Het is nog steeds een heel groot succes: Het Paleo-dieet. Is het een blijvertje of zal na verloop van de tijd dit dieet in de vergetelheid raken, zoals zo veel hyp-dieten. We weten het niet, en de tijd zal het leren. Wat wel duidelijk is, is het feit dat er steeds meer kritische geluiden rondom dit populaire dieet gaan klinken.
Kritische geluiden die soms op gevoel gebaseerd zijn, commentaar dat het dieet niet in de context van deze tijd past, en ook kritische geluiden vanuit de wetenschap. Deze laatste heeft inmiddels de tijd gehad om het effect te onderzoeken waar zowel de voorstanders als de critici natuurlijk dankbaar gebruik van maken.
Hoewel ik best wel een paar kritische noten bij het dieet kan plaatsen, wil ik in dit artikel de mogelijke voordelen en de geclaimde nadelen even voor je op een rijtje zetten. Op deze manier kan iedereen zijn of haar eigen keuze maken.
Even opfrissen: Wat is het principe van het Paleo-dieet?
Het principe is om te eten zoals onze voorvaders aten. Ziektes die we nu kennen bestonden in die tijd niet. Het Paleo-dieet zou er dus voor zorgen dat jij geen last krijgt van die zogenaamde welvaartsziektes. Denk hierbij bijvoorbeeld aan hart- en vaatziekten en diabetes. Het hele dieet is samengesteld vanuit het idee dat de tegenwoordige industrieel bewerkte producten vroeger niet bestonden, dus niet toegestaan zijn.
Een ander principe speelt ook mee: Ons lichaam moet zich aanpassen aan veranderde voeding. In de laatste duizenden jaren, en met name de laatste 100 jaar, is de voeding relatief met een sneltreinvaart veranderd, terwijl je lichaam dit tempo in de evolutie niet bij kan houden. Met andere woorden: Je lichaam staat nog steeds in de ‘Paleo-modus’, terwijl je wel een lekker vette, en bewerkte, hamburger bij de Mc Drive naar binnen zit te werken. Je lichaam weet niet wat te doen met al deze vreemde stoffen en zal gaan protesteren. Gevolg is dat er allemaal ziektes en aandoeningen gaan ontstaan die we nu ‘welvaartsziektes’ noemen.
Wat zijn dus de gevolgen hiervan voor het dieet?
Gezonde vetten
Het eten van gezonde vetten is een hele grote pijler onder het Paleo-dieet. En terecht, want uit de vele onderzoeken naar het effect van gezonde vetten, blijkt steeds weer dat je dan veel minder last krijgt van bijvoorbeeld overgewicht, hart- en vaatziektes, kanker en diabetes.
Magere eiwitten
Eiwitten zijn letterlijk van levensbelang voor je lichaam. Eiwitten zijn bijvoorbeeld onontbeerlijk voor de opbouw van spierweefsel en cellen. Daarnaast zorgen eiwitten ook voor een verzadigd gevoel, waardoor je automatisch minder gaat eten door een ‘vol’ gevoel.
Fruit en Groenten
We weten allemaal dat groenten en fruit een hele belangrijke bron zijn van mineralen, vitaminen en hele sterke anti-oxidanten. Al deze stoffen zorgen er voor dat je lichaam efficiënter gaat werken, en dat je je dus beter voelt. Door veel groenten en fruit te eten wordt de kans op het krijgen van bijvoorbeeld diabetes en kanker fors verlaagd. (De grote uitzondering binnen het Paleo-dieet is de nachtschadefamilie. Zie hiervoor verderop.)
GEEN Graanproducten
Graanproducten, dus ook alle meelproducten, zijn uit den boze. Paleo beschouwt graan als een bewerkt en gemodificeerd product. Bovendien kennen we granen pas sinds een paar duizend jaar, sinds we met landbouw zijn begonnen. In de Paleo-tijd waren we jagers, en géén landbouwers. Geen granen dus!
GEEN Soja-producten
Voor Soja geldt hetzelfde verhaal als voor de granen.
GEEN melk of andere (afgeleide) zuivelproducten
Ook zuivelproducten, en alle afgeleide producten hiervan, vallen onder de bewerkte producten, of je moet natuurlijk een koe in de achtertuin hebben staan. Maar dan nog past dit niet in de Paleo-lijst. In de Paleo-tijd waren we jagers, en géén veehouders.
