Obstipatie, ook wel constipatie genoemd, komt vaker voor dan je denkt. Iedereen krijgt hier wel eens mee te maken, maar meestal weten we het niet van elkaar. Het is niet bepaald een onderwerp wat we even naar voren brengen onder het genot van een drankje. Iedereen die hier wel eens last van heeft gehad weet precies hoe frustrerend en lastig dit kan zijn. Het is voor veel mensen een gênant onderwerp, maar gelukkig is er wel wat aan te doen.
Laten we, als eerste, eens kijken naar de verschillende vormen van obstipatie, en wat de mogelijke oorzaak zou kunnen zijn. In het tweede deel kijken we dan verder naar manieren om obstipatie te voorkomen.
Verschillende vormen van obstipatie
Acute obstipatie
Als de verstopping plotseling optreedt, bijvoorbeeld als reactie op een veranderende leefstijl en/of hormonale verandering, spreken we van een acute obstipatie. Waarschijnlijk zal je lichaam na enkele dagen herstellen en is de obstipatie gelukkig weer verleden tijd.
Laxeermiddelen kunnen je helpen om de constipatie snel en effectief te verlichten en op te lossen. Soms kan een acute obstipatie ook het gevolg zijn van een fysieke blokkade, ergens in je ingewanden. Neem contact op met je huisarts als je last hebt van bloedsporen of slijm in je ontlasting. Ook als je buikpijn hebt, moet je zo snel mogelijk contact opnemen met je huisarts.
Chronische obstipatie
Als je darmen voor langere tijd niet in staat zijn om normaal te functioneren door stress, geen beweging, medicijngebruik of een slechte eetgewoontes, spreken we van een chronische obstipatie, of een chronische constipatie. Dit kan ook veroorzaakt worden door een depressie, een té hoge bloeddruk of chronische pijn.
Als de verstopping langer dan een week aanhoudt, of na een bezoek aan de huisarts weer terugkeert, is het van belang om goed medisch advies in te winnen. Ook als je langer dan drie dagen een laxeermiddel gebruikt, en dit geen effect heeft, moet je contact opnemen met je huisarts.
Symptomen van obstipatie
Meestal weet je wel of je last hebt van verstopping. Je hebt problemen om je darmen te legen, en de frequentie van de toiletgang ligt beduidend lager. Om duidelijk te zijn, toch even een opsomming van de belangrijkste symptomen:
Je gaat duidelijk minder vaak naar het toilet en je hebt moeite om je darmen te legen. Er zijn natuurlijk geen regels over de frequentie van je stoelgang. Dat is voor iedereen verschillend. De één gaat 1 x per dag naar het toilet, de ander 2 x per dag. En er zijn ook mensen die maar één keer per 2 dagen naar het toilet gaan. Binnen de normale regels, kan dit variëren, van 3 x per dag tot 3 x per week. De verandering in frequentie is natuurlijk altijd ten opzichte van je persoonlijke frequentie. Als je normaal 1 x per dag naar het toilet gaat, en dit veranderd plotseling naar 1 x per 2 dagen, dan is er duidelijk een probleem. Ook al valt dit onder de ‘normale’ regels.
- Ook als er een duidelijke verandering is in de consistentie van de ontlasting, kan er sprake zijn van een probleem. Met name als de consistentie droog en hard is. Als de ontlasting droog en hard is, heb je grote moeite met persen om je darmen te legen.
- Je hebt het gevoel dat je niet in staat bent om je darmen volledig te legen. Na het toiletbezoek heb je nog steeds het gevoel dat je naar het toilet moet.
- Alle voorgaande symptomen kunnen samen gaan met een algeheel gevoel van sloomheid en moeheid, duizeligheid, buikkrampen, hoofdpijn en natuurlijk een opgeblazen gevoel.
