Elk jaar ervaren miljoenen mensen een onregelmatige hartslag, hartkloppingen, of krijgen ze last van hartritmestoornissen. Een recent onderzoek toonde aan dat één op de vier volwassen Europeanen van ouder dan 40 jaar een onregelmatige hartslag zou kunnen ontwikkelen. Dit geldt vooral voor mensen met coronaire hartziekten of voor mensen die aan constante stress lijden.
De meeste gevallen van een vreemd gevoel in de borst zijn onschadelijk, maar sommige hartritmestoornissen en hartkloppingen zijn buitengewoon gevaarlijk en vereisen onmiddellijke behandeling. Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de risicofactoren voor een onregelmatige hartslag en de natuurlijke en niet-invasieve manieren waarop je hartkloppingen kunt behandelen.
Wat is een onregelmatige hartslag?
Een onregelmatige hartslag kan betekenen dat het hart te snel, te langzaam of met een onregelmatig ritme klopt. Het overslaan van slagen of het juist voelen van extra slagen zijn het meest voorkomende soort aritmie. Dit voelt meestal als een vreemd bonkend gevoel in de borstkas of je voelt dat je hart een keertje overslaat. Boezemfibrilleren is het meest voorkomende soort hartritmestoornis - dit gebeurt wanneer de normale hartslag in de bovenste kamers van het hart onregelmatig is en het bloed niet zo goed stroomt als zou moeten vanuit de boezems (bovenste kamers) naar de onderste kamers van het hart.
Wanneer een hartslag te snel is, wordt dit ook wel tachycardie genoemd. Een te trage hartslag wordt bradycardie genoemd. Wanneer het hart klopt, verspreidt zich een elektrisch signaal van het bovenste gedeelte van het hart naar het onderste gedeelte, waardoor het samentrekt en het bloed rondpompt. Een probleem met dit proces, zoals bijvoorbeeld het vertragen of een blokkade naar de lagere takken van het hart, kan een onregelmatige hartslag veroorzaken. Dit kan ook gebeuren als de speciale zenuwcellen die de elektrische signalen produceren niet goed werken.
Een onregelmatige hartslag kan een breed scala aan symptomen, van amper waarneembaar tot hartaanvallen en zelfs overlijden, veroorzaken. Als het hart niet goed pompt kan dit het gevoel geven alsof er een slag wordt overgeslagen. Hartkloppingen die vaak of snel na elkaar voorkomen, kunnen aanvoelen als een bonkend en vreemd gevoel in de borst of de hals.
Willekeurige momenten van hartkloppingen zijn doorgaans onschadelijk, maar wanneer de hartritmestoornissen lang genoeg duren om invloed uit te oefenen op hoe goed het hart werkt, kunnen er zich wel ernstige symptomen ontwikkelen, waaronder:
- vermoeidheid
- duizeligheid
- licht in het hoofd
- flauwvallen of bijna flauwvallen
- snelle hartslag of bonzen
- angst
- kortademigheid
- zweten
- pijn op de borst
- een hartaanval of een hartstilstand (in extreme gevallen)
Tijdens een aritmie kan het hart mogelijk ook niet voldoende bloed door het lichaam pompen, wat de hersenen, het hart en andere organen kan beschadigen.
Zeven natuurlijke behandelingen tegen een onregelmatige hartslag en hartkloppingen
-
Vagale manoeuvres
Vagale manoeuvres worden gebruikt om een snelle hartslag en hartkloppingen te vertragen door de receptoren in de interne halsslagaders te stimuleren. Deze stimulatie veroorzaakt een reflexstimulatie van de nervus vagus, wat resulteert in de afgifte van acetylcholine wat een neurotransmitter is die de elektrische impulsen die tot een snelle hartslag leiden kan vertragen. De nervus vagus is de langste schedelzenuw, die zich uitstrekt van de hersenstam tot aan de buik. De vagus vormt ook een deel van het zenuwstelsel en hetverzend signalen aan de hersenen voor de juiste werking van het lichaam, zoals het constant houden van de hartslag. Onderzoeken tonen aan dat vagale manoeuvres eenvoudige, niet-invasieve methoden zijn om door de nervus vagus te stimuleren een onregelmatige hartslag te stoppen.
