sokken dragen. Deze irriteren de huid niet, en het zweet wordt snel door de sokken opgenomen. Als je daarnaast goed ademend schoeisel draagt, ben je helemaal goed bezig. Voor wat betreft je handen: Als je beslist handschoenen wilt dragen, draag dan katoenen of wollen handschoenen die enigszins ademen.

Oplossing 14: Houd je lichaam warm

Klinkt heel erg logisch, maar toch wordt er vaak niet aan gedacht. Zorg dat je kantoor een paar graden hoger is dan normaal. Of, als je thuis bent, dat je in ieder geval één ruimte hebt waar het wat warmer is. Zo houd je je lijf op temperatuur.

Als je het erg koud hebt, als je bijvoorbeeld net binnenkomt, ga dan niet direct alles doen om heel snel warm te worden. Laat je lichaam rustig wennen aan de nieuwe temperatuur.

Oplossing 15: Beweeg regelmatig

Met name als je een zittend beroep hebt, is het van groot belang dat je regelmatig even beweegt. Als je zit, klem je onbewust de bloedcirculatie een beetje af. Loop even een rondje door het kantoor, maak even een praatje met je collega of ga even een bak koffie halen bij de automaat. Doet er niet toe wat je doet, als je maar even beweegt zodat je bloed weer vrijelijk kan stromen.

Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen!

Of je wilt voorkomen dat je ooit te maken krijgt met winterhanden of wintertenen, of je hebt het al eens meegemaakt, en je wilt voorkomen dat je er wéér last van krijgt. Het maakt allemaal niet uit. Het is belangrijk om te beseffen dat je het beter kunt voorkomen, dan dat je het achteraf moet genezen. Hieronder 7 tips om winterhanden of wintertenen te voorkomen. Doe er je voordeel mee!

Preventie 1: Je voedingspatroon

Allereerst kun je winst behalen in je voedingspatroon. Wintertenen of winterhanden kunnen veroorzaakt worden door een tekort aan calcium. Daarnaast kun je extra vitamines nemen die de gezondheid van je huid verbeteren, en dus een bijdrage leveren aan de bloedcirculatie in de bloedvaten van je huid. Dit kun je realiseren door calciumrijk voedsel te eten. Daarnaast kun je noten en zaden eten voor een flinke dosis gezonde vetzuren.

Als je niet in de gelegenheid bent om je voedingspatroon aan te passen, dan kun je ook supplementen nemen. Let er wel op dat je een goede kwaliteit kiest, met name als jet gaat om vitamine supplementen en omega-3 supplementen. Deze moeten uit natuurlijke bron komen, en niet kunstmatig zijn. Deze kunstmatige supplementen zijn vaak de goedkoopste, maar worden heel slecht opgenomen door je lichaam.

Preventie 2: Ga meer bewegen

Hoe meer je beweegt, hoe beter je bloedcirculatie. Dat is een feit. Maar hoe breng je dit in de praktijk met een drukke baan en een druk gezinsleven? Het beste is natuurlijk om in ieder geval twee avonden per week vrij te maken voor jezelf, zodat je lekker kunt gaan sporten. Niet alleen goed voor je bloedcirculatie, maar ook voor je algemene gezondheid.

Maar in het dagelijkse leven kun je ook al heel veel winst halen door gewoon meer te bewegen.

• Neem eens wat vaker de trap, in plaats van de lift.
• Stap ’s morgens een halte eerder uit, tenminste als je met de tram of bus gaat. Loop daarna het laatste stuk.
• Doe in de avond hetzelfde, ook al wil je graag zo snel mogelijk naar huis.
• Als het redelijk weer is: Pak dan eens wat vaker de fiets naar je werk.
• Ga tijdens je lunchpauze niet achter je bureau eten. Ga lekker naar buiten en maak een ommetje. Je boterhammetje kun je lekker op het bankje in het park opeten.
• Hou vooral je voeten goed in beweging. Dit kan zelfs als je achter je bureau zit door je voeten afwisselend te strekken en te ontspannen.

