De Zonnebank deel 1: Alles over de zonnebank

De zomer staat weer voor de deur. Voor veel mensen dé aanleiding om voor de zomer eerst een zonnebankkuur te nemen voordat je jezelf in zwemkleding op het strand waagt, of dat leuke korte rokje met dat mouwloze hemdje aan gaat trekken. Een goed begin van de zomer, maar er zijn eerst een aantal dingen die je over zonnebanken moet weten.

Let wel: Ik wil je niet overtuigen van alle slechte dingen die een zonnebank bezit. Ik wil je gewoon bewust maken van het feit dat je het volgens de regels moet doen om alle risico’s te vermijden.

Zonnebanken en zonnehemels

Er bestaan allerlei hulpmiddelen om thuis, of in een zonne-studio, je kleurtje wat bij te werken. Als we het over zonnebanken hebben, bedoelen we meestal dat apparaat met die vele TL-Buizen die het lichaam aan twee kanten tegelijk bruint, of alleen aan één kant. In het laatste geval spreken we van een zonnehemel, en wordt gebruikt in combinatie met een bed. Nadeel is dat je steeds moet draaien, maar het grote voordeel is de prijs, de flexibiliteit en het gemak waarmee je deze op kunt bergen.

Het andere model is technisch gezien een zonnebank. Deze kenmerkt zich doordat je tegelijkertijd aan twee kanten kunt bruinen. Nadeel is de hogere prijs en de ruimte die het apparaat inneemt. Meestal zal deze in ongebruikte logeerkamer staan, maar neemt toch meer plaats in dan een zonnehemel.

Soorten UV-straling en de invloed op je huid

Als het zonnetje schijnt, voelen we de behaaglijke warmte op onze huid en we worden er vrolijk van. Op zich helemaal niks mis mee, maar er is een klein deel van de zonnestraling die aan de ene kant verantwoordelijk is voor die mooie bruine tint, en aan de andere kant risico’s met zich meebrengt. Dit deel van de straling heet de Ultra-Violette Straling (UV-Straling). We kennen drie soorten UV-Straling die de zon uitstraalt, maar ook van toepassing zijn op de lampen in een zonnebank:

UV-A Straling

UV-A Straling is de soort UV-straling die het meeste voorkomt in zonlicht. Het is ten allen tijde aanwezig, ook als het bewolkt is. Het maakt ongeveer 95% uit van de totale UV-Straling. Deze UV-A Straling dringt niet alleen door wolken heen, maar ook door glas en kunnen erg diep in de huid doordringen. Deze straling is de grootste producent van de zogenaamde vrije radicalen in je lichaam.

Deze vrije radicalen kunnen je huidcellen op de lange termijn ernstig beschadigen. Op de langere termijn kun je last krijgen van verslapping en verminderde stevigheid van de huid door een verminderde vorming van elastine en collageen. Direct gevolg hiervan zijn de bekende rimpels. Ook kun je van de UV-A straling last krijgen van zonne-intolerantie, pigmentstoornissen en kun je een vorm van huidkanker ontwikkelen.

UV-B Straling

UV-B Straling wordt voor het grootste deel tegengehouden door de ozonlaag en de wolken. Ongeveer 5% van de straling die de aarde bereikt is van de B-klasse. Deze straling is erg energierijk en zijn voor het grootste deel verantwoordelijk voor het bruin worden. Maar ook UV-B straling heeft zijn nadelen: Het is ook verantwoordelijk voor allergische reacties van de huid en mogelijk huidkanker

UV-C Straling

UV-C Straling is de meest schadelijke van de drie. Gelukkig komt er door de ozonlaag en het wolkendek geen straling op het aardoppervlak. Het is ook ten strengste verboden dat deze straling in zonnebanklampen voorkomt. Hier hoef je dus helemaal niet bang voor te zijn.

Het is dus zaak om je huid te beschermen tegen zowel de UV-A als tegen de UV-B Straling. Bij normaal zonnebaden en zonnebank gebruik wordt de huid bruiner, afhankelijk van je huidtype. Maar als je overdrijft en té lang in de straling ligt, wordt de huid rood.

Deze verbranding is een zeer ernstig signaal van je huidcellen. In de meeste gevallen is de schade te herstellen, maar als dit té vaak voorkomt, kunnen de reparatiediensten van je huid de klus niet meer aan en zullen de reparatieprocessen gaan falen. Op de lange termijn kan dit leiden tot de wijziging van je genetische materiaal, voorstadia van huidkanker, chronische huidschade en zelfs huidkanker.

Dit klinkt allemaal heel ernstig, en dat is het ook. Het is beslist niet de bedoeling om je leven als een kluizenaar te slijten, maar is bedoeld om je er bewust van te maken dat je op een verantwoorde manier met deze straling om moet leren gaan. Voordat het te laat is…

De Europese veiligheidsnorm

Omdat zonnebanken in basis erg gevaarlijk kunnen zijn, als deze niet goed beveiligd worden tegen te zware straling of een defect aan het timermechanisme, is er een Europese norm vastgesteld. Deze norm wordt in de volksmond de ‘0,3 norm’ genoemd.