Vagale manoeuvres zijn natuurlijke behandelingen die kunnen worden uitgevoerd voordat men zich tot medicijnen of andere meer invasieve behandeling wendt. Er zijn verschillende soorten manoeuvres die je kunt proberen en onthoud dat bij iedereen een andere manoeuvre kan werken.
- Hoesten:een krachtige en aanhoudende hoest kan de nervus vagus stimuleren. Eén keer hoesten zal niet effectief zijn.
- Persen:je kunt persen alsof je naar het toilet moet om de nervus vagus te stimuleren en een onregelmatige hartslag te corrigeren. Je kunt ook proberen om door een rietje te blazen.
- Blazen door een injectiespuit:dit wordt ook wel de valsalva-manoeuvre genoemd en omvat het blazen door een injectiespuit terwijl je ligt (15 seconden). Dit genereert een verhoogde druk in de borstholte en triggert een vertraging van de hartslag die de hartkloppingen kan stoppen.
- Koude stimulans op het gezicht:dep het gezicht af met koud water of plaats ongeveer 10 seconden een ijsblokje op het gezicht. Dit creëert een fysiologische respons die lijkt op wat er gebeurt als je in koud water springt.
- Kokhalzen:kokhalzen stimuleert ook de nervus vagus. Gebruik een tongspatel en plaats deze snel in de mond, waarbij je de achterkant van de keel aanraakt.
- De massage van de halsslagader:de cardiotische slagaders zijn in de hals de belangrijkste bloedvaten die bloed naar de hersenen, de hals en het gezicht brengen. Een massage van de halsslagader wordt gedaan door gedurende ongeveer 10 seconden druk uit te oefenen onder de hoek van de kaak en dan een zachte, cirkelvormige beweging te maken. Deze techniek wordt niet aanbevolen voor patiënten met een voorgeschiedenis van roken of voor patiënten met een stenose van de halsslagader, wat een vernauwing van de halsslagaders is.
-
Gezond dieet
Omdat veel mensen met een onregelmatige hartslag nog meer onderliggende gezondheidsproblemen, zoals hartaandoeningen, hebben is het belangrijk dat ze gezonde voeding eten. Het eten van ontstekingsremmende voedingsmiddelen is belangrijk omdat ze antioxidanten en fytonutriënten bevatten die de overactieve respons van het immuunsysteem verlagen. Gezonde vetten en dierlijke eiwitten helpen om het cholesterolgehalte in balans te brengen en het HDL-cholesterol te verhogen. Om de gezondheid van je hart te verbeteren kun je de volgende voedingsmiddelen eten:
- vezelrijke voedingsmiddelen met een hoog gehalte antioxidanten
- allerlei groenten
- allerlei soorten fruit
- kruiden en specerijen (vooral kurkuma en rauwe knoflook)
- peulvruchten en bonen
- gezonde vetten (te vinden in noten, zaden, avocado's, in het wild gevangen vis, kokosolie en extra virgine olijfolie)
- rauwe, ongepasteuriseerde zuivel
-
Beweeg voldoende
De gunstige effecten van regelmatige lichaamsbeweging op de cardiovasculaire gezondheid kent iedereen inmiddels wel en uit onderzoeken blijkt dat de voordelen van lichaamsbeweging onder andere een verbeterde bloeddruk, een verbetert lipidenprofiel en algehele mortaliteit zijn. Mensen moeten om een gezond hart te behouden dagelijks aan lichaamsbeweging doen. Voor diegenen die al hartritmestoornissen hebben, kan het maken van een schema met oefeningen een verschil maken. Doe dit wel samen met je arts om er zeker van te zijn dat je jezelf niet te veel inspant.
