Smetvrees wordt ook wel Mysofobie genoemd: In het Grieks betekent Myso kiemen en hobo wordt vaak aangeduid als angst. Wanneer een persoon dus bang is om door ziektekiemen geïnfecteerd te raken of angst heeft voor microben, heeft deze persoon last van een aandoening die kan worden aangeduid als mysofobie oftewel smetvrees.
Wat is smetvrees?
Smetvrees ontstaat meestal wanneer mensen last hebben van overmatige angst om door ziektekiemen besmet te raken en waardoor ze deze wereld als heel vies ervaren. Vandaar dat ze hun handen vaak blijven wassen en maar blijven schoonmaken. Daarnaast kopen veel mensen ook andere producten, die effectief zijn voor het reinigen van de handen. Zo worden ze door het te vaak te wassen en het ontsmetten van hun handen vaak het slachtoffer van schadelijke chemicaliën, die aanwezig zijn in deze gels, zeep en andere producten om je mee te wassen.
Mensen die lijden aan smetvrees zijn overdreven bang voor schadelijke stoffen en ziektekiemen. Irritatie, een onredelijke angst voor ziektekiemen plus ongerustheid leiden vaak tot het ontwikkelen van de smetvrees. Mensen die hier last van hebben denken in allerlei omstandigheden alleen maar aan de microben. Ze zijn zelfs bang om besmet te raken met vuil of bacterien die in de lucht zijn gekomen door mensen die hoesten of ziek zijn en ze zijn bang voor stof. Dit alles kan de dagelijkse routine beïnvloeden.
Hoe vaak komt smetvrees voor?
Veel mensen hebben vaak last van smetvrees. Er zijn ook veel psychische gezondheidsproblemen zoals een obsessieve compulsieve stoornis, hypochondrie en nosofobie, die gepaard kunnen gaan met smetvrees. Veel populaire beroemdheden in Hollywood hebben echter ook extreme angst om besmet te raken met ziektekiemen.
De oorzaken van smetvrees
Er is geen exacte oorzaak voor smetvrees. Volgens gezondheidsdeskundigen zijn er maar weinig theorieën over dergelijke psychische aandoeningen en er zijn ook geen logische redenen voor dergelijke fobieën. Fobieën kunnen als gevolg van angst worden ontwikkeld. Mensen die lijden aan smetvrees reageren op bepaalde situaties heel erg raar.
Ervaringen uit het verleden van een persoon kunnen ook leiden tot het ontwikkelen van smetvrees. De onnatuurlijke dood van een dierbare, een kinderziekte of een pijnlijke behandeling kunnen redenen zijn voor extreme angst voor ziektekiemen.
- Smetvrees kan worden veroorzaakt door OCD oftewel een obsessieve compulsieve stoornis. Een persoon heeft altijd het gevoel zijn handen en voeten regelmatig te moeten wassen. Bij OCD volgen de patiënten handen wassen als een routine terwijl mensen met smetvrees zijn of haar handen wassen vanwege een angst voor ziektekiemen of microben. Vaak heeft een patiënt dan ook last van beide ziekten. Met behulp van een medische test kan het verschil tussen beide ziektes gemakkelijk worden vastgesteld.
- Erfelijkheid is ook een belangrijke factor bij het veroorzaken van smetvrees. Als een familielid lijdt aan een dergelijk probleem kunnen kinderen of mensen in de omgeving hier ook vaak aan gaan lijden.
- Smetvrees kan door zowel willekeurige als door traumatische gebeurtenissen worden veroorzaakt.
- In contact komen met geïnfecteerde mensen en het versterken van bepaalde overtuigingen hebben ook geleid tot de ontwikkeling van een dergelijke ziekte.
- Verschillende traumatische gebeurtenissen in het verleden kunnen ook de oorzaak zijn van het veroorzaken van smetvrees.
Symptomen van smetvrees
De tekenen en de symptomen bij iemand met smetvrees kunnen voor iedereen anders zijn. Vaak hebben mensen last van een soort paniekaanval en dat veroorzaakt een droge mond, trillen, misselijkheid, zweten, onregelmatige en snelle hartslagen, enz. Sommige andere gedragingen, zoals die hieronder worden beschreven, zijn ook kenmerkend voor mensen met smetvrees:
- Het gebruik van openbare toiletten ten koste van alles vermijden.
- Weigeren om persoonlijke bezittingen zoals zeep, een kam, een handdoek en voedsel met anderen te delen.
- Overmatig en vaak wassen is een veel voorkomend symptoom van smetvrees.
- Het vermijden van sociale activiteiten, die de geringste kans geven om in contact te komen met besmette personen.
