Wat zijn peptiden

Het lijkt wel alsof ‘peptiden’ het nieuwste modewoord is geworden als het om fitness en gezichtsverzorging gaat. Er wordt vaak geadverteerd met peptiden en dat het een verbetering is dat deze peptiden in onze producten verwerkt zitten. Maar wat zijn peptiden precies en wat doen ze?

Vandaag ga ik hier verder op in met deze peptiden special.

Wat zijn peptiden precies?

Peptiden zijn verbindingen die worden gevormd door het koppelen van één of meer aminozuren met een covalente binding (een binding tussen atomen waarin de atomen of meer gemeenschappelijke elektronenparen hebben). Deze verbindingen staan bekend als polymeren, omdat ze meestal met elkaar verbonden staan in lange ketens. Alle levende organismen op aarde bevatten peptiden. We kunnen peptiden dus gerust één van de bouwstenen van het leven noemen.

Wanneer een keten erg lang wordt dan veranderen peptiden in een eiwit. Peptiden en eiwitten hebben een breed scala aan mogelijkheden en vele moleculair biologen doen al jarenlang onderzoek naar de individuele functies van beiden om de werking beter te begrijpen.

Bij de bespreking van peptiden worden er vaak veel wetenschappelijke termen gebruikt. Een covalente binding is een soort chemische binding die optreedt wanneer elektronen atomen delen. Het specifieke type covalente binding dat wordt gevormd in de peptidenverbindingen staat bekend als een peptidebinding of amidebinding. Het vormt zich wanneer de carboxygroep van een aminozuur zich hecht aan een ander.

Carboxygroepen zijn clusters van koolstof-, zuurstof- en waterstofmoleculen.

De indeling van deze verbindingen als polymeren is soms verwarrend voor mensen die niet bekend zijn met het gebruik van deze term. Veel mensen bedoelen "kunststof" wanneer het woord polymeren gebruiken. Echter bij scheikunde betekent een polymeer dat het een soort herhalingsketen verbonden met covalente bindingen is.

Polymeren kunnen dus uiterst complex worden afhankelijk van hoeveel verbindingen er zijn.

Wat kan het allemaal?

Een peptide kan een breed scala van functies in het lichaam uitvoeren. Dit is afhankelijk van de betrokken aminozuren. Sommigen kunnen bijvoorbeeld de hormonen regelen, terwijl anderen fungeren als een antibioticum. Het lichaam kan deze verbindingen ook afbreken en opnieuw gebruiken. Bijvoorbeeld, wanneer iemand vlees eet dan worden enzymen in de maag gebruikt om het eiwit bij de amidebindingen af te breken.

Dit zorgt dan weer voor een hoeveelheid peptiden die kunnen worden verteerd of uitgescheiden, afhankelijk van waar het lichaam op dat moment behoefte aan heeft.

Het verschil tussen eiwitten en peptiden

Het onderscheid tussen een peptide en een eiwit is soms moeilijk vast te stellen. Eiwitten zijn veel complexer omdat deze ketens zoveel langer zijn. De meeste eiwitten zijn complexe structuren om al de aminozuren te kunnen omvatten. De standaard is dat als het om meer dan 50 aminozuren gaat, de verbinding een eiwit is. Vaak staan kortere ketens bekend als peptiden.

Peptiden en huidverzorging

Met de meest vereenvoudigde beschrijving zijn peptiden korte ketens van eiwitten. Peptiden zijn de primaire bouwstenen van eiwitten en tal van andere soorten organische moleculen. Veel verschillende soorten peptiden worden gemakkelijk en snel geabsorbeerd door de bloedbaan. Hierdoor zijn peptiden bijzonder geschikt als huidverzorgende bestanddelen. Ze helpen om rimpels te verminderen en de huid gladder te maken.

Wat zijn de belangrijkste voordelen van het gebruik van peptiden?

Dit zijn een paar van de wetenschappelijk onderzochte en bewezen toepassingen van peptiden die de verschijning van rimpels sterk kunnen verminderen:

Peptiden zorgen voor koper op de huid

Er is voldoende onderzoek waaruit blijkt dat koper een effectief middel is bij de genezing van de huid. Het is dan ook geen wonder dat het al jaren wordt gebruikt om chronische problemen met de huid op te lossen. Aangezien peptiden erg klein zijn (microscopisch), zijn ze in staat om diep door te dringen in de beschermende barrières van de huid. Hierdoor kunnen peptiden delen van de huid bereiken die veel andere stoffen niet kunnen bereiken. Koper peptiden bevorderen vaak de productie van collageen en werken als antioxidanten. Zij kunnen van essentieel belang zijn voor de genezing en regeneratie van de opperhuid en verwijderen beschadigd collageen van de huid.

Neuropeptiden zouden kunnen fungeren als botox

Sommige peptiden zouden de verzending van signalen van zenuwen naar de gezichtsspieren kunnen blokkeren. Bij een neuropeptide genaamd argireline is in het laboratorium aangetoond dat het de neurotransmitters vanuit zenuwen kan blokkeren. Als argireline volledig wordt geabsorbeerd door de huid op de tibialis posterior spier dan zou het de samentrekking van de spieren kunnen blokkeren. Dit zorgt dan voor een gladdere huid, vergelijkbaar met botox.

Neuropeptiden worden in veel verschillende antirimpelcrèmes verwerkt. Hoewel er tal van anekdotische verhalen zijn over hoe goed deze producten werken zijn er geen gepubliceerde wetenschappelijke gegevens. Het idee erachter klinkt misschien geweldig, maar totdat het wetenschappelijk bewezen is zijn neuropeptiden op dit moment hun geld nog niet waard.

