Diverticulitis deel 1: Divertikel, Diverticulose & Diverticulitis

Diverticulitis is een lastig woord voor een nog lastiger aandoening: De ontsteking van een divertikel. Ok, het wordt er niet gemakkelijker op met al die moeilijke woorden. Laten we punt voor punt eens bekijken waar we het over hebben. In het eerste deel van dit artikel gaan we kijken wat Diverticulitis is, hoe het ontstaat en wat de gevolgen kunnen zijn. In het tweede deel gaan we kijken wat we er aan kunnen doen, en hoe we dit eventueel kunnen voorkomen.

De dikke darm

Om de aandoening Diverticulitis te begrijpen, gaan we eerst even terug naar de basis: De dikke darm. Dit deel van het maagdarmstelsel is het deel dat de voedselresten opneemt die de dunne darm niet heeft kunnen verwerken. Om even de juiste weg van het voedsel voor ogen te krijgen, even een opsomming van de weg die het voedsel aflegt voordat je het toilet doortrekt:

• Mond
• Slokdarm
• Maag
• Dunne Darm
• Dikke Darm
• Endeldarm
• Anus

We gaan ons in dit artikel concentreren op de dikke darm. Via de dikke darm worden de voedselresten door het lichaam opgenomen, die de voorgaande dunne darm niet heeft kunnen verwerken. Een soort tweede kans voor de resten die de dunne darm niet verwerkt heeft. Je moet hierbij denken aan de voedselresten die niet de juiste vorm hebben (te groot), en/of voedselresten die eerst nog moeten worden afgebroken door darmbacteriën. Alle onverteerbare resten die dan overblijven belanden uiteindelijk in de endeldarm en, iets later, via de anus in het toilet.

Wat is een divertikel?

Een divertikel is een, op zich onschuldige, zakvormige uitstulping die op veel plaatsen in het lichaam voor kan komen. Je kunt hierbij denken aan de slokdarm of de urineblaas. Maar de meest voorkomende plaats is de dikke darm. Divertikels kunnen variëren van 2,5 mm. tot maar liefst 2,5 cm. Het ontstaan van de divertikels wordt met name vanaf het 40^ste levensjaar steeds sterker. Ouderen boven de 80 jaar hebben meestal heel veel divertikels.

Over het exacte ontstaan van een divertikel is nog niet heel erg veel bekend. In het algemeen wordt aangenomen dat ze ontstaan als gevolg van grote druk in de dikke darm. Let wel: Hierbij bedoel ik niet dat Divertikels kunnen ontstaan door het persen bij de toiletgang. De druk waar we hier over spreken komt van binnenuit en veroorzaakt zwakke plaatsen in de darm. Bij het persen tijdens de toiletgang komt de druk via de buikholte van buitenaf. Een duidelijk vergelijk kun je trekken met het oppompen van een binnenband van de fiets. Als er zwakke plekken in de binnenband zitten, zullen deze uit gaan stulpen als de band hard wordt opgepompt.

Het enige verschil is dat de uitstulpingen in de binnenband verdwijnen als je de band leeg laat lopen, terwijl een Divertikel niet zal verdwijnen. Een divertikel die zich in de dikke darm bevindt, noemen we gewoon een Divertikel. Een Divertikel in de slokdarm noemen we een Zenker-Divertikel. In de blaas voorkomende divertikels noemen we blaas-divertikels.

Divertikels komen, vreemd genoeg, in het westen meestal voor aan de linkerzijde. Dit in tegenstelling tot Azië, waar divertikels meestal voorkomen aan de aan de rechterzijde. Dit verschil is nooit duidelijk geworden, dus dit blijft een groot vraagteken voor nu.

Wat is diverticulose?

De volgende term: Diverticulose. De onschuldige aanwezigheid van Divertikels in het lichaam wordt Diverticulose genoemd. Diverticulose kan op verschillende manieren tot klachten leiden, maar dat hoeft beslist niet. Er zijn talloze mensen die Diverticulose hebben, maar hier nooit iets van zullen merken.

En als laatste: wat is diverticulitis?

Divertikels zijn onschuldige uitstulpingen waar je geen last van zult hebben, maar ze kunnen wel heel gemakkelijk ontstoken raken. In een divertikel kan heel gemakkelijk ontlasting vast komen te zitten, wat snel tot een ontsteking kan leiden. Pas dan spreken we van Diverticulitis.

Een ontstoken divertikel kan soms heel veel last geven, maar is in de meeste gevallen vrij gemakkelijk te behandelen. Alleen in extreme gevallen is een operatie noodzakelijk.

De symptomen van Diverticulitis

Als al eerder Diverticulose is vastgesteld, is de diagnose Diverticulitis snel vastgesteld. In beginsel kun je last hebben van koorts en drukpijn. Deze laatste is meestal aan de linkerzijde van de buik. Heel vaak worden deze symptomen verward met een blindedarmontsteking, waarbij de drukpijn in de meeste gevallen aan de rechterzijde van de buik aanwezig is. Voor een totaalplaatjes, even een overzichtelijke lijst van mogelijke symptomen:

• Buikpijn en buikkrampen
• Opgezette buik
• Koorts
• Hevige diarree of ernstige obstipatie
• Misselijkheid, soms samen met braken
• In sommige gevallen verlies van bloed en/of slijm via de anus

De potentiële complicaties van Diverticulitis

Als Diverticulitis niet tijdig onderkent en behandeld wordt, kunnen er zeer ernstige complicaties optreden. Een ontstoken Divertikel kan bijvoorbeeld zo groot worden dat het de normale stoelgang kan belemmeren (Obstipatie, Constipatie of Obstructie) of een ontstoken Divertikel kan openbarsten met hele vervelende gevolgen. Hierbij even een opsomming van mogelijke complicaties van een niet behandelde Diverticulitis:

• Divertikelbloeding

Een divertikelbloeding kan ontstaan doordat een heel klein bloedvaatje in de divertikel scheurt. Hierdoor kan bloedverlies plaatsvinden via de anus, soms in grote hoeveelheden. Een divertikelbloeding kan ook optreden als er geen sprake is van Diverticulose. Gelukkig kun je een bloeding als deze vrij snel onderkennen doordat er bloedverlies via de anus plaatsvindt. Op deze manier kun je snel actie ondernemen en medisch advies inwinnen.

• Darmperforatie

Als een ontstoken Divertikel niet, of niet goed, behandeld wordt, kan een ontstoken Divertikel openbarsten en op deze manier een darmperforatie veroorzaken. De kans op een darmperforatie wordt aanzienlijk groter, als je veel ontstoken Divertikels hebt. De gevolgen van een darmperforatie kunnen vrij fors zijn. Hierbij moet je denken aan fistelvorming, abcesvorming, stenose of een buikvliesontsteking.

• Buikvliesontsteking

Als gevolg van een darmperforatie, kan er ontlasting in de buikholte terechtkomen, met een buikvliesontsteking als gevolg. De symptomen zijn een hoge koorts, in combinatie met hevige, acute pijnklachten in de buikholte.

Wat kun je doen om dit te genezen of te voorkomen?

Gelukkig hebben de meeste mensen die wel Divertikels hebben, nooit last van Diverticulitis. Maar als je het hebt, kun je er vrij gemakkelijk weer vanaf komen met een vloeibaar dieet en rust. Nog beter is om diverticulitis te voorkomen. Hoe te verhelpen en te voorkomen, kun je lezen in het tweede deel van dit artikel over Diverticulitis.

Klik hieronder om deel 1 te lezen:
Diverticulitis deel 2: Wat kun je doen?