-
Stop met roken
Onderzoek toont ook aan dat het roken van tabak de belangrijkste beïnvloedbare risicofactor is voor de ontwikkeling van coronaire ziekten en dat het de belangrijkste vermijdbare doodsoorzaak in Europa is. Het speelt ook een rol bij de ontwikkeling van hartritmestoornissen en moet, vooral door mensen met een voorgeschiedenis van een onregelmatige hartslag worden vermeden.
-
Handhaaf een gezond gewicht
Een onderzoek uit 2016 toonde aan dat atriumfibrilleren, het meest voorkomende soort aritmie dat vaak wordt geassocieerd met het hebben van overgewicht en obesitas. Mensen met overgewicht hebben in vergelijking met hun tegenhangers met een normaal gewicht een hogere incidentie, prevalentie, ernst en progressie van atriale fibrillatie. Gegevens tonen aan dat stabiel gewichtsverlies aritmie en de ans op de herhaling na een behandeling vermindert.
-
Verminder stress
Stress en negatieve emoties zijn belangrijke risicofactoren voor het ontwikkelen van een onregelmatige hartslag. Om het risico op aritmie te verminderen, is het elimineren van stress erg belangrijk. Een onderzoek heeft aangetoond dat episoden van acute emotionele stress aanzienlijke nadelige effecten op het hart kunnen hebben en dat patiënten het vermijden van emotionele stress als onderdeel van hun behandeling moeten zien. Verlicht stress met ontspanningstherapie, meditatie, en/of yoga.
-
Acupunctuur
Acupunctuur wordt al duizenden jaren gebruikt om verschillende medische aandoeningen mee te behandelen en het is ook gebleken dat het het cardiovasculair functioneren kan verbeteren. Een overkoepelend onderzoek uit 2008 toont aan dat van de acht gebruikte onderzoeken 87% - 100% van de deelnemers die acupunctuur gebruikten, een normaal hartritme hebben weten te bereiken. Onderzoekers stelden vast dat acupunctuur effectief lijkt in de behandeling van verschillende hartritmestoornissen.
Oorzaken van een onregelmatige hartslag en de risicofactoren
Roken
Een ander onderzoek geeft aan dat bepaalde stoffen die vrijkomen door het roken van sigaretten, zoals koolmonoxide en oxidatieve stress, waarschijnlijk zullen bijdragen aan het ontstaan van aritmieën. Het roken van sigaretten kan ook leiden tot de ontwikkeling van coronaire hartziekte en chronische obstructieve longziekte, wat ook kan leiden tot een onregelmatige hartslag.
Het gebruik van alcohol
Onderzoek toont aan dat er een complexe relatie bestaat tussen alcoholgebruik en het ontwikkelen van hartritmestoornissen. Verschillende bewijzen suggereren dat zwaar drinken het risico op een plotselinge hartstilstand met dodelijke aritmie als meest waarschijnlijke mechanisme verhoogt.
Gebruik van drugs
Volgens een onderzoek uit 2007 kunnen bijna alle illegale drugs, door een direct of indirect aritmogeen effect, een breed scala aan hartritmestoornissen veroorzaken die zelfs dodelijk kunnen zijn. Dit omvat drugs zoals cocaïne, amfetaminen, heroïne en ook het misbruik van voorgeschreven medicijnen.
Stress
Emotionele stress of woede kan het hart harder laten werken, de bloeddruk verhogen en de cortisolspiegel verhogen. Onderzoek toont aan dat psychologische stress het sympathische zenuwstelsel kan stimuleren en een onregelmatige hartslag kan veroorzaken. Onderzoeksresultaten wijzen er zelfs op dat ongeveer 20% - 40% van de plotselinge hartstilstanden door acute emotionele stressoren worden versneld en hartstoornissen die worden veroorzaakt door emotionele stress kunnen ook het risico op het ontwikkelen van hartritmestoornissen verhogen.
