Naast de griep en verkoudheid zijn urineweginfecties de vaakt voorkomende medische klacht bij vrouwen in hun vruchtbare jaren. Blaasontstekingen komen veel vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. De meeste vrouwen zullen in elk geval één keer in hun leven last hebben van een blaasontsteking, en veel vrouwen zullen er zelfs vaker last van krijgen.
Specifieke risicofactoren bij vrouwen
Zoals al eerder besproken hebben vrouwen veel vaker last van een blaasontsteking dan mannen. Er zijn een aantal specifieke risicofactoren voor vrouwen:
- Structuur van de vrouwelijke urinewegen – Hoewel het niet 100% bevestigd is gaan veel wetenschappers er van uit dat het hogere risico op een blaasontsteking bij vrouwen ligt aan de lengte van de vrouwelijke urethra. Deze is 3.8 centimeter bij vrouwen tegenover 20 centimeter bij mannen. Bacteriën vanuit de ontlasting kunnen zich dan gemakkelijker verspreiden naar de opening van de plasbuis. De vrouwelijke en mannelijke urinewegen zijn vrijwel gelijk aan elkaar, behalve dan de lengte van de urethra.
- Seksueel gedrag – Frequent of recente seksuele activiteit is de belangrijkste risicofactor voor urineweginfecties bij jonge vrouwen. Bijna 80% van de urineweginfecties in premenopauzale vrouwen treedt al binnen 24 uur na geslachtsgemeenschap op. Urineweginfecties komen bijna niet voor bij celibataire vrouwen. Echter, urineweginfecties zijn GEEN seksueel overdraagbare infecties. Normaal gesproken is het de fysieke handeling van geslachtsgemeenschap dat de omstandigheden creëert die de gevoeligheid voor de bacteriën verhoogt.
- Voorbehoedsmiddelen – Dit valt normaal gesproken ook onder seksueel gedrag. Bepaalde voorbehoedsmiddelen kunnen het risico op urineweginfecties vergroten. Vooral vrouwen die gebruik maken van diafragma’s hebben een grotere kans om urineweginfecties te krijgen. De lente-rand van het diafragma kan kneuzingen veroorzaken in de buurt van de blaas, hierdoor is die plek gevoeliger voor bacteriën. Zaaddodend schuim of gel dat wordt gebruikt met diafragma’s, en zaaddodende condooms vergroten de gevoeligheid voor urineweginfecties. De meeste spermiciden bevatten nonoxynol-9, een chemische stof die wordt geassocieerd met een verhoogd risico op een blaasontsteking.
- Zwangerschap –Zwangerschap verhoogt de hoeveelheid asymptomatische bacteriën niet, maar het verhoogt de kans op het ontwikkelen van een nierinfectie wel. Een nierinfectie kan een vroegtijdige geboorte veroorzaken of zorgen voor andere zwangerschapscomplicaties. Mede hierdoor moeten zwangere vrouwen worden gescreend en behandeld bij de aanwezigheid van asymptomatische bacteriën.
- Menopauze – Het risico voor blaasontstekingen, zowel symptomatische als asymptomatische, is het hoogst bij vrouwen na de menopauze. Dit is voornamelijk te wijten aan het verlies van oestrogeen. Dit verlies zorgt ervoor dat de wanden van de urinewegen dunner worden en verminderd het vermogen om bacteriën te weerstaan. Het verlies van oestrogeen kan bepaalde factoren verminderen die normaal gesproken de groei van E. coli in de vaginale cellen tegengaat. Andere veroudering gerelateerde urinaire aandoeningen, zoals incontinentie, kunnen het risico voor terugkerende urineweginfecties vergroten.
- Allergieën – Vrouwen die huidallergieën hebben bij bepaalde ingrediënten in zeep, vaginale crèmes, bubbelbad zeep, of andere chemicaliën die rondom het genitale gebied worden gebruikt, hebben een verhoogd risico op urineweginfecties. In dergelijke gevallen kunnen allergieën leiden tot kleine problemen die bacteriën kunnen introduceren.
- Gebruik van antibiotica – Antibiotica verwijderen vaak Lactobacillus samen met de slechte bacteriën. De Lactobacillus zijn beschermende bacteriën. Dit kan leiden tot een overmatige groei van E. coli in de vagina.
