Er gaan er veel fabels te ronde over cholesterol. Is het wel goed voor je? Is het niet goed voor je? Alleen mensen op leeftijd hoeven op hun cholesterol te letten?
In dit artikel geef ik je de meest voorkomende misverstanden op het gebied van cholesterol.
1. Kinderen hebben er nooit last van!
Wat denkt men: Wat vrij snel gedacht word is dat alleen oudere mensen (lees: +50) op hun cholesterol hoeven te letten, kinderen hoeven nog niet op hun cholesterol te letten. Dit komt omdat men denkt dat hart- en vaatziekten alleen gevolgen kunnen zijn voor mensen met een te hoog slecht cholesterol gehalte die op leeftijd zijn. Dit is natuurlijk niet waar.
Feit: Wanneer kinderen een te hoog cholesterol gehalte hebben is het eigenlijk nog een stuk gevaarlijker dan wanneer oudere mensen dit hebben. Hoog cholesterol verhoogt de kans op hart- en vaatziekten.
Wanneer je de kans hierop al verhoogt als je jong bent, kun je nagaan hoe hoog te kans is wanneer je ouder wordt. Deze zal alleen maar toenemen omdat je dan meer factoren in je leven opneemt die zorgen voor een verhoging van de kans op hart- en vaatziekten.
Als je als kind hoge cholesterol hebt, is het extreem belangrijk om dit “probleem” direct aan te pakken.
Een strikt aangepast dieet en veel beweging kans de uitkomst bieden. Het cholesterolgehalte van een kind zal niet snel gemeten worden.
Heeft je kind overgewicht, hoge bloeddruk, kortademigheid of familie met hartproblemen, dan is het aan te raden om het cholesterolgehalte te laten meten.
Cholesterol kun je ook heel goed zelf meten, daarvoor zijn speciale cholesterolmeters op de markt vanaf ongeveer 100 euro. Die meten niet alleen je totale cholesterol, ook je LDL, HDL, de verhouding en de hoeveelheid triglyceriden worden door deze meters gemeten.
2. Cholesterol is altijd slecht!
Wat denkt men: Als we het hebben over cholesterol, gaan we er direct vanuit dat het slecht is. Cholesterol an sich is niet zo’n “boogy man “ als de meeste mensen denken. Natuurlijk ligt de waarheid wat complexer zoals met veel zaken. Cholesterol KAN slecht zijn is sommige gevallen.
Hieronder de waarheid…
Feit: Cholesterol zorgt voor een heleboel dingen in ons lichaam zoals de aanmaak van hormonen, het herstellen en regenereren van cellen, en bijvoorbeeld ook het retina van je ogen. Feitelijk gezien, kunnen we niet eens zonder “boogy man”. Cholesterol is alleen slecht wanneer we teveel LDL en te weinig HDL cholesterol in ons lichaam hebben.
Wat kan er gebeuren? Het gevolg van een teveel aan LDL en weinig HDL cholesterol kan ervoor zorgen dat je aderen dicht slibben waardoor je bloeddruk automatisch mee stijgt.
3. Voeding is gezond als er “ 0 mg cholesterol” op de verpakking staat!
Wat denkt men: Marketing is eigenlijk slecht, omdat marketing ons op het verkeerde been zet. Tegenwoordig zetten ze alles op de verpakking wat ze willen, als het maar verkoopt. Tegenwoordig zetten ze op de verpakking dat er geen cholesterol is zit. Omdat mensen nog steeds denken dat dit slecht is, zijn ze sneller geneigd om dit te kopen.
Feit: Zoals ik reeds heb verteld hebben wij mensen cholesterol nodig. Zorg alleen wel dat je de goede cholesterol binnenkrijgt, en nog belangrijker dat je de goede verhouding verzadigde en onverzadigde vetten binnenkrijgt.
4 . Voeding is gezond als er 0% vet opstaat:
Wat denkt men: Het probleem met cholesterol is dat je een te hoog percentage vet in je bloed hebt, dus als ik vetvrij eet dan zal het cholesterol ook lager worden.
Feit: Suiker kan ook net zo goed voor een te hoog cholesterol zorgen. Op het moment dat jij structureel meer energie binnenkrijgt dan je nodig bent gaat je lichaam deze energie opslaan in vetcellen. Vetcellen zorgen voor overgewicht, wat een negatieve invloed heeft op je cholesterol en daarbij worden in vetcellen triglyceriden opgeslagen die vrijkomen op het moment dat je niet eet.
Dus die overtollige energie zorgt er via de aanmaak van vetcellen voor dat je een stijgende waarde van triglyceriden krijgt, slecht voor je cholesterol.