Deze norm is gebaseerd op het feit dat zonne-apparatuur in het algemeen niet meer UV-straling af mag geven dan er maximaal op een mooie zomerdag aan Middellandse zee is tussen 12.00 en 14.00 uur. Om even een link te leggen met de naam 0,3 norm, spreken we technisch van maximaal 0,3 Watt per vierkante meter. De Europese wetenschap is het dus eens geworden over het feit dat deze ‘Middellandse-zee-norm’ de beste houvast biedt.

Deze norm is in het leven geroepen voor professionele zonnebank-exploitanten. Het is goed om te weten de certificering van deze norm nooit gegeven wordt aan de TL-buizen, maar aan het apparaat zelf. Er is dan omschreven welke lampen er in het apparaat mogen, en hoe zwaar. Bij een zonnebank met 24 lampen  zijn deze marges uiteraard ruimer dan bij een zonnebank met 40 of 50 lampen.

Voor zonnebanken die aan particulieren worden geleverd, dus voor thuisgebruik, geld een vergelijkbare norm, maar deze heet de UV-Klasse-3 norm. De vereisten voor deze laatste ligt ruim onder de voorwaarden voor de professionele 0,3-norm.

Een extra veiligheid is aangebracht in alle zonnebanken vanaf 2006 om te voorkomen dat de timer het niet doet, en dus te lang onder de zonnebank ligt als je bijvoorbeeld in slaap gevallen bent. Deze extra veiligheid schakelt de zonnebank sowieso uit na een vooraf ingestelde aantal minuten, ongeacht of de timer het wel of niet doet.

Thuis of bij een zonne-studio?

Er zijn veel mensen die een zonnebank of een zonnehemel thuis hebben. Deze hebben het grote voordeel van een flexibele planning en volledige privacy. Nadeel van een zonnebank thuis is dat het vrij duur is. Niet alleen de aanschaf van de zonnebank, maar ook de elektriciteit en de eventuele vervanging van de lampen.

Thuisgebruikers moeten het ook zonder advies stellen. Ze moeten zelf bepalen wat hun huidtype is en het programma daar op afstemmen. Dit is een erg belangrijk onderdeel, want een foute inschatting kan erg vervelende gevolgen hebben.

Bij een zonnestudio ben je altijd verzekerd van professioneel advies, in combinatie met de nieuwste apparatuur. Ook is het prettig dat je in een zonne-studio een zonnebanksessie kunt combineren met andere lichaamsverzorging, zoals een heerlijke massage of andere huidverzorging.

Het juiste gebruik van een zonnebank

Met name als je een zonnebank thuis hebt staan, is het erg belangrijk om je goed te oriënteren over het correcte gebruik hiervan. Denk bijvoorbeeld aan de maximale tijd, afgestemd op jouw huidtype. Ook is het belangrijk om je ogen te beschermen tegen de UV-straling. Dit om lasogen of sneeuwblindheid te voorkomen.

Bepaal eerst je eigen huidtype

Net zoals iedereen zijn eigen bloedgroep weet, als het goed is tenminste, zou je ook direct je eigen huidtype moeten weten. Je moet dit in ieder geval weten voordat je onder zon gaat liggen of gebruik wilt maken van een zonnebank. Als je een zonne-studio bezoekt, wordt het huidtype door een professional bepaald.

Maar je kunt dit ook zelf doen door het volgende lijstje goed door te lopen en de best passende te kiezen:

Huidtype 1

• Verbrandt zeer snel.
• Wordt niet of nauwelijks bruin.
• Zeer lichte huid.
• Vaak in combinatie met sproeten, lichte ogen en rood- of lichtblond haar.

Huidtype 2

• Verbrandt snel.
• Wordt heel langzaam bruin.
• Lichte huid.
• Meestal in combinatie met blond haar en grijze, groene of lichtbruine ogen.

Huidtype 3

• Verbrandt niet snel.
• Wordt gemakkelijk bruin.
• Licht getinte huid.
• Meestal in combinatie met donkerblond tot bruin haar en vrij donkere ogen.

Huidtype 4

• Verbrandt bijna nooit.
• Bruint zeer goed.
• Een huid die van nature al getint is.
• Meestal in combinatie met donker haar en donkere ogen.

Dit huidtype is sterk bepalend voor de duur en de intensiteit van de zonnebanksessies. Bij twijfel moet je professioneel advies inwinnen, want hiermee mag je geen onnodige risico’s nemen.

De risico’s van het gebruik van de zonnebank, en de zon in het algemeen

We hebben het op een paar punten al opgemerkt. Er zijn, zeker als je je niet baan de spelregels houdt, wel degelijk risico’s verbonden aan het zonnen. In het tweede deel van deze special gaan we hier dieper op in.

Klik hieronder om deel 2 te lezen:
De Zonnebank deel 2: De risico’s van de zonnen in het algemeen