Oorzaken van obstipatie
Obstipatie, of constipatie, kan een hele reeks oorzaken hebben. Dit kan erg complex zijn, maar de oorzaken zijn toch in te delen in een aantal hoofdgroepen:
Voeding/Dieet
Binnen een gezond voedingspatroon hoort onder andere 18 – 30 gram vezels. Als je niet, of niet genoeg, vezels binnen krijgt heeft dit gevolgen voor de werking van je darmen. Te weinig vezels is één van de belangrijkste en meest voorkomende oorzaken van obstipatie.
Vezelrijk voedsel is dus erg belangrijk. Meer vezels eten is erg gemakkelijk door meer fruit en groenten te eten. Het innemen van meer groenten en fruit maakt het makkelijker om het voedsel door je darmen te laten bewegen.
Te weinig beweging
Een andere veel voorkomende oorzaak is een gebrek aan beweging. De beweging van het lichaam helpt je spieren om meer efficiënt te werken, dus ook je darm-spieren. Obstipatie door te weinig beweging komt vaak voor bij oudere mensen en bij mensen die een zittend bestaan leiden doordat ze het overgrote deel van de dag achter een bureau zitten.
Stress
Je darmen en je darmspieren worden uiteindelijk aangestuurd door de zenuwen. Onder invloed van stress kunnen de zenuwen minder efficiënt werken als gevolg van een blokkade. Deze oorzaak is meestal van korte duur, behalve als stress een vast onderdeel van je dagelijkse leven is.
Verandering van routine
Door vakantie en/of reizen, verander je meestal je dagelijkse ritme. Je lichaam moet hieraan wennen en zich aanpassen. Ook het eten van ander voedsel of andere dranken kunnen duidelijke oorzaken zijn van (tijdelijke) obstipatie.
Menstruatie
Bij vrouwen is een veelgehoorde klacht dat ze last hebben van obstipatie gedurende, of vlak voor, de menstruatie. Dit is het directe gevolg van de verandering van de hormonen die in deze periode plaatsvinden.
Zwangerschap
Tijdens de zwangerschap wordt het hormoon Progesteron in grote hoeveelheden aangemaakt. Dit hormoon is verantwoordelijk voor het verslappen van de spieren om ruimte te maken voor de groeiende baby. Maar deze spierverslappende werking heeft ook effect op de darmspieren, waardoor het voedsel minder efficiënt door je darmen wordt geleid. Een tekort aan ijzer kan ook de stoelgang belemmeren. Zwangere vrouwen hebben een grotere behoefte aan ijzer-supplementen.
De overgang
In de periode voor, tijdens en vlak na de overgang, is obstipatie ook een veel voorkomende aandoening. Dit komt, zoals eerder gezegd, door de hormonale verandering in het lichaam.
Medicijngebruik
Sommige medicijnen hebben als vervelende bijwerking dat er obstipatie kan optreden:
- Antacida tegen spijsverteringsproblemen
- Hoestmiddelen of pijnstillers die Codeïne bevatten
- Sommige soorten medicijnen die gebruikt worden tegen een te hoge bloeddruk
- Medicijnen die gebruikt worden voor het behandelen van epilepsie
- Medicijnen die een onderdeel vormen van een behandeling tegen de ziekte van Parkinson
Ouder worden
Als je ouder wordt, gaan je spieren in kracht achteruit, en werken ze niet meer zo efficiënt als voorheen. Dit kan obstipatie als gevolg hebben, doordat het voedsel minder goed door de darmen wordt geleid. Ook het minder bewegen van oudere mensen is een belangrijke oorzaak. Daarnaast natuurlijk het hogere medicijngebruik als gevolg van een hogere bloeddruk en te hoge cholesterol.
Oplossingen en preventie van obstipatie
Als je last hebt van constipatie of obstipatie, is er gelukkig wel wat aan te doen. Maar het is natuurlijk beter om obstipatie helemaal te voorkomen. Hoe je dit kunt doen, lees je in het tweede deel van dit artikel.
Klik hieronder om deel 2 te lezen:
Obstipatie deel 2: Het voorkomen en verhelpen van obstipatie