5. Amerikanen zijn de meeste ongezonde mensen
Wat denkt men: Wat voor beeld heb jij van Amerikanen? Veel mensen denken dat Amerikanen een van de meest ongezonde mensen ter wereld zijn. Veel vet eten, McDonald’s en weinig bewegen zijn termen die snel aan Amerikanen gekoppeld worden.
Feit: Het is inderdaad waar dat Amerikanen wel wat beter op hun gewicht, lichaam en hun cholesterolwaarden mogen letten. Maar wanneer we de USA gaan vergelijken met de rest van de wereld zal het je verbazen dat dit volk het eigenlijk nog niet zo slecht doet.
Gemiddeld genomen staat Amerika op plaats 82 als het gaat om de top 100 van landen met de hoogste waarde cholesterol. Colombia staan op nummer 1 van die lijst. In Europa zijn het de scandinavische landen die de lijst aanvoeren wat betreft hoog cholesterol
6. Verzadigd vet is de veroorzaker van hoog cholesterol
Wat denkt men: Een grote denkfout die veel wordt gemaakt is dat de verzadigde vetten de grote boosdoener zijn wat betreft het krijgen van een hoog cholesterol. Het klopt dat de verzadigde vetten een bijdrage leveren aan de hoogte van het LDL cholesterol, maar deze verzadigde vetten spelen maar een kleine rol in de puzzel.
Feit: Feit is dat het vooral de afwezigheid van onverzadigde omega3 vetten in het dieet is wat voor de problemen zorgt. Tel daarbij op dat in ons huidige voedingspatroon veel te veel transvetten zitten. Transvetten verhogen niet alleen je LDL (slechte) cholestero, het verlaagt ook nog eens je HDL (goede) cholesterol, het verhoogt je triglyceriden waarden, en het verhoogt je onstekingswaarden.
7. Alle onverzadigde vetten zijn goed tegen cholesterol
Wat denkt men: Onverzadigde vetten verhogen je HDL cholesterol en dat zorgt ervoor dat je slechte cholesterol niet aan de aderwanden blijft plakken. Dus je moet heel veel onverzadigde vetten eten en dan wordt het cholesterol vanzelf goed.
Feit: Onverzadigde vetten verlagen je cholesterol. Echter, teveel omega 6 zorgt er weer voor dat je ontstekingswaarden verhogen. Verhoogde ontstekingswaarden hebben weer een negatieve impact op je cholesterol.
Dus als je eenzijdig teveel linolzuur binnenkrijgt, de omega 6, dan zorgt dit ervoor dat je juist weer last krijgt van ontstekingen, ook aan je aderwanden Deze ontstekingen veroorzaken beschadigingen, deze beschadigingen zijn juist weer de plekken waar je slechte cholesterol gaat plakken.
Zonder genoeg van de andere soorten onverzadigde vetten, de omega 3, helpt het nemen van onverzadigde vetten niet goed, omega 6 helpt je weliswaar je cholesterol te verlagen in de eerste instantie, maar de bijwerking in de vorm van ontstekingen doet dat voordeel weer teniet.
Dit kun je compenseren dooreen ratio van minimaal 1:3 aan te houden wat betreft omega 6 in verhouding tot omega 3. En hoe dichter je naar de verhouding 1op 1 gaat des te beter kan het onverzadigde vet zijn werk doen als ontvetter.
Tips om je cholesterol onder controle te krijgen:
Om in een keer een zoveel mogelijk factoren te elimineren die een negatieve invloed hebben op je cholesterol kun je het meeste winst boeken door deze vijf factoren als eerste te verbeteren. Want net als bij alles in het leven zijn het vaak maar die paar zaken die een heel groot verschil maken:
1 Kijk goed naar je leefstijl
Het klinkt heel erg voor de hand liggend en dat is het misschien ook wel, maar dat maakt het niet minder waar. Alcohol en sigaretten vormen een grote belemmering wat betreft het verkrijgen van een goede gezondheid.
Ik wil niet zeggen dat je je niet goed kunt voelen terwijl je rookt en drinkt, maar je bent wel heel hard tegen de stroom in aan het roeien.
Kijk, als jij denkt dat 70 jaar oud worden genoeg is, dan hoef je het inderdaad nie zo nauw te nemen met je leefstijl. Alleen denk ik dat bijna iedereen wel wat langer van zijn of haar pensioen wil genieten.
Je kunt leven naar het motto van pluk de dag, maar dan pluk je eigenlijk niet de vruchten van je harde arbeid. Een ander gaat op zijn oude dag lekker genieten van al dat belastinggeld en accijnzen die jij altijd hebt betaald.