Leeftijd
Onregelmatige hartkloppingen treffen miljoenen mensen en meer ernstigere hartritmestoornissen treffen meestal mensen van ouder dan 60 jaar. Dit komt omdat oudere volwassenen meer kans hebben op het krijgen van hartaandoeningen en andere gezondheidsproblemen die leiden tot een onregelmatige hartslag.
Volgens onderzoek correleert leeftijd positief met een toenemend risico op et ontwikkelen van hartproblemen, waaronder aritmieën en niet alleen de prevalentie, maar ook de ernst van de aritmieën neemt met de leeftijd toe. De redenen hiervoor zijn multifactorieel, maar aspecten van hartcalciumregulatie in het hart spelen waarschijnlijk een sleutelrol bij het initiëren van deze levensbedreigende aandoeningen.
Aandoeningen die het hart beschadigen, kunnen het elektrische systeem van het hart beïnvloeden en een onregelmatige hartslag veroorzaken. Voorbeelden hiervan zijn onder meer:
- een hartaanval
- hartfalen
- een aangeboren hartafwijkingen
- een hoge bloeddruk
- infecties die de hartspier of de zak rond het hart beschadigen
- diabetes (verhoogt het risico op hoge bloeddruk en coronaire hartziekten)
- slaapapneu (die stress op het hart kan veroorzaken)
- Een overactieve of te trage schildklier
Statistische gegevens over een onregelmatige hartslag
- Eén op de vier volwassen Europeanen van ouder dan 40 jaar kan een onregelmatige hartslag ontwikkelen.
- Ongeveer 2% van de mensen jonger dan 65 jaar heeft hartritmestoornissen, terwijl 9% van de mensen van 65 jaar of ouder aritmie heeft.
- Elk jaar zijn er meer dan 750.000 ziekenhuisopnamen vanwege atriale fibrillatie.
- Risicofactoren voor het ontwikkelen van hartritmestoornissen zijn roken, alcoholgebruik, stress, obesitas en drugsgebruik.
- Een hoge bloeddruk is goed voor 14% - 22% van gevallen van atriale fibrillatie.
Conventionele behandeling tegen een onregelmatige hartslag
Als je duizeligheid, pijn op de borst of flauwvallen door aritmie ervaart, moet je mogelijk worden behandeld. Om een onregelmatige hartslag te kunnen diagnosticeren, luistert een arts naar de hartslag, het ritme van je hart en naar hartruis dat een extra of ongewoon geluid tijdens de hartslag is. Je arts kan ook controleren op zwelling in je benen en voeten, omdat dit een teken kan zijn van hartfalen. De meest gebruikelijke test voor het diagnosticeren van aritmieën is een elektrocardiogram (EKG). Een EKG detecteert en registreert de elektrische activiteit van het hart. Het kan de sterkte en timing van elektrische signalen wanneer deze door elk deel van het hart gaan meten.
Als je eenmaal bent gediagnosticeerd met hartritmestoornissen, zal je arts samen met jou een geschikt behandelplan kiezen. Conventionele behandelingen tegen een onregelmatige hartslag kunnen het gebruik van medicijnen, medische behandelingen en operaties omvatten.
Medicijnen
Anti-aritmica worden gebruikt om een hart dat te snel klopt te vertragen of om een abnormaal hartritme in een normaal, stabiel ritme te veranderen. Bètablokkers worden gebruikt om de hartslag door de werklast te verminderen te vertragen. Calciumantagonisten worden ook gebruikt om de hartslag te verlagen. Deze medicijnen zorgen voor een lijst met bijwerkingen, waaronder verergering van aritmieën, allergische reacties, pijn op de borst, kortademigheid, duizeligheid en flauwvallen. Deze medicijnen helpen alleen om een onregelmatige hartslag te beheersen en kunnen het probleem niet oplossen en dus moeten ze mogelijk levenslang worden ingenomen. Om dit te voorkomen, worden er soms ook behandelingen uitgevoerd om onregelmatige hartslagen permanent te behandelen of te controleren.