Peptiden zorgen ervoor dat de huid meer collageen aanmaakt

Zodra we ouder worden het collageen in onze huid vernietigd en niet vervangen. Hierdoor wordt onze jonge, gladde huid na verloop van tijd dunner en gerimpeld. Een goede manier om rimpels te verminderen zodat mensen er jonger uitzien is door het verloren collageen te vervangen. Wanneer collageen na verloop van tijd afbreekt maakt het specifieke peptiden. Deze peptiden geven een signaal aan de huid dat de huid beschadigd is en dat er nieuw collageen moet worden gemaakt.

Het direct aanbrengen van peptiden op de huid kan een manier zijn om de huid zo te misleiden dat de huid er vanuit gaat dat het verloren collageen aangevuld moet worden. Het meest bekende peptide voor cosmetische effecten is palmitoyl pentapeptide (Matrixyl). Dit zit  in veel verschillende peptideproducten en zou effectief kunnen zijn in het bestrijden van de fijne lijntjes op iemands gezicht.

Verschillende soorten peptiden

Verschillende peptiden hebben verschillende effecten. Peptiden kunnen een breed variabel aantal moleculen zijn, dus over het algemeen is het classificeren van de functies, voordelen, en gebruik van alle peptiden zinloos. In plaats daarvan bespreken we drie krachtige peptiden die worden gebruikt in natuurlijke huidverzorgingsproducten: palmitoyl pentapeptide-3, palmitoyl oligopeptide en koper peptiden.

Palmitoyl pentapeptide

Palmitoyl pentapeptide-3 stimuleert de ietwat diepere lagen van de huid. Dit peptide verhoogt de algemene collageenproductie, de productie van collageen IV en de synthese van hyaluronzuur in de huid. Palmitoyl pentapeptide-3 helpt de huid ook sneller van kleine wondjes te genezen.

Palmitoyl oligopeptide

Net als palmitoyl pentapeptide-3 stimuleert deze peptide de synthese van collageen en hyaluronzuur, in de diepe lagen van de huid. Daarnaast bevat palmitoyl oligopeptide een mild UV-beschermend effect, waardoor het de huid helpt te beschermen tegen schade van de zon.

Koper peptiden

Koper peptiden zijn een kleine klasse van peptiden die een kopermolecuul in hun structuur bevatten. Koper peptiden werden in het begin bestudeerd vanwege de mogelijkheid om de huid sneller te laten herstellen. Uit onderzoek is gebleken dat het een daadwerkelijke helende werking heeft.

Wat voor voedsel bevat veel peptiden?

Peptiden zijn een eiwitcomponent van twee of meer aminozuren gebonden in een keten en gecodeerd in een eiwitmolecuul. De meeste peptiden in onze voeding blijven inactief terwijl ze in het eten zitten en worden pas actief wanneer ze verteerd worden door de geschikte enzymen in het maagdarmkanaal of via voedselverwerking of fermentatie.

Veel van de gezondheidsbevorderende eigenschappen die worden geassocieerd met eiwitten, zoals een verbeterde opname van voedingsstoffen en voordelen voor ons cardiovasculair systeem, endocrien systeem, zenuwstelsel, en immuunsysteem kunnen worden toegeschreven aan de peptiden die in deze eiwitmoleculen zitten. Alle voedingseiwitten bevatten peptiden, maar melk, eieren, granen en sojabonen behoren tot de rijkste bronnen van peptiden.

Melk

Zuivelproducten zijn een van de rijkste voedingsbronnen van peptiden, alleen al in melkeiwit caseïne worden al verschillende peptiden geïdentificeerd. In een artikel uit 2005 in "Archivos Latinoamericano De Nutricion," of het "Latijnsamerikaans voedingsarchief" bleek dat caseïne en wei, een melkeiwit, een breed scala van therapeutische voordelen heeft. Een paar voorbeelden waren antimicrobiële, antitrombotische, mineraaldragende werking en immunomodulerende (beïnvloeding van het immuunapparaat) werkingen.

Volgens een rapport van 2003 zijn bioactieve peptiden effectief tegen hypertensie. Deze worden gevonden in wei, gerijpte kaas en gefermenteerde melkproducten zoals yoghurt.

Eieren

Na melk zijn eieren een van de rijkste voedingsbronnen van peptiden. In een studie gepubliceerd in 2011 bleek peptide in eigeel genaamd YPEP een beschermend effect op ons botmetabolisme te hebben.

Mede hierdoor denken onderzoekers dat YPEP een veelbelovend alternatief zou kunnen zijn voor de huidige behandeling voor osteoporose.

Granen

Maïs, rijst en tarwe bevatten allemaal peptiden. In een rapport uit 2002 bleek dat de auto-immuunresponse in tarwegluten die coeliakie induceert een peptide is.

Uit een verslag in 2011 bleek dat rijst een belangrijk "eetbaar vaccin" zou kunnen zijn tegen de ziekte van Alzheimer.

Sojabonen

Sojabonen en andere bonen en zaden bevatten ook peptiden. Talloze recente studies hebben verschillende peptiden die in sojabonen zitten gekoppeld aan specifieke gezondheidsvoordelen. Een van de belangrijkste hiervan is het soja peptide genaamd soja-isoflavonen.

Bronnen

Int J Cosmet Sci. 2005 Jun;27(3):155-60. doi: 10.1111/j.1467-2494.2005.00261.x.

Therapeutic benefits of 9-amino acid peptide derived from prothymosin alpha against ischemic damages (Peptides Volume 43, May 2013, Pages 68–75)