Ten slotte ontwikkelen mensen met smetvrees vaak ook een gewoonte om zichzelf dingen op te leggen en weigeren ze naar sociale evenementen te gaan of aan activiteiten deel te nemen. Dingen zoals handen schudden vermijden, de aanraking van deurknoppen of handvatten vermijden, zeer vaak ontsmettingsmiddelen voor de handen en antiseptische zepen gebruiken zijn allemaal dingen die horen bij smetvrees. Dergelijk gedrag beïnvloedt het persoonlijke leven van de mensen die hier last van hebben ernstig en het kan het uitvoeren van een beroep ook lastig maken.
Wanneer moet je een arts bezoeken?
Smetvrees heeft een enorme invloed op de taken, die mensen dagelijks moeten en willen doen. In het geval dat één van de bovengenoemde symptomen bij iemand voorkomt en langer dan zes maanden aanhoudt, is het een alarmerende situatie, wat aangeeft dat het tijd is om een arts te bezoeken en volgens hun advies te handelen. Bovendien kan smetvrees ook, samen met OCD optreden en dit kan ernstige depressie bij mensen veroorzaken. In dergelijke gevallen kunnen deze symptomen worden gecontroleerd door middel van verschillende behandelingsprocedures die onder toezicht van een deskundige arts moeten worden uitgevoerd.
Complicaties bij smetvrees
Het hebben van smetvrees brengt verschillende complicaties met zich mee. Mensen die hiervan last hebben zijn vaak hulpeloos omdat hun reacties onredelijk zijn en daardoor zijn ze niet in staat om zichzelf te helpen. Mensen die lijden aan smetvrees vermijden elke vorm van publiek contact volledig, raken vaak eenzaam en eten zelfs geen voedsel dat niet door hen wordt bereid.
Zo'n ernstige afkeer tegen de maatschappij en het normale leven maakt dat mensen met smetvrees nog vaker alleen zijn, wat kan leiden tot een depressie, angst en zelfs een sociaal isolement. Deze houding om het contact met ziektekiemen te vermijden en zo’n meedogenloos gebruik van desinfecterende en antibacteriële middelen zorgt ervoor dat deze mensen bijna geen weerstand tegen antibacteriële stoffen hebben. Kinderen, die niet blootgesteld worden aan ziektekiemen, kunnen ook verschillende soorten allergieën ontwikkelen.
Initiële zelfdiagnose voor smetvrees
Er is maar een dunne lijn, die het verschil tussen de preventieve maatregelen om ziektekiemen te vermijden en het hebben van smetvrees, bepaalt. Overweeg eens om jezelf de vragen hieronder te stellen om er zo achter te komen of je last hebt van smetvrees:
- Gebruik je op openbare plaatsen een masker en handschoenen omdat je elke vorm van besmetting wilt voorkomen?
- Vermijd je ten koste van alles het gebruik van openbare toiletten?
- Ben je geobsedeerd over het schoonmaken van je huis?
- Was je je handen zo vaak dat je kloofjes en bloedingen aan je handen opmerkt?
- Ben je bang om het huis te verlaten omdat je denkt dat je buiten de deur in aanraking komt met ziektekiemen?
Als je de meeste of zelfs alle vragen met 'ja' hebt beantwoord dan is het zeker tijd om een ervaren psychiater te bezoeken, die je kan adviseren of een mentale behandeling wel of niet kan helpen.
De behandeling van smetvrees
Het wordt aanbevolen om OCD, smetvrees of angst door een combinatie van therapeutische procedures te behandelen. Enkele van de prominente methoden of therapieprocedures omvatten cognitieve gedragsbehandeling, geleidelijke desensitisatiebehandelingen, een trainingsprogramma voor ontspanning en het gebruik van medicijnen.
Cognitieve gedragstherapie of CGT
Cognitieve gedragstherapie of CGT als behandeling voor smetvrees helpt een persoon om zijn gedachten of zijn houding ten opzichte van microben te veranderen. Iemand moet tijdens zo’n behandeling niet alleen de negatieve gedachten, die hij of zij bezit over ziektekiemen, maar ook de positieve kanten hieraan opschrijven. Bijvoorbeeld "Ik vrees dat ik vanwege ziektekiemen zou sterven” maar ook “In sommige gevallen zijn microben erg gezond en ook nuttig voor mensen" enz. Daarna worden de patiënten gevraagd om te oordelen over de ziektekiemen.
Ontspanningstraining
Wanneer een persoon smetvrees heeft, kan een ontspanningsoefening die is gebaseerd op het bespelen van of het luisteren naar instrumenten, die voor kalmte en mentale rust zorgen, worden gebruikt om de angst voor kleine kiemen te bestrijden. Het doen van dergelijke oefeningen, het beheersen van een ademhalingstechniek, het doen aan lichaamsbeweging of je richten op meditatie werkt effectief in het verminderen van je angst voor micro-organismen.
