Foliumzuur: de risico's en het natuurlijke alternatief

Je staat op het punt iets over de voordelen en de risico's van foliumzuur te lezen, dat je waarschijnlijk zal verbazen! Sterker nog, het zou waarschijnlijk zelfs enkele artsen en voedingsdeskundigen verbazen, vooral omdat foliumzuur door iedereen wordt aangeraden.

Op dit moment is het zo dat vrouwen die zwanger zijn gelijk elke dag foliumzuur supplementen moeten slikken om te voorkomen dat hun kindje geboren wordt met twee veel voorkomende en ernstige afwijkingen. Deze afwijkingen worden spina bifida (open ruggetje) en anencefalie (neurale buisdefect) genoemd.

Dit is eigenlijk een behoorlijk dringende aanbeveling en geldt bovendien alleen voor zwangere vrouwen. Voor de gezondheid van mannen werd zo een aanbeveling nooit gedaan. Foliumzuur is zelfs een van de weinige vitamines en mineralen die wijdverspreid wordt aanbevolen door gezondheidsinstanties en overheden en in enkele landen zelfs wordt toegevoegd aan bepaalde graanproducten om de incidenten van open ruggetjes te verminderen.

Als je de studies echter nader bekijkt is dit behoorlijk schokkend. Verschillende onderzoeken hebben inmiddels aangetoond dat foliumzuur schadelijk is voor onze gezondheid en zelfs in verband wordt gebracht met kanker!

De bijwerkingen van foliumzuur

Foliumzuur is een kunstmatige vitamine B die gevonden wordt in supplementen en verrijkte voedingsmiddelen. Vreemd gebruiken de meeste instanties en overheidsinstellingen de term synoniem met folaat - dat is namelijk de natuurlijke vorm van B vitamines die we nu aanduiden als vitamine B9.

Het gevolg hiervan is dat nu iedereen denkt dat foliumzuur een natuurlijke vitamine is en dat het bovendien gezond is en zelfs nodig om afwijkingen van kindjes te voorkomen. Dit is echter niet waar.

Anders dan natuurlijke folaten (die rechtstreeks gemetaboliseerd worden door de dunne darm), vereist foliumzuur de hulp van een specifiek enzym genaamd 'dihydrofolaat reductase'. Het probleem is dat dit enzym niet rijkelijk aanwezig is ons lichaam.

En dat is waar het juist gevaarlijk wordt voor onze gezondheid. Wanneer mensen namelijk grote hoeveelheden van het kunstmatige foliumzuur consumeren in de vorm van supplementen of verrijkte voeding (met name vrouwen die zwanger zijn), kan het lichaam deze stof niet afbreken omdat het enzym ontbreekt of er te weinig aanwezig is. Dit resulteert uiteindelijk in erin dat hoge niveaus van niet-gemetaboliseerd foliumzuur in het bloed terecht komen.

Een van de gevaren geassocieerd met te hoge niveaus van foliumzuur in ons systeem is bijvoorbeeld een hoger risico op kanker.

Hoewel de consumptie van folaat inderdaad de ontwikkeling van tumoren kan vermijden, kan de consumptie van kunstmatig foliumzuur juist de groei van tumoren en kankercellen bevorderen. De volgende studie toont dit aan.

In 2004 werd er een gecontroleerde studie uitgevoerd met bijna 1000 deelnemers over een periode van drie jaar. Tijdens de studie aten de deelnemers een normaal dieet en namen supplementen van 1 mg foliumzuur per dag. Er was een duidelijke trend te zien met betrekking tot het risico op kankergroei. De conclusie was dan ook dat foliumzuur supplementen het risico op kanker duidelijk kunnen verhogen.

De onderzoekers waren net zo verrast als de medische gemeenschap. De resultaten suggereren namelijk dat het verband tussen foliumzuur consumptie en kanker behoorlijk zorgwekkend is gezien de hoeveelheid foliumzuur die dit effect veroorzaakt gemakkelijk wordt geconsumeerd door middel van supplementen en verrijkte voedingsmiddelen.

