Als je dit artikel geopend hebt is de kans groot dat je meer wilt weten wat de oorzaken zijn van emotioneel eten en overgewicht? Waarschijnlijk heb je meer dan genoeg van emotioneel eten en wil graag weten hoe je er vanaf kunt komen? Gelukkig is het goed mogelijk om meer controle te krijgen over voeding.
Dit artikel zal gaan over de oorzaken van emotioneel eten en welke stappen nodig zijn om te stoppen. In deel één ontdek wat de oorzaken zijn van emotioneel eten. In deel twee leer je concrete tips om emotioneel eten een halt toe te roepen.
Introductie
Ik weet uit persoonlijke ervaring wat het is om emotioneel te eten. Voor jaren zat ik vast in de volgende vicieuze cirkel: Te veel eten, aankomen, op dieet gaan, tijdelijk resultaat, weer te veel eten. Ik had nooit een échte blakende gezondheid en wisselde van het ene naar het andere dieet.
Dit was geen prettige tijd en moet ik eerlijk zeggen dat het best lang geduurd heeft voordat ik emotioneel eten onder controle kreeg. Het heeft niks met motivatie of doorzettingsvermogen te maken. De uitdaging bij emotioneel eten is dat er onderliggende oorzaken zijn waardoor het eten tijdelijk een grote voldoening geeft. Deze voldoening is niet rationeel weg te redeneren, wij zijn meer afhankelijk van onze emoties dan je zou willen toegeven. Bij mij gaf overmatig veel eten een tijdelijke verlichting tegen stress, negatieve gedachtenpatroon en zelfs verveling.
Doordat met name suikerrijke voedingsmiddelen tijdelijk een goed gevoel geven (suiker kan zelfs je brein chemie wijzigen) duurt het niet lang of je zit vast in de vicieuze cirkel. Ik had met name moeite om voedingsmiddelen op te geven zoals chips, koekjes en chocolade.
Komt dit enigszins bekend voor?
Veel mensen weten logisch ongeveer wel wat een gezond voedingspatroon inhoudt, maar daadwerkelijk van de zoetigheden afblijven is een ander verhaal.
Als je meer wilt weten over wat te doen tegen emotioneel eten, lees dan vooral verder!
Geen dieet is de oplossing
Ik had zelf altijd het gevoel dat het één of ander was. Of heel strikt op een calorie arm voedingspatroon leven, of ongezond eten. Inmiddels kan ik zeggen dat de juiste balans vinden zeker mogelijk is, maar dat heeft zeker een aantal jaren geduurd om op dat punt te komen. Gelukkig hoef jij niet jaren lang bezig te zijn om emotioneel eten onder controle te krijgen. Wat bij mij het verschil heeft gemaakt is door niet meer externe kijken (een ander dieet) maar door juist intern te kijken.
Waar ík achter ben gekomen tijdens het coachen van veel mensen en mijn eigen ervaringen met overeten en emotioneel eten. Dat er vaak een disbalans heeft in je persoonlijke leven. Het kan een bijwerking zijn van enerzijds een te druk hectisch leven met weinig vrije tijd voor je zelf. Als je dan thuis komt na een drukke dag op kantoor geeft die reep chocolade even een verlichting.
Aan de andere kant, kan het ook de oorzaak zijn van een te saai leven, dan geeft de reep chocolade tijdelijk een genot. Gezien het feit dat voedingsmiddelen in de eerste wereld in ruime proporties en gemakkelijk verkrijgbaar is, nemen we de weg van minste weerstand, even snel een snack halen of langs een fastfood restaurant op de terugweg.
Het is niet wat je weet, maar wat je doet
Onlangs zag ik een video waarbij gesteld wordt dat de meeste mensen slechts 1% opnemen van een typisch dieetboek of advies over voeding. Ik denk dat dit komt omdat primair alleen tegen je logische brein wordt gesproken. We moeten niet vergeten dat emoties uiteindelijk de beslissingen maken. Het zijn deze emoties die er voor zorgen dat je emotioneel eet, ik kan het weten, dat was bij mij zeker het geval!
Maar dat betekent niet dat je er niks tegen kunt doen. Er zijn zeker strategieën en tips om er voor te zorgen dat je de controle terugkrijgt. Maar voordat ik de tips met je ga delen, hieronder wil ik het eerst gaan hebben welke factoren emotioneel eten versterken.
Dieet versterkt het probleem
Alleen maar concentreren op voedingsmiddelen heeft bij veel mensen geen nut. Het is niet persé wat je eet, maar ook waarom je eet. De waarheid is het erg aantrekkelijk is om steeds een nieuw dieet te volgen met de hoop dat het deze keer echt gaat lukken. We zoeken naar een snelle of bijna magische oplossing.
Echter, het zal geen duurzame verandering teweeg brengen. Mijn eigen aanpak is om goed te kijken naar het individu en rekening houden met emotioneel eten. Je zult eert moeten weten wat de redenen zijn van overeten of emotioneel eten. Vervolgens met kleine effectieve stapjes oude ongezonde gewoontes vervangen door gezonde gewoontes. Je moet als doelstelling hebben niet om binnen een zeer snelle tijd af te vallen. Maar juist een betere relatie krijgen met voedsel, een stap verder dan alleen een dieet volgen.
Onbewust eten
Even een snelle hap en hap, slok en het is weg. Dit effect wordt natuurlijk enorm versterkt door de verschillende marketing campagnes, reclame blokken en strategische plaatsing van (ongezonde) voedingsmiddelen in de supermarkt. Pas wanneer je voedsel gaat zien als een manier om meer of minder gezondheid te krijgen, dan pas kun je de relatie met voedsel veranderen.