Daarom zijn zware rokers en drinkers ook de meest sociale mensen die er zijn, want ze betalen flink voor de oude dag van een ander.
Maar als je wel van plan bent om heel oud te worden dan is het belangrijk dat je nu alvast moet gaan zaaien zodat je op je oud dag kunt oogsten.
Je kunt door ongezonde gewoontes af te leren als je jong bent minimaal 10 tot 15 jaar langer genieten van je oude dag, en nog veel langer.
Er is geen reden waarom we eigenlijk geen honderd jaar kunnen worden, ware het niet dat we vrijwel allemaal vroegtijdig doodgaan aan bijvoorbeeld de gevolgen van hart- en vaatziekten.
En laat nu juist een hoog cholesterol ervoor zorgen dat we met zijn allen zo ergens tegen de zestig en een beetje met een verstopte kransslagader in het ziekenhuis belanden, dus de eerste hindernis naar de honderd overwinnen is voorkomen dat die kransslagaderen verstoppen.
Roken beschadigd de aderwanden en dat is een van de mechanismes die ervoor zorgt dat je slechte cholesterol aan de aderwanden kan blijven plakken. Daarnaast zorgt roken ervoor dat je HDL cholesterol sterk daalt, dus je verdubbelt het risico.
Stop met roken nu je nog kunt stoppen. Roken is heel erg verslavend en het vormt niet alleen een gevaar voor de gezondheid wat betreft cholesterol, ook je conditie wordt sterk beperkt en het risico op die gevreesde ziekte neemt ook flink toe.
Als je niet kunt stoppen zoek dan hulp. Je kunt op allerlei manieren hulp krijgen in het succesvol stoppen met roken, van nicotinepleisters tot hypnose, pak die handvatten aan en stop ermee!
Naast niet roken is het ook belangrijk dat je zomin mogelijk alcohol drinkt. Vooral bier en sterke drank bevat naast alcohol natuurlijk veel suiker. Niet voor niets is bier verantwoordelijk voor die mooie ronde bierbuik. Dat komt door de grote hoeveelheden calorieën de je in bier terugvindt.
Naast de grote kans op teveel calorieën binnenkrijgen is alcohol ook van erg negatieve invloed op de hoeveelheid triglyceriden in je bloed, hetgeen weer hoge cholesterolwaarden in de hand werkt.
Dus hoe leuk de lol van bierdrinken op de korte termijn ook is, op lange termijn doet het meer kwaad dan goed. Mijn advies luidt dan ook: Matig je alcoholconsumptie, ook als je nog geen nadelige gevolgen ondervindt.
Nogmaals, hoe leuk zou het wel niet zijn als je nog een tweede jeugd krijgt in de vorm van een gelukkig en lang pensioen waarin je al die dingen kunt doen waar je nu geen tijd voor kunt vinden.
2 Elimineer transvetten
Transvet = gif. Ik kan er niet genoeg op hameren maar transvet heeft zo’n nadelige invloed op je gezondheid dat je eigenlijk helemaal geen transvet meer binnen moet krijgen. Transvetten verhogen je slechte cholesterol, het verlaagt je goede cholesterol, het verhoogt ontstekingen en het verhoogt de kans op hart- en vaatziekten, diabetes en zelfs Alzheimer en gedragsstoornissen worden in verband gebracht met transvetten.
Laat ik me beperken tot het hebben van een hoog cholesterol. Als je nagaat dat op de eerste plaats ons dieet al bestaat uit een overmaat aan omega 6 en heel veel (kunstmatige) koolhydraten dan weet je dat de kans heel groot is dat je ontstekingswaarden hoger zijn dan ideaal is, je neigt naar een energieoverschot, er gaat dus meer energie in dan er uitgaat, dus je triglyceridenwaarden worden ook niet positief beïnvloed door ons gemiddelde voedingspatroon.
Daarbovenop komt dan die dagelijkse hoeveelheid transvetten dat alles nog even dubbel zo erg maakt. Stop dus met het eten van transvetten, daarmee haal je die vermenigvuldigingsfactor weg.
Transvetten tref je voornamelijk aan in bewerkte voeding.
3 Elimineer kunstmatige suikers
Kunstmatige suikers zijn ook een veroorzaker van ontstekingen in je hele lichaam. Dit komt omdat (kunstmatige) suikers zeer reactief zijn, dat wil zeggen dat een suikermolecuul zich heel makkelijk bindt aan een ander molecuul, bijvoorbeeld van een cel die onderdeel uitmaakt van je bloedvaten, of je hersenen. Suikermoleculen binden zich heel makkelijk aan andere moleculen met als gevolg dat de cel gaat ontsteken.