Preventie 3: Stop met roken

Ja, daar komt hij weer: Stoppen met roken. Bij nagenoeg iedere aandoening komt dit advies weer voorbij. Roken zorgt voor veel ongemakken, zowel zichtbare ongemakken als onzichtbare ongemakken. Het wordt ook niet voor niets de sluipende moordenaar genoemd.

De nicotine uit de tabak zorgt er onder andere voor dat de bloedvaten vernauwen. En met vernauwde bloedvaten gaat je bloedcirculatie ernstig achteruit. Stoppen met roken verwijd je bloedvaten weer, dus een betere bloedcirculatie, dus minder of geen last meer van wintertenen of winterhanden.

Preventie 4: Houd je zelf lekker warm

Het is natuurlijk de beste manier om winterhanden en wintertenen te voorkomen, door zoveel mogelijk de blootstelling aan de kou te vermijden en lekker warm te blijven. Zorg sowieso voor een relatief hoge temperatuur op je werk en thuis. Kleed je in ieder geval in laagjes, dat is de beste manier om warm te blijven, en tevens de gemakkelijkste manier om snel even wat uit te trekken als het té warm wordt. En als je naar buiten gaat, zorg dan dat je goed je handen, je voeten en je gezicht inpakt. Je schoenen, handschoenen en eventueel sokken, kun je vooraf even op de verwarming leggen zodat ze lekker warm zijn als je naar buiten gaat. Dit zal natuurlijk niet lang warm blijven, maar dan is de overgang van warm naar koud veel geleidelijker, en dat is positief om winterhanden of wintertenen tegen te gaan.

Preventie 5: Zorg goed voor je voeten

Om de bloedcirculatie zo veel mogelijk ongehinderd te laten verlopen, is het van belang dat je géén strak zittende schoenen of laarzen draagt. Breng in ieder geval een hydraterende zalf aan, om droge voeten en een gebarsten huid te voorkomen.

Ook diabetici moeten regelmatig hun voeten controleren, als ze last hebben van wintertenen. Deze groep is erg gevoelig voor infecties waar ze zich niet altijd van bewust zijn.

Preventie 6: Voeten droog houden, maar wel gehydrateerd

Niet alleen is het van belang om katoenen of wollen sokken te dragen in verband met de opname van zweet, maar is het ook belangrijk om je voeten goed af te drogen na het douchen. Doe er eventueel wat babypoeder op. Maar je voeten moeten wel gehydrateerd blijven om uitdroging te voorkomen. Dit doe je door een goede hydraterende zalf aan te brengen.

Preventie 7: Verwen je zelf: Ga regelmatig naar een pedicure

Zeker als je diabeticus bent, in combinatie met wintertenen, dan is het verstandig om regelmatig een bezoekje te brengen aan een pedicure. Deze verzorgt niet alleen je voeten zodat ze in topconditie blijven, maar ze kunnen eventuele problemen ook tijdig onderkennen. Het voorkomen van voetproblemen is een belangrijke taak van een pedicure.

Tot slot…

Wintertenen of winterhanden hebben is beslist géén pretje. Niet alleen doet het pijn, maar het kan vreselijk jeuken! Ondanks alle tips en oplossingen die ik je geboden heb, gaat het gelukkig na 2 tot 3 weken vanzelf weer over. Gedurende deze tijd is het met name van belang om die jeuk te verlichten. Smeer daarom ruim met de eerder beschreven lotion of één van huismiddeltjes. Als de jeuk weg is, dan is de helft al gewonnen en kun je rustig zoeken naar een duurzame oplossing voor jou wintertenen of winterhanden.

Heb jij nog een huismiddeltje in de strijd tegen winterhanden of wintertenen? Deel het hieronder in een commentaar!

Bronnen:

http://www.newhealthguide.org/Home-Remedies-For-Chilblains.html

http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/chilblains/home/ovc-20165478