Geen échte honger
Eten is meer dan alleen een hongerig gevoel wegwerken, het is je lichaam vullen met belangrijke stoffen om je gezond te houden! Vergeet niet dat een hongerig gevoel niet altijd te maken heeft dat je lichaam absoluut voedsel nodig heeft. Je kunt ook een hongerig gevoel hebben naar afleiding, sociaal contact of een gelukkiger leven. Vervolgens wordt er gegeten omdat je brein een signaal geeft om te eten.
Heb je stress? Voordat je het weet heb je een reep chocolade of een zak chips achter de kiezen. Dit is praktisch een automatische response wat natuurlijk verklaart waarom een dieet niet werkt. Alleen maar concentreren op het lichaam voorzien van belangrijke voedingsstoffen is slechts één onderdeel van de puzzel. De andere kant is welke automatische prikkels er zijn om de andere ‘’honger’’ te voorzien.
Stel jezelf de volgende vragen:
- Eet je meer wanneer je veel stress hebt?
- Eet je wanneer je niet hongerig of vol bent?
- Eet je om je beter te voelen (om je te kalmeren of om een gevoel van verdriet, woede, verveling, angst tegen te gaan) ?
- Beloon jij jezelf met voedsel?
- Geeft voedsel je een veilig gevoel?
- Heb je een machteloos gevoel rondom voedsel?
Als je één of meer van deze vragen met JA hebt beantwoord, dan is de kans groot dat je emotioneel eet. Dit kan best confronterend te zijn, maar inzicht krijgen in je eigen (onbewuste) gewoontes geeft je kracht om te veranderen!
Hieronder heb ik een tabelletje gemaakt met de verschillen tussen emotioneel en échte honger ter verduidelijking:
Emotioneel honger | Echte honger |
Hongergevoel treedt per direct op | Gaat geleidelijk en duurt wat langer |
Je wilt NU eten hebben | Je kunt nog wel even wachten |
Je hebt vooral zin in een snelle hap | Je hebt liever een goed gebalanceerde maaltijd |
Na het eten ben je niet verzadigd | Je voelt je verzadigd |
Je krijgt negatieve emoties zoals een schuldgevoel, verdriet of zelfs woede | Je voelt je prima omdat je alleen gegeten hebt om je lichaam te voeden |
Wil je weten wat écht honger hebben is? Ga een dag vasten en je zult merken hoe sterk dat mechanisme is. In het begin gaat het wel, maar zodra je maag begint te borrelen krijg je gedachten zoals ‘’dit is niet gezond’’ of ‘’ik moet nu wel wat eten’’ of ‘’is dit wel verantwoord’’. Dat is échte honger!
Echter, wachten totdat je honger hebt is niet een goed idee. De kans is groot dat je enorme porties naar binnen werkt. Dit gebeurt ook bij de typische vermageringsdiëten, het lichaam begint een tekort te krijgen en dat wordt na verloop van tijd opgevangen door de bekende eetbuien.
Herkennen waar deze automatische prikkels in je leven plaatsvinden is essentieel om emotioneel eten een halt toeroepen.
Prikkels van emotioneel eten
- Overmatig veel stress – een druk en hectisch leven zonder voldoende vernieuwing en afleiding kan eten een hoogtepunt van je dag maken. Vanzelfsprekend wil je het dan niet bij broccoli gaan houden, maar eerder een reep chocolade. Bij iemand anders kan dat zich uiten in het roken van een sigaret. Veel van de ongezonde gewoontes worden veroorzaakt door om te gaan met stress. Indien je niet goed kunt omgaan met stress of veel stress in je leven hebt. Dan is het verstandig om te starten met een anti stress management cursus (gratis).
- Verveling – ik weet nog goed dat ik jaren geleden het gevoel van verveling of weinig afleiding met eten wilde compenseren. Op het moment krijg je een prettig gevoel, maar dat duurt niet lang en het fijne gevoel wordt vervangen door schuld.
- Onverwerkte emoties – wanneer je onverwerkte emoties of problemen hebt kun je dat tijdelijk compenseren met eten. Het gevoel van woede, verdriet, schuld tegengaan met eten komt maar al te vaak voor.
- Ophoping ongezonde gewoontes – indien je een aantal diepgewortelde gewoontes hebt omtrent voedsel kan dat nog steeds je leven beheersen. Wellicht zijn deze gewoontes opgebouwd tijdens je jeugd, of elders?
Wat zijn bij jou de oorzaken van emotioneel eten? Noteer het en denk er over na. In het volgende en laatste onderdeel (link bij lees verder) zal ik je concrete tips geven om emotioneel eten onder controle te krijgen!
Vragen of opmerking? Laat het mij weten door hieronder een reactie achter te laten. Delen (hieronder) via social media wordt altijd erg gewaardeerd!
ik kan me helemaal inleven in dit verhaal omdat ik alles kan terugvinden in dit stuk vanwege dat ik ook emotioneel eet, en daar graag iets aan wil doen
Hoi Jack,
Ik vind je kijk op emotioneel eetgedrag erg interessant!
Bedankt voor je artikelen hierover!
Mvg
Beste Robert Jan,
Goede informatieve artikelen. Fijn om te weten dat het iemand is gelukt om van zijn eetbuien af te komen, ik ben benieuwd hoe je dat precies hebt gedaan en met welke hulp.
In je artikel verwijs je naar het volgende artikel onder 'lees verder'. Het artikel met tips kan ik daar jammer genoeg niet terugvinden.
Groet,
Elke
Onder het kopje 'lees verder' kun je alleen relevante artikelen vinden, Elke. Dit zijn artikelen die je waarschijnlijk ook interessant zal vinden.