Behandelingen
Een onregelmatige hartslag kan worden behandeld met een pacemaker dat een apparaat is dat onder de huid van de borst of buik wordt geplaatst zo om een abnormaal hartritme te helpen beheersen. Wanneer de pacemaker een abnormaal hartritme detecteert, stuurt hij een elektrische puls door het lichaam om het hart weer met een normale snelheid te laten kloppen. Artsen adviseren een pacemaker alleen wanneer de hartslag langzamer is dan normaal. Dit kan als gevolg van veroudering, schade aan het hart door een hartaanval of andere hartaandoeningen die de elektrische activiteit beïnvloeden gebeuren.
Defibrillatie of cardioversie is een soort behandeling waarbij een schok van elektriciteit wordt gebruikt om een onregelmatige hartslag te corrigeren. Net als de pacemaker is een implanteerbare cardioverter-defibrillator een apparaat dat onder de huid wordt geplaatst en elektrische pulsen gebruikt om levensbedreigende aritmieën te beheersen. Onderzoek toont aan dat implanteerbare defibrillatoren zeer effectief zijn in het beëindigen van maligne ventriculaire aritmieën (ernstige ritmestoornissen die ontstaan in de lagere kamers van het hart) bij patiënten waarvan wordt gedacht dat ze een significant risico lopen op een plotselinge dood.
Een andere behandeling die kan worden uitgevoerd is katheterablatie, waarbij een dunne, flexibele buis in een bloedvat in de arm, de lies of de hals wordt geplaatst en vervolgens naar het hart wordt geleid. De energie die door de buis in het hart wordt gestuurd, vindt en vernietigt kleine delen van het hartweefsel die een snelle of onregelmatige hartslag veroorzaken. Deze behandeling wordt meestal gebruikt voor de behandeling van sommige vormen van een snelle hartslag, zoals supraventriculaire tachyaritmieën, wat snelle ongecoördineerde hartslagen zijn die beginnen in de bovenste kamers of in het middengebied van het hart.
Operatie
Er kan om de bloedtoevoer naar de hartspier te verbeteren ook een operatie worden uitgevoerd. Er wordt vaak voor een operatie gekozen wanneer het al om een andere reden wordt gedaan, zoals bijvoorbeeld het repareren van de hartklep. Een soort operatie dat wordt uitgevoerd bij patiënten met levensbedreigende aritmieën wordt de doolhof-operatie of -behandeling genoemd. Doolhofchirurgie geneest een snelle, onregelmatige hartslag door een doolhof van nieuwe elektrische paden te creëren waardoor elektrische impulsen makkelijker door het hart kunnen reizen. Dit is een zware operatie waarvoor een ziekenhuisopname van vijf tot zeven dagen of langer, inclusief ten minste één tot twee dagen op de intensive care-afdeling nodig is. Het herstel duurt ongeveer twee maanden en in die tijd kun je pijn voelen op de plek waar de borstkas werd geopend en je voelt je ook zwakker dan normaal.
Tot slot…
Hartritmestoornissen en hartkloppingen kunnen, als ze niet goed worden behandeld ernstige, levensbedreigende aandoeningen zijn. Hoewel niet alle onregelmatige hartslagen een gevaar hoeven te betekenen moet je als je een constant raar en bonzend gevoel op de borst voelt of als je voelt dat je hart te snel of te langzaam klopt wel een arts raadplegen zodat het onderzocht kan worden.
Bronnen
en.wikipedia.org/wiki/Heart_arrhythmia
www.medtronic.com/au-en/your-health/conditions/fast-heartbeat.html
www.heart.org/en/health-topics/arrhythmia/about-arrhythmia
