Een tijdje terug heb ik geschreven over speltbrood, de respons was groot en veel lezers wilden ook iets meer informatie hebben over speltpasta. Aangezien veel mensen doorhebben dat ze moeten proberen om geraffineerde koolhydraten uit hun dieet te verwijderen maar toch van pasta wouden blijven genieten leek speltpasta voor veel mensen een uitstekend alternatief. Veel mensen houden van de sterke smaak van spelt, vooral de volkoren variant. Het heeft een aardse, nootachtige smaak.

Wat is spelt precies?

Spelt is een graan dat gluten bevat, maar wel minder gluten dan normale tarwe. Het is dus GEEN glutenvrij graan. Spelt (Triticum spelta) is een oud graan dat niet moet worden verward met de gemeenschappelijke broodtarwe (Triticum sativum), rogge, gerst of zelfs met haver. Spelt maakt deel uit van dezelfde graan familie, maar is een heel ander soort graan. Het heeft bepaalde eigenschappen die het in vele opzichten anders maken dan de andere varianten.

In de 19^e eeuw is spelt vanwege de snelle ontwikkeling in de moderne landbouw technieken een beetje uit de gratie gevallen qua graan teelt. Maar spelt geniet momenteel van een opleving in populariteit. Dit komt omdat steeds meer mensen vanwege het Internet weten dat het een goede voedingsbron is en kan worden verdragen door veel mensen met tarwe gevoeligheden.

Voedingswaarde van spelt

Spelt is van nature een compleet voedsel. Dit in tegenstelling tot tarwe, hier worden belangrijke voedingszemelen en kiemen doorgaans verwijderd tijdens het malen. De belangrijke stoffen van spelt vinden we echter terug in de binnenste kern van de korrel. Maar dit betekent niet dat spelt een zware pasta maakt. In feite is precies het tegenovergestelde waar. Het mooie van spelt is dat het een heel lichte, zeer voedzame pasta maakt met een aantrekkelijke nootachtige smaak.

Speltpasta voordelen voor de gezondheid

Vanwege de hoge oplosbaarheid in water van spelt kunnen de belangrijke stoffen uit de korrel snel worden opgenomen door het lichaam. De nutriënten worden snel ter beschikking gesteld voor ons hele lichaam zonder dat onze spijsvertering hiervoor veel werk hoeft te verzetten. De lichaamscellen worden vervolgens gevoed, versterkt, en voorbereid zodat ze optimaal kunnen presteren. Daarnaast wordt ons lichaam ook nog eens overspoeld met vitaminen en andere voedingsstoffen.

Spelt bevat meer eiwitten, vetten, en ruwe vezels dan tarwe en heeft ook grote hoeveelheden vitamine B17 (anti-carcinoom). Het bevat ook speciale koolhydraten die een beslissende rol spelen bij de bloedstolling en het immuunsysteem stimuleren om zo de weerstand te verhogen tegen infecties.

Het totale eiwitgehalte van spelt varieert tussen de 13,1% tot 14,28%, afhankelijk van het klimaat en de bodemgesteldheid waar de spelt groeide. Dit is hoger dan zachte tarwe (10,5%) en zomertarwe (9,1%), maar vergelijkbaar met harde tarwe (13,8%).

De sequentie van aminozuren verschilt tussen spelt en tarwe, spelt heeft meer cystine, isoleucine, leucine, methionine en neurotransmitters, fenylalanine en tryptofaan. Je hoeft alleen maar naar de cijfers te kijken en je ziet duidelijk dat spelt veel verschillen voordelen heeft. Wit speltmeel bevat meer eiwit waardoor de witte bloem producten vanuit een voedingsoogpunt gunstig zijn, wat niet het geval is met tarwemeel.

Spelt is rijk aan eiwitten en deze eiwitten bevatten alle negen essentiële aminozuren die nodig zijn voor het menselijk lichaam. Deze aminozuren worden "essentieel" genoemd omdat het lichaam deze niet zelf kan produceren. Als je ze niet eet dan krijg je ze ook niet binnen.

Biologische beschikbaarheid van spelt

Biologische beschikbaarheid (vaak afgekort tot biobeschikbaarheid) is meer dan alleen een lang, ingewikkeld woord. Het is een fysiek proces dat meer en meer gezondheid- en voedingsbewuste mensen gebruiken om de voordelen van het voedsel dat ze eten te evalueren. Sommige mensen weten niet eens dat ze bezig zijn met de evaluatie van "biologische beschikbaarheid". Maar slimme mensen over de gehele wereld gebruiken het concept, zelfs als ze de naam ervoor nog niet weten.

Strikt genomen verwijst biologische beschikbaarheid naar het percentage van de voedingsstoffen die we eten die daadwerkelijk worden verteerd, geabsorbeerd, en worden gebruikt door ons systeem. Normaal gesproken heeft “vast voedsel” een hogere biobeschikbaarheid dan voedingssupplementen die in tablet of vloeibare vorm worden genomen.

Voedingsdeskundigen denken dat “vaste” voedingsstoffen van nature worden gecombineerd met verschillende andere ingrediënten die het lichaam helpen om het te herkennen als voedsel. Denk aan dit voorbeeld: het maakt niet uit hoe goed de motor van de auto draait als er geen banden onder zitten om de auto vooruit te sturen. Het maakt niet uit hoe voedzaam het eten is als de voedingsstoffen niet die plaatsen bereiken waar wij er voordeel aan hebben.

