We krijgen soms e-mails van mensen die bepaalde veranderingen willen doorvoeren in hun leven en maar niet kunnen begrijpen waarom ze hun eigen inspanningen om zichzelf te verbeteren blijven saboteren. Soms betekend dit dat mensen ineens een hele zak chips opeten wanneer ze proberen gewicht te verliezen of dat ze maar niet georganiseerd kunnen raken als dat het enige is wat ze willen doen. Meestal is dit te wijten aan een verborgen resistentie of ongezond geloof dat in verband wordt gebracht met de gewenste verandering.
Er zijn vijf bepaalde hindernissen die gebruikelijk zijn wanneer het gaat om het verzet tegen noodzakelijke of onvermijdelijke verandering. Het is mogelijk dat iemand last heeft van een of meer van deze weerstanden tegelijk, en de manier waarop je het probleem oplost kunnen elkaar enigszins overlappen. Vaak blijkt echter de erkenning van deze problemen al zeer nuttig om te begrijpen hoe de negatieve gedachten, emoties, en sensaties die ons tegen kunnen zitten ons gevangen houden met een ongezonde manier van denken. We hebben een korte uitleg van elk obstakel, samen met een oplossing die je zou kunnen helpen met het verplaatsen van de ongewenste emotie en gedachten.
Obstakel # 1: Het idee dat iets ontbreekt
Dit probleem zorgt dat onze geest zich krampachtig aan een bepaald idee of ideaal vasthoudt, ook als is het iets wat we (op dat moment) niet kunnen krijgen. We creëren op die manier emotionele pijn als we iets willen dat buiten ons bereik ligt of als we ons tevergeefs vastklampen aan iets dat al voorbij is. Bij deze emotionele staat denken mensen dat ze hun huidige, ellendige situatie zouden kunnen verbeteren ALS ze meer geld, de perfecte baan, de relatie, de erkenning, of de macht hebben die ze hadden en kwijt waren of nog nooit hebben gehad maar een sterk verlangen naar hebben.
Soms houdt deze situatie vast aan iets negatiefs, een ongezonde perceptie van hoe dingen hadden kunnen zijn of zouden moeten zijn. Misschien houden mensen vast aan een ongezonde emotie, zoals woede, verdriet, of jaloezie. Mensen krijgen ook vaak last als ze daadwerkelijk krijgen wat ze denken dat ze willen, en dan uiteindelijk merken dat het niet de verwachte voldoening brengt waarop ze hadden gehoopt.
Oplossing
De enige manier om dit probleem op te lossen is door niet meer te zoeken naar een tijdelijk wondermiddel dat alle problemen op kan lossen, maar proberen de tevredenheid te ervaren van het huidige moment, precies zoals het op dat moment is. Alleen door het ervaren van tevredenheid op dat moment kun je jezelf openstellen voor het soort creativiteit dat je helpt te begrijpen wat je zou moeten doen om een beter leven te lijden. Dit betekend niet dat je tevreden hoeft te zijn met wat je hebt, maar wel moet realiseren dat ontevredenheid alleen negatief werkt.
Obstakel # 2: Denkbeeldige volmaaktheid
Soms houden we graag vast aan een bepaalde illusie: de illusie van volmaaktheid. Mensen worden vaak vreselijk ongelukkig als ze denken dat ze recht hebben op blijvende tevredenheid over elk aspect van het leven. Als mensen na gaan denken over wat ze zouden hebben “moeten” bereikt of verworven, dan worden ze vaak boos, gefrustreerd, verdrietig, of verward. Vaak gaan mensen zich op dat moment afvragen wat er precies mis ging en waarom ze niet dat hebben waar ze denken recht op te hebben. Mensen merken ook vrij snel dat ze dan afgunstig of jaloers worden. Veel mensen beginnen te denken dat het enige obstakel tussen hun en de perfecte relatie, hun ideale financiële situatie, hun droomcarrière, of geluk, iemand anders is. Ze denken dat iemand hun in de weg staat.
Oplossing
De oplossing voor dit obstakel is de aanvaarding en helderheid over de vergankelijke aard van jouw ervaringen. Om de negatieve gedachten over jouw recht tot een bepaalde vorm van ‘perfectie’ los te laten, moet je het idee loslaten dat perfectie een reeks van onveranderlijke, externe omstandigheden zijn die je in elk opzicht prettig vindt. Elk moment, het maakt niet uit hoe perfect het op dat moment ook is, verdwijnt uiteindelijk naar het verleden. En het is niet mogelijk om nog een dergelijk moment te ervaren totdat je het concept van deze denkbeeldige volmaaktheid loslaat, want het is namelijk dat denkbeeld dat ervoor zorgt dat niets “goed genoeg is” waardoor mensen vrij snel ongelukkig worden. De beste oplossing is om te accepteren wat er gebeurt in het huidige moment.
Obstakel # 3: Een slapende geest
Gevoelens van depressie en verveling komen vaak door een obstakel wat we de "slapende geest" noemen, een probleem dat wordt gekenmerkt door sufheid, traagheid, vermoeidheid, luiheid, apathie, malaise, of loomheid. Een groot deel van de problemen met een depressie voor mensen die er last van hebben is het gebrek aan energie of motivatie om uit bed te komen, om te doen wat ze moeten doen zonder het uit te stellen, of het feit dat mensen gaan denken dat actie ondernemen toch uiteindelijk geen zin heeft. We zijn niet actief bezig, maar wachten af naar wat op ons af komt.