Blootstellingstherapie
Blootstellingstherapie is nog een manier om smetvrees te behandelen en bij deze soort behandeling wordt de patiënt heel langzaam aan de omgeving blootgesteld om opnieuw te leren hoe je een wereld, die vol zit met ziektekiemen, kunt bekijken. Dit helpt een persoon om bijvoorbeeld te stoppen met het dwangmatig wassen van de handen.
Tien feiten om de strijd tegen smetvrees aan te gaan
Veel mensen beschouwen zichzelf tot op zekere hoogte als bacteriefoob (of als ze dat niet doen, doen hun minder hygiënische vrienden dat wel). Mysofobie, de technische term voor smetvrees, is iets dat als je het toelaat vrij snel uit de hand kan lopen. Daarom hebben we besloten om dit eens nader te bekijken en je tips en feiten te geven over het omgaan met bacteriën.
- De brillen van openbare toiletten zijn volkomen veilig om op te zitten. Je kunt geen infecties krijgen of ziekten oplopen als je huid ermee in contact komt. Je huid is daarvoor gemaakt. Natuurlijk kun je als de bril is bedekt met urine/ontlasting of als je een open wond hebt, er beter niet op gaan zitten maar bacteriën en virussen (inclusief SOA's) beginnen, zodra ze het contact met een lichaam verliezen, te sterven. Om een wc-bril in perspectief te plaatsen, bevat een wc-bril ongeveer 1000 bacteriën of minder terwijl een object zoals de gemiddelde schoen er wel miljoenen bevat.
- Degenen van jullie die nog steeds de voorkeur geven aan het bedekken van de bril in plaats van met je blote billen er bovenop te gaan zitten moeten het feit dat het helemaal niets helpt eens in overweging nemen. Maar als het strikt de psychologische troost is, waarnaar je op zoek bent, blijf dan vooral doen wat je doet.
- De zeep, die je op je handen en lichaam gebruikt, hoeft niet ‘antibacterieel’ te zijn om de klus te kunnen klaren. Het doel van zeep - alle zeep - is simpelweg om ziektekiemen en virussen van onze handen te krijgen. De echte truc achter een goede handwasbeurt is om ze grondig na te spoelen (meer hierover bij punt 4). Bovendien is het bekend dat triclosan, het antibacteriële middel dat in antibacteriële zeep wordt aangetroffen, resistente bacteriestammen produceert, waardoor je het dus eigenlijk alleen maar erger maakt.
- Uit een onderzoek uit 2013 van de Michigan State Universitybleek dat slechts 5% van de mensen hun handen goed wast. Hoewel ze het misschien verkeerd doen, is het beter dan helemaal overslaan. Als er zeep beschikbaar is, zal ongeveer twee derde van de bevolking het gebruiken en 10% wast hun handen helemaal niet. De rest kiest ervoor om dit zonder zeep te doen. Het is misschien niet perfect, maar we vermoeden dat het betere cijfers zijn dan je zou verwachten, toch?
Tip: Voor wat wordt beschouwd als een ‘correct’ je handen wassen, beveelt de CDC je aan om je handen onder schoon (warm of koud) water af te spoelen en dan goed met zeep te schrobben, terwijl je zowel de voor- als de achterkant van je handen, tussen vingers en onder de nagels grondig boent voordat je je handen opnieuw afspoelt. Het hele proces duurt ongeveer 20 seconden, wat overeenkomt met het tweemaal zingen van het liedje "Happy Birthday". Droog je handen dan met een schone handdoek of onder een handdroger af.
- Over handdrogers gesproken, als je ze vanwege een slecht bedacht idee dat de blazende lucht ziektekiemen rondblaast als de pest ontwijkt, zou je er goed aan doen om dat idee te heroverwegen. Verschillende onderzoeken, die de lucht rond handdrogers in drukke toiletten hebben onderzocht, vertoonden geen tekenen van de aanwezigheid van meer bacteriën. Als je deze handdrogers handmatig moet aanzetten, kan het natuurlijk handig zijn om in plaats daarvan een handdoek te gebruiken omdat er op de knoppen wel wat ziektekiemen zijn verzameld. Je kunt ze ook gewoon al aanzetten voordat je je handen wast.