Spelt scoort hoog als het om biologische beschikbaarheid gaat. De voedingsstoffen in spelt komen dus naar de plekken waar ze nodig zijn, en ze komen hier aan zonder veel werk van onze kant. Het lichaam kan gebruik maken van haar energie reservoirs om te vechten tegen ziekten en milieu-toxines in plaats van energie te moeten gebruiken om ons eten te verteren.

De "beschikbaarheid" in het woord biologische beschikbaarheid is ook belangrijk. Spelt pasta kan voor onbepaalde tijd worden opgeslagen als je ervoor zorgt dat deze vrij blijft van ongedierte. Zelfs jaren later kun je de speltpasta koken en genieten van de eiwitten, vezels, en vetzuren in speltpasta. Hierdoor krijg je complexe koolhydraten, vetzuren, eiwitten, en vezels wanneer jij deze nodig hebt. Speltpasta is gemakkelijk op te slaan, gemakkelijk te bereiden, en gemakkelijk te verteren. Daarnaast heeft het een rijke, nootachtige smaak die heerlijk is met dezelfde sauzen die worden gebruikt op gewone pasta.

Dus houd het woord biologische beschikbaarheid in het achterhoofd bij het plannen van jouw volgende maaltijd. Spelt producten bieden een heerlijke bron van veel verschillende voedingsstoffen - voedingsstoffen die beter zijn in het bereiken van de plaatsen waar ze daadwerkelijk ook goed voor je kunnen zijn.

Speltpasta online kopen?

Verschillende speltpasta's via "Holland Spelt"

 Zelf de pasta maken

We kunnen speltproducten steeds vaker terugvinden in de ‘gewone’ supermarkt, we hoeven dus niet meer naar de reformwinkel om een brood of pasta te kopen. Maar uiteindelijk vinden veel mensen het prettig om hun eigen pasta te maken, om zelf te weten wat er in hun eten zit. Daarnaast is het maken van jouw eigen pasta heel ontspannend. Het is net als brood bakken, mensen vinden het leuk om met hun handen bezig te zijn. Je kunt de verandering in het deeg gedurende het gehele proces zowel voelen als zien.

Het recept hier is een beetje een combinatie van een paar recepten. Dit recept vraagt om volkoren speltmeel maar dat is een persoonlijke keuze, als je kiest voor witte spelt dan krijg je een traditionele, gladdere, pasta textuur.

Volkoren spelt is vrij voedzaam als we het vergelijken met gewone witte bloem, hoewel het recept zegt dat het genoeg is voor twee mensen is het waarschijnlijk ook geschikt voor drie personen.

Benodigde tijd:

• 30 minuten deeg klaar maken, inclusief 20 minuten rusten.
• 30 minuten voor het rollen en snijden van het deeg
• 3 tot 5 minuten totdat de pasta al dente is

Keukengerei

• Een pasta maker
• 3 plastic kleerhangers

Ingrediënten

• 2 kopjes volkoren speltmeel
• 3 eieren op kamertemperatuur
• Een scheut olijfolie
• Een snufje zout

Bereiding

1. Doe de bloem en het zout op een houten blok (dit plakt niet zo erg) en maak een hoopje met een kuiltje in het midden.
2. Klop de eieren en olijfolie samen en gooi dit in het kuiltje.
   Kneed de ingrediënten langzaam samen met je vingers tot het geheel een ruwe bal vormt.
3. Kneed het deeg ongeveer 5 minuten op een met bloem bestoven werkblad tot een gladde bal wordt gevormd (met volkoren spelt krijg je dus GEEN perfect gladde bal).
4. Wikkel het deeg in plasticfolie en doe het ongeveer 20 minuten in de koelkast.
5. Snijd het deeg in 3 stukken. Een pak een stuk om mee te werken en de resterende twee stukken gaan weer terug de koelkast in (in plasticfolie). Volkoren spelt droogt zeer snel uit en je wilt niet dat het zo hard wordt als steen terwijl je nog bezig bent met het andere stuk.
6. Maak het stuk deeg met jouw vingers plat en bestrijk aan beide kanten met bloem.
7. Vol de instructies van de pasta maker op om zo de pasta te maken.
8. Hang de pasta aan plastic kleerhangers om een beetje te kunnen drogen.
9. Kook ongeveer 5 minuten in genoeg kokend water of wacht totdat de pasta al dente is.
10. Serveer met saus naar keuze.

Tips

• Tip 1 – Bestrooi de pasta maker met wat bloem of zorg ervoor dat je de pasta elke keer bestrooid. Hierdoor gaat het maken van de pasta veel gemakkelijker
• Tip 2 – Volkoren spelt houdt niet van de dunnere instelling op de meeste pasta makers. Hierdoor kun je hopelijk uren werk en frustratie besparen. Zelfs als je met normale volkoren pasta wel succes hebt gehad dan betekend dat niet dat je dit met volkoren spelt zult hebben. Kies voor iets groters en dan kun je altijd later nog kijken of je het eventueel kunt verminderen.
• Tip 3 – Een tweede paar handen is echt handig als je de deeg vellen probeert te snijden in fettuccine of spaghetti vormen

De textuur en smaak van het eindproduct zijn fantastisch en het 'voelt' alsof je een echte traditionele pasta eet. Het is ook erg goedkoop om zelf te maken en gezonder

Conclusie over speltpasta

Veel mensen houden wel van pasta maar houden niet van de simpele koolhydraten die ervoor zorgen dat mensen (zeker s’ avonds laat) snel last kunnen krijgen van veel aankomen. Daarom is spelt niet alleen een gezond alternatief, maar het is ook zeker een smakelijk alternatief. De nootachtige smaak is voor veel mensen een goede reden om spelt toch iets vaker te proberen.