GEEN groente en fruit uit de nachtschadefamilie
Ondanks dat de meeste producten uit de nachtschadefamilie een hele goede naam hebben op het gebied van de gezondheid, zijn deze uit den boze in het Paleo-dieet. Voorbeelden hiervan zijn aardappelen, paprika, tomaten, aubergine.
GEEN bewerkte producten
Dit is eigenlijk het meest lastige punt: Alle voeding die we kennen is op de één of andere manier wel bewerkt. Gelukkig focust Paleo op de ernstig geraffineerde producten. Denk hierbij aan brood, pasta, koekjes, snoepjes, suiker en zuivel.
De geclaimde voordelen van het Paleo-dieet
Als je het voorgaande lijstje even goed op je laat inwerken, zijn de voordelen wel duidelijk. Je krijgt geen bewerkte, industriële producten zoals suikers en geraffineerde koolhydraten, zodat je je over het algemeen beter zult voelen. Zo hebben deelnemers aan het dieet een mooiere huid, minder last van allergieën en verliezen overgewicht. Ook zijn er mensen die claimen dat ze vrolijker zijn en beter slapen. Ook krijg je met het dieet een betere weerstand.
Voor Paleo is het belangrijkste voordeel het feit dat door het vermijden van de bewerkte producten, de kans op allerlei welvaartsziektes zoals hart- en vaatziektes fors dalen. Onnodig te zeggen dat dit grote gevolgen kan hebben voor je gezondheid en je welzijn.
De geclaimde nadelen van het Paleo-dieet
Een van de grote nadelen van het Paleo-dieet is het feit dat bepaalde soorten eten volledig verbannen moeten worden. Gelukkig kun je je eten wel aanpassen, tenminste als je zelf kookt, maar als je uit eten gaat of in het buitenland bent, zal het flink lastiger worden.
Een ander groot nadeel is de toepasbaarheid voor vegetariërs, aangezien vlees en vis één van de grote pijlers is van het dieet. Je kunt dit natuurlijk opvangen met voedingssupplementen, maar dat beantwoord niet helemaal aan het Paleo-principe….
Waar veel mensen de meeste problemen mee hebben is het vermijden van de bewerkte en geraffineerde producten zoals suikers. Hoewel suiker inderdaad heel slecht is voor het lichaam, wordt het ons letterlijk met de paplepel ingegeven dat suiker lekker is en dat je dit ‘nodig’ hebt. Geloof me, er zijn meer gevallen van suikerverslaving dan je denkt. Meestal weten de betreffende personen het zelf niet eens, totdat ze er op gaan letten.
Verschillende onderzoeken
Zoals ik in de aanleiding al aangaf, zijn er ook wetenschappelijk verantwoorde onderzoeken gedaan naar de werking van het Paleo-dieet. Zo bleek uit het onderzoek van Lindeberg, in 2007, dat het Paleo-dieet een hele positieve uitwerking had op een testgroep van 29 personen die last hadden van glucose-intolerantie. De resultaten waren zelfs beter dan het eerder onderzochte Mediterrane dieet.
Een ander onderzoek werd ge gepubliceerd in The European Journaml of Clinical Nutrition. Hierbij werden 20 ‘gezonde’ mensen gecontroleerd aan een Paleo-dieet gezet. Na de testperiode van 3 weken bleek dat het gemiddelde gewichtsverlies op 2,3 kilo lag, De middelomtrek met 1,5 centimeter was afgenomen en de bloeddruk was lager. Ook was er een forse verlaging van maar liefst 72% van de aanwezigheid van het Plasminogen Activator Inhibitor-1 in het bloed. Deze stof wordt altijd in verband gebracht met hart- en vaatziektes.
Als je dus naar al deze onderzoeken kijkt, zou je kunnen stellen dat het Paleo-dieet een prima oplossing is als je gezonder wilt eten, wel of niet in combinatie met afvallen.
Is Paleo dus het ideale dieet? Nee, beslist niet!
Begrijp me goed, ik veroordeel het dieet beslist niet. Als je gezonder wilt leven, en eventueel af wilt vallen, is er niks mis met het Paleo-dieet. Mijn probleem zit meer in het hele feest er omheen. Wees nou eens eerlijk: Als je uitgaat van een dieet waarbij je alleen gezonde producten mag eten, en suikers moet vermijden, dan heb je al 90% van het Paleo-dieet te pakken. Wat ik hiermee probeer te zeggen is het feit dat je hier wel nuchter naar moet kijken, dat relativeren hier beslist op zijn plaats is.