- Even terug naar punt 4 aangezien ongeveer tweederde van de mensen maar hun handen wast en oppervlakken zoals knoppen voor de handdroger en, ja, zelfs de gevreesde deurkruk van het toilet, nog lang niet zo besmet zijn met ziektekiemen als je zou verwachten. Net als het oppervlak van een wc-bril kan de bacterie, die erin slaagt zich een weg te banen op deurknoppen, niet lang in leven blijven. Natuurlijk worden de deuren van openbare toiletten vaker gebruikt en bevatten daarom meer bacteriën dan de gemiddelde deurknop, maar bacteriële infecties zoals salmonella moeten meestal in flinke doses in je lichaam binnenkomen om veel effect te hebben, dus de kans dat dit gebeurt door een vieze deurklink is maar heel gering.
- Net zoals de deurklinken van het toilet is het geld waarmee de meesten van ons dagelijks in contact komen lang niet zo kiemvergiftigd als ons wordt verteld. Natuurlijk moet je nadat je het hebt aangeraakt niet gaan eten zonder je handen te wassen, maar iedereen met gezond verstand wast toch eerst zijn handen? Omdat het geld droog is, kunnen bacteriën zich niet vermenigvuldigen tot een niveau dat je dat ziek zou maken. En wat betreft munten, werkt het metaal eigenlijk als een antibacterieel middel.
- Terwijl iedereen met jonge kinderen weet dat het bijna onmogelijk is om ze schoon te houden, zijn de soorten ziektekiemen waaraan je kinderen (en jij daarna) worden blootgesteld afhankelijk van waar ze spelen. Terwijl er zich natuurlijk bacteriën bevinden op plaatsen zoals de grote grasvelden in je achtertuin, zijn de betreffende ziektekiemen daar niet pathogeen, wat betekent dat ze onschadelijk zijn voor mensen. Als er echter veel dierlijke uitwerpselen in de buurt zijn, is dit advies nietig. Zandbakken zijn de ware vijand, want hierin liggen vele dierlijke uitwerpselen en kunnen zelfs parasieten bevatten, die schadelijk zijn voor je kinderen.
- Als het gaat om het verkoudheid- en het griepseizoen, hebben mensen de neiging om overvolle, afgesloten ruimtes uit angst voor besmetting via andere mensen te vermijden. Maar dit is natuurlijk onmogelijk als je met belangrijke feestdagen zoals Thanksgiving en Kerstmis MOET vliegen. Hoewel je misschien denkt dat het dan onmogelijk is om niet ziek te worden in die situatie, bedenk je dan dat de meeste commerciële vliegtuigen zijn uitgerust met HEPA-luchtfilters die 99,9% van de bacteriën en virussen in de lucht filteren. Zolang je je handen zo schoon mogelijk houdt en (als je kunt) iedereen die hoest en niest in je directe omgeving vermijdt, zal het allemaal wel meevallen. Het Rhinovirus, dat verkoudheid veroorzaakt, wordt overgedragen door contact met het oppervlak dus probeer contact hiermee zoveel mogelijk te voorkomen.
Oh ja, en als je partner verkouden is, onthoud dan altijd dat de meeste verkoudheidsvirussen niet eens in het speeksel voorkomen, dus je kunt gewoon nog steeds kussen (vermijd wel hun oor- en neusvocht, wat vaak wél virussen bevat).
- Degenen die worstelen met een angst voor ziektekiemen zijn meer dan de gemiddelde persoon angstig voor het geven van een hand. Hoewel we je graag vertellen dat je angsten ongegrond zijn, wordt 80% van alle infectieziekten overgedragen via direct contact (bijv. een kus) of indirect contact (bijv. het geven van een hand). Je hoeft echter niet persé iemand een hand te geven om deze persoon te kunnen begroeten. Een high-five kan soms een beetje raar zijn maar aangezien het de overdracht van bacteriën halveert is het geen slecht idee om het eens te proberen. Op dezelfde manier draagt de begroeting door middel van de boks, wat door de jaren heen steeds acceptabeler is geworden, 20 keer minder bacteriën over dan de gemiddelde handdruk, waardoor je dus ook veel andere opties hebt als het gaat om het begroeten van mensen zonder ziektekiemen te verspreiden.
Tot slot…
Smetvrees komt vaker voor dan je denkt, maar het is niet direct een onderwerp wat je bespreekt tijdens een verjaardag. Toch zie je het vaak om je heen, tenminste als je op de symptomen let.
Ken jij iemand die last heeft van smetvrees? Probeer deze dan te helpen. Herken je jezelf in de voorgaande symptomen? Zoek dan professionele hulp. Niet omdat je ‘ziek’ bent, maar gewoon om je eigen leven, en dat van je omgeving, gemakkelijker te maken.
Bronnen
www.medfriendly.com/mysophobia.html
www.phobiaguru.com/fear-of-germs-mysophobia.html