Daarnaast bevatten kunstmatige suikers enorm veel energie, en kan het door het lichaam niet worden omgezet in nuttige stoffen die nodig zijn voor bijvoorbeeld je immuunsysteem, of voor regeneratie en reparatie van cellen. Nee, deze kunstmatige suikers worden direct omgezet in vetcellen, dus ze verhogen je triglyceridenwaarden.
Ook zorgen deze kunstmatige suikers ervoor dat je cellen minder gevoelig worden voor insuline, hetgeen het krijgen van diabetes, een hoge bloedsuikerspiegel en verhoogde triglyceridenwaarden en ontstekingswaarden alleen maar verergert.
4 Ga vers en onbewerkt eten
Gelukkig zijn er niet alleen maar verboden, er zijn ook een tweetal stappen die je kunt zetten die er juist voor zorgen dat je cholesterol actief positief beïnvloed kan worden. Ten eerste is het belangrijk dat je in plaat van bewerkte voeding de overstap maakt naar onbewerkte verse voeding.
Deze omschakeling garandeert je bijna van een gezond voedingspatroon. Ga maar na, je mag alles in je boodschappenkarretje gooien, zolang het maar vers is en er niet aan gerommeld is.
Dit betekent dat het eten dat het vlees dat je eet ongemarineerd en ongepaneerd moet zijn, dan is het goed. Hetzelfde geldt voor andere keuzes, namelijk groente, fruit, nootjes, zaden en vis. Dat is allemaal onbewerkt en vers, zelfs als het ingevroren is zal groente en fruit nog alle voedingsstoffen bevatten die het ook had p het moment dat het geoogst werd, zolang er maar niets aan is veranderd of is toegevoegd, oftewel bewerkt is.
Bewerken betekent bij voeding per definitie dat er hoogwaardige voedingsmiddelen uitgehaald worden en of goedkope ongezonde ingrediënten zijn toegevoegd, zodat de producent per kilo het meeste waar levert tegen de laagst mogelijke kosten.
Transvetten en kunstmatige suikers kosten minder dan vitamines, mineralen, vezels of eiwitten, dus al die gezonde ingredienten zal er zomin mogelijk in bewerkte voeding zitten.
5 Eet veel omega 3
Omega 3 is essentieel in het verlagen van het risico op dichtslibbende aderen en het hebben van een hoog cholesterol. Op de eerste plaats betekent veel omega 3 dat het LDL cholesterol dat in je bloed zit weer uit je bloedbaan wordt gehaald door de ontvettende werking van omega 3. Op de tweede plaats heb je wel de voordelen van de omega 6 vetzuren in je dieet zonder dat je last krijgt van hogere ontstekingswaarden, omega 3 compenseert de ontstekingsverhogende eigenschappen van omega 6.
Je HDL cholesterolwaarden worden dus hoger en de kans op hart en vaatziekten neemt daardoor af.
6 Ga meer bewegen
Met meer beweging voorkom je dat je een energieoverschot krijgt, je loopt minder kans op overgewicht. Daarnaast verlaagt beweging je LDL cholesterol en het verhoogt je insulinegevoeligheid. Regelmatig bewegen zorgt voor ontspanning van de geest en het verbetert de gezondheid van je aderen. Je kunt door regelmatig te bewegen ook je conditie verbeteren en dus je hartslag en je bloeddruk verlagen.
Kortom een heleboel redenen om vanavond toch nog even dat stukje te gaan wandelen na het avondeten!
Succes!
Bronnen:
http://www.nationaalkompas.nl/gezondheidsdeterminanten/persoonsgebonden/serumcholesterol/verschillen-internationaal/
http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM199807023390103
http://circ.ahajournals.org/content/88/5/2190.short
http://www.jlr.org/content/25/5/486.short
http://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM199008163230703
http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PII0140-6736%2893%2990350-P/abstract?cc=y=
http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0091743585710493
http://press.endocrine.org/doi/10.1210/jc.2011-1251
http://advances.nutrition.org/content/4/2/220.short
Beste Robert Jan,
Dank voor je mail. Ikzelf ben al tientallen jaren voorstander van de orthomoleculaire gezondheidsleer en heb daarover samen met mijn zoon de genoemde site gemaakt. Zoek daarin vooral eens naar het document "Cholesterol en statines" in de afdeling "Encyclopedie").
Verder een tip: Probeer eens het artikel over cholesterol en oudere mensen te vinden in de British Medical Journal ( Joe Graedon June 16, 2016 )
Hartelijke groeten, Willie Kah