Specifieke risicofactoren bij mannen
Mannen worden nadat ze de 50 gepasseerd zijn gevoeliger voor blaasontstekingen, dit gebeurd wanneer ze vaak prostaat problemen beginnen te ontwikkelen. Goedaardige prostaathyperplasie (BPH), een vergroting van de prostaat, kan een verstopping in de urinewegen veroorzaken. Dat vergroot het risico op infectie. Bij mannen gaan terugkerende urineweginfecties vaak gepaard met prostatitis, een ontsteking van de prostaat. Hoewel slechts ongeveer 20% van de blaasontstekingen bij mannen voorkomt kunnen deze infecties bij mannen voor ernstigere problemen zorgen dan bij vrouwen. Mannen met blaasontstekingen lopen veel meer kans om te worden opgenomen in het ziekenhuis vanwege een infectie dan vrouwen.
Specifieke risicofactoren bij kinderen
Elk jaar ontwikkelen kinderen in Nederland blaasontstekingen. Tijdens de eerste paar maanden komen blaasontstekingen vaker voor bij jongens dan bij meisjes. Jongens die onbesneden zijn hebben ongeveer 10 tot 12 keer meer kans op het ontwikkelen van blaasontstekingen dan besneden jongens tot de leeftijd van 1 jaar.
Wanneer kinderen eenmaal 2 jaar oud zijn komen urineweginfecties veel vaker voor bij meisjes dan bij jongens. Gedurende de kindertijd is het risico op blaasontstekingen ongeveer 2% voor jongens en 8% voor meisjes. Net als bij volwassenen is E. coli is de meest voorkomende oorzaak van urineweginfecties bij kinderen.
Vesico-ureterale reflux (VUR) – Vesico-ureterale reflux (het terugvloeien van urine uit de blaas naar de nieren) betreft ongeveer 10% van alle kinderen en is de oorzaak van tot wel 50% van urineweginfecties tijdens de jeugdjaren. VUR vergroot het risico op terugkerende blaasontstekingen.
Normaal gesproken knijpen de spieren in de wand van de blaas wanneer de blaas gevuld wordt, hierdoor verlaat de urine het lichaam via een buis, de urethra. Er is een klepachtig mechanisme waar de urethra zich met de blaas verbindt. De taak van dit mechanisme is om ervoor te zorgen dat urine niet terugstroomt naar de nieren als de blaas samenknijpt. Als de klep niet goed werkt dan kan de urine in de blaas achterblijven, hier kunnen de bacteriën blijven groeien. Het terugstromen van urine kan ook een infectie van de blaas naar de nieren brengen.
Medische problemen die het risico op blaasontstekingen verhogen
Naast deze risicofactoren zijn er ook medische problemen die het aannemelijker maken dat iemand last krijgt van een blaasontsteking.
- Diabetes – Diabetes zorgt ervoor dat mensen een beduidend hoger risico lopen op asymptomatische bacteriën. Hoe langer de persoon diabetes heeft, hoe hoger het risico op een blaasontsteking is. De controle van onze bloedsuiker heeft geen invloed op dit probleem. Het risico op complicaties met een blaasontsteking en schimmel-gerelateerde blaasontstekingen is ook hoger bij mensen met diabetes.
- Nierproblemen – Bijna elke nieraandoening, waaronder nierstenen, verhoogt het risico op gecompliceerde urineweginfecties.
- Neurogene blaas – Een aantal hersen- en zenuwaandoeningen kunnen de zenuwen van de blaas beïnvloeden en maken het moeilijk om de blaas te legen. Dit kan ook zorgen voor urineverlies. Multiple sclerose, beroerte, dwarslaesie, en diabetische neuropathie zijn bekende voorbeelden.
- Sikkelcelanemie – Patiënten met sikkelcelanemie zijn bijzonder gevoelig voor nierschade vanwege hun ziekte.
- Problemen met het immuunsysteem – Mensen met een verzwakt immuunsysteem (zoals degenen die HIV / AIDS hebben of die een behandeling voor kanker ondergaan), hebben een verhoogd risico op allerlei soorten infecties, waaronder blaasontstekingen en pyelonefritis.
- Urinewegen afwijkingen – Sommige mensen hebben structurele afwijkingen van de urinewegen, dit zorgt ervoor dat de stroom van urine stagneert of terugstroomt naar achteren in de bovenste urinewegen. Een verzakte blaas (cystocele) kan ervoor zorgen dat de blaas niet volledig geleegd kan worden, hierdoor verzameld de urine zich en creëert een voedingsbodem voor bacteriën.
Heb je zelf nog aanvullende tips? Laat het mij weten door hieronder een reactie achter te laten!