Oplossing
De oplossing voor een slapende geest is vitaliteit, iets wat kan worden ervaren in zowel het lichaam als in onze geest. Vitale gedachten en gevoelens ontstaan als je een wakker lichaam hebt. Om dit probleem op te lossen moet je ook rekening houden met eventuele fysieke oorzaken voor deze ‘loomheid’. Dit kan bijvoorbeeld komen door slechte voeding, of misschien door een gebrek aan lichaamsbeweging. Misschien krijg je elke dag weer te weinig slaap, en zelfs allergieën en overgevoeligheid voor stoffen in je eten en in jouw directe omgeving kunnen voor problemen zorgen.
Daarnaast kan stress en krachtige emoties zoals woede en verdriet ook lichamelijke vermoeidheid creëren. Deze lichamelijke vermoeidheid kan de motivatie om je fysiek te verplaatsen verwoesten en dat kan zorgen voor depressieve gedachten en negatieve emoties. Lichaamsbeweging verandert de chemie van het lichaam, waardoor het gemakkelijker is om ongezonde gemoedstoestanden los te laten en te vervangen door gezonde emoties. De traditionele Taoïstische en Boeddhistische loop-meditaties richten zich bijvoorbeeld op het langzame proces van de ene voet voor de andere zetten en je bewust zijn van de veranderende sensaties als je langzaam naar voren loopt. Ervaar hoe het voelt om jouw lichaam in beweging te houden. Een wakkere geest staat open voor verandering.
Obstakel # 4: Rusteloosheid
Op het eerste gezicht kan rusteloosheid misschien zelfs wel positief lijken, dit omdat het je inspireert om te blijven bewegen in plaats van te stagneren. Kunstenaars praten over een bepaalde "jeuk" of drang om terug te keren naar hun muziek- of kunststudio zodat ze weer bezig kunnen gaan. Wat ze echter beschrijven is een vorm van creatieve motivatie, dit is totaal iets anders dan een gevoel van rusteloosheid. Ze verwijzen naar een ongemak met het feit dat ze worden afgeleid en uit hun concentratie worden gehaald, naar een verlangen om weer creatief te kunnen zijn. Rusteloosheid is meestal gewoon een ongerichte, niet-productieve actie. Hierdoor vliegen mensen van de ene naar de andere bezigheid maar maken ze nooit daadwerkelijk iets af.
Oplossing
Het probleem met rusteloosheid kan worden verholpen met een combinatie van comfort en ontspanning. Wanneer we comfortabel zijn dan kan de geest iets rustiger aandoen. In plaats van dat iemand constant bezig is met andere concepten kan iemand zich dan gaan richten op het hier en nu. Daarnaast activeert een comfortabel gevoel het sympathische zenuwstelsel dat begint met het vrijgeven van kalmerende hormonen in het lichaam, deze hormonen vertragen zowel onze hartslag en onze ademhaling. Als iemand een einde wil maken aan rusteloosheid dan kan focus-meditatie precies zijn wat iemand nodig heeft.
Obstakel # 5: Twijfel
Twijfel is een obstakel dat verschillende aspecten met zich meebrengt waaronder vleugjes van: scepsis, cynisme, verwarring, en pessimisme. Maar in tegenstelling tot pessimisme laat twijfel te minste ruimte over voor een mogelijke positieve verandering. Cynisme en pessimisme geven slechts voor een korte tijd een denkbeeldig gevoel van macht. Er kan geen echte vreugde of tevredenheid zijn als we constant denken dat er ons in de toekomst negatieve dingen te wachten staan.
Oplossing
De oplossing voor twijfel is nieuwsgierigheid, de waardering van het mysterie van het leven, en vastberadenheid, aspecten die allemaal met elkaar verweven zijn. Acceptatie en verwondering over het mysterie, in combinatie met de vastberadenheid van aanvaarding, zorgen ervoor dat we negatieve gevoelens kunnen minimaliseren. Niemand houdt er van als er iets misgaat of wanneer we niet precies weten wat er misging. We hoeven ook niet te geloven dat het een Goddelijk plan was waar we niets aan konden doen. Wat echter wel absoluut noodzakelijk is, is de aanvaarding en de vastberadenheid om verder te gaan met een open geest. Erin geloven dat positieve mensen, kansen, en situaties weer zullen opduiken in je leven.
Conclusie
De acceptatie van wat er op dat moment gebeurt en wat er in de huidige situatie belangrijk is, is een belangrijk aspect van positieve psychologie. De paradox is dat deze oprechte aanvaarding van het heden, ongeacht hoe onplezierig of misschien zelfs pijnlijk de huidige omstandigheden zouden kunnen zijn, absoluut noodzakelijk zijn als je de situatie op een positieve manier hoopt te veranderen. Na de aanvaarding komt iemand in actie, hierdoor komen vastbeslotenheid en vastberadenheid weer terug. Het is soms niet even gemakkelijk om belangrijke verandering door te voeren in ons leven, maar het is wel mogelijk met een positieve uitkijk.