Volgens een artikel gepubliceerd in het Journal of Neurology, Neurosurgery & Psychiatry, kan foliumzuur voor de volgende bijwerkingen zorgen:

• Vitamine B12-tekort
• Epilepsie
• Veranderingen in het libido
• Moeite met concentreren
• Moeite met slapen
• Emotionele ups en downs

Folaatrijke voedingsmiddelen

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat foliumzuur niet bestond in onze voeding totdat deze werd geïntroduceerd in 1943. Nadat er kon worden aangetoond dat het risico op het ontwikkelen van neurale buisdefecten bij baby's voorkomen kon worden door middel van foliumzuur, werd het deel van de verplichte voedselverrijking in 1998. Voor die tijd kregen mensen de vitamine B9 die ze nodig hadden simpelweg binnen via hun voeding.

Nu we weten dat folaat effectief beschermd tegen een belangrijke aandoening bij baby's, is het gemakkelijk voldoende binnen te krijgen via je dieet. Dat kan bijvoorbeeld met de volgende voedingsmiddelen die allemaal rijk aan folaat zijn:

• Citrusvruchten en -sappen
• Donkergroene bladgroenten
• Lever
• Bonen
• Gevogelte
• Kiemgroenten

De voordelen van folaat voor je gezondheid

Het is aangetoond dat een verscheidenheid van aangeboren afwijkingen voorkomen kunnen worden door middel van een hoge folaatconsumptie. Folaat bevordert tevens:

• Een gezond geboortegewicht
• Gezonde neurale buisformatie
• Een goede ontwikkeling van het gezicht en het hart

Bijgevolg is de aanbevolen dagelijkse inname van folaat tijdens de zwangerschap 600 microgram per dag, wat ongeveer 50% hoger ligt dan de aanbeveling voor niet-zwangere vrouwen van 400 microgram per dag.

Het is belangrijk op te merken dat de aanbevolen hoeveelheid tijdens de zwangerschap is gebaseerd op de preventie van geboorteafwijkingen en niet zozeer op het bevorderen van de gezondheid en het welzijn voor de moeder.

Het is ook gebaseerd op de veronderstelling dat 50% van de folaat die wordt geconsumeerd door de moeder wordt geabsorbeerd. Toch hebben studies aangetoond dat deze hoeveelheid sterk van persoon tot persoon varieert en er met andere factoren rekening moet worden gehouden, met inbegrip van de hoeveelheid zink die iemand consumeert.

Het zijn echter niet alleen zwangere vrouwen die moeten oppassen met hun folaatconsumptie. Ook andere volwassenen kunnen tekorten ontwikkelen die zich negatief uitwerken op het algehele welzijn.

Vermoed jij dat je ook een folaat tekort hebt, bekijk dan eens de onderstaande lijst van symptomen. Hieronder vallen namelijk:

• Anemie
• Aften
• Diarree
• Prikkelbaarheid
• Moeheid/lusteloosheid
• Bleke huid
• Vroegtijdig grijzende haren
• Groeistoornissen
• Gevoelige, gezwollen tong

Het is belangrijk om te onthouden dat vooral voor zwangere moeders foliumzuur, oftewel folaat, heel eenvoudig is om binnen te krijgen in voldoende hoeveelheden door het eten van een gezond en uitgebalanceerd dieet.

Tot slot...

Zorg er vooral voor dat je voldoende van de bovengenoemde voedingsmiddelen die rijk zijn aan folaten aan je dieet toevoegt. De natuurlijke voedingsmiddelen verzorgen je lijf niet alleen met folaat maar ook met andere vitaminen en mineralen, en natuurlijk met gezonde eiwitten, koolhydraten en vetten.

Ben je zwanger, bespreek dan vooral eens met je dokter wat je hier gelezen hebt en verwijs ook naar onderstaande studies. Wanneer je voldoende folaat op natuurlijke wijze door middel van je voeding kunt binnenkrijgen, is het namelijk niet nodig om te supplementeren met foliumzuur, en is het bovendien veel gezonder.

Succes!

Bronnen:

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17551129

http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17684194

http://www.cdc.gov/ncbddd/folicacid/recommendations.html

http://jnnp.bmj.com/content/72/5/567.full