Er zijn een aantal zaken waar het hele Paleo-verhaal aan voorbij gaat: De omstandigheden waaronder ze leefden:
- In de Paleo-tijd kregen de mensen veel meer zonlicht op de (blote) huid. Hierdoor hadden ze toen een normaal niveau aan Vitamine D. Doordat wij in deze tijd alleen maar op kantoor of in de auto zitten, heeft iedereen een chronisch gebrek aan vitamine D.
- De oermens ging slapen als het donker werd, of als het vuur de geest gaf. Tegenwoordig, met behulp van kunstlicht, blijven we wakker totdat we bijna vanzelf in slaap vallen.
- Je kunt je voorstellen dat de oermens de maaltijden anders verdeelden over de dag. Ze hadden niet de luxe van een koelkast en tupperwarebakjes waar je een gezond tussendoortje in mee kunt nemen. Aan de andere kant kan ik me voorstellen dat de oermens veel tussendoor ‘snoepte’ van bessen en zaden die ze onderweg tegenkwamen.
- De oermens was altijd actief. De hele dag door jagen, rennen en andere ‘sportieve’ activiteiten. Dit staat in schril contrast met de hedendaagse werkelijkheid waarin we ons verplaatsen met auto of trein, en tijdens onze werkdag de hele dag achter een bureau doorbrengen.
Conclusie
Het Paleo-dieet is zeker gezond. Helemaal top. Maar de hele basis van het Paleo-principe komt naar mijn smaak té veel voort uit aannames en theorieën. Met name koolhydraten verbannen is een foute aanname. Je gaat niet plotseling je overgewicht verliezen omdat je plotseling een oermens bent. Het afvallen gebeurt uiteindelijk doordat je gaat letten op WAT je doet, WANNEER je dit doet, WAT je eet en WANNEER je dit eet.
Paleo moet niet al te strikt genomen worden, maar gezien worden als een kapstok (met een mooi verhaal, dat weer wel) om voor jezelf keuzes te maken. Keuzes maken uit wat voor jou persoonlijk werkt, wat jou aanspreekt en waar jij je het beste bij voelt..
Boeiend verhaal. Je vertelt niet waarom nachtschades uit den boze ziijn (dus ook geen goji-bessen).
En ik zie een oermens niet elke dag aan zoveel vlees komen. Maar dit terzijde.
Hieronder lees je een positief artikel van mijjn hand over het paleodieet, met enkel kritische kanttekeningen:
http://zilvervis.net/2014/06/24/zes-voordelen-van-het-paleodieet/
Hoi Jack,
Via mail ben ik op je pagina terecht gekomen en vooral omdat je het over een gezond ontbijt hebt in paleo stijl. Helaas krijg ik hier geen antwoord op en dat was wel de trigger om naar je pagina te gaan. Kun je ingaan op wat een gezond paleo ontbijt is?
Om eerlijk te zijn word ik een beetje gek van wat er allemaal wel en niet mag binnen gezond eten. Mijn grootste valkuilen zijn het ontbijt en de lunch. Ik heb een tijdje zonder tarwe geleefd en dat beviel goed maar ben toch weer terug gevallen tijdens de lunch naar tarwe. Als ontbijt eet/drink ik een smoothie (sinaasappel, banaan, haverflokken, gember) maar nu lees ik dat de sinaasappel eigenlijk te zoet is dus.
Mijn avondeten is geen probleem. Het merendeel hiervan eet ik zonder koolhydraten en af en toe zit er rijst of pasta bij.
Ik merk dat het beginnen met iets anders niet moeilijk is maar dat er een mate van "gemakkelijkheid" in moet zitten om het vol te houden.
Ik hoor graag tips van je over een "makkeljke" paleo lunch en ontbijt.
Alvast bedankt,
Groetjes, Marianne
Hallo Marianne,
het klopt dat het niet altijd eenvoudig is om gezond te eten met allerlei (soms tegenstrijdige) informatie. Ik vind zelf een groente omelet erg prettig in de ochtend. Het is zo klaar en krijg je per direct je portie groente binnen. Soms neem ik ook een groente omelet als lunch, je kunt ook een stuk avocado erbij doen.
Ik merk dat ik mij hier veel beter op voel dat een lunch op basis van tarwe. De essentie om het vol te houden is door niet te veel gerechten te maken. Zorg dat je een paar hele gezonde hebt en deze afwisselen.
Echter, ik moet wel eerlijk zijn dat ik 's ochtends ook regelmatig bio yoghurt of ongezoete amandelmelk neem met havermout, lijnzaad en bosbessen. Je hoeft natuurlijk niet 100% Paleo te gaan!
Ik ga hier wat extra aandacht aan besteden op de blog. Ik heb overigens nog wel wat recepten voor je:
https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/optimalegezondheid-2/pdf/Paleo-Recepten-Week-1.pdf
Succes!
Ten eerste is Paleo geen dieet, maar een levenswijze of stijl. En je verhaal over koolhydraten is volkomen onzin. In fruit en groente zitten voldoende KH. Zelfs zoeten met honing, agavesiroop, ahorn of dergelijke soorten is niet nodig. Je kan de zoetsmaak ook afwennen. Ik ben zelf een Hormoonfactorvolger, maar dit komt overeen met Paleo. Alleen de Hormoonfactor gebruikt deze zoete alternatieven, die ik noemde, niet. Ook te zoete vruchten eten we niet.
En dat Paleo geen zekerheid is tot afvallen dat snapt iedereen wel. Het is geen vrijbrief om maar aan te kunnen blijven vreten.
Hallo Astrid,
Ieder dieet, of levenswijze heeft zijn voor- en nadelen. Iedereen kijkt er met eigen ogen naar, met een blik die wel of niet gekleurd is. Een dieet/levenswijze is als een jas, je moet het aanpassen en constateren dat het goed past, of niet. De één is blij met Paleo, de ander is blij als hormoonfactor-volger. Ieder zijn of haar meug.
Jack
Dowloden niet gelukt wil het graag nogmaals ontvangen
Hallo Andre,
Ik zal u even de recepten mailen.
@Riahol: Ik zal u ook het eBook mailen.
Groet,
Jack
Krijg het E boek niet gedownload
Mr,Ik heb het nog eens doorgegeven alsdat ik histamine huidproblemen heb na het nemen van antibiotica,dit is nu 4jaar geleden;ik ben nu 2jaar en 6 maanden in een rusthuis,en kan bijna niets eten van het middageten alhier,het is dikwijls varkensvlees,gemalenvlees en puré,groenten uit dozen of potten,soep met Peterselie in enz..;als ik er iets van eet dan heb ik huiduitslag met jeuk,ik moet dus dikwijls zelf me eten maken met rundsvlees of kalfs of kip en compot zonder suiker,en soms fritten gebakken met kokosolie en rijstolie;s'morgens en s'avonds alleen wat olijf en lijnzaadolie met kersenconfituur zonder suiker en jonge kaas,of wat rijstmelk en amandelmelk met havervlokken.
Maar het probleem is natuurlijk dat ik niets anders mag eten,ge leeft soms tegen u goesting,want ge weet niet meer wat nog te doen om van deze histamine af te geraken,mijn dokter wil me nu naar Leuven doen gaan naar een specialist,maar ??
Met dank voor Uwe inlichtingen en de beste .groeten.j.m.
Hallo Joseph,
Erg vervelend om te horen dat het erg lastig is om de hoeveelheid histamine te verlagen. Is er geen optie voor een speciaal histamine-vrij dieet binnen het rusthuis? Eventueel op aanraden van je behandelend arts? Het is natuurlijk een beetje gek dat u zelf uw potje gaat koken, omdat het rusthuis u geen dieet geeft (of kan geven).
Vriendelijke groet,
Jack
Ik eet veel fruit en groenten, maar af en toe wel groenten uit de nachtschadefamilie (geen aardappels), en daarnaast ook (volle) granen en peulvruchten.
Bewerkte producten eet ik niet, vanwege de suiker (<- ben ik intolerant voor) of te veel E-nummers.
Vlees eet ik weinig, want alleen kip, maar voor de rest niets. Wel vis, eieren, noten en af en toe kaas.
In mijn omgeving wordt mijn eetpatroon al genoeg bekritiseerd, want andere mensen vinden dit veel te gezond.
Gezien mijn gewicht, ik heb ondergewicht, word ik vaak genoeg aangespoord om wat minder gezond te gaan eten, maar dat vertik ik 😉
Hallo Sytske,
Welcome to the club:) Ik krijg persoonlijk ook vaak hetzelfde kritiek wat betreft mij eigen eetgewoontes. Nu geniet ik wel af en toe, maar niet door middel van geraffineerde suiker. Je voedingspatroon is prima, het lijkt erg op een mediterraan voedingspatroon waar ik zelf een voorstander van ben. Dit is het voedingspatroon waarmee je gezondheidsklachten het beste kunt voorkomen (genoeg onderzoek over te vinden).
Overigens, wanneer is er sprake van ondergewicht? Ik ben van mening dat er te snel de conclusie ondergewicht wordt getrokken. Een goede tip is overigens gedurende de dag regelmatig noten te eten, of een groene smoothie!
Groetjes,
Jack
Courgette is GEEN familie van de nachtschades ; ik denk dat je deze verwart met aubergine !
Van nachtschade-vruchten wordt gezegd dat ze ontstekingen bevorderen.
Is helemaal waar, Annemarie.
Ik heb het foutje intussen gecorrigeerd.
Bedankt voor je oplettendheid,
Jack
Ik heb nog steeds moeite met geen graan eten. Alles waar een zaadje van is moet volgens mij te eten zijn. Als de oermens iets zag moest hij bij proef weten of het te eten was of niet. Ze moeten veel planten, fruit en granen gegeten hebben en weinig vlees, volgens mij. Een mammoet zullen ze niet zomaar gedood hebben. Het was vluchten of vechten om te overleven.
Ik heb geprobeerd om de 35 gratis recepten te downloaden maar dat lukt niet.
Ik zou deze gratis recepten als het mogelijk is toch heel graag van u ontvangen.
Met vriendelijke groet,
Cora Bot
Dag,
Stuur me even een email naar [email protected], dan zal ik je het toesturen.
Gr
Jack
Het downloaden van de 35 gratis recepten is nog steeds niet gelukt.
Zou u het me alsnog willen toesturen.
Alvast bedankt!
Komt doordat het een zip bestandje is. Ik zal je de ebooks opsturen.
Succes!
hoi jack
ik heb hypertensie , en ik slik ook artisjoc ,
maar als ik vragen mag wat voor artisjok moet je daarvoor gebruiken ? of gebruik je zelf ?
vriendelijke groeten
ineke
Hier heb ik toevallig een artikel over geschreven:
https://www.optimalegezondheid.com/gezondheidsvoordelen-van-artisjokken/
Succes!
Past glutenvrij brood - en chiazaad, hennepzaad ook niet in een paleo dieet?
Officieel past brood helemaal niet in een palei-dieet. Maar aangezien het glutenvrij is, en je er op de een of andere manier niet zonder kunt, dan kun je dit natuurlijk aanpassen. Beter 90% effectief dan helemaal stoppen omdat je bepaalde dingen écht mist!
Nachtschade wordt vooral gemeden door AIP dieet van Paleo. Aip staat voor Auto imuum protocol. Normaal paleo eet matig nachtschade. Verder doen de meeste Paleo, ers 80% paleo en 20% iets anders. Melk producten kun je vervangen voor kokosmelk,amandelmelk of kun je hier niet tegen neem dan chufa (knolletjes) ontbijten met eieren. Noten muesli. Zoek gewoon ff op. Ontbijt en Paleo. Verder is het de bedoeling om elke dag iets anders te eten. Niet elke dag hetzelfde. Zorg wel voor voldoende jodium door vis of gedroogd zeewier toe te voegen aan je dieet. Bij de biowinkel verkopen ze Iers zeewier in een potje. Lekker op je vis,vlees en eieren gerechten. Mensen die vegetarisch zijn kunnen hun vis en vlees vervangen door bonen en eieren om aan hun b12 te komen. Vlees en vis is niet verplicht. Voor Veganisten gaat het wat moeilijker. Behalve bonen.
Dankjewel voor deze aanvulling, Luze. Wordt heel erg op prijs gesteld!
Aan Joseph Menten.
Hoi Joseph ik las overjou allergie histamine.iknheb het twee jaar gehad in het voorjaar. Kwam erachter dat als ik vegetarisch bleef eten ging de jeuk nietweg. Maar als ik veel vette vis Ad met groente en fruit ging het over.
Vriendelijke groet Astrid Willems
Jarenlang zijn wij op de Paleo toer geweest totdat langzaam aan allerlei niet-Paleo produkten naar binnen werden gewerkt
Wat wij destijds deden was 1 'vrije' dag waar we naar hartenlust (want behoefte naar slecht bleef) gingen snaaien....frites....appeltaartje etc.
Is dat een goede attitude of moet je zorgen dat er bepaalde behoeftes verdeeld worden door de week
Hester
Het is 'gemakkelijker' als je 1 dag per week aanwijst als 'cheatday', Hester. Dan heb je beter overzicht, en zal er niet voor zorgen dat het beetje bij beetje